Guarani halkı Güney Amerika'nın güney-orta kesiminde, özellikle Paraguay'da ve Arjantin, Brezilya ve Bolivya'nın çevre bölgelerinde yaşar.
Genel bakış
Guarani halkıyla ilgili eski mitlerin ve efsanelerin yazılı kayıtları yoktur. Guarani dili, modern zamanlara kadar yazılı bir dil değildi ve bu nedenle, dini inançlarının tamamı ağızdan ağza aktarılır. Bu nedenle, çeşitli tanrıların ve ilgili mitlerin ve efsanelerin açıklamaları bir yerden diğerine değişebilir ve bölgesel farklılıklar, Guarani inanç sisteminde belirli bir tanrının oynadığı rolü tamamen yeniden tanımlayacak kadar aşırı olabilir.
Yerli Guarani halkının çoğu büyük ölçüde modern topluma asimile edilmiş ve inanç sistemleri değiştirilmiş veya Hıristiyanlıkla değiştirilmiş olsa da (büyük ölçüde 16. yüzyılda Cizvit misyonerlerinin çalışmalarına bağlı olarak), temel inançların birçoğu hala aktiftir.
Guarani yaratılış efsanesi
Guarani yaratım efsanelerinin çoğundaki birincil figür, tüm yaratılışın yüce tanrısı Tupã'dır. Ay tanrıçası Arasy'nin yardımıyla Tupã, Aregúa, Paraguay bölgesinde bir tepe olarak belirtilen bir yerde Dünya'ya indi ve bu konumdan, okyanus, ormanlar da dahil olmak üzere yeryüzünde bulunan her şeyi yarattı. Bu noktada gökyüzüne yıldızların yerleştirildiği de söyleniyor.
Erken insanlık
Tupã tarafından yaratılan orijinal insanlar, isimleri sırasıyla "Halkın Babası " ve "Halkın Annesi " anlamına gelen Rupave ve Sypave idi. Çiftin üç oğlu ve çok sayıda, ancak belirsiz sayıda kızı vardı. Oğullarından ilki, Guarani halkının en bilge ve büyük peygamberi olarak kabul edilen Tumé Arandú idi. İkinci oğullarının Marangatu, bir hayırsever ve cömert kişilikliydi. Ayrıca halkının lideri ve kerana'nın babasıdır. Üçüncü oğulları, doğuştan yalancı, hırsız ve düzenbaz olarak kabul edilen, her zaman insanların kafasını karıştırmak ve onlardan yararlanmak için her şeyi tersine çeviren Japeusá idi.
Rupave ve Supave'in kızları arasında, dünyayı yedi efsanevi canavardan birinden kurtarmak için kendi hayatını feda ederek güçlerini (ve böylece bir bütün olarak kötülüğün gücünü) azaltan Porâsý vardı.
İlk insanların birçoğunun ölümleri üzerine yükseldiği ve küçük tanrılar haline geldiği düşünülüyordu.
Yedi efsanevi canavar
Marangatu'nun güzel kızı Kerana, Tau denen kötülüğün kişileştirilmesi veya ruhu tarafından ele geçirildi. İkisinin birlikte lanetlenen yedi oğlu vardı ve biri hariç hepsi çirkin canavarlar olarak doğdu. Yedi canavar Guarani mitolojisinde birincil figürler olarak kabul edilir ve daha küçük tanrıların birçoğu ve hatta orijinal insanlar bazı alanların sözlü geleneğinde unutulurken, bu yedi kişi genellikle efsanelerde korunmuştur. Hatta bazılarının bazı kırsal alanlarda modern zamanlara kadar inanılıyor. Tau ve Kerana'nın yedi oğlu, doğum sırasına göre:
- Teju Jagua, mağaraların ve meyvelerin tanrısı veya ruhu
- Mbói Tu'ĩ, su yolları ve suda yaşayan canlıların tanrısı
- Moñái, açık alanların tanrısı. Porâsý'nın kurbanıyla mağlup oldu.
- Jasy Jatere, siesta tanrısı
- Kurupi, cinsellik ve bereket tanrısı
- Ao Ao, tepelerin ve dağların tanrısı
- Luison (veya Luisõ), ölüm tanrısı ve onunla ilgili her şey
Diğer tanrılar veya önemli figürler
- Angatupyry, iyinin ruhu veya kişileştirilmesi, Tau'nun tersi
- Pytajovái, savaş tanrısı
- Pombero, yaramaz popüler bir ruh
- Abaangui, ayın yaratılışı ile anılan bir tanrı; sadece uzaktaki Guarani kabilelerinin bir uyarlaması olabilir
- Jurupari, erkekler tarafından ibadetle sınırlı bir tanrı, genellikle Brezilya'daki izole kabilelerle sınırlı
- Jande Jari, "büyükannemiz", Bolivya'daki Parapetí nehrinin ruhu
- Mala Visiõ, Efsanenin bir versiyonuna göre, Mala Vision kıskançlıktan çıldırmış güzel bir kadındı, bir gece kocasını öldürdü ve cesedini tamamen kendisinin olduğuna inandığı için yakmak için yanan kömürlerle kaplayarak bir mağaraya attı. Olayın yedinci gecesi şimşek, kıvılcımlar saçan kocasının cesedi, korkudan yere düşen kadının önünde durdu. O günden beri kadının kayıp ruhu fırtınalı gecelerde kanyonlardan ve tepelerden geçer, hüzünlü ve ürkütücü ağlar. Mala Vision, şeffaf dumanlar içinde beyaz, uzun boylu ve deforme olmuş güzel bir kadının ruhu olarak sunuluyor.
- Plata Yvyguy, (Gömülü Hazine), Paraguay Savaşı sırasında birçok hazine gömüldü, bu bir gelenekdi, eğer birisi kendi evinde kaybolan ve her zaman yeniden ortaya çıkan başsız beyaz bir köpek görürse, bu Plata Yvyguy'un altına gömüldü.
- Göksel Jaguar, Efsanenin bir versiyonuna göre, Güneş ve Ay olarak bilinen göksel ikizlerin annesi, Göksel Jaguarlar tarafından öldürülmüştür. İkizler jaguarlar tarafından bir kuş annelerinin nasıl öldürüldüğünü söyleyene kadar büyütüldü. İkizler, hamile olan biri ve bugünün ilkel jaguarlarının annesi hariç tüm jaguarları öldürerek öfkeyle saldırdı. Şimdi, jaguarlar Guaraniler tarafından korkulacak vahşi bir canavardır. Hayvanın bir insan yaşamının başlangıcının ve sonunun parçası olması yaygındır.
Kaynakça
- ^ Cadogan (1966). "Animal and Plant Cults in Guarani Lore". Revista de Antropologia. 14: 105-124. ISSN 0034-7701.
- ^ Clastres (1968). "Rites funéraires Guayaki". Journal de la société des américanistes. 57 (1): 63-72. doi:10.3406/jsa.1968.2035.
- ^ Clastres (1968). "Ethnographie des Indiens Guayaki (Paraguay - Brésil)". Journal de la société des américanistes. 57 (1): 8-61. doi:10.3406/jsa.1968.2034.
- COLMAN, Narciso R. (Rosicrán): Ñande Ypy Kuéra ("Nuestros antepasados"), 1929.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Guarani halki Guney Amerika nin guney orta kesiminde ozellikle Paraguay da ve Arjantin Brezilya ve Bolivya nin cevre bolgelerinde yasar Genel bakisGuarani halkiyla ilgili eski mitlerin ve efsanelerin yazili kayitlari yoktur Guarani dili modern zamanlara kadar yazili bir dil degildi ve bu nedenle dini inanclarinin tamami agizdan agza aktarilir Bu nedenle cesitli tanrilarin ve ilgili mitlerin ve efsanelerin aciklamalari bir yerden digerine degisebilir ve bolgesel farkliliklar Guarani inanc sisteminde belirli bir tanrinin oynadigi rolu tamamen yeniden tanimlayacak kadar asiri olabilir Yerli Guarani halkinin cogu buyuk olcude modern topluma asimile edilmis ve inanc sistemleri degistirilmis veya Hiristiyanlikla degistirilmis olsa da buyuk olcude 16 yuzyilda Cizvit misyonerlerinin calismalarina bagli olarak temel inanclarin bircogu hala aktiftir Guarani yaratilis efsanesiGuarani yaratim efsanelerinin cogundaki birincil figur tum yaratilisin yuce tanrisi Tupa dir Ay tanricasi Arasy nin yardimiyla Tupa Aregua Paraguay bolgesinde bir tepe olarak belirtilen bir yerde Dunya ya indi ve bu konumdan okyanus ormanlar da dahil olmak uzere yeryuzunde bulunan her seyi yaratti Bu noktada gokyuzune yildizlarin yerlestirildigi de soyleniyor Erken insanlikTupa tarafindan yaratilan orijinal insanlar isimleri sirasiyla Halkin Babasi ve Halkin Annesi anlamina gelen Rupave ve Sypave idi Ciftin uc oglu ve cok sayida ancak belirsiz sayida kizi vardi Ogullarindan ilki Guarani halkinin en bilge ve buyuk peygamberi olarak kabul edilen Tume Arandu idi Ikinci ogullarinin Marangatu bir hayirsever ve comert kisilikliydi Ayrica halkinin lideri ve kerana nin babasidir Ucuncu ogullari dogustan yalanci hirsiz ve duzenbaz olarak kabul edilen her zaman insanlarin kafasini karistirmak ve onlardan yararlanmak icin her seyi tersine ceviren Japeusa idi Rupave ve Supave in kizlari arasinda dunyayi yedi efsanevi canavardan birinden kurtarmak icin kendi hayatini feda ederek guclerini ve boylece bir butun olarak kotulugun gucunu azaltan Porasy vardi Ilk insanlarin bircogunun olumleri uzerine yukseldigi ve kucuk tanrilar haline geldigi dusunuluyordu Yedi efsanevi canavarTau Kerana nin pesinde Marangatu nun guzel kizi Kerana Tau denen kotulugun kisilestirilmesi veya ruhu tarafindan ele gecirildi Ikisinin birlikte lanetlenen yedi oglu vardi ve biri haric hepsi cirkin canavarlar olarak dogdu Yedi canavar Guarani mitolojisinde birincil figurler olarak kabul edilir ve daha kucuk tanrilarin bircogu ve hatta orijinal insanlar bazi alanlarin sozlu geleneginde unutulurken bu yedi kisi genellikle efsanelerde korunmustur Hatta bazilarinin bazi kirsal alanlarda modern zamanlara kadar inaniliyor Tau ve Kerana nin yedi oglu dogum sirasina gore Teju Jagua magaralarin ve meyvelerin tanrisi veya ruhu Mboi Tu ĩ su yollari ve suda yasayan canlilarin tanrisi Monai acik alanlarin tanrisi Porasy nin kurbaniyla maglup oldu Jasy Jatere siesta tanrisi Kurupi cinsellik ve bereket tanrisi Ao Ao tepelerin ve daglarin tanrisi Luison veya Luiso olum tanrisi ve onunla ilgili her seyDiger tanrilar veya onemli figurlerAngatupyry iyinin ruhu veya kisilestirilmesi Tau nun tersi Pytajovai savas tanrisi Pombero yaramaz populer bir ruh Abaangui ayin yaratilisi ile anilan bir tanri sadece uzaktaki Guarani kabilelerinin bir uyarlamasi olabilir Jurupari erkekler tarafindan ibadetle sinirli bir tanri genellikle Brezilya daki izole kabilelerle sinirli Jande Jari buyukannemiz Bolivya daki Parapeti nehrinin ruhu Mala Visio Efsanenin bir versiyonuna gore Mala Vision kiskancliktan cildirmis guzel bir kadindi bir gece kocasini oldurdu ve cesedini tamamen kendisinin olduguna inandigi icin yakmak icin yanan komurlerle kaplayarak bir magaraya atti Olayin yedinci gecesi simsek kivilcimlar sacan kocasinin cesedi korkudan yere dusen kadinin onunde durdu O gunden beri kadinin kayip ruhu firtinali gecelerde kanyonlardan ve tepelerden gecer huzunlu ve urkutucu aglar Mala Vision seffaf dumanlar icinde beyaz uzun boylu ve deforme olmus guzel bir kadinin ruhu olarak sunuluyor Plata Yvyguy Gomulu Hazine Paraguay Savasi sirasinda bircok hazine gomuldu bu bir gelenekdi eger birisi kendi evinde kaybolan ve her zaman yeniden ortaya cikan bassiz beyaz bir kopek gorurse bu Plata Yvyguy un altina gomuldu Goksel Jaguar Efsanenin bir versiyonuna gore Gunes ve Ay olarak bilinen goksel ikizlerin annesi Goksel Jaguarlar tarafindan oldurulmustur Ikizler jaguarlar tarafindan bir kus annelerinin nasil olduruldugunu soyleyene kadar buyutuldu Ikizler hamile olan biri ve bugunun ilkel jaguarlarinin annesi haric tum jaguarlari oldurerek ofkeyle saldirdi Simdi jaguarlar Guaraniler tarafindan korkulacak vahsi bir canavardir Hayvanin bir insan yasaminin baslangicinin ve sonunun parcasi olmasi yaygindir Kaynakca Cadogan 1966 Animal and Plant Cults in Guarani Lore Revista de Antropologia 14 105 124 ISSN 0034 7701 Clastres 1968 Rites funeraires Guayaki Journal de la societe des americanistes 57 1 63 72 doi 10 3406 jsa 1968 2035 Clastres 1968 Ethnographie des Indiens Guayaki Paraguay Bresil Journal de la societe des americanistes 57 1 8 61 doi 10 3406 jsa 1968 2034 COLMAN Narciso R Rosicran Nande Ypy Kuera Nuestros antepasados 1929