Habsburg Hollandası,Kutsal Roma İmparatorluğu’nun bir üyesi olan Habsburg hanedanının Felemenk’te sahip olduğu Rönesans dönemi fiefleriydi. Bu yönetim 1481 yılında Hollanda’nın son hükümdarı (Avusturyalı I. Maximilian’ın eşi) öldüğünde başlamıştır. Torunları İmparator V. Karl, Habsburg Hollandası’nda doğmuş ve Brüksel’i başkentlerinden birisi yapmıştır.
Hollanda Habsburgse Nederlanden Habsburg Hollandası | |||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1482-1797 | |||||||||||||||||
Tür | Şahsi birliktelikle İmparatorluk'a bağlı fief | ||||||||||||||||
Başkent | De facto: 1530'a kadar Mechelen, sonra Brüksel | ||||||||||||||||
Yaygın dil(ler) | Felemenkçe, Lüksemburgca, Valonca, Fransızca, , Batı Frizce | ||||||||||||||||
Resmî din | |||||||||||||||||
Hükûmet | Monarşi | ||||||||||||||||
Tarihî dönem | Erken Modern Çağ | ||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
|
1549’da 17 İl olarak bilinen bu topraklar, 1566’dan itibaren Habsburgların İspanyol kolu tarafından yönetilmeye başlanmış ve o tarihten itibaren İspanya Hollandası olarak anılmıştır. 1581 yılında, Hollanda İsyanı’nın ortasında, Yedi Birleşik Eyalet bu bölgenin geri kalanından ayrılarak Birleşik Hollanda Cumhuriyeti’ni kurdu. Geriye kalan Güney İspanya Hollandası toprakları, 1714 yılında Rastatt Antlaşması ile Avusturya’nın eline geçti ve Avusturya Hollandası olarak anılmaya başlandı. Fiili Habsburg yönetimi, 1795 yılında devrimci Birinci Fransız Cumhuriyeti tarafından ilhak edilmesiyle sona erdi. Ancak Avusturya, Campo Formio Antlaşması ile 1797 yılına kadar bölge üzerindeki hak iddiasından vazgeçmedi.
Coğrafya
Habsburg Hollandası, 1482’den 1581’e kadar Felemenk’in tamamını (yani bugünkü Hollanda, Belçika, Lüksemburg ve modern Fransa’nın Nord ve Pas-de-Calais illerinin çoğunu) kapsayan bir jeopolitikti. Kuzey Felemenk, MS 1200’den itibaren, drenaj ve sel kontrolü ile birlikte ekilebilecek arazini büyütmeye başladı. Nüfusu büyümeye başladı ve Hollanda bölgesi önemli hale geldi. Bundan önce, büyük ve gelişmiş şehirlerin tamamı güneydeydi. Gent, Brugge, Anvers, Brüksel, Leuven gibi şehirler kuzeydeki bütün yerleşimlerden daha büyüktü. Felemenk’teki nehirler doğu-batı yönünde uzanır ve iki ayrı siyasi alan oluşturarak güneyin kuzey üzerindeki etkisine siyasi ve stratejik bir engel teşkil eder.
Burgonya dükü İyi Filip’in (1419-1467) Kutsal Roma İmparatorluğu yönetimi altında Hollanda illeri birlikte büyümeye başladı, oysa bölge daha önce Kutsal Roma İmparatorluğu bayrağı altında ya da Fransa Krallığı’nın Burgonya kolu olarak bölünmüştü. Bu derebeylikler Flandre, ve , , , ve , Brabant, Limburg ve Lüksemburg, Valois-Burgonya hükümdarları tarafından şahsi birlik içinde yönetiliyor ve Eyaletler Genel Meclisi’nde temsil ediliyordu. Burgonya topraklarının merkezi ise Burgonya düklerinin Brüksel’de saray kurduğu Brabant Dükalığı’ydı.
Filip’in oğlu Dük Cesur Charles (1467-1477) de Gelre ve satın aldı ve kızı Mary ile Maximilian’ı evlendirerek Habsburg imparatoru III. Friedrich’in elinden kraiyet unvanını almayı umdu. Büyük bir hayal kırıklığına uğrayacak olduğu felaketle sonuçlanan katıldı ve öldürüldü.
Tarih
Burgonyalı Mary’nin 1482’deki ölümü üzerine, da içeren önemli mülkleri, Katolik Hükümdarlar olarak bilinen Kastilyalı I. Isabel ve Aragonlu II. Fernando’nun kızı Kastilyalı Juana ile evlenen oğlu Felipe'ye (Yakışıklı Felipe olarak de bilinir) geçti. Philip, 1493’ten itibaren Kutsal Roma İmparatoru olan babası I. Maximilian aracılığıyla Habsburg soyundan geliyordu ve böylece Hollanda’da Habsburg dönemini başlatmış oldu. 1481-1492 yıllar arasında ve Utrecht girişmiştir ancak yüzyılın başında her iki bölge de Avusturyalı yöneticiler tarafından sakinleştirilmiştir.
Felipe’nin Gent’te doğan oğlu Karl, 1506 yılında henüz altı yaşında bir çocukken babasının yerine geçti. Babasının dedesi İmparator I. Maximilian, Burgonya’yı miras aldı ve bölgeyi dahil etti, İmparatorluğun uzak batısında kalan bu topraklar için belirli bir özerklik derecesi geliştirdi. Kocasının ölümünün ardından ruhsal bir çöküntü yaşayan annesi Kastilyalı Juana aracılığıyla İspanya’nın Kastilya ve Aragon krallıklarının ve İspanya’nın Yeni Dünya’daki deniazaşırı imparatorluğunun varisi oldu. 1515’te reşit olan Karl, Burgonya topraklarını yerli bri Hollandalı olarak yönetmeye devam etti. Overijssel topraklarını ve ele geçirdi (bkz. ), Saksonya Friesland’ı satın aldı ve ile Gelre’yi geri aldı. 17 İl, Augsburg’daki temsil ediliyordu ve ile Hollanda’nın belirli bir özerkliği kabul edilerek yeniden düzenledi. Bunu ertesi yıl İmparator’un 17 İli İmparatorluktan ve Fransa’dan ayrı bir varlık olarak kuran bir izledi.
V. Karl, 1555 ve 1556 yılları arasında birkaç tahttan çekildi ve ardından Habsburg hanedanını Avusturya-Almanya ve İspanya kollarına ayırdı. Kardeşi I. Ferdinand Avusturya, Bohemya ve Macaristan’ın hükümdarı ve aynı zamanda yeni Kutsal Roma İmparatoru oldu. Karl’ın oğlu İspanya Kralı II. Felipe ise 17 İl’i aldı ve bunları İspanya Krallığı’na dahil etti (Güney İtalya ve Amerika toprakları da buna dahildi). İspanya Kralı II. Felipe despotluğuyla ün saldı ve Katoliklerin yaptığı zulümler Seksen Yıl Savaşı’nı tetikledi. İspanyolların kuzey eyaletleri üzerindeki hakimiyeti gittikçe zayıfladı. Kuzey eyaletleri 1579’da kurdular ve 1581’de Feregat Yasası ile Yedi Birleşik Eyalet olarak Birleşik Hollanda Cumhuriyeti ismiyle bağımsızlıklarını ilan ettiler.
1581’deki ayrılmadan sonra “t Hof van Brabant” olarak adlandırılan güney Eyaletleri (Flandre, Artois, Tournaisis, Cambrai, Lüksemburg, Limburg, Hainaut, Namur, Mechelen, Brabant ve Yukarı Gelre) Fransız Devrim Savaşları’na kadar Habsburg hanedanında kaldı. İspanyol Habsburg hanedanının 1700 yılında çocuksuz II. Carlos’un ölümü ve İspanya Veraset Savaşı (1700-14) ile bitmesinden sonra güney eyaletleri 1715’ten sonra Avusturya Hollandası olarak da anılmaya başlandı.
Yöneticileri
- 1482–1506 Kastilya Kralı I. Philip Burgonya Dükü olarak yönetti, babası I. Maximilian (1482–1493) naiplik yaptı, üvey büyükannesi Yorklu Margaret mürebbiyesiydi (1489–1493)
- 1506–1556 V. Karl, Burgonya Dükü olarak, 1519'dan itibaren Kutsal Roma İmparatoru olarak yönetti.
- 1556–1581 II. Felipe İspanya Kralı olarak yönetti
Eyaletleri ise onların adına bir vali (stadhouder) yönetiyordu:
- 1489–1493 Yorklu Margaret, dul Burgonya Düşesi
- 1506–1507 William de Croÿ, Aarschot Marki
- 1507–1530 Avusturyalı Margaret, Savoy Düşesi
- 1531–1555 Avusturyalı Mary
- 1555–1559 Emmanuel Philibert, Savoy Dükü
- 1559–1567 Parmalı Margaret
- 1567–1573 Fernando Álvarez de Toledo, 3. Alba Dükü
- 1573–1576 Luis de Requesens ve Zúñiga
- 1576–1578 Avusturyalı Juan
- 1578–1592
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ (; ), in Latin as Belgica
- ^ Sicking, L. H. J. (1 Ocak 2004). Neptune and the Netherlands: State, Economy, and War at Sea in the Renaissance (İngilizce). BRILL. s. 13. ISBN .
- ^ . The Brussels Times (İngilizce). 21 Nisan 2017. 14 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2020.
- ^ Jenkins, Everett Jr. (7 Mayıs 2015). The Muslim Diaspora (Volume 2, 1500-1799): A Comprehensive Chronology of the Spread of Islam in Asia, Africa, Europe and the Americas (İngilizce). McFarland. s. 36. ISBN . 2 Şubat 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Mayıs 2023.
- ^ Kamen, Henry (26 Mart 2014). Spain, 1469–1714: A Society of Conflict (İngilizce). Routledge. ISBN .
- ^ Israel, Jonathan. The Dutch Republic, pp. 11-12
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Habsburg Hollandasi Kutsal Roma Imparatorlugu nun bir uyesi olan Habsburg hanedaninin Felemenk te sahip oldugu Ronesans donemi fiefleriydi Bu yonetim 1481 yilinda Hollanda nin son hukumdari Avusturyali I Maximilian in esi oldugunde baslamistir Torunlari Imparator V Karl Habsburg Hollandasi nda dogmus ve Bruksel i baskentlerinden birisi yapmistir HollandaHabsburgse Nederlanden Habsburg Hollandasi1482 1797Bayrak ArmaTurSahsi birliktelikle Imparatorluk a bagli fiefBaskentDe facto 1530 a kadar Mechelen sonra BrukselYaygin dil ler Felemenkce Luksemburgca Valonca Fransizca Bati FrizceResmi dinKatolik devlet dini ProtestanHukumetMonarsiTarihi donemErken Modern Cag Habsburg hanedanina miras kaldi1482 dahil edildi1512 1549 Habsburg Ispanyasi na miras kaldi1556 30 Ocak 1648 Rastatt Antlasmasi7 Mart 1714 18 Eylul 1794 Campo Formio Antlasmasi17 Ekim 1797Onculler ArdillarBirlesik Hollanda CumhuriyetiBirinci Fransiz Cumhuriyeti 1549 da 17 Il olarak bilinen bu topraklar 1566 dan itibaren Habsburglarin Ispanyol kolu tarafindan yonetilmeye baslanmis ve o tarihten itibaren Ispanya Hollandasi olarak anilmistir 1581 yilinda Hollanda Isyani nin ortasinda Yedi Birlesik Eyalet bu bolgenin geri kalanindan ayrilarak Birlesik Hollanda Cumhuriyeti ni kurdu Geriye kalan Guney Ispanya Hollandasi topraklari 1714 yilinda Rastatt Antlasmasi ile Avusturya nin eline gecti ve Avusturya Hollandasi olarak anilmaya baslandi Fiili Habsburg yonetimi 1795 yilinda devrimci Birinci Fransiz Cumhuriyeti tarafindan ilhak edilmesiyle sona erdi Ancak Avusturya Campo Formio Antlasmasi ile 1797 yilina kadar bolge uzerindeki hak iddiasindan vazgecmedi CografyaHabsburg Hollandasi 1482 den 1581 e kadar Felemenk in tamamini yani bugunku Hollanda Belcika Luksemburg ve modern Fransa nin Nord ve Pas de Calais illerinin cogunu kapsayan bir jeopolitikti Kuzey Felemenk MS 1200 den itibaren drenaj ve sel kontrolu ile birlikte ekilebilecek arazini buyutmeye basladi Nufusu buyumeye basladi ve Hollanda bolgesi onemli hale geldi Bundan once buyuk ve gelismis sehirlerin tamami guneydeydi Gent Brugge Anvers Bruksel Leuven gibi sehirler kuzeydeki butun yerlesimlerden daha buyuktu Felemenk teki nehirler dogu bati yonunde uzanir ve iki ayri siyasi alan olusturarak guneyin kuzey uzerindeki etkisine siyasi ve stratejik bir engel teskil eder Cesur Charles in olumu uzerine Burgonya Hollandasi turuncu Burgonya duku Iyi Filip in 1419 1467 Kutsal Roma Imparatorlugu yonetimi altinda Hollanda illeri birlikte buyumeye basladi oysa bolge daha once Kutsal Roma Imparatorlugu bayragi altinda ya da Fransa Kralligi nin Burgonya kolu olarak bolunmustu Bu derebeylikler Flandre ve ve Brabant Limburg ve Luksemburg Valois Burgonya hukumdarlari tarafindan sahsi birlik icinde yonetiliyor ve Eyaletler Genel Meclisi nde temsil ediliyordu Burgonya topraklarinin merkezi ise Burgonya duklerinin Bruksel de saray kurdugu Brabant Dukaligi ydi Filip in oglu Duk Cesur Charles 1467 1477 de Gelre ve satin aldi ve kizi Mary ile Maximilian i evlendirerek Habsburg imparatoru III Friedrich in elinden kraiyet unvanini almayi umdu Buyuk bir hayal kirikligina ugrayacak oldugu felaketle sonuclanan katildi ve olduruldu TarihBurgonyali Mary nin 1482 deki olumu uzerine da iceren onemli mulkleri Katolik Hukumdarlar olarak bilinen Kastilyali I Isabel ve Aragonlu II Fernando nun kizi Kastilyali Juana ile evlenen oglu Felipe ye Yakisikli Felipe olarak de bilinir gecti Philip 1493 ten itibaren Kutsal Roma Imparatoru olan babasi I Maximilian araciligiyla Habsburg soyundan geliyordu ve boylece Hollanda da Habsburg donemini baslatmis oldu 1481 1492 yillar arasinda ve Utrecht girismistir ancak yuzyilin basinda her iki bolge de Avusturyali yoneticiler tarafindan sakinlestirilmistir Felipe nin Gent te dogan oglu Karl 1506 yilinda henuz alti yasinda bir cocukken babasinin yerine gecti Babasinin dedesi Imparator I Maximilian Burgonya yi miras aldi ve bolgeyi dahil etti Imparatorlugun uzak batisinda kalan bu topraklar icin belirli bir ozerklik derecesi gelistirdi Kocasinin olumunun ardindan ruhsal bir cokuntu yasayan annesi Kastilyali Juana araciligiyla Ispanya nin Kastilya ve Aragon kralliklarinin ve Ispanya nin Yeni Dunya daki deniazasiri imparatorlugunun varisi oldu 1515 te resit olan Karl Burgonya topraklarini yerli bri Hollandali olarak yonetmeye devam etti Overijssel topraklarini ve ele gecirdi bkz Saksonya Friesland i satin aldi ve ile Gelre yi geri aldi 17 Il Augsburg daki temsil ediliyordu ve ile Hollanda nin belirli bir ozerkligi kabul edilerek yeniden duzenledi Bunu ertesi yil Imparator un 17 Ili Imparatorluktan ve Fransa dan ayri bir varlik olarak kuran bir izledi V Karl 1555 ve 1556 yillari arasinda birkac tahttan cekildi ve ardindan Habsburg hanedanini Avusturya Almanya ve Ispanya kollarina ayirdi Kardesi I Ferdinand Avusturya Bohemya ve Macaristan in hukumdari ve ayni zamanda yeni Kutsal Roma Imparatoru oldu Karl in oglu Ispanya Krali II Felipe ise 17 Il i aldi ve bunlari Ispanya Kralligi na dahil etti Guney Italya ve Amerika topraklari da buna dahildi Ispanya Krali II Felipe despotluguyla un saldi ve Katoliklerin yaptigi zulumler Seksen Yil Savasi ni tetikledi Ispanyollarin kuzey eyaletleri uzerindeki hakimiyeti gittikce zayifladi Kuzey eyaletleri 1579 da kurdular ve 1581 de Feregat Yasasi ile Yedi Birlesik Eyalet olarak Birlesik Hollanda Cumhuriyeti ismiyle bagimsizliklarini ilan ettiler 1581 deki ayrilmadan sonra t Hof van Brabant olarak adlandirilan guney Eyaletleri Flandre Artois Tournaisis Cambrai Luksemburg Limburg Hainaut Namur Mechelen Brabant ve Yukari Gelre Fransiz Devrim Savaslari na kadar Habsburg hanedaninda kaldi Ispanyol Habsburg hanedaninin 1700 yilinda cocuksuz II Carlos un olumu ve Ispanya Veraset Savasi 1700 14 ile bitmesinden sonra guney eyaletleri 1715 ten sonra Avusturya Hollandasi olarak da anilmaya baslandi Yoneticileri1482 1506 Kastilya Krali I Philip Burgonya Duku olarak yonetti babasi I Maximilian 1482 1493 naiplik yapti uvey buyukannesi Yorklu Margaret murebbiyesiydi 1489 1493 1506 1556 V Karl Burgonya Duku olarak 1519 dan itibaren Kutsal Roma Imparatoru olarak yonetti 1556 1581 II Felipe Ispanya Krali olarak yonetti Eyaletleri ise onlarin adina bir vali stadhouder yonetiyordu 1489 1493 Yorklu Margaret dul Burgonya Dusesi 1506 1507 William de Croy Aarschot Marki 1507 1530 Avusturyali Margaret Savoy Dusesi 1531 1555 Avusturyali Mary 1555 1559 Emmanuel Philibert Savoy Duku 1559 1567 Parmali Margaret 1567 1573 Fernando Alvarez de Toledo 3 Alba Duku 1573 1576 Luis de Requesens ve Zuniga 1576 1578 Avusturyali Juan 1578 1592Ayrica bakinizIspanya HollandasiKaynakca in Latin as Belgica Sicking L H J 1 Ocak 2004 Neptune and the Netherlands State Economy and War at Sea in the Renaissance Ingilizce BRILL s 13 ISBN 9004138501 The Brussels Times Ingilizce 21 Nisan 2017 14 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Mart 2020 Jenkins Everett Jr 7 Mayis 2015 The Muslim Diaspora Volume 2 1500 1799 A Comprehensive Chronology of the Spread of Islam in Asia Africa Europe and the Americas Ingilizce McFarland s 36 ISBN 978 1 4766 0889 1 2 Subat 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Mayis 2023 Kamen Henry 26 Mart 2014 Spain 1469 1714 A Society of Conflict Ingilizce Routledge ISBN 9781317755005 Israel Jonathan The Dutch Republic pp 11 12