Gökçedere, Bayburt ilinin Demirözü ilçesine bağlı bir beldedir.
Gökçedere | |
---|---|
Bayburt'un konumu | |
Gökçedere Gökçedere'nin Bayburt'taki konumu | |
Ülke | Türkiye |
İl | Bayburt |
İlçe | Demirözü |
Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
İdare | |
• Belediye başkanı | Yavuz Bakır (MHP) |
Rakım | 1788 m |
Nüfus (2021) | |
• Toplam | 2.396 |
Zaman dilimi | (TSİ) |
İl alan kodu | 458 |
İl plaka kodu | 69 |
Posta kodu | 69450 |
Resmî site https://www.gokcedere.bel.tr/ |
Tarihçe
Gökçedere Beldesinin eski ismi Pulur'dur. Pulur kelimesi toprak kale anlamına gelmektedir. Daha sonra beldenin kuzeyindeki Çarhak olarak adlandırılan tepeden beldeye inen dere yatağından dolayı belde "Gökçedere" ismini almıştır.
Yerleşim yeri içerisinde bulunan höyükte yapılan araştırmalar, buradaki yerleşimin Erken Tunç Çağı'ndan başlayarak Roma ve Bizans dönemini içerecek şekilde sürdüğünü göstermiştir. Ele geçen buluntulardan Karaz kültürünün söz konusu höyükte etkisini yaşattığını göstermektedir. 1395 yılında Kadı Burhâneddin ile Emir Mutahharten arasında yaşanan muharebe köyün yakınlarında gerçekleşmiştir. Kadı Burhaneddin adına İranlı tarihçi Esterâbâdî tarafından hazırlanan Bezm u Rezm adlı kitapta Pulur köyü savaşların yoğun etkilerine maruz kalan bir yerleşim olarak görülmektedir. Safevi-Akkoyunlu mücadelesinde, Akkoyunlular yenilince Bayburt'u mesken tutan Akkoyunlular'ın çoğu Osmanlı'ya sığınmış ve Osmanlı'nın hizmetine girerek Pulur'un da içinde olduğu Bayburd yöresinde yaşamıştır. Pulur ve civar yerlere yerleşenlerden biri olan Akkoyunlu Ferruhşâd Bey'e, 1514 yılında gerçekleşen Çaldıran Muharebesi'ndeki katkılarından dolayı ödül olarak Pulur'unda yer aldığı bazı köyler ikta olarak verilmiştir. Ferruhşad Bey Pulur'da 1517 yılında bir cami ile imarethane, dârutta'lim (kuran okulu), hamam ve misafirhanenin (han) olduğu külliye inşa ettirmiştir. Bu yapıların bakım ve onarımı içinde vakıf kurmuştur. Köyün tarım geliri ve iki değirmenin geliri de bu vakfa ayrılmıştır. Yerleşim, 1530 yılı Osmanlı tahririnde Pulur adıyla Bayburd kazasına bağlı bir köy olarak görülmektedir. Osmanlı-Safevi çatışmasının yoğun olduğu dönemde Safevi Şahı I. Tahmasb tarafından düzenlenen seferde Pulur'da zarar görmüştür.
1642 yılı avarız defterinde köy statüsünde görülen yerleşimde, 60 Müslüman hane, 25 Hristiyan hane ile 5 askeri ve 15 dini görevli bulunmaktadır. Yerleşim, 19. yüzyılda Pulur (پولور) adıyla Bayburd'un en kalabalık köylerinden biri olarak görülmektedir. 1835 yılı Osmanlı kayıtlarında sadece erkek nüfus yer almakta olup bu tarihte 70 hanede 316 Müslüman ve 22 hanede 124 Hristiyan (Ermeni) olmak üzere toplam 92 hanede 440 erkek yaşamaktadır. Mufassal deftere göre ise 113 hanedeki Müslüman erkek sayısı 322, 45 hanedeki Hristiyan erkek sayısı da 121 olup köydeki toplam hane 158 ve erkek sayısı da 443'dür. Yerleşim, 1881 yılından 1898'e kadar 7 köyün bağlı olduğu nahiye merkezi konumundayken, 1898 yılında yapılan düzenlemeyle Pulur adındaki nahiye ye 42 köy bağlanmıştır. Bu tarihlerde köyde, 1780-1800 yılı arasında inşa edildiği düşünülen medrese bulunmaktadır. Bölgenin genelinde yaşanan Ermeni Olayları sırasında Ermeni çetelerce, köyde yaşayan Ermenilerinde desteğiyle Müslümanlara saldırılmıştır. 1898 yılında yerleşimde Hamidiye İptiadisi (ilkokul) eğitim vermeye başlamıştır. Yerleşim sınırları içerisinde 1'i tek kişinin ve 5'i ortak olmak üzere 6 değirmen bulunmaktadır. Türkiye Cumhuriyetinin kuruluşuyla Gümüşhane'ye bağlanan Bayburd kazasının nahiyesi statüsünü sürdürmeye devam etmiştir.
Yerleşim, Türkiye Cumhuriyetinin kurulmasıyla 1935 ve 1940 yılı nüfus sayımlarında da Pulur (Pülür) nahiyesinin merkez köyü olarak görülürken sonrasında Pulur nahiyesinin merkez köyü Kısanta (Demirözü) yerleşimi olmuştur. 1945 yılı nüfus sayımından itibaren de Pulur adıyla, Pulur nahiyesinin merkezi olmayan bir köyü olarak kayıtlarda yer almaya başlamıştır. Köyün Pulur olan adı 1959 yılında, "yabancı kökten geldiği ve iltibasa yol açtığı" gerekçesiyle 7267 sayılı kanunla Gökçedere olarak değiştirilmiş ve 1960 yılı nüfus sayımından itibaren yeni adıyla kayıtlarda yer almaya başlamıştır. 1974 yılında yerleşimde belde belediye teşkilatı kurulmuştur. 1989 yılında Bayburt'un il olmasıyla, Demirözü'de ilçe olmuş, Gökçedere'de yeni kurulan ilçenin beldesi olmuştur.
Tarihî-turistik yerler
Beldede, Ferruhşad Bey tarafından 1517'de inşa ettirilen külliyede; Ferruhşad Bey Camii, han, hamam, dârutta'lim, türbe ve imaret bulunmaktadır. Cami günümüzde de kullanılmaktadır. Muhtemelen 18. yüzyıl sonlarına doğru külliye içerisine bir de medrese inşa edilmiştir. Türbede, Ferruhşad Bey'in babası Korkmaz Bey gömülüdür.
Coğrafya
Belde, Bayburt il merkezine 43 km, Demirözü ilçe merkezine 12 km uzaklıktadır. Beldenin; Yeşilyurt, Pınarbaşı ve Karşıyaka olmak üzere üç mahallesi vardır.
Nüfus
Yıllara göre belde nüfus verileri | |
---|---|
2022 | 2.240 |
2021 | 2.396 |
2020 | 2.825 |
2019 | 3.023 |
2018 | 2.299 |
2017 | 2.128 |
2016 | 2.189 |
2015 | 2.230 |
2014 | 2.305 |
2013 | 2.261 |
2012 | 2.273 |
2011 | 2.360 |
2010 | 2.351 |
2009 | 2.389 |
2008 | 2.428 |
2007 | 2.636 |
2000 | 3.486 |
1997 | 2.594 |
1990 | 2.701 |
1985 | 2.650 |
1980 | 2.357 |
1975 | 2.200 |
1970 | 1.820 |
1965 | 1.650 |
1960 | 1.500 |
Yönetim
Belediye başkanlığı
Yıl | Seçilen başkan |
---|---|
2019 | Yavuz Bakır (MHP) |
2014 | Necmettin Bakır (AKP) |
2009 | Necmettin Bakır (SP) |
2004 | Hüsamettin Akdoğan (Bağımsız) |
1999 | Hüsamettin Akdoğan (ANAP) |
1994 | Mustafa Aslantaş (ANAP) |
1989 | Mustafa Kemal Ay (RP) |
1984 | Şükrü Başarır (ANAP) |
1977 | İshak Baştürk (CHP) |
Kaynakça
- ^ (İngilizce). Fallingrain.com. 14 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2021.
- ^ "Mahallelere Göre Bayburt Demirözü Nüfusu". Nufusune.com. 6 Kasım 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Mayıs 2022.
- ^ Ünsal, Veli (2010). "Karaz Kültürünün Kuzey Sınırı". Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi, 16. DergiPark. ss. 134,135. 25 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Mayıs 2022.
- ^ a b Özger, Yunus (2007). "XIX. Yüzyılda Bayburt (1830-1900)" (PDF). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı-Doktora Tezi. atauni.edu.tr. ss. 12,232-235. 1 Ocak 2022 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 30 Nisan 2022.
- ^ a b Konukçu, Enver (2018). "Bayburt ve Prof. Dr. İ. Miroğlu". Bayburt Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Dergisi, 1. DergiPark. ss. 167-175. 25 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Mayıs 2022.
- ^ "387 Numaralı Muhâsebe-i Vilâyet-i Karaman ve Rûm Defteri (937/1530) II" (PDF). Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı. Devlet arşivleri. 1997. s. 174. 16 Ocak 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 1 Mayıs 2022.
- ^ İnbaşı, Mehmet (2007). "Bayburt Sancağı (1642 Tarihli Avariz Defterine Göre)". Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 10 (2). DergiPark. ss. 105,116. 26 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Nisan 2022.
- ^ Özger, Yunus (2007). "XIX. Yüzyılda Bayburt (1830-1900)" (PDF). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı-Doktora Tezi. atauni.edu.tr. ss. 1-441. 1 Ocak 2022 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 30 Nisan 2022.
- ^ Özger, Yunus (2015). Bayburt Nüfus Defteri 1835-1848. Ankara: Bayburt Üniversitesi BAKÜTAM. s. 167-176,352-356,377,390,590. ISBN .
- ^ Başbakanlık İstatistik Genel Direktörlüğü (1937). "1935 Genel Nüfus Sayımı: Köyler Nüfusu" (PDF). mku.edu.tr. 16 Ocak 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ "1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1944, s. 287" (PDF). 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 10 Mart 2022.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1963). "1960 Genel Nüfus Sayımı: İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ a b Gündoğdu, Hamza (2011). "Bayburt Yöresinde Bir Külliye, Bir Kitabe ve Bir Vakfiye". Tarih Dergisi, 37. DergiPark. ss. 119-136. 24 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Mayıs 2022.
- ^ "Ferahşad Bey Camii". süleyman çiğdem. dergipark.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s . YerelNet.org.tr. 23 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2022.
Dış bağlantılar
- Gökçedere Belediyesi[]
Bir belde ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Gokcedere Bayburt ilinin Demirozu ilcesine bagli bir beldedir GokcedereBeldeBayburt un konumuGokcedereGokcedere nin Bayburt taki konumuUlkeTurkiyeIlBayburtIlceDemirozuCografi bolgeKaradeniz BolgesiIdare Belediye baskaniYavuz Bakir MHP Rakim1788 mNufus 2021 Toplam2 396Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu458Il plaka kodu69Posta kodu69450Resmi site https www gokcedere bel tr TarihceGokcedere Beldesinin eski ismi Pulur dur Pulur kelimesi toprak kale anlamina gelmektedir Daha sonra beldenin kuzeyindeki Carhak olarak adlandirilan tepeden beldeye inen dere yatagindan dolayi belde Gokcedere ismini almistir Yerlesim yeri icerisinde bulunan hoyukte yapilan arastirmalar buradaki yerlesimin Erken Tunc Cagi ndan baslayarak Roma ve Bizans donemini icerecek sekilde surdugunu gostermistir Ele gecen buluntulardan Karaz kulturunun soz konusu hoyukte etkisini yasattigini gostermektedir 1395 yilinda Kadi Burhaneddin ile Emir Mutahharten arasinda yasanan muharebe koyun yakinlarinda gerceklesmistir Kadi Burhaneddin adina Iranli tarihci Esterabadi tarafindan hazirlanan Bezm u Rezm adli kitapta Pulur koyu savaslarin yogun etkilerine maruz kalan bir yerlesim olarak gorulmektedir Safevi Akkoyunlu mucadelesinde Akkoyunlular yenilince Bayburt u mesken tutan Akkoyunlular in cogu Osmanli ya siginmis ve Osmanli nin hizmetine girerek Pulur un da icinde oldugu Bayburd yoresinde yasamistir Pulur ve civar yerlere yerlesenlerden biri olan Akkoyunlu Ferruhsad Bey e 1514 yilinda gerceklesen Caldiran Muharebesi ndeki katkilarindan dolayi odul olarak Pulur unda yer aldigi bazi koyler ikta olarak verilmistir Ferruhsad Bey Pulur da 1517 yilinda bir cami ile imarethane darutta lim kuran okulu hamam ve misafirhanenin han oldugu kulliye insa ettirmistir Bu yapilarin bakim ve onarimi icinde vakif kurmustur Koyun tarim geliri ve iki degirmenin geliri de bu vakfa ayrilmistir Yerlesim 1530 yili Osmanli tahririnde Pulur adiyla Bayburd kazasina bagli bir koy olarak gorulmektedir Osmanli Safevi catismasinin yogun oldugu donemde Safevi Sahi I Tahmasb tarafindan duzenlenen seferde Pulur da zarar gormustur 1642 yili avariz defterinde koy statusunde gorulen yerlesimde 60 Musluman hane 25 Hristiyan hane ile 5 askeri ve 15 dini gorevli bulunmaktadir Yerlesim 19 yuzyilda Pulur پولور adiyla Bayburd un en kalabalik koylerinden biri olarak gorulmektedir 1835 yili Osmanli kayitlarinda sadece erkek nufus yer almakta olup bu tarihte 70 hanede 316 Musluman ve 22 hanede 124 Hristiyan Ermeni olmak uzere toplam 92 hanede 440 erkek yasamaktadir Mufassal deftere gore ise 113 hanedeki Musluman erkek sayisi 322 45 hanedeki Hristiyan erkek sayisi da 121 olup koydeki toplam hane 158 ve erkek sayisi da 443 dur Yerlesim 1881 yilindan 1898 e kadar 7 koyun bagli oldugu nahiye merkezi konumundayken 1898 yilinda yapilan duzenlemeyle Pulur adindaki nahiye ye 42 koy baglanmistir Bu tarihlerde koyde 1780 1800 yili arasinda insa edildigi dusunulen medrese bulunmaktadir Bolgenin genelinde yasanan Ermeni Olaylari sirasinda Ermeni cetelerce koyde yasayan Ermenilerinde destegiyle Muslumanlara saldirilmistir 1898 yilinda yerlesimde Hamidiye Iptiadisi ilkokul egitim vermeye baslamistir Yerlesim sinirlari icerisinde 1 i tek kisinin ve 5 i ortak olmak uzere 6 degirmen bulunmaktadir Turkiye Cumhuriyetinin kurulusuyla Gumushane ye baglanan Bayburd kazasinin nahiyesi statusunu surdurmeye devam etmistir Yerlesim Turkiye Cumhuriyetinin kurulmasiyla 1935 ve 1940 yili nufus sayimlarinda da Pulur Pulur nahiyesinin merkez koyu olarak gorulurken sonrasinda Pulur nahiyesinin merkez koyu Kisanta Demirozu yerlesimi olmustur 1945 yili nufus sayimindan itibaren de Pulur adiyla Pulur nahiyesinin merkezi olmayan bir koyu olarak kayitlarda yer almaya baslamistir Koyun Pulur olan adi 1959 yilinda yabanci kokten geldigi ve iltibasa yol actigi gerekcesiyle 7267 sayili kanunla Gokcedere olarak degistirilmis ve 1960 yili nufus sayimindan itibaren yeni adiyla kayitlarda yer almaya baslamistir 1974 yilinda yerlesimde belde belediye teskilati kurulmustur 1989 yilinda Bayburt un il olmasiyla Demirozu de ilce olmus Gokcedere de yeni kurulan ilcenin beldesi olmustur Tarihi turistik yerler Beldede Ferruhsad Bey tarafindan 1517 de insa ettirilen kulliyede Ferruhsad Bey Camii han hamam darutta lim turbe ve imaret bulunmaktadir Cami gunumuzde de kullanilmaktadir Muhtemelen 18 yuzyil sonlarina dogru kulliye icerisine bir de medrese insa edilmistir Turbede Ferruhsad Bey in babasi Korkmaz Bey gomuludur Ferahsad Bey CamiiCografyaBelde Bayburt il merkezine 43 km Demirozu ilce merkezine 12 km uzakliktadir Beldenin Yesilyurt Pinarbasi ve Karsiyaka olmak uzere uc mahallesi vardir NufusYillara gore belde nufus verileri2022 2 2402021 2 3962020 2 8252019 3 0232018 2 2992017 2 1282016 2 1892015 2 2302014 2 3052013 2 2612012 2 2732011 2 3602010 2 3512009 2 3892008 2 4282007 2 6362000 3 4861997 2 5941990 2 7011985 2 6501980 2 3571975 2 2001970 1 8201965 1 6501960 1 500YonetimBelediye baskanligi Yil Secilen baskan2019 Yavuz Bakir MHP 2014 Necmettin Bakir AKP 2009 Necmettin Bakir SP 2004 Husamettin Akdogan Bagimsiz 1999 Husamettin Akdogan ANAP 1994 Mustafa Aslantas ANAP 1989 Mustafa Kemal Ay RP 1984 Sukru Basarir ANAP 1977 Ishak Basturk CHP Kaynakca Ingilizce Fallingrain com 14 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Mayis 2021 Mahallelere Gore Bayburt Demirozu Nufusu Nufusune com 6 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Mayis 2022 Unsal Veli 2010 Karaz Kulturunun Kuzey Siniri Guzel Sanatlar Enstitusu Dergisi 16 DergiPark ss 134 135 25 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Mayis 2022 a b Ozger Yunus 2007 XIX Yuzyilda Bayburt 1830 1900 PDF Ataturk Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Tarih Anabilim Dali Doktora Tezi atauni edu tr ss 12 232 235 1 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 30 Nisan 2022 a b Konukcu Enver 2018 Bayburt ve Prof Dr I Miroglu Bayburt Universitesi Insan ve Toplum Bilimleri Fakultesi Dergisi 1 DergiPark ss 167 175 25 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Mayis 2022 387 Numarali Muhasebe i Vilayet i Karaman ve Rum Defteri 937 1530 II PDF Devlet Arsivleri Genel Mudurlugu Osmanli Arsivi Daire Baskanligi Devlet arsivleri 1997 s 174 16 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 1 Mayis 2022 Inbasi Mehmet 2007 Bayburt Sancagi 1642 Tarihli Avariz Defterine Gore Ataturk Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Dergisi 10 2 DergiPark ss 105 116 26 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Nisan 2022 Ozger Yunus 2007 XIX Yuzyilda Bayburt 1830 1900 PDF Ataturk Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Tarih Anabilim Dali Doktora Tezi atauni edu tr ss 1 441 1 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 30 Nisan 2022 Ozger Yunus 2015 Bayburt Nufus Defteri 1835 1848 Ankara Bayburt Universitesi BAKUTAM s 167 176 352 356 377 390 590 ISBN 978 605 99450 3 5 Basbakanlik Istatistik Genel Direktorlugu 1937 1935 Genel Nufus Sayimi Koyler Nufusu PDF mku edu tr 16 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 18 Subat 2020 1940 Genel Nufus Sayimi Ankara 1944 s 287 PDF 18 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 10 Mart 2022 Basbakanlik Devlet Istatistik Enstitusu 1963 1960 Genel Nufus Sayimi Il Ilce Bucak ve Koyler itibariyla nufus PDF sehirhafizasi sakarya edu tr 18 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 18 Subat 2020 a b Gundogdu Hamza 2011 Bayburt Yoresinde Bir Kulliye Bir Kitabe ve Bir Vakfiye Tarih Dergisi 37 DergiPark ss 119 136 24 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Mayis 2022 Ferahsad Bey Camii suleyman cigdem dergipark a b c d e f g h i j k l m n o p q r s YerelNet org tr 23 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Mayis 2022 Dis baglantilarGokcedere Belediyesi olu kirik baglanti Bir belde ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz