Gıda teknolojisi, gıda ürünlerinin üretimi, muhafazası, kalite kontrolü, araştırılması ve geliştirilmesi ile ilgilenen bir gıda bilimi dalıdır. Gıda teknolojisine yönelik erken bilimsel araştırmalar, gıdaların korunmasına yönelik olmuştur. Nicolas Appert'in 1810'da konserve sürecini geliştirmesi belirleyici bir olay olmuştur. Appert, bulduğu bu konserve sürecinin konserve olduğunu ve işleminin hangi prensipte çalıştığını bilmemektedir. Ancak bulunan bu konservenin gıda muhafaza teknikleri üzerinde büyük bir etkisi olmuştur. Louis Pasteur'ün şarabın bozulması üzerine araştırma yapmış ve 1864'te bozulmanın nasıl önleneceğine ilişkin açıklaması yapmıştır. Ancak bu bilimsel bilgiyi gıda işlemeye uygulamak için erken bir girişim olmuştur. Pasteur, şarap bozulmasına ilişkin araştırmaların yanı sıra alkol, sirke, şarap ve bira üretimi, sütün ekşimesi gibi konuları da araştırmıştır. Gıda bozulmalarını ve hastalık üreten organizmaları yok etmek için süt ve süt ürünlerini ısıtma işlemi olan pastörizasyonu geliştirmiştir. Pasteur, gıda teknolojisi konusundaki araştırmalarında bakteriyoloji ve modern koruyucu tıbbın öncüsü olmuştur.
Gelişmeler
Gıda teknolojisindeki gelişmeler gıda sektörüne büyük katkı sağlamış ve dünyamızı değiştirmiştir. Bu gelişmelerden bazıları şunlardır:
●Süt tozu - Süt tozu, çeşitli yeni ürünlerin yeniden hidratlanabilmesinin temelini oluşturmuştur. Bu işlem, spreyle kurutulmuş süt tozunu kısmen rehidre ederek (dehidrasyon sonucu tekrar normal suyunu kazanması) toz ürünün yüzey alanını arttırır.
●Dondurarak kurutma - Dondurarak kurutmanın ilk uygulaması büyük olasılıkla ilaç endüstrisinde olmuştur. Bununla birlikte, işlemin başarılı bir büyük ölçekli endüstriyel uygulaması, kahvenin sürekli dondurularak kurutulmasının geliştirilmesiyle olmuştur.
●Yüksek Sıcaklıkta Kısa Süreli İşleme - Bu işlemler, çoğunlukla, hızlı ısıtma ve soğutma ile karakterize edilir. Kısa bir süre nispeten yüksek bir sıcaklıkta tutulan ürün daha sonra aseptik olarak steril kaplara doldurulur.
●Kahve ve Çayın Kafeinsizleştirilmesi - Kafeinsiz kahve ve çay ilk olarak 1900 civarında Avrupa'da ticari olarak geliştirilmiştir. Uygulanan bu işlem; 897,763 ABD patentinde tarif edilmiş, tanımlanmıştır. Yeşil kahve çekirdekleri, kafeini çekirdeklerden çıkarmak için su, ısı ve çözücülerle işlenir.
●Proses optimizasyonu (yeniliği) - Gıda Teknolojisi artık gıda üretiminin daha verimli olmasını sağlamaktadır. Yağ tasarrufu sağlayan teknolojiler artık farklı şekillerde mevcutur. Üretim yöntemleri ve metodolojisi (yöntem bilimi) de giderek daha karmaşık hale gelmiştir.
●Aseptik paketleme: Aseptik paketleme, ticari olarak steril bir ürünün steril bir kaba doldurulması ve kapların sızıntılığını önlemek için hermetik olarak kapatılması işlemidir. Böylece bu, ortam koşullarında rafa dayanıklı bir ürünle sonuçlanır.
Tüketici kabulü
Tarihsel olarak, tüketiciler gıda teknolojilerine çok az ilgi göstermişlerdir. Günümüzde gıda üretim zinciri uzun ve karmaşıktır. Ve bu nedenle de gıda teknolojileri çeşitlilik göstermektedir. Sonuç olarak, tüketiciler gıda kalitesinin belirleyicilerinden emin değiller ve onları anlamakta zorlanmaktadırlar. Gıda ürünlerinin kabulü genellikle gıda ile ilgili algılanan faydalara ve risklere bağlıdır. Gıda işleme teknolojilerinin popüler görüşleri önemlidir. Özellikle yenilikçi gıda işleme teknolojileri tüketiciler tarafından genellikle riskli olarak algılanmaktadır.
Farklı gıda teknolojilerinin kabulü farklıdır. Pastörizasyon iyi bilinip kabul edilse de, yüksek basınçlı işlem ve hatta mikrodalgalar çoğu zaman riskli olarak algılanır. Hightech Europe projesi tarafından yapılan araştırmalar, geleneksel teknolojilerin yenilikçi teknolojilerin aksine iyi kabul edildiğini ortaya koymuştur.
Tüketiciler, yenilikçi gıda teknolojilerine yönelik tutumlarını üç ana mekanizma aracılığıyla oluştururlar: Birincisi, teknolojiyle ilişkili riskler ve faydalar hakkında bilgi veya inançlar yoluyla; ikincisi, kendi deneyimlerine dayalı tutumlar yoluyla; ve üçüncüsü, daha yüksek dereceli değerlerin ve inançların uygulanması yoluyladır. Bazı araştırmacılar, tüketici kabulünde (riskten ziyade) fayda algısının rolüne daha fazla vurgu yapsa da, bazı bilim adamları risk-fayda alışverişini tüketici kabulünün ana belirleyicilerinden biri olarak görmektedir.
Rogers (2010), yeni teknolojinin tüketiciler tarafından kabul edilmesindeki farklılıkları açıklayan beş ana kriter tanımlamaktadır: karmaşıklık, uyumluluk, göreceli avantaj, denenebilirlik ve gözlemlenebilirlik.
Yenilikçi teknolojilerin kabulü, bu yeni teknolojik süreç yöntemleri hakkında duygusal olmayan ve kısa bilgiler sağlayarak geliştirilebilmektedir. HighTech projesi ayrıca yazılı bilgilerin tüketiciler üzerinde görsel-işitsel bilgilerden daha yüksek bir etkiye sahip olduğunu öne sürmektedir.
Yayınlar
- Food and Bioprocess Technology (Gıda ve Biyoproses Teknolojisi)
- Lebensmittel-Wissenschaft & Technologie (Lebensmittel-Wissenschaft & Teknoloji)
Ayrıca bakınız
- Tarım teknolojisi
- Gıda biyoteknolojisi
- Yemek paketleme
- Gıda sınıflandırması
- Optik sıralama
- Standart bileşenler (gıda işleme)
- Yiyecek ve içecek ödüllerinin listesi (Gıda teknolojisi ödülleri)
Örnek bir bisküvi üretim akım şeması
İstenilen nitelikte kaliteli bir kremalı bisküvi elde etmek için hammadde eldesinden depolama ve paketlemeye kadar ürünün proses aşamaları dikkat ve titizlikle yapılmalıdır. Üretimin herhangi bir aşamasında yapılan aksaklık veya yanlış ilerleme ürünün üretimindeki tüm aşamaları etkilemektedir. Böyle bir duruma sebebiyet vermemek için bu proses aşamaları kontrol altında tutulmalıdır. Ayrıca bisküviyi şeride yerleştirme, ara malzeme olan kremanın yerleştirme aşaması, tekrar bisküvi ile kapatma, paketleme işlemleri gıda teknolojisinin bir parçası olan ilgili makinelerle yapılmaktadır.
Kaynakça
- ^ a b . 12 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Ueland Ö, GH, Holm, F., Kalogeras, N., Leino, O., Luteijn, J., Magnusson, S.(2011). Fayda-risk analizinde son teknoloji: Tüketici algısı. Gıda ve Kimyasal Toksikoloji, 52(1)
- ^ "Documents". Hightecheurope.eu. Archived from the originalon 5 December 2012. Retrieved 1 February 2014.
- ^ "Frewer, Lynn J.; van der Lans, Ivo A.; Fischer, Arnout R.H.; Reinders, Machiel J.; Menozzi, Davide; Zhang, Xiaoyong; van den Berg, Isabelle; Zimmermann, Karin L. (April 2013). "Public perceptions of agri-food applications of genetic modification – A systematic review and meta-analysis". Trends in Food Science & Technology. 30 (2): 142–152. doi:10.1016/j.tifs.2013.01.003". 14 Haziran 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Haziran 2021.
- ^ 3 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 2 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Documents". Hightecheurope.eu. Archived from the originalon 5 December 2012. Retrieved 1 February 2014
- ^ "ders.im/dokuman/biskuvi-cesitleri-uretme". 14 Haziran 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Haziran 2021.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Gida teknolojisi gida urunlerinin uretimi muhafazasi kalite kontrolu arastirilmasi ve gelistirilmesi ile ilgilenen bir gida bilimi dalidir Gida teknolojisine yonelik erken bilimsel arastirmalar gidalarin korunmasina yonelik olmustur Nicolas Appert in 1810 da konserve surecini gelistirmesi belirleyici bir olay olmustur Appert buldugu bu konserve surecinin konserve oldugunu ve isleminin hangi prensipte calistigini bilmemektedir Ancak bulunan bu konservenin gida muhafaza teknikleri uzerinde buyuk bir etkisi olmustur Louis Pasteur un sarabin bozulmasi uzerine arastirma yapmis ve 1864 te bozulmanin nasil onlenecegine iliskin aciklamasi yapmistir Ancak bu bilimsel bilgiyi gida islemeye uygulamak icin erken bir girisim olmustur Pasteur sarap bozulmasina iliskin arastirmalarin yani sira alkol sirke sarap ve bira uretimi sutun eksimesi gibi konulari da arastirmistir Gida bozulmalarini ve hastalik ureten organizmalari yok etmek icin sut ve sut urunlerini isitma islemi olan pastorizasyonu gelistirmistir Pasteur gida teknolojisi konusundaki arastirmalarinda bakteriyoloji ve modern koruyucu tibbin oncusu olmustur Gida Teknolojisi Fakultesi Letonya Yasam Bilimleri ve Teknolojileri Universitesindeki firinGloucestershire Stroud daki Marling Okulu ndaki gida teknolojisi odasiGelismelerGida teknolojisindeki gelismeler gida sektorune buyuk katki saglamis ve dunyamizi degistirmistir Bu gelismelerden bazilari sunlardir Sut tozu Sut tozu cesitli yeni urunlerin yeniden hidratlanabilmesinin temelini olusturmustur Bu islem spreyle kurutulmus sut tozunu kismen rehidre ederek dehidrasyon sonucu tekrar normal suyunu kazanmasi toz urunun yuzey alanini arttirir Dondurarak kurutma Dondurarak kurutmanin ilk uygulamasi buyuk olasilikla ilac endustrisinde olmustur Bununla birlikte islemin basarili bir buyuk olcekli endustriyel uygulamasi kahvenin surekli dondurularak kurutulmasinin gelistirilmesiyle olmustur Yuksek Sicaklikta Kisa Sureli Isleme Bu islemler cogunlukla hizli isitma ve sogutma ile karakterize edilir Kisa bir sure nispeten yuksek bir sicaklikta tutulan urun daha sonra aseptik olarak steril kaplara doldurulur Dondurularak kurutulmus kahve bir cesit hazir kahve Kahve ve Cayin Kafeinsizlestirilmesi Kafeinsiz kahve ve cay ilk olarak 1900 civarinda Avrupa da ticari olarak gelistirilmistir Uygulanan bu islem 897 763 ABD patentinde tarif edilmis tanimlanmistir Yesil kahve cekirdekleri kafeini cekirdeklerden cikarmak icin su isi ve cozuculerle islenir Proses optimizasyonu yeniligi Gida Teknolojisi artik gida uretiminin daha verimli olmasini saglamaktadir Yag tasarrufu saglayan teknolojiler artik farkli sekillerde mevcutur Uretim yontemleri ve metodolojisi yontem bilimi de giderek daha karmasik hale gelmistir Aseptik paketleme Aseptik paketleme ticari olarak steril bir urunun steril bir kaba doldurulmasi ve kaplarin sizintiligini onlemek icin hermetik olarak kapatilmasi islemidir Boylece bu ortam kosullarinda rafa dayanikli bir urunle sonuclanir Tuketici kabuluTarihsel olarak tuketiciler gida teknolojilerine cok az ilgi gostermislerdir Gunumuzde gida uretim zinciri uzun ve karmasiktir Ve bu nedenle de gida teknolojileri cesitlilik gostermektedir Sonuc olarak tuketiciler gida kalitesinin belirleyicilerinden emin degiller ve onlari anlamakta zorlanmaktadirlar Gida urunlerinin kabulu genellikle gida ile ilgili algilanan faydalara ve risklere baglidir Gida isleme teknolojilerinin populer gorusleri onemlidir Ozellikle yenilikci gida isleme teknolojileri tuketiciler tarafindan genellikle riskli olarak algilanmaktadir Farkli gida teknolojilerinin kabulu farklidir Pastorizasyon iyi bilinip kabul edilse de yuksek basincli islem ve hatta mikrodalgalar cogu zaman riskli olarak algilanir Hightech Europe projesi tarafindan yapilan arastirmalar geleneksel teknolojilerin yenilikci teknolojilerin aksine iyi kabul edildigini ortaya koymustur Tuketiciler yenilikci gida teknolojilerine yonelik tutumlarini uc ana mekanizma araciligiyla olustururlar Birincisi teknolojiyle iliskili riskler ve faydalar hakkinda bilgi veya inanclar yoluyla ikincisi kendi deneyimlerine dayali tutumlar yoluyla ve ucuncusu daha yuksek dereceli degerlerin ve inanclarin uygulanmasi yoluyladir Bazi arastirmacilar tuketici kabulunde riskten ziyade fayda algisinin rolune daha fazla vurgu yapsa da bazi bilim adamlari risk fayda alisverisini tuketici kabulunun ana belirleyicilerinden biri olarak gormektedir Rogers 2010 yeni teknolojinin tuketiciler tarafindan kabul edilmesindeki farkliliklari aciklayan bes ana kriter tanimlamaktadir karmasiklik uyumluluk goreceli avantaj denenebilirlik ve gozlemlenebilirlik Yenilikci teknolojilerin kabulu bu yeni teknolojik surec yontemleri hakkinda duygusal olmayan ve kisa bilgiler saglayarak gelistirilebilmektedir HighTech projesi ayrica yazili bilgilerin tuketiciler uzerinde gorsel isitsel bilgilerden daha yuksek bir etkiye sahip oldugunu one surmektedir YayinlarFood and Bioprocess Technology Gida ve Biyoproses Teknolojisi Lebensmittel Wissenschaft amp Technologie Lebensmittel Wissenschaft amp Teknoloji Ayrica bakinizTarim teknolojisi Gida biyoteknolojisi Yemek paketleme Gida siniflandirmasi Optik siralama Standart bilesenler gida isleme Yiyecek ve icecek odullerinin listesi Gida teknolojisi odulleri Ornek bir biskuvi uretim akim semasiIstenilen nitelikte kaliteli bir kremali biskuvi elde etmek icin hammadde eldesinden depolama ve paketlemeye kadar urunun proses asamalari dikkat ve titizlikle yapilmalidir Uretimin herhangi bir asamasinda yapilan aksaklik veya yanlis ilerleme urunun uretimindeki tum asamalari etkilemektedir Boyle bir duruma sebebiyet vermemek icin bu proses asamalari kontrol altinda tutulmalidir Ayrica biskuviyi seride yerlestirme ara malzeme olan kremanin yerlestirme asamasi tekrar biskuvi ile kapatma paketleme islemleri gida teknolojisinin bir parcasi olan ilgili makinelerle yapilmaktadir Biskuvi uretim akim semasiKaynakca a b 12 Kasim 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Ueland O GH Holm F Kalogeras N Leino O Luteijn J Magnusson S 2011 Fayda risk analizinde son teknoloji Tuketici algisi Gida ve Kimyasal Toksikoloji 52 1 Documents Hightecheurope eu Archived from the originalon 5 December 2012 Retrieved 1 February 2014 Frewer Lynn J van der Lans Ivo A Fischer Arnout R H Reinders Machiel J Menozzi Davide Zhang Xiaoyong van den Berg Isabelle Zimmermann Karin L April 2013 Public perceptions of agri food applications of genetic modification A systematic review and meta analysis Trends in Food Science amp Technology 30 2 142 152 doi 10 1016 j tifs 2013 01 003 14 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Haziran 2021 3 Haziran 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi 2 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Documents Hightecheurope eu Archived from the originalon 5 December 2012 Retrieved 1 February 2014 ders im dokuman biskuvi cesitleri uretme 14 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Haziran 2021