Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Grek-Baktriya Krallığı, Orta Asya'daki Baktriya ve Soğdya'yı MÖ 250'den 125'e kadar kontrol etmiş, Hint-Yunan Krallığı ile birlikte Helenistik dünyanın en doğusundaki devlet. Günümüz Afganistanının kuzeyinde merkezlenmiştir. Devletin günümüzdeki doğu Afganistan ve Pakistan’a MÖ180’de genişlemesi, MS 10’a kadar devam edecek Hint-Yunan Krallığı’nı kurmuştur.
Grek-Baktriya Krallığı Βάχλο | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| MÖ 256-MÖ 120 | |||||||||||||
 Greko-Baktriya'nın en geniş halinin haritası, MÖ 180 civarı. | |||||||||||||
| Başkent | Belh | ||||||||||||
| Resmî dil(ler) | Koini Grekçesi | ||||||||||||
| Yaygın dil(ler) | Baktarça Soğdca Partça | ||||||||||||
| Hükûmet | Monarşi | ||||||||||||
| Basileus | |||||||||||||
| |||||||||||||
| Tarihî dönem | Antik Çağ | ||||||||||||
| |||||||||||||
| Yüzölçümü | |||||||||||||
| MÖ 184 | 2.500.000 km2 | ||||||||||||
| |||||||||||||
Tarihçe
İlk dönemler
Baktriya'nın ve çevre illerin satrapı olan Diodotus, MÖ 250 civarında Seleukos İmparatorluğu'ndan ayrılarak Baktriya Kralı unvanıyla Grek-Baktriya Krallığı'nı kurdu.
Yüksek oranda şehirleşmiş olan ve Doğu'nun en zenginlerinden biri olarak kabul edilen yeni krallık güçlenerek doğu ve batıya yönelik genişleme faaliyetlerinde bulundu.
Part İmparatorluğu'nun yükselişi, Baktriya'yı Yunan dünyasıyla temastan kopardı. Karasal ticaret düşük oranda devam ederken, Yunan kontrolündeki Mısır ile Baktriya arasındaki deniz ticareti gelişti.
Diodotus'un ardından tahta, II.Seleukos'a karşı mücadele eden Part Arsaces ile müttefik olan oğlu geçti.
Muhtemelen Soğdiana satrapı olan Magnezya kökenli Yunan , Diodotus'un hanedanlığını devirdi ve MÖ 230-220 civarında yeni yönetici konumuna geldi. Euthydemus'un kontrolü Fergana'ya kadar uzundı.
Euthydemus, MÖ 210 civarında Seleukos hükümdarı III.Antiohos tarafından saldırıya uğradı. 10.000 atlıyı komuta etmesine rağmen Euthydemus muharebeyi kaybetti ve geri çekilmek zorunda kaldı. Buna rağmen Baktra kentinde (modern Belh) üç yıl süren kuşatmaya dayanan Euthydemus, Antiochus'un kendini yeni hükümdar olarak tanımasına yol açtı ve M.Ö 206'da Demetrius oğlunu Antiohus'un kızlarından biri ile evlendirdi.
Coğrafi genişleme
Seleukos ordusunun ayrılmasının ardından, Baktriya Krallığı genişlemeye başladı. Batıda, kuzey-doğu İran’daki bölgelere kadar yayılmış oldukları düşünülmektedir. Bu bölgeler muhtemelen Tapurya ve Horasan'daki Baktriya satraplıkları ile aynıdır .
Kuzeyde, Soğdiana ve Fergana'yı da kontrol etmiş devletin, Kaşgar'a ve Urumçi'ye MÖ 220 dolaylarında seferler düzenlediklerine ve Çin ile Batı arasında bilinen ilk temaslara yol açtıklarına dair işaretler bulunmaktadır.
Euthydemus'un oğlu Demetrius, Mauryan İmparatorluğu'nun Shunga Hanedanlığı tarafından devirilmesinden birkaç yıl sonra, M.Ö. 180'den itibaren Hindistan'ın işgaline başladı.
Demetrius'un, günümüzde Doğu Hindistan'da (Patna) yer alan Pataliputra şehrine kadar ilerlemiş olabileceği düşünülmektedir, ancak bu genişleme genellikle Menander'e atfedilir. İstila, MÖ 175'te tamamlandı ve bunun sonucunda Kuzeybatı Hindistan'da MS 10'a kadar neredeyse iki yüzyıl süren Hint-Yunan Krallığı kuruldu. Budist inancı, başta olmak üzere Hint-Yunan kralları altında gelişti. Aynı zamanda dönem, Greko-Budizmin gelişmesiyle örneklenen büyük bir kültürel senkretizm dönemiydi.
Demetrius’un generali veya bir Seleukos müttefiki olduğu düşünülen Eucratides, Euthydemus Hanedanı'nı devirdi ve M.Ö. 170 yıllarında kendi yönetimini kurmayı başardı.
Eucratides, Kuzeybatı Hindistan'da geniş çapta işgaller yürütmüştür ve Pencap'taki Jhelum Nehri'ne kadar pek çok Hint darphanesinde madeni para bastırmasının gösterdiği üzere geniş bir bölgeye hükmetmiştir. Buna rağmen hükümdar, Hint-Yunan kralı I. Menander tarafından mağlup edilmiştir..
Yıkılış
Hindistan istilası sırasında veya sonrasında Eucratides, Part kralı I.Mithridates tarafından saldırıya uğradı ve yenildi. Mithridates bu zafer sonucunda Baktriya'nın Arius'un batısında kalan Tapuria ve Horasan bölgelerine sahip oldu.
MÖ 162'de Yüeçiler, Hiung-nular tarafından batıdaki İli Nehri vadisine sürüldü. 132'de Vusunlar tarafından Ili vadisinden kovulan halk güneybatıya kaçtı ve iki yıl sonra, bölgenin kontrolünü Grek-Baktriyalılar'dan yeni ele geçirmiş Sakaları mağlup ederek Kuzey Baktriya'yı ele geçirdi.
MÖ 140'ta Doğu İskitler (Sakalar) Partya ve Baktriya'yı işgal etmeye başladı. I. Mithridates'in oğlu Part Kralı II. Phraates bu sırada İskitler tarafından yenilmiş ve öldürülmüştür.
Yüeçiler MÖ 120 yıllarında Baktriya'nın güneyine doğru da genişledi,
Bu süre zarfında son Grek-Baktriya kralı olan , Baktriya'yı terk etti ve başkentini Kabil vadisine taşıdı. Kralın soyundan gelenler Hint-Yunan Krallığı'nın batı kısmını oluşturdu, ancak bu ''batılı'' krallıklar da Yüeçiler tarafından MÖ 70 dolaylarında yıkıldı. ''Doğu" Hint-Yunan krallıkları ise MS 10'a kadar Pencap bölgesini kontrol altında tuttu.
Baktriya'da Yunan kültürü
-
![image]()
Bronz Herakles heykelciği. Ai Khanoum. MÖ 2. yy. -
![image]()
Yaşlı bir adamın heykeli, Ai Khanoum, MÖ 2. yy. -
![image]()
Aynı heykelin yakından çekimi. -
![image]()
Chlamys giyen çıplak adam frizi . Ai Khanoum, MÖ 2. yy. -
![image]()
Aynı friz, yandan çekim. -
![image]()
Gargoyle. Ai Khanoum, MÖ 2. yy. -
![image]()
Aslanlar tarafından çekilen bir arabadaki 'yi tasvir eden plaka. Ai Khanoum.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
Genel
- ^ Doumanis, Nicholas. A History of Greece 14 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Palgrave Macmillan, 16 dec. 2009 p 64
- ^ . The History of Central Asia: The Age of the Steppe Warriors 5 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Vol. 1 I.B.Tauris, 11 dec. 2012 p 289
- ^ Kaushik Roy. Military Manpower, Armies and Warfare in South Asia 6 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Routledge, 28 jul. 2015
- ^ "Justin XLI, paragraph 1". 10 Kasım 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ağustos 2019.
- ^ EUTHYDEMUS. 12 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ağustos 2019.
- ^ "Polybius 11.34". 20 Nisan 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ağustos 2019.
- ^ "Polybius 10.49, Battle of the Arius". 19 Mart 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ağustos 2019.
- ^ "Polybius 11.34 Siege of Bactra". 20 Nisan 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ağustos 2019.
- ^ "Strabo XI.XI.I". 19 Nisan 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ağustos 2019.
- ^ "Strabo 11.11.2". 19 Nisan 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ağustos 2019.
- ^ "Parthians and Sassanid Persians", Peter Wilcox, p15
Özel
- Boardman, John (1994). The Diffusion of Classical Art in Antiquity. Princeton University Press.
- Boardman, John, Jasper Griffin, and Oswyn Murray (2001). The Oxford Illustrated History of Greece and the Hellenistic World. Oxford University Press.
- Bopearachchi, Osmund (1991). Monnaies Gréco-Bactriennes et Indo-Grecques, Catalogue Raisonné. Bibliothèque Nationale de France, .
- Bopearachchi, Osmund and Christine Sachs (2003). De l'Indus à l'Oxus, Archéologie de l'Asie Centrale: catalogue de l'exposition.
- McEvilley, Thomas (2002).The Shape of Ancient Thought. Comparative studies in Greek and Indian Philosophies. Allworth Press and the School of Visual Arts.
- Puri, B. N. (2000). Buddhism in Central Asia. Motilal Banarsidass, Delhi.
- Tarn, W. W. (1966) The Greeks in Bactria and India. 2nd Edition. Cambridge University Press.
- Watson, Burton, trans. (1993). Records of the Great Historian. Han dynasty II, by Sima Qian. Columbia University Press.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Grek Baktriya Kralligi Orta Asya daki Baktriya ve Sogdya yi MO 250 den 125 e kadar kontrol etmis Hint Yunan Kralligi ile birlikte Helenistik dunyanin en dogusundaki devlet Gunumuz Afganistaninin kuzeyinde merkezlenmistir Devletin gunumuzdeki dogu Afganistan ve Pakistan a MO180 de genislemesi MS 10 a kadar devam edecek Hint Yunan Kralligi ni kurmustur Grek Baktriya KralligiBaxloMO 256 MO 120Greko Baktriya nin en genis halinin haritasi MO 180 civari BaskentBelhResmi dil ler Koini GrekcesiYaygin dil ler Baktarca Sogdca PartcaHukumetMonarsiBasileus MO 256 239 ilk MO 117 100 son Tarihi donemAntik Cag KurulusuMO 256 DagilisiMO 120YuzolcumuMO 1842 500 000 km2Onculler ArdillarSeleukos Imparatorlugu Hint GreklerPart ImparatorluguKusan ImparatorluguTarihceDiodotus un altin sikkesi y MO 245 Ilk donemler Baktriya nin ve cevre illerin satrapi olan Diodotus MO 250 civarinda Seleukos Imparatorlugu ndan ayrilarak Baktriya Krali unvaniyla Grek Baktriya Kralligi ni kurdu Yuksek oranda sehirlesmis olan ve Dogu nun en zenginlerinden biri olarak kabul edilen yeni krallik guclenerek dogu ve batiya yonelik genisleme faaliyetlerinde bulundu MO 200 yilinda Asya Grek Baktriya Kralligi ve komsularini gosteriyor Part Imparatorlugu nun yukselisi Baktriya yi Yunan dunyasiyla temastan kopardi Karasal ticaret dusuk oranda devam ederken Yunan kontrolundeki Misir ile Baktriya arasindaki deniz ticareti gelisti Diodotus un ardindan tahta II Seleukos a karsi mucadele eden Part Arsaces ile muttefik olan oglu gecti Muhtemelen Sogdiana satrapi olan Magnezya kokenli Yunan Diodotus un hanedanligini devirdi ve MO 230 220 civarinda yeni yonetici konumuna geldi Euthydemus un kontrolu Fergana ya kadar uzundi Euthydemus MO 210 civarinda Seleukos hukumdari III Antiohos tarafindan saldiriya ugradi 10 000 atliyi komuta etmesine ragmen Euthydemus muharebeyi kaybetti ve geri cekilmek zorunda kaldi Buna ragmen Baktra kentinde modern Belh uc yil suren kusatmaya dayanan Euthydemus Antiochus un kendini yeni hukumdar olarak tanimasina yol acti ve M O 206 da Demetrius oglunu Antiohus un kizlarindan biri ile evlendirdi Cografi genisleme Kral Euthydemus u tasvir eden sikke Seleukos ordusunun ayrilmasinin ardindan Baktriya Kralligi genislemeye basladi Batida kuzey dogu Iran daki bolgelere kadar yayilmis olduklari dusunulmektedir Bu bolgeler muhtemelen Tapurya ve Horasan daki Baktriya satrapliklari ile aynidir Kuzeyde Sogdiana ve Fergana yi da kontrol etmis devletin Kasgar a ve Urumci ye MO 220 dolaylarinda seferler duzenlediklerine ve Cin ile Bati arasinda bilinen ilk temaslara yol actiklarina dair isaretler bulunmaktadir Euthydemus un oglu Demetrius Mauryan Imparatorlugu nun Shunga Hanedanligi tarafindan devirilmesinden birkac yil sonra M O 180 den itibaren Hindistan in isgaline basladi Demetrius un gunumuzde Dogu Hindistan da Patna yer alan Pataliputra sehrine kadar ilerlemis olabilecegi dusunulmektedir ancak bu genisleme genellikle Menander e atfedilir Istila MO 175 te tamamlandi ve bunun sonucunda Kuzeybati Hindistan da MS 10 a kadar neredeyse iki yuzyil suren Hint Yunan Kralligi kuruldu Budist inanci basta olmak uzere Hint Yunan krallari altinda gelisti Ayni zamanda donem Greko Budizmin gelismesiyle orneklenen buyuk bir kulturel senkretizm donemiydi Demetrius un generali veya bir Seleukos muttefiki oldugu dusunulen Eucratides Euthydemus Hanedani ni devirdi ve M O 170 yillarinda kendi yonetimini kurmayi basardi Eucratides Kuzeybati Hindistan da genis capta isgaller yurutmustur ve Pencap taki Jhelum Nehri ne kadar pek cok Hint darphanesinde madeni para bastirmasinin gosterdigi uzere genis bir bolgeye hukmetmistir Buna ragmen hukumdar Hint Yunan krali I Menander tarafindan maglup edilmistir Yikilis Baktriya da bulunmus altindan Iskit mucheverleri Hindistan istilasi sirasinda veya sonrasinda Eucratides Part krali I Mithridates tarafindan saldiriya ugradi ve yenildi Mithridates bu zafer sonucunda Baktriya nin Arius un batisinda kalan Tapuria ve Horasan bolgelerine sahip oldu MO 162 de Yueciler Hiung nular tarafindan batidaki Ili Nehri vadisine suruldu 132 de Vusunlar tarafindan Ili vadisinden kovulan halk guneybatiya kacti ve iki yil sonra bolgenin kontrolunu Grek Baktriyalilar dan yeni ele gecirmis Sakalari maglup ederek Kuzey Baktriya yi ele gecirdi MO 140 ta Dogu Iskitler Sakalar Partya ve Baktriya yi isgal etmeye basladi I Mithridates in oglu Part Krali II Phraates bu sirada Iskitler tarafindan yenilmis ve oldurulmustur Yueciler MO 120 yillarinda Baktriya nin guneyine dogru da genisledi Bu sure zarfinda son Grek Baktriya krali olan Baktriya yi terk etti ve baskentini Kabil vadisine tasidi Kralin soyundan gelenler Hint Yunan Kralligi nin bati kismini olusturdu ancak bu batili kralliklar da Yueciler tarafindan MO 70 dolaylarinda yikildi Dogu Hint Yunan kralliklari ise MS 10 a kadar Pencap bolgesini kontrol altinda tuttu Baktriya da Yunan kulturuBronz Herakles heykelcigi Ai Khanoum MO 2 yy Yasli bir adamin heykeli Ai Khanoum MO 2 yy Ayni heykelin yakindan cekimi Chlamys giyen ciplak adam frizi Ai Khanoum MO 2 yy Ayni friz yandan cekim Gargoyle Ai Khanoum MO 2 yy Aslanlar tarafindan cekilen bir arabadaki yi tasvir eden plaka Ai Khanoum Ayrica bakinizGreko Budizm Seleukos Imparatorlugu Hint Grekler YuecilerKaynakcaGenel Doumanis Nicholas A History of Greece 14 Aralik 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Palgrave Macmillan 16 dec 2009 978 1137013675 p 64 The History of Central Asia The Age of the Steppe Warriors 5 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Vol 1 I B Tauris 11 dec 2012 978 1780760605 p 289 Kaushik Roy Military Manpower Armies and Warfare in South Asia 6 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Routledge 28 jul 2015 978 1317321279 Justin XLI paragraph 1 10 Kasim 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Agustos 2019 EUTHYDEMUS 12 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Agustos 2019 Polybius 11 34 20 Nisan 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Agustos 2019 Polybius 10 49 Battle of the Arius 19 Mart 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Agustos 2019 Polybius 11 34 Siege of Bactra 20 Nisan 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Agustos 2019 Strabo XI XI I 19 Nisan 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Agustos 2019 Strabo 11 11 2 19 Nisan 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Agustos 2019 Parthians and Sassanid Persians Peter Wilcox p15 Ozel Boardman John 1994 The Diffusion of Classical Art in Antiquity Princeton University Press 0 691 03680 2 Boardman John Jasper Griffin and Oswyn Murray 2001 The Oxford Illustrated History of Greece and the Hellenistic World Oxford University Press 978 0 19 285438 4 Bopearachchi Osmund 1991 Monnaies Greco Bactriennes et Indo Grecques Catalogue Raisonne Bibliotheque Nationale de France 2 7177 1825 7 Bopearachchi Osmund and Christine Sachs 2003 De l Indus a l Oxus Archeologie de l Asie Centrale catalogue de l exposition 2 9516679 2 2 McEvilley Thomas 2002 The Shape of Ancient Thought Comparative studies in Greek and Indian Philosophies Allworth Press and the School of Visual Arts 1 58115 203 5 Puri B N 2000 Buddhism in Central Asia Motilal Banarsidass Delhi 81 208 0372 8 Tarn W W 1966 The Greeks in Bactria and India 2nd Edition Cambridge University Press Watson Burton trans 1993 Records of the Great Historian Han dynasty II by Sima Qian Columbia University Press 0 231 08167 7