Güç Birliği Cephesi, 1957 Türkiye genel seçimleri öncesinde Cumhuriyetçi Millet Partisi ve Cumhuriyet Halk Partisi olmak üzere muhalefet partilerinin iktidardaki Demokrat Parti hükûmetine karşı oluşturduğu siyasi işbirliği oluşturma fikridir. Ancak aynı yıl seçim kanununda yapılan değişiklik ile siyasi partilerin seçimde işbirliği yapmaları yasaklandığından işbirliği fikri sözde kalmış, seçimlerden sonra parti birleşmeleri yoluyla fiili olarak kısmen gerçekleşmiştir. Bu işbirliğine tepki olarak Demokrat Parti tarafından Vatan Cephesi oluşturulmuştur.
Güç Birliği Cephesi | |
---|---|
Liderler | İsmet İnönü (CHP) Fevzi Lütfi Karaosmanoğlu (HP) Osman Bölükbaşı (CMP) |
Kuruluş tarihi | 4 Eylül 1957 | )
Kapanış tarihi | 24 Kasım 1958 |
İdeoloji | Senkretik siyaset Liberal demokrasi Türk milliyetçiliği |
Siyasi pozisyon | Büyük çadır Sağdan merkez sola |
Tarihçe
1946 yılında Türkiye'de çok partili döneme geçilmiş, 1950 Türkiye genel seçimlerini Demokrat Parti kazanarak ilk defa Cumhuriyet Halk Partisi dışında bir parti tarafından hükûmet kurulmuştur. 1950, 1954 ve 1957 seçimlerinde Demokrat Parti birinci olarak çıkmış, Cumhuriyet Halk Partisi ise ikinci olarak TBMM'de muhalefette kalmıştır. 1950 yılından itibaren Demokrat Parti iktidarı otoriterleşmeye başlamış, iktidar ile Cumhuriyet Halk Partisi ve diğer muhalefet partileri arasında siyasi gerginliklerin başladığı bir süreç yaşanmıştır. Bu gerginlikler 1957 seçimleri sonrası üst seviyeye çıkmıştır.
Oluşum
Muhalefet partileri arasındaki işbirliği fikri, 4 Eylül 1957'de somut bir hal almış ve Cumhuriyetçi Millet Partisi, Cumhuriyet Halk Partisi ve Hürriyet Parti ortak bildiri yayınlayarak 1958'de yapılacak genel seçimleri kazanmaları halinde yapacakları ilk icraatlarını duyurmuştur.
Demokrat Parti meclis grubunun önerisi ile 1958'de yapılacak genel seçimlerin erkene alınması 11 Eylül 1957'de TBMM gündeminde görüşülmüş ve oy çokluğuyla genel seçimlerin bir yıl öne alınarak 1957'de yapılmasına karar verilmiştir. Seçim öncesinde Demokrat Parti'nin önerisi ile seçim kanununda değişikliğe gidilmiştir. Yapılan düzenleme ile siyasi partilerin birbirlerini desteklemesi ve işbirliği yasaklanmıştır. Bu yasa değişikliği TBMM'de sert tartışmalara sebep olmuş, muhalefet partilerinin yanı sıra bazı Demokrat Parti üyeleri tarafından da tepki çekmiş, Mehmet Fuad Köprülü gibi Demokrat Parti üyeliğinden istifa eden milletvekilleri olmuştur.
Yasa değişikliği sonucu hukuken partiler arası işbirliği imkanı kalmadığından 1957 seçimlerine muhalefet partileri ayrı olarak, ittifak yapamadan katılmıştır.
Seçimler
27 Ekim 1957 seçimlerinde iktidardaki Demokrat Parti'nin hem oy, hem de milletvekili sayısı düşmüş, buna karşılık muhalefet partilerinin oy ve milletvekili sayıları artmıştır.
Seçim | Parti | Genel Başkan | Oy | Sandalye | Sıra | Meclis | |||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
# | % | +/– | # | +/– | |||||||
1957 | Cumhuriyet Halk Partisi | ![]() | İsmet İnönü | 3.825.267 | 41,4 | ![]() | 178* | ![]() | 2. | Muhalefet | |
Cumhuriyetçi Millet Partisi | ![]() | Osman Bölükbaşı | 604.087 | 6,5 | ![]() | 4 | ![]() | 3. | |||
Hürriyet Partisi | Fevzi Lütfi Karaosmanoğlu | 321.471 | 3,5 | 4 | Yeni | ![]() | 4. |
Partilerin birleşmesi ve son bulması
Seçimlerde mümkün olmayan Güç Birliği düşüncesi fiili olarak seçimlerden sonra parti birleşmeleri yoluyla 1958'de gerçekleşmiştir. 1958'de CMP ile Türkiye Köylü Partisi birleşerek Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi'ni oluşturmuş, aynı yıl ayrıca Hürriyet Partisi de CHP'ye katılmıştır. HP ile CHP'nin birleşmesini dönemin başbakanı Adnan Menderes, "Ehl-i Salip Cephesi" olarak yorumlayarak eleştirmiştir.
Ayrıca bakınız
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Guc Birligi Cephesi 1957 Turkiye genel secimleri oncesinde Cumhuriyetci Millet Partisi ve Cumhuriyet Halk Partisi olmak uzere muhalefet partilerinin iktidardaki Demokrat Parti hukumetine karsi olusturdugu siyasi isbirligi olusturma fikridir Ancak ayni yil secim kanununda yapilan degisiklik ile siyasi partilerin secimde isbirligi yapmalari yasaklandigindan isbirligi fikri sozde kalmis secimlerden sonra parti birlesmeleri yoluyla fiili olarak kismen gerceklesmistir Bu isbirligine tepki olarak Demokrat Parti tarafindan Vatan Cephesi olusturulmustur Guc Birligi CephesiLiderlerIsmet Inonu CHP Fevzi Lutfi Karaosmanoglu HP Osman Bolukbasi CMP Kurulus tarihi4 Eylul 1957 66 yil once 1957 09 04 Kapanis tarihi24 Kasim 1958IdeolojiSenkretik siyaset Liberal demokrasi Turk milliyetciligiSiyasi pozisyonBuyuk cadir Sagdan merkez sola TurkiyeTarihce1946 yilinda Turkiye de cok partili doneme gecilmis 1950 Turkiye genel secimlerini Demokrat Parti kazanarak ilk defa Cumhuriyet Halk Partisi disinda bir parti tarafindan hukumet kurulmustur 1950 1954 ve 1957 secimlerinde Demokrat Parti birinci olarak cikmis Cumhuriyet Halk Partisi ise ikinci olarak TBMM de muhalefette kalmistir 1950 yilindan itibaren Demokrat Parti iktidari otoriterlesmeye baslamis iktidar ile Cumhuriyet Halk Partisi ve diger muhalefet partileri arasinda siyasi gerginliklerin basladigi bir surec yasanmistir Bu gerginlikler 1957 secimleri sonrasi ust seviyeye cikmistir OlusumMuhalefet partileri arasindaki isbirligi fikri 4 Eylul 1957 de somut bir hal almis ve Cumhuriyetci Millet Partisi Cumhuriyet Halk Partisi ve Hurriyet Parti ortak bildiri yayinlayarak 1958 de yapilacak genel secimleri kazanmalari halinde yapacaklari ilk icraatlarini duyurmustur Demokrat Parti meclis grubunun onerisi ile 1958 de yapilacak genel secimlerin erkene alinmasi 11 Eylul 1957 de TBMM gundeminde gorusulmus ve oy cokluguyla genel secimlerin bir yil one alinarak 1957 de yapilmasina karar verilmistir Secim oncesinde Demokrat Parti nin onerisi ile secim kanununda degisiklige gidilmistir Yapilan duzenleme ile siyasi partilerin birbirlerini desteklemesi ve isbirligi yasaklanmistir Bu yasa degisikligi TBMM de sert tartismalara sebep olmus muhalefet partilerinin yani sira bazi Demokrat Parti uyeleri tarafindan da tepki cekmis Mehmet Fuad Koprulu gibi Demokrat Parti uyeliginden istifa eden milletvekilleri olmustur Yasa degisikligi sonucu hukuken partiler arasi isbirligi imkani kalmadigindan 1957 secimlerine muhalefet partileri ayri olarak ittifak yapamadan katilmistir Secimler27 Ekim 1957 secimlerinde iktidardaki Demokrat Parti nin hem oy hem de milletvekili sayisi dusmus buna karsilik muhalefet partilerinin oy ve milletvekili sayilari artmistir Secim Parti Genel Baskan Oy Sandalye Sira Meclis 1957 Cumhuriyet Halk Partisi Ismet Inonu 3 825 267 41 4 6 3 178 147 2 MuhalefetCumhuriyetci Millet Partisi Osman Bolukbasi 604 087 6 5 1 2 4 1 3 Hurriyet Partisi Fevzi Lutfi Karaosmanoglu 321 471 3 5 4 Yeni 4 4 Partilerin birlesmesi ve son bulmasiSecimlerde mumkun olmayan Guc Birligi dusuncesi fiili olarak secimlerden sonra parti birlesmeleri yoluyla 1958 de gerceklesmistir 1958 de CMP ile Turkiye Koylu Partisi birleserek Cumhuriyetci Koylu Millet Partisi ni olusturmus ayni yil ayrica Hurriyet Partisi de CHP ye katilmistir HP ile CHP nin birlesmesini donemin basbakani Adnan Menderes Ehl i Salip Cephesi olarak yorumlayarak elestirmistir Ayrica bakinizVatan Cephesi