Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Gerandıqo Berzeg Hacı (Ubıhça: Барзагь Гьарандыхъва ХӀаджы; Adigece: Бэрзэдж Джэрандыкъо Хьаджэ; Osmanlıca: كيراندوك برزك پاشا), Çerkesya Konfederasyonu'nun 1861-1864 arasında devlet başkanı olanÇerkes siyasetçi, askeri kumandan ve daha sonra Osmanlı komutanı. Gençliği de dahil olmak üzere hayatının büyük kısmını Rus-Çerkes savaşı (1763-1864) cephelerinde geçirdi. Çerkes Soykırımı'nın ardından Osmanlı topraklarına sürülen Berzeg, Çerkesya'da yürüttüğü direniş için Sultan Abdülaziz tarafından Paşa rütbesi ile onurlandırıldı.93 harbi sırasında Çerkeslerden oluşan bir birlik kurdu ve Osmanlı devleti için savaştı.
| Thamade Hacı Dzepaşe Paşa Gerandıqo Dogumuqo Berzeg Бэрзэдж Джэрандыкъо | |
|---|---|
 | |
 Çerkesya Konfederasyonu Lideri | |
| Görev süresi 13 Haziran 1861 - 21 Mayıs 1864 | |
| Yerine geldiği | Seferbiy Zanuqo |
| Yerine gelen | Makam kaldırıldı |
 Ubıhya Lideri | |
| Görev süresi 1846-1864 | |
| Yerine geldiği | İsmail Berzeg |
| Yerine gelen | Makam kaldırıldı |
| Çerkes Meclisi Başkanı | |
| Görev süresi 13 Haziran 1861 - 21 Mayıs 1864 | |
| Yerine geldiği | Makam oluşturuldu |
| Yerine gelen | Makam kaldırıldı |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 1802 Mutıhuasua, Ubıhya, Çerkesya |
| Ölüm | 1880 (77-78 yaşlarında) Tepecik, Balıkesir, Osmanlı İmparatorluğu |
| Milliyeti | Çerkes |
| Evlilik(ler) | Ayşe Yediç Hanım |
| Mesleği | Asker, siyasetçi |
| Dini | Sünni İslam |
| Askerî hizmeti | |
| Bağlılığı | Çerkesya Konfederasyonu Osmanlı İmparatorluğu |
| Çatışma/savaşları | Rus-Çerkes Savaşı 93 Harbi |
Biyografi
Gençliği
Mezar taşında yazan bilgiye göre 1802 tarihinde doğdu. Çerkesler tarihlerini yazmadıkları ve tüm bilgiler Rus kaynaklarından geldiği için Berzeg'in erken yaşamı hakkında pek bir şey bilinmiyor. Gerandıqo Berzeg, Çerkesya'nın Soçi bölgesinin Mutıhuasua köyünde Berzeg klanına doğdu. Dedesi Muhammed Berzeg, Babası Hatajuq Berzeg, amcası İsmail Berzeg'dir.
Askerî kariyeri
Rus-Çerkes Savaşı
İlk büyük askeri başarısı, 1841'de Sohum'da Sadz bölgesini Rusların elinden almasıdır. Aynı yıl general Anrep'i mağlup etti. 1846'da İsmail Berzeg'in ölümüyle Ubıh bölgesinin lideri seçildi. 14 Mayıs 1846'da Polonya Ulusal Hükûmeti Başkanı Adam Czartoryski'ye şunları yazdı:
Halklarımız, ortak bir düşmanın varlığının yanı sıra özgürlük ve bağımsızlık arzusuyla birleşiyor. Rus ordusundan firar eden Polonyalıları ve diğerlerini ağırlayacağım ve onlara iyi davranacağım. Ayrıca Topçu ve Mühendislik Birlikleri Binbaşı Kazimir Gordon'u benimle birlikte Çerkesya'ya kabul edeceğim, ona çok iyi bakacağım ve ortak düşmana karşı mücadelemizde bize yardım etmesi için ihtiyaç duyacağı her şeyi sağlayacağım. Onun tavsiyesini dinleyeceğiz ve ona Polonya başkanının bir elçisi gibi davranacağız.
En büyük seferine 1854'te çıkan Berzeg, Rus ordusu tarafından işgal edilen bölgeleri ve kaleleri yeniden ele geçirmek için yola çıktığı ve büyük ölçüde başarılı oldu. 1857'de kuvvetlerini İsmail Zayuş ile birleştirdi ve Gagra'da Rus kuvvetlerine saldırdı. 1860'da Çerkes Meclisi'nin başkanı olarak seçildi. Meclis hükûmeti, Eylül 1861'de Rus Çarı II. Aleksandr ile barışı tesis etmek için görüştü ve Berzeg Rus çarını ikna etmeye çalıştı:
Bu topraklar bize ait, onları atalarımızdan miras aldık ve sizinle uzun husumetimizin nedeni bu toprakları elimizde tutmak istememizdir.
Yeni bir devlet yapılanmasını benimsedik ve amacımız ülkemizi katı adalet ve insanlıkla, kimseye haksızlık etmeden yönetmektir.
Bizim gibi bu kadar iyi niyetli bir halk, sizinki gibi güçlü bir güce sempati uyandırmalıdır. Bağımsızlık için çabalayan diğer insanlara sempati duydunuz, neden bize de aynı sempatiyi göstermiyorsunuz?
Ülkemizi adil bir şekilde yönetmek ve çıkardığımız yeni yasalara bağlı kalmak için elimizden gelen her şeyi yapıyoruz. Vatandaşlarımıza adil davranmak ve bizi ziyaret eden yabancıların can ve mallarına saygı duymak istiyoruz.
Sizinki gibi güçlü bir ülkenin görevi nedir: bu kadar küçük bir halkı yok etmek mi yoksa reformlarımızı gerçekleştirmemize yardım etmek mi?
Davamızı tüm büyük ülkelere iletmeye karar verdik: siz onlardan birisiniz ve davamızı size doğru bir şekilde sunuyoruz.
Bize adaletli davranın, mallarımızı ve camilerimizi harap etmeyin, kanımızı dökmeyin. Güçlü bir devletin gereksiz yere bir insanın canını alması utanç vericidir.
Bu haksız savaşın sürdürülmesinden çıkacak tek şey çaresiz kadın ve çocukların esir alınmasıdır. Bizim vahşi bir halk olduğumuz dedikodusunu yayarak tüm dünyayı yanıltıyorsunuz ve bu bahaneyle bizimle savaşıyorsunuz; biz de sizin gibi insanız. Kanımızı dökmeye kalkışmayın, çünkü biz vatanımızı sonuna kadar savunmaya karar verdik.
Ancak Çarlık hükûmeti mutlak kontrol sağlamak için Çerkesleri Kafkasya'dan çıkarmak istiyordu, Çerkesya'nın ilhakı Rusya'nın emelleri için yeterli değildi. Çar, babası I. Nikolay'ın politikasını tutarlı bir şekilde sürdürdü ve Çerkes barış önerilerini reddetti. Meclis bir toplantı yaptı ve Rus taleplerinin reddine karar verdi. Meclis, her iki ülkeden de destek almak için hızla Osmanlı İmparatorluğu ve Birleşik Krallık'a heyetler gönderdi. İngiliz delegeleri, bağımsız bir Çerkesya'nın tanınmasının yanı sıra, tutarlı bir devlette birleşirlerse Paris'ten olası tanınma sözü verdiler. Osmanlı'da ise Çerkes işleriyle ilgili özel bir komite oluşturuldu ve yerel Müslüman halktan bağışlar alındı. Meclis binası Temmuz 1862'de bir çıkartma birliği tarafından yakıldı. Bundan sonra Meclis toplantıları, Meclis Başkanı Gerandıqo Berzeg'in memleketi olan Mutıxwa (şimdiki ‘Plastunki’) bölgesinde yapılmaya başlandı.
1864'teki yenilginin ardından, Berzeg savaşı bitirmek ile direnmeye devam etmek arasında kaldı. Konuyu tartışmak için İslam alimlerine danıştı ve hatta Abhazya prensi Mihail Çaçba ile görüştü. O yokken 3 bin kişilik ordusu Rus ordusunun saldırısına uğradı ve tamamen yok edildi. Bundan sonra başta direnmeye devam etme kararı alsa da, yeterince asker toplayamayan Berzeg 24 Mart 1864'te Berzeg, Çerkeslerin askeri faaliyetlerini durduracağını ilan etti ve Osmanlı topraklarına sürgüne gönderildi. Sürgüne gitmeden önce son bir konuşma yaptı:
Hayatım boyunca, yüreğim vatanımın özgürlüğü için amansız bir tutkuyla yandı. Düşmanımız Ruslara karşı savaşmadığım ender anlarda kendimi yaralarımı sarmaya ve gençleri beslemeye adadım. Anavatanımı korumak için ömür boyu süren görevimin bir sonucu olarak, savaş alanında bana katılacak yaşa gelene kadar kendi oğlumla doğru dürüst tanışmadım. Şimdi bile, önünüzde dururken, vahşi işgalcilere karşı 35 yıllık onurlu mücadelede kazanılan on altı savaş yarası taşıyorum. Savaşta yenilgiye uğramış olsak da insanlığımızdan ve onurumuzdan asla vazgeçmeyeceğiz. Aramızdaki hainler yenilgimize sebep oldular ama vatanımız Allah'ın lütfuyla sonsuza kadar kalbimizde, ruhlarımıza silinmez bir şekilde kazınacak. Şimdi bile uğrunda savaştığım insanlar gözlerinde yaşlarla yalvarıyorlar, onları bırakmamamı istiyorlar. Bir gün asil atım üzerinde zaferle vatanıma döneceğime yemin ederim. Buna gücüm yetmezse, bari beni sevgili vatanımın toprağına gömün.
— Gerandıqo Berzeg'in son konuşması, Adigece'den çevrilmiştir
Sürgünde
Osmanlı topraklarına geldikten sonra Osmanlı Padişahı Abdülaziz tarafından bizzat davet edildi ve Çerkesya'da yürüttüğü direnişin şerefine Paşa rütbesi verildi. Kendisine aynı zamanda aylık maaş ve İstanbul'da bir asilzade evi teklif edildi, fakat Berzeg teklifi kibarca reddederek Manyas'ta küçük bir köye taşındı. Bu sırada Çerkes Soykırımı hakkında Çerkesçe şiirler ve ağıtlar yazdı.93 harbi sırasında Çerkeslerden oluşan bir birlik kurdu ve Osmanlı devleti için savaştı. 93 Harbi bittikten sonra tekrar hacca gitti ve 1880 yılında öldü.
Kişisel hayatı
Berzeg dindar bir Müslümandı ve 1839, 1849, 1879 tarihlerinde hacca gitti. Mezar taşındaki bilgiye göre Ayşe Yediç Hanım ile evliydi.
Anısı
Anıt mezar
2021 yılında, Hacı Berzeg'in mezarının durumundan rahatsız olan Çerkes aktivistler, mezarın restore edilmesi için bir kampanya başlattılar. Mart 2022'de, Manyas kaymakamı Koray Çelik bölgedeki mezarlıkları ziyaret ederken, Hacı Berzeg'in mezarının eskimiş ve yıkılmış durumundan etkilendi ve Çerkes dernekleriyle iletişime geçerek mezarın restore edilmesine destek olacağını belirtti. Türk hükûmeti ile Çerkes organizasyonları arasında işbirliği başladı ve anıt mezarın inşaatı Haziran 2022'de tamamlandı. Çerkes liderleri, Berzeg ailesinin temsilcileri, milletvekilleri ve diğer önemli kişilerin katılımıyla açılış töreni düzenlendi. Törende Fatiha okunarak Berzeg için dua edildi. Milletvekili Yavuz Subaşı yaptığı konuşmada şunları söyledi: "Dilinizi korursanız bundan sonra gelecek tahribatı önlersiniz. Buna din de dahil."
Hacı Berzeg'in son vasiyeti naaşının bir parçasının memleketi Çerkesya'da gömülmesi yönündeydi. Ancak mezarın açılması ve parçalarının alınması İslâmi açıdan uygun görülmediği için mezarın bulunduğu Tepecik Mahallesi'nden getirilen sembolik miktarda toprak, Berzeg'in vasiyetini yerine getirmek için doğduğu topraklara taşındı. Ayrıca, Hacı Berzeg'in soyundan gelen Asım Berzeg, Çerkesya'dan getirilen toprağı mezarın üzerine serpiştirerek manevî olarak son vasiyeti gerçekleştirdi.
Kaynakça
- ^ a b c d e Doğum ve ölüm yılı ve eşinin ismi mezar taşında yazmaktadır.
- ^ a b Ruslan, Yemij (August 2011). Soçi Meclisi ve Çar II. Aleksandr ile Buluşma. 12 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ a b c d e f g h i j k l . 21 Haziran 2018. 13 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2023.
- ^ a b c d e f g h Abzakh, Faisal Musa (2007). اعلام الشراكسة (Arapça).
- ^ a b c . Muammer Dursun Erer. 2013. 24 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b c . 31 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b c В. И. Ворошилов. История убыхов. Майкоп, 2006.
- ^ Цуекъо, Алый (2012). Адыгэ лъэкъуацIэхэмрэ тэмыгъэхэмрэ (Adigece). Адыгэ лъэкъуацIэхэмрэ тэмыгъэхэмрэ. s. 149. Erişim tarihi: 18 Mart 2023.
- ^ a b . 31 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b "Çerkez komutanın mezarı restore edilecek". Haberler. 22 Mart 2022. 22 Mart 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Mart 2022.
- ^ a b "Çerkez Komutanın Mezarı Restore Edilecek". Olay53.com. 22 Mart 2022. 12 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Mart 2022.
- ^ a b c d Панеш, Аскербий Дзепшевич (2019). ""меджлис Вольности Черкесской".адыгская Государственностьна Последнем Этапе Кавказской Войны". Вестник Науки Адыгейского Республиканского Института Гуманитарных Исследований Имени Т.м. Керашева (Rusça), 18 (42). Erişim tarihi: 12 Ağustos 2023.
- ^ Фадеев А.В. Убыхи в освободительном движении на Западном Кавказе //Исторический сборник. – М.; Л., 1935. – № 4.
- ^ Kasumov and Kasumov. Genotsid Adygov. Page 140
- ^ В. И. Ворошилов. История убыхов. Майкоп, 2006.
- ^ "Çerkez komutanın mezarı restore edilecek - Balıkesir Haberleri". www.haberturk.com. 22 Mart 2022. 22 Mart 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Mart 2022.
- ^ a b "Manyas'ta Çerkes Osmanlı komutanının anıt mezarı yenilendi". Haberler. 11 Haziran 2022. 11 Haziran 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Haziran 2022.
- ^ a b "Manyas'ta Çerkes Osmanlı komutanının anıt mezarı yenilendi". Son Dakika. 11 Haziran 2022. 11 Haziran 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Haziran 2022.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Gerandiqo Berzeg Haci Ubihca Barzag Garandyhva HӀadzhy Adigece Berzedzh Dzherandyko Hadzhe Osmanlica كيراندوك برزك پاشا Cerkesya Konfederasyonu nun 1861 1864 arasinda devlet baskani olanCerkes siyasetci askeri kumandan ve daha sonra Osmanli komutani Gencligi de dahil olmak uzere hayatinin buyuk kismini Rus Cerkes savasi 1763 1864 cephelerinde gecirdi Cerkes Soykirimi nin ardindan Osmanli topraklarina surulen Berzeg Cerkesya da yuruttugu direnis icin Sultan Abdulaziz tarafindan Pasa rutbesi ile onurlandirildi 93 harbi sirasinda Cerkeslerden olusan bir birlik kurdu ve Osmanli devleti icin savasti Thamade Haci Dzepase Pasa Gerandiqo Dogumuqo Berzeg Berzedzh DzherandykoCerkesya Konfederasyonu LideriGorev suresi 13 Haziran 1861 21 Mayis 1864Yerine geldigi Seferbiy ZanuqoYerine gelen Makam kaldirildiUbihya LideriGorev suresi 1846 1864Yerine geldigi Ismail BerzegYerine gelen Makam kaldirildiCerkes Meclisi BaskaniGorev suresi 13 Haziran 1861 21 Mayis 1864Yerine geldigi Makam olusturulduYerine gelen Makam kaldirildiKisisel bilgilerDogum 1802 Mutihuasua Ubihya CerkesyaOlum 1880 77 78 yaslarinda Tepecik Balikesir Osmanli ImparatorluguMilliyeti CerkesEvlilik ler Ayse Yedic HanimMeslegi Asker siyasetciDini Sunni IslamAskeri hizmetiBagliligi Cerkesya Konfederasyonu Osmanli ImparatorluguCatisma savaslari Rus Cerkes Savasi 93 HarbiBiyografiGencligi Gerandiqo Berzeg in mensup oldugu Berzeg ailesinin tamgasi Mezar tasinda yazan bilgiye gore 1802 tarihinde dogdu Cerkesler tarihlerini yazmadiklari ve tum bilgiler Rus kaynaklarindan geldigi icin Berzeg in erken yasami hakkinda pek bir sey bilinmiyor Gerandiqo Berzeg Cerkesya nin Soci bolgesinin Mutihuasua koyunde Berzeg klanina dogdu Dedesi Muhammed Berzeg Babasi Hatajuq Berzeg amcasi Ismail Berzeg dir Askeri kariyeri Rus Cerkes Savasi Ilk buyuk askeri basarisi 1841 de Sohum da Sadz bolgesini Ruslarin elinden almasidir Ayni yil general Anrep i maglup etti 1846 da Ismail Berzeg in olumuyle Ubih bolgesinin lideri secildi 14 Mayis 1846 da Polonya Ulusal Hukumeti Baskani Adam Czartoryski ye sunlari yazdi Gerandiqo Berzeg Istanbul da surgunde Fotograf Abdullah Biraderler tarafindan cekilmistir Halklarimiz ortak bir dusmanin varliginin yani sira ozgurluk ve bagimsizlik arzusuyla birlesiyor Rus ordusundan firar eden Polonyalilari ve digerlerini agirlayacagim ve onlara iyi davranacagim Ayrica Topcu ve Muhendislik Birlikleri Binbasi Kazimir Gordon u benimle birlikte Cerkesya ya kabul edecegim ona cok iyi bakacagim ve ortak dusmana karsi mucadelemizde bize yardim etmesi icin ihtiyac duyacagi her seyi saglayacagim Onun tavsiyesini dinleyecegiz ve ona Polonya baskaninin bir elcisi gibi davranacagiz En buyuk seferine 1854 te cikan Berzeg Rus ordusu tarafindan isgal edilen bolgeleri ve kaleleri yeniden ele gecirmek icin yola ciktigi ve buyuk olcude basarili oldu 1857 de kuvvetlerini Ismail Zayus ile birlestirdi ve Gagra da Rus kuvvetlerine saldirdi 1860 da Cerkes Meclisi nin baskani olarak secildi Meclis hukumeti Eylul 1861 de Rus Cari II Aleksandr ile barisi tesis etmek icin gorustu ve Berzeg Rus carini ikna etmeye calisti Bu topraklar bize ait onlari atalarimizdan miras aldik ve sizinle uzun husumetimizin nedeni bu topraklari elimizde tutmak istememizdir Yeni bir devlet yapilanmasini benimsedik ve amacimiz ulkemizi kati adalet ve insanlikla kimseye haksizlik etmeden yonetmektir Bizim gibi bu kadar iyi niyetli bir halk sizinki gibi guclu bir guce sempati uyandirmalidir Bagimsizlik icin cabalayan diger insanlara sempati duydunuz neden bize de ayni sempatiyi gostermiyorsunuz Ulkemizi adil bir sekilde yonetmek ve cikardigimiz yeni yasalara bagli kalmak icin elimizden gelen her seyi yapiyoruz Vatandaslarimiza adil davranmak ve bizi ziyaret eden yabancilarin can ve mallarina saygi duymak istiyoruz Sizinki gibi guclu bir ulkenin gorevi nedir bu kadar kucuk bir halki yok etmek mi yoksa reformlarimizi gerceklestirmemize yardim etmek mi Davamizi tum buyuk ulkelere iletmeye karar verdik siz onlardan birisiniz ve davamizi size dogru bir sekilde sunuyoruz Bize adaletli davranin mallarimizi ve camilerimizi harap etmeyin kanimizi dokmeyin Guclu bir devletin gereksiz yere bir insanin canini almasi utanc vericidir Bu haksiz savasin surdurulmesinden cikacak tek sey caresiz kadin ve cocuklarin esir alinmasidir Bizim vahsi bir halk oldugumuz dedikodusunu yayarak tum dunyayi yaniltiyorsunuz ve bu bahaneyle bizimle savasiyorsunuz biz de sizin gibi insaniz Kanimizi dokmeye kalkismayin cunku biz vatanimizi sonuna kadar savunmaya karar verdik Ancak Carlik hukumeti mutlak kontrol saglamak icin Cerkesleri Kafkasya dan cikarmak istiyordu Cerkesya nin ilhaki Rusya nin emelleri icin yeterli degildi Car babasi I Nikolay in politikasini tutarli bir sekilde surdurdu ve Cerkes baris onerilerini reddetti Meclis bir toplanti yapti ve Rus taleplerinin reddine karar verdi Meclis her iki ulkeden de destek almak icin hizla Osmanli Imparatorlugu ve Birlesik Krallik a heyetler gonderdi Ingiliz delegeleri bagimsiz bir Cerkesya nin taninmasinin yani sira tutarli bir devlette birlesirlerse Paris ten olasi taninma sozu verdiler Osmanli da ise Cerkes isleriyle ilgili ozel bir komite olusturuldu ve yerel Musluman halktan bagislar alindi Meclis binasi Temmuz 1862 de bir cikartma birligi tarafindan yakildi Bundan sonra Meclis toplantilari Meclis Baskani Gerandiqo Berzeg in memleketi olan Mutixwa simdiki Plastunki bolgesinde yapilmaya baslandi 1864 teki yenilginin ardindan Berzeg savasi bitirmek ile direnmeye devam etmek arasinda kaldi Konuyu tartismak icin Islam alimlerine danisti ve hatta Abhazya prensi Mihail Cacba ile gorustu O yokken 3 bin kisilik ordusu Rus ordusunun saldirisina ugradi ve tamamen yok edildi Bundan sonra basta direnmeye devam etme karari alsa da yeterince asker toplayamayan Berzeg 24 Mart 1864 te Berzeg Cerkeslerin askeri faaliyetlerini durduracagini ilan etti ve Osmanli topraklarina surgune gonderildi Surgune gitmeden once son bir konusma yapti Hayatim boyunca yuregim vatanimin ozgurlugu icin amansiz bir tutkuyla yandi Dusmanimiz Ruslara karsi savasmadigim ender anlarda kendimi yaralarimi sarmaya ve gencleri beslemeye adadim Anavatanimi korumak icin omur boyu suren gorevimin bir sonucu olarak savas alaninda bana katilacak yasa gelene kadar kendi oglumla dogru durust tanismadim Simdi bile onunuzde dururken vahsi isgalcilere karsi 35 yillik onurlu mucadelede kazanilan on alti savas yarasi tasiyorum Savasta yenilgiye ugramis olsak da insanligimizdan ve onurumuzdan asla vazgecmeyecegiz Aramizdaki hainler yenilgimize sebep oldular ama vatanimiz Allah in lutfuyla sonsuza kadar kalbimizde ruhlarimiza silinmez bir sekilde kazinacak Simdi bile ugrunda savastigim insanlar gozlerinde yaslarla yalvariyorlar onlari birakmamami istiyorlar Bir gun asil atim uzerinde zaferle vatanima donecegime yemin ederim Buna gucum yetmezse bari beni sevgili vatanimin topragina gomun Gerandiqo Berzeg in son konusmasi Adigece den cevrilmistir Surgunde Osmanli topraklarina geldikten sonra Osmanli Padisahi Abdulaziz tarafindan bizzat davet edildi ve Cerkesya da yuruttugu direnisin serefine Pasa rutbesi verildi Kendisine ayni zamanda aylik maas ve Istanbul da bir asilzade evi teklif edildi fakat Berzeg teklifi kibarca reddederek Manyas ta kucuk bir koye tasindi Bu sirada Cerkes Soykirimi hakkinda Cerkesce siirler ve agitlar yazdi 93 harbi sirasinda Cerkeslerden olusan bir birlik kurdu ve Osmanli devleti icin savasti 93 Harbi bittikten sonra tekrar hacca gitti ve 1880 yilinda oldu Kisisel hayatiBerzeg dindar bir Muslumandi ve 1839 1849 1879 tarihlerinde hacca gitti Mezar tasindaki bilgiye gore Ayse Yedic Hanim ile evliydi AnisiAnit mezar 2021 yilinda Haci Berzeg in mezarinin durumundan rahatsiz olan Cerkes aktivistler mezarin restore edilmesi icin bir kampanya baslattilar Mart 2022 de Manyas kaymakami Koray Celik bolgedeki mezarliklari ziyaret ederken Haci Berzeg in mezarinin eskimis ve yikilmis durumundan etkilendi ve Cerkes dernekleriyle iletisime gecerek mezarin restore edilmesine destek olacagini belirtti Turk hukumeti ile Cerkes organizasyonlari arasinda isbirligi basladi ve anit mezarin insaati Haziran 2022 de tamamlandi Cerkes liderleri Berzeg ailesinin temsilcileri milletvekilleri ve diger onemli kisilerin katilimiyla acilis toreni duzenlendi Torende Fatiha okunarak Berzeg icin dua edildi Milletvekili Yavuz Subasi yaptigi konusmada sunlari soyledi Dilinizi korursaniz bundan sonra gelecek tahribati onlersiniz Buna din de dahil Haci Berzeg in son vasiyeti naasinin bir parcasinin memleketi Cerkesya da gomulmesi yonundeydi Ancak mezarin acilmasi ve parcalarinin alinmasi Islami acidan uygun gorulmedigi icin mezarin bulundugu Tepecik Mahallesi nden getirilen sembolik miktarda toprak Berzeg in vasiyetini yerine getirmek icin dogdugu topraklara tasindi Ayrica Haci Berzeg in soyundan gelen Asim Berzeg Cerkesya dan getirilen topragi mezarin uzerine serpistirerek manevi olarak son vasiyeti gerceklestirdi Kaynakca a b c d e Dogum ve olum yili ve esinin ismi mezar tasinda yazmaktadir a b Ruslan Yemij August 2011 Soci Meclisi ve Car II Aleksandr ile Bulusma 12 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde a b c d e f g h i j k l 21 Haziran 2018 13 Haziran 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Haziran 2023 a b c d e f g h Abzakh Faisal Musa 2007 اعلام الشراكسة Arapca a b c Muammer Dursun Erer 2013 24 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi a b c 31 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi a b c V I Voroshilov Istoriya ubyhov Majkop 2006 Cueko Alyj 2012 Adyge lekuacIehemre temygehemre Adigece Adyge lekuacIehemre temygehemre s 149 Erisim tarihi 18 Mart 2023 a b 31 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi a b Cerkez komutanin mezari restore edilecek Haberler 22 Mart 2022 22 Mart 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Mart 2022 a b Cerkez Komutanin Mezari Restore Edilecek Olay53 com 22 Mart 2022 12 Mart 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Mart 2022 a b c d Panesh Askerbij Dzepshevich 2019 medzhlis Volnosti Cherkesskoj adygskaya Gosudarstvennostna Poslednem Etape Kavkazskoj Vojny Vestnik Nauki Adygejskogo Respublikanskogo Instituta Gumanitarnyh Issledovanij Imeni T m Kerasheva Rusca 18 42 Erisim tarihi 12 Agustos 2023 Fadeev A V Ubyhi v osvoboditelnom dvizhenii na Zapadnom Kavkaze Istoricheskij sbornik M L 1935 4 Kasumov and Kasumov Genotsid Adygov Page 140 V I Voroshilov Istoriya ubyhov Majkop 2006 Cerkez komutanin mezari restore edilecek Balikesir Haberleri www haberturk com 22 Mart 2022 22 Mart 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Mart 2022 a b Manyas ta Cerkes Osmanli komutaninin anit mezari yenilendi Haberler 11 Haziran 2022 11 Haziran 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Haziran 2022 a b Manyas ta Cerkes Osmanli komutaninin anit mezari yenilendi Son Dakika 11 Haziran 2022 11 Haziran 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Haziran 2022