Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Georg Friedrich Händel (5 Mart 1685; Halle, Almanya - 14 Nisan 1759; Londra, İngiltere), müzik tarihine opera, oratoryo, , düet gibi vokal eserleriyle geçen Alman klasik batı müziği bestecisidir.
Georg Friedrich Händel | |
|---|---|
 Georg Friedrich Händel, Ressam:Balthasar Denner 1727 | |
| Doğum | 5 Mart 1685 Halle, Almanya |
| Ölüm | 14 Nisan 1759 (74 yaşında) Londra, İngiltere |
| Diğer ad(lar)ı | George Frideric Handel |
| Meslek | Müzisyen, opera bestecisi |
| Tanınma nedeni | Alman asıllı, çalışma hayatı önemli kısmı Londra, İngiltere'de |
| İmza | |
 | |
Handel, 1712 yılında Londra’ya yerleşmeden önce Halle, Hamburg ve İtalya’da ciddi eğitim almış ve 1727 yılında İngiliz vatandaşı olmuştur. İtalyan Barok müziğinin önemli bestecilerinin ve orta-Alman polifonik koral geleneğinin büyük etkisinde kalmıştır. 15 yıl içinde Handel İngiliz soylularına İtalyan operasını sunmak için üç ticari opera binası işletmeye başlamıştır. Müzikolog Winton Dean Handel’in operaları için “Handel sadece büyük bir besteci değil aynı zamanda birinci dereceden dramatik bir deha” şeklinde yazmıştır. Alexander's Feast (1736) isimli eseri iyi eleştiriler almış ve Handel İngiliz koral eserlerine geçiş yapmıştır. Mesih’in (1742) büyük başarısının ardından İtalyan operası bestelemeyi tamamen bırakmıştır. Neredeyse kör bir şekilde İngiltere de neredeyse 50 yıl yaşamış ve 1759 yılında zengin ve saygıdeğer bir adam olarak ölmüştür. Cenazesi devlet tarafından onurlandırılmış ve Londra’daki Westminster Abbey’e gömülmüştür.
Johann Sebastian Bach ve Domenico Scarlatti ile aynı yıl doğan Handel, Su Müziği ve Havai Fişekler için Müzik ve Mesih gibi eserleriyle Barok dönemin en büyük bestecilerinden biri sayılmıştır. George II’nin taç giyme töreni için bestelediği dört anthem’den bir olan Zadok the Priest (1727), sonradan her hükümdarın geleneksel kutsama töreninde çalınmıştır. Handel 30 yıldan daha fazla bir süre boyunca 40'tan fazla opera bestelemiş, 1960'lı yıllardan itibaren barok müziğin ve otantik müzikal yorumların yeniden canlanmasıyla Handel’in operalarına ilgi büyümüştür. Hiçbir ülkenin ulusal biçemini simgelemeyen uluslararası nitelikte bir besteci olan Handel, yaşamında büyük üne kavuşmuş ve ününü ölümünden sonra da sürdürmüştür.
Yaşamı
Johann Sebastian Bach ile aynı yıl, Almanya’nın Halle kentinde (Bach’ın doğduğu Eisenach kentinden 80 km uzaklıkta) doğan Handel, bir berber-cerrahın oğludur. Müziğe büyük ilgi duyan Handel, babasının karşı çıkmasına rağmen geceleri tavanarasında bulduğu bir klavikord ile gizli gizli müzik çalışmaya başlamıştı. Babası, çevrenin tavsiyelerine uyarak ona kentin en büyük kilisesinde orgcu besteci ve müzik yönetmeni olan Friedrich Wilhelm Zachau’dan ders aldırmaya razı oldu. Handel; keman, obua, org, klavsen çalmasını öğrendi.
Handel, 1702’de babasının isteğine uyarak Halle Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ne kaydını yaptırdı ama kilise orgcusu olarak müzikle ilgilenmeyi sürdürdü. 1703’te Hamburg Alman Operası'na kemancı-besteci olarak atandı. 1706’ya kadar kaldığı Hamburg’da Johann Mattheson, gibi bestecilerle arkadaşlık etti. 1705’te henüz 19 yaşında iken ilk operası Almira’yı yazdı ve hemen sahnelendi.
1706’da çıktığı İtalya seyahatinden 4 yıl sonra döndü. Bu seyahat sırasında Arcangelo Corelli, ve oğlu Domenico Scarlatti ile gibi bestecilerle dost oldu. Agrippina adlı operasını, çeşitli İtalyan kantatalarını bu dönemde yazdı. İtalyan kantatalarında geliştirdiği İtalyan diline uygun melodi akışı, onun operalarındaki başarılarına ışık tutmuştur.
İtalya seyahati sonunda Hannover’e giderek kısa bir dönem müzik yönetmenliği yaptı. Bu görev sırasında İngiltere’ye gidip Rinaldo operasını sahneledi ve büyük bir ilgi gördü. Ancak eserin İtalyanca olması, İngilizleri kızdırmıştı. Hannover’e döndüğünde Prenses Caroline için düetler yazan Handel, bir yandan da İngilizce öğrendi. 1712’de patronu olan Hannover Valisinden geçici olarak izin alıp İngiltere’ye giden Handel, oraya yerleşti ve bir daha dönmedi.
Handel, İngiltere’ye gittiğinde Lord Burlington adındaki sanat koruyucusu bir kişinin evine yerleşmiş, dönemin büyük edebiyatçıları ile dost olmuştu. Handel kısa sürede kendisini saraya kabul ettirmeyi başardı ve 1713’te İngiliz Kraliçesine yazdığı kaside nedeniyle ödüllendirildi. 1714’te kraliçenin ölümü üzerine tahta geçen 1. George, kendisinin Hannover’deki patronu idi. Söylentiye göre Handel, Su Müziği adlı yapıtını 1. George’a kendini affettirebilmek için Thames Nehri üzerindeki bir partide kullanılmak üzere bestelemişti. Kendisine çifte maaş getiren bu eser, onun en önemli çalgı yapıtı oldu.
Eserlerini hala İtalyan stilinde yazmaya devam eden Handel, bir yandan da İngiliz müziğinin kendine has yönlerini araştırmaktaydı. 1717’de Chandos dükünün malikanesinde sürekli besteci olarak görevlendirildi. Bu görevde bulunduğu 1717- 1720 yılları arasında Handel’in ilk İngiliz operası olan Esther ve Acis ve Galatea adlı operayı ortay çıktı.
Handel, 1719’da 8 gün için doğduğu yer olan Halle’e gitmişti. Bu sırada Bach, 32 km ötedeki Cöthen’de yaşıyordu. Bach’ın Handel’e duyduğu hayranlık, karısının yardımıyla onun eserlerinin kopyasını çıkarmasından belidir. Bach’ın Handel ile görüşmek istediğini bilen Bach’ın patronu ve dostu Cöthen prensi Leopold, kendisine atını ödünç vermişti. Bilinmeyen bir nedenle bu görüşme gerçekleşmedi.
Handel 1720-1728 yılları arasında Kraliyet Müzik Akademisi’nin yöneticisi oldu. Handel, bu dönemde en güzel operalarını besteledi. Kral II. George için 1727’de yazdığı Zadok the Priest o günden beri İngiltere’deki tüm taç giyme törenlerinde çalınmaktadır.
İtalyan tipi operaların modası geçince Handel, İngilizce oratoryolar yazmaya başladı. Bestelediği 26 oratoryo İngiliz müziğini yıllarca etkilemiştir. 1741’de 6 hafta içinde bestelediği ve ilk kez 1742’de Dublin’de sahnelenen Messiah adlı oratoryo eseri İngiliz müzik dünyasının en sevilen koral yapıtı olmuştur. İsa’nın yaşamını öyküleştiren bu eser ile Handel, geniş halk kitlelerini de coşturabilecek bir müzik yaratabildiğini kanıtladı. Eserin Londra’daki sahnelenişinde "Hallelujah korosu" bölümünde Kral 2. George’un kendini tutamayarak ayağa fırlaması nedeniyle bu bölümün ayakta dinlenmesi gelenekselleşmiştir.
Handel, bu eserin başarısından sonra dinsel içerikli orotoryolar veya orotorya tipi mitolojik operalar besteledi. Orotoryolarının her birinde İncil’den bir öykü anlattı. Bu tür eserlerinin sonuncusunu 1751’de yazdı. Handel, orotoryalarıyla birlikte bir org konçertosu yazmayı ve orotoryonun arasında bu eseri yorumlamayı gelenek haline getirdi. Bu şekilde 16 org konçertosu yazmıştır.
Handel, 1753’te görme duyusunu iyice yitrmişti. Müzik tarihinin ironilerinden birisi de Handel’in de Bach’ın da ileriki yaşlarında katarakt nedeniyle görme duyusunu yitirmeleri, aynı göz doktoru (John Taylor) tarafından narkozsuz ameliyat edilmeleridir. Bach, bu ameliyatta kullanılan kirli araçlar nedeniyle kan zehirlenmesi geçirerek ölmüştür. Handel’in ise ameliyat sonrasında gözleri tamamen kör olmuş ancak konserlerini sürdürmüştür. Handel önceleri belleğine güvenmekteydi, daha sonra doğaçlama yaparak çalmayı sürdürdü; zamanla kendi yalnızlığına çekildi. Hiç evlenmemiş ve bir aşk söylentisinde adı geçmemiştir. Nisan 1759’da öldüğünde görkemli bir cenaze töreni düzenlendi. Mezarı Westminster Abbey'dedir.
Handel, müzik tarihine vokal eserleriyle geçmişse de başta Su Müziği olmak üzere çok sayıda orkestra müziği eseri ile çalgı müziğine de büyük katkıları vardır. Bir Barok Dönemi bestecisi olan Handel’in eserleri bazı yönleriyle klasik dönem(orotoryalarıyla orta sınıfa seslenmesi gibi), hatta romantik döneminin (operalarında doğayı betimlemesi gibi) işaretlerini de vermektedir.
Başlıca yapıtları
- Operalar
- (40'tan fazla operası vardır)
Almira (1705); Agrippina (1709); Rinaldo (1711); Silla (1714) Jul Sezar (Giulio Cesare in Egitto) (1724); Rodelinda (1725); Orlando Furioso (1733); Ariodante; Alcina (1735); Berenice (1737); Serse (1738).
- Oratoryolar
- (30'dan fazla oratoryosu vardır) Est-her(1732); Acis ve Galatea (1718,1732); Athalia (1736); Alexander's Feast (1736); Saul (1739); Israelin Egypt (1739); Messiah (1742); Samson (1743); Semele (1743); Belshazzar (1744); Herkül (1745); Judas Maccabaeus (1746); Joshua (1747); Solomon (1748); Jephtha (1751).
- Diğer vokal müzikleri
- Chandos için 11 anthem, taç giyme törenleri için 4 anthem; Te Deum ve Jubilate (1713), 100'den fazla İtalyan kantatası; Kraliçe Anne'in doğumgünü için kaside (1713); 9 Alman Aryası (1729); triolar, düetler ve çeşitli şarkılar.
- Orkestra müziği
- Su Müziği (Water Music) (1717); 6 konçerto grosso (1734); 12 Büyük Konçerto (1740); Music for Royal Fireworks (1749); org konçertoları, süitler, uvertürler.
- Oda müziği
- Trio sonatlar, blokflüt, flüt, keman, obua sonatları.
- Klavsen yapıtları
- Süitler, dans bölümleri, aryalar, prelüdler, chaconne'lar ve fügler. "Harmonious Blacksmith" (Uyumlu Demirci Ustası)-1720'de yazdığı 5. Klavsen Süiti'nin ilk seti olan arya ve çeşitlemelerdir.
Medya
- George Frideric Handel - Saba Melikesinin Girişi - Advent Oda Orkestrası, Obualar: Humbert Lucarelli ve Edino Biaggi:
- George Frideric Handel - Serse operasından giriş resitatifi ve Ombra mai fu aryası - Şarkıcı: Enrico Caruso (1920).:
- George Frideric Handel - '
Flute Sonata in E minor – 1. Grave - Flut: Al Goldstein Klavsen: Martha Goldstein:
- George Frideric Handel - Fantasya 8,12 ve Carillon:
Kaynakça
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
- Handel’e ilişkin çok geniş bilgi derleyen İngilizce site 13 Haziran 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce) (Erişme: 12.4.2010)
- (İngilizce) (Erişme: 12.4.2010)
- Creative Commons Recording (Erişme: 12.4.2010)
- Georg Friedrich Handel eserleri için parasız partisyon notaları:IMSLP International Music Score Library Project 13 Haziran 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce) (Erişme: 12.4.2010)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Georg Friedrich Handel 5 Mart 1685 Halle Almanya 14 Nisan 1759 Londra Ingiltere muzik tarihine opera oratoryo duet gibi vokal eserleriyle gecen Alman klasik bati muzigi bestecisidir Georg Friedrich HandelGeorg Friedrich Handel Ressam Balthasar Denner 1727Dogum5 Mart 1685 1685 03 05 Halle AlmanyaOlum14 Nisan 1759 74 yasinda Londra IngiltereDiger ad lar iGeorge Frideric HandelMeslekMuzisyen opera bestecisiTaninma nedeniAlman asilli calisma hayati onemli kismi Londra Ingiltere deImza Handel 1712 yilinda Londra ya yerlesmeden once Halle Hamburg ve Italya da ciddi egitim almis ve 1727 yilinda Ingiliz vatandasi olmustur Italyan Barok muziginin onemli bestecilerinin ve orta Alman polifonik koral geleneginin buyuk etkisinde kalmistir 15 yil icinde Handel Ingiliz soylularina Italyan operasini sunmak icin uc ticari opera binasi isletmeye baslamistir Muzikolog Winton Dean Handel in operalari icin Handel sadece buyuk bir besteci degil ayni zamanda birinci dereceden dramatik bir deha seklinde yazmistir Alexander s Feast 1736 isimli eseri iyi elestiriler almis ve Handel Ingiliz koral eserlerine gecis yapmistir Mesih in 1742 buyuk basarisinin ardindan Italyan operasi bestelemeyi tamamen birakmistir Neredeyse kor bir sekilde Ingiltere de neredeyse 50 yil yasamis ve 1759 yilinda zengin ve saygideger bir adam olarak olmustur Cenazesi devlet tarafindan onurlandirilmis ve Londra daki Westminster Abbey e gomulmustur Johann Sebastian Bach ve Domenico Scarlatti ile ayni yil dogan Handel Su Muzigi ve Havai Fisekler icin Muzik ve Mesih gibi eserleriyle Barok donemin en buyuk bestecilerinden biri sayilmistir George II nin tac giyme toreni icin besteledigi dort anthem den bir olan Zadok the Priest 1727 sonradan her hukumdarin geleneksel kutsama toreninde calinmistir Handel 30 yildan daha fazla bir sure boyunca 40 tan fazla opera bestelemis 1960 li yillardan itibaren barok muzigin ve otantik muzikal yorumlarin yeniden canlanmasiyla Handel in operalarina ilgi buyumustur Hicbir ulkenin ulusal bicemini simgelemeyen uluslararasi nitelikte bir besteci olan Handel yasaminda buyuk une kavusmus ve ununu olumunden sonra da surdurmustur YasamiJohann Sebastian Bach ile ayni yil Almanya nin Halle kentinde Bach in dogdugu Eisenach kentinden 80 km uzaklikta dogan Handel bir berber cerrahin ogludur Muzige buyuk ilgi duyan Handel babasinin karsi cikmasina ragmen geceleri tavanarasinda buldugu bir klavikord ile gizli gizli muzik calismaya baslamisti Babasi cevrenin tavsiyelerine uyarak ona kentin en buyuk kilisesinde orgcu besteci ve muzik yonetmeni olan Friedrich Wilhelm Zachau dan ders aldirmaya razi oldu Handel keman obua org klavsen calmasini ogrendi Handel 1702 de babasinin istegine uyarak Halle Universitesi Hukuk Fakultesi ne kaydini yaptirdi ama kilise orgcusu olarak muzikle ilgilenmeyi surdurdu 1703 te Hamburg Alman Operasi na kemanci besteci olarak atandi 1706 ya kadar kaldigi Hamburg da Johann Mattheson gibi bestecilerle arkadaslik etti 1705 te henuz 19 yasinda iken ilk operasi Almira yi yazdi ve hemen sahnelendi 1706 da ciktigi Italya seyahatinden 4 yil sonra dondu Bu seyahat sirasinda Arcangelo Corelli ve oglu Domenico Scarlatti ile gibi bestecilerle dost oldu Agrippina adli operasini cesitli Italyan kantatalarini bu donemde yazdi Italyan kantatalarinda gelistirdigi Italyan diline uygun melodi akisi onun operalarindaki basarilarina isik tutmustur Italya seyahati sonunda Hannover e giderek kisa bir donem muzik yonetmenligi yapti Bu gorev sirasinda Ingiltere ye gidip Rinaldo operasini sahneledi ve buyuk bir ilgi gordu Ancak eserin Italyanca olmasi Ingilizleri kizdirmisti Hannover e dondugunde Prenses Caroline icin duetler yazan Handel bir yandan da Ingilizce ogrendi 1712 de patronu olan Hannover Valisinden gecici olarak izin alip Ingiltere ye giden Handel oraya yerlesti ve bir daha donmedi Handel Ingiltere ye gittiginde Lord Burlington adindaki sanat koruyucusu bir kisinin evine yerlesmis donemin buyuk edebiyatcilari ile dost olmustu Handel kisa surede kendisini saraya kabul ettirmeyi basardi ve 1713 te Ingiliz Kralicesine yazdigi kaside nedeniyle odullendirildi 1714 te kralicenin olumu uzerine tahta gecen 1 George kendisinin Hannover deki patronu idi Soylentiye gore Handel Su Muzigi adli yapitini 1 George a kendini affettirebilmek icin Thames Nehri uzerindeki bir partide kullanilmak uzere bestelemisti Kendisine cifte maas getiren bu eser onun en onemli calgi yapiti oldu Eserlerini hala Italyan stilinde yazmaya devam eden Handel bir yandan da Ingiliz muziginin kendine has yonlerini arastirmaktaydi 1717 de Chandos dukunun malikanesinde surekli besteci olarak gorevlendirildi Bu gorevde bulundugu 1717 1720 yillari arasinda Handel in ilk Ingiliz operasi olan Esther ve Acis ve Galatea adli operayi ortay cikti Handel 1719 da 8 gun icin dogdugu yer olan Halle e gitmisti Bu sirada Bach 32 km otedeki Cothen de yasiyordu Bach in Handel e duydugu hayranlik karisinin yardimiyla onun eserlerinin kopyasini cikarmasindan belidir Bach in Handel ile gorusmek istedigini bilen Bach in patronu ve dostu Cothen prensi Leopold kendisine atini odunc vermisti Bilinmeyen bir nedenle bu gorusme gerceklesmedi Handel 1720 1728 yillari arasinda Kraliyet Muzik Akademisi nin yoneticisi oldu Handel bu donemde en guzel operalarini besteledi Kral II George icin 1727 de yazdigi Zadok the Priest o gunden beri Ingiltere deki tum tac giyme torenlerinde calinmaktadir source source track Handel Messiah oratoryosu Hallelujah korosu Italyan tipi operalarin modasi gecince Handel Ingilizce oratoryolar yazmaya basladi Besteledigi 26 oratoryo Ingiliz muzigini yillarca etkilemistir 1741 de 6 hafta icinde besteledigi ve ilk kez 1742 de Dublin de sahnelenen Messiah adli oratoryo eseri Ingiliz muzik dunyasinin en sevilen koral yapiti olmustur Isa nin yasamini oykulestiren bu eser ile Handel genis halk kitlelerini de costurabilecek bir muzik yaratabildigini kanitladi Eserin Londra daki sahnelenisinde Hallelujah korosu bolumunde Kral 2 George un kendini tutamayarak ayaga firlamasi nedeniyle bu bolumun ayakta dinlenmesi geleneksellesmistir Handel bu eserin basarisindan sonra dinsel icerikli orotoryolar veya orotorya tipi mitolojik operalar besteledi Orotoryolarinin her birinde Incil den bir oyku anlatti Bu tur eserlerinin sonuncusunu 1751 de yazdi Handel orotoryalariyla birlikte bir org koncertosu yazmayi ve orotoryonun arasinda bu eseri yorumlamayi gelenek haline getirdi Bu sekilde 16 org koncertosu yazmistir Handel 1753 te gorme duyusunu iyice yitrmisti Muzik tarihinin ironilerinden birisi de Handel in de Bach in da ileriki yaslarinda katarakt nedeniyle gorme duyusunu yitirmeleri ayni goz doktoru John Taylor tarafindan narkozsuz ameliyat edilmeleridir Bach bu ameliyatta kullanilan kirli araclar nedeniyle kan zehirlenmesi gecirerek olmustur Handel in ise ameliyat sonrasinda gozleri tamamen kor olmus ancak konserlerini surdurmustur Handel onceleri bellegine guvenmekteydi daha sonra dogaclama yaparak calmayi surdurdu zamanla kendi yalnizligina cekildi Hic evlenmemis ve bir ask soylentisinde adi gecmemistir Nisan 1759 da oldugunde gorkemli bir cenaze toreni duzenlendi Mezari Westminster Abbey dedir Handel muzik tarihine vokal eserleriyle gecmisse de basta Su Muzigi olmak uzere cok sayida orkestra muzigi eseri ile calgi muzigine de buyuk katkilari vardir Bir Barok Donemi bestecisi olan Handel in eserleri bazi yonleriyle klasik donem orotoryalariyla orta sinifa seslenmesi gibi hatta romantik doneminin operalarinda dogayi betimlemesi gibi isaretlerini de vermektedir Baslica yapitlariGeorge Frideric HandelOperalar 40 tan fazla operasi vardir Almira 1705 Agrippina 1709 Rinaldo 1711 Silla 1714 Jul Sezar Giulio Cesare in Egitto 1724 Rodelinda 1725 Orlando Furioso 1733 Ariodante Alcina 1735 Berenice 1737 Serse 1738 Oratoryolar 30 dan fazla oratoryosu vardir Est her 1732 Acis ve Galatea 1718 1732 Athalia 1736 Alexander s Feast 1736 Saul 1739 Israelin Egypt 1739 Messiah 1742 Samson 1743 Semele 1743 Belshazzar 1744 Herkul 1745 Judas Maccabaeus 1746 Joshua 1747 Solomon 1748 Jephtha 1751 Diger vokal muzikleri Chandos icin 11 anthem tac giyme torenleri icin 4 anthem Te Deum ve Jubilate 1713 100 den fazla Italyan kantatasi Kralice Anne in dogumgunu icin kaside 1713 9 Alman Aryasi 1729 triolar duetler ve cesitli sarkilar Orkestra muzigi Su Muzigi Water Music 1717 6 koncerto grosso 1734 12 Buyuk Koncerto 1740 Music for Royal Fireworks 1749 org koncertolari suitler uverturler Oda muzigi Trio sonatlar blokflut flut keman obua sonatlari Klavsen yapitlari Suitler dans bolumleri aryalar preludler chaconne lar ve fugler Harmonious Blacksmith Uyumlu Demirci Ustasi 1720 de yazdigi 5 Klavsen Suiti nin ilk seti olan arya ve cesitlemelerdir MedyaGeorge Frideric Handel Saba Melikesinin Girisi Advent Oda Orkestrasi Obualar Humbert Lucarelli ve Edino Biaggi source source George Frideric Handel Serse operasindan giris resitatifi ve Ombra mai fu aryasi Sarkici Enrico Caruso 1920 source source George Frideric Handel Flute Sonata in E minor 1 Grave Flut Al Goldstein Klavsen Martha Goldstein source source George Frideric Handel Fantasya 8 12 ve Carillon source source KaynakcaAyrica bakinizGeorg Friedrich Handel operalari listesi Unlu operalar listesi Opera bestecileri listesiDis baglantilarHandel e iliskin cok genis bilgi derleyen Ingilizce site 13 Haziran 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Erisme 12 4 2010 Ingilizce Erisme 12 4 2010 Creative Commons Recording Erisme 12 4 2010 Georg Friedrich Handel eserleri icin parasiz partisyon notalari IMSLP International Music Score Library Project 13 Haziran 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Erisme 12 4 2010