Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Halep Eyaleti (Fransızca: État d'Alep, Arapça: دولة حلب Dawlat Ḥalab) San Remo Konferansı ve Kral I. Faysal'ın Suriye'deki kısa ömürlü monarşisinin çöküşünü takiben, Fransa'nın Levant Yüksek Komiseri General Henri Gouraud tarafından Suriye'nin Fransız Mandası'nda kurulan beş devletten biriydi.
Halep Devleti | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1920-1925 | |||||||||
 Bayrak | |||||||||
 | |||||||||
| Tür | 1920-1922 Fransız Suriye ve Lübnan Mandası tarafından yönetilen devlet 1922-1925 Suriye Federasyonu devleti (Fransız Suriye ve Lübnan Mandası tarafından yönetildi) | ||||||||
| Başkent | Halep | ||||||||
| Yaygın dil(ler) | Fransızca Arapça | ||||||||
| Tarihî dönem | İki savaş arası dönem | ||||||||
| |||||||||
| |||||||||
Diğer devletler Şam Devleti (1920), Nusayri Devleti (1920) ve Cebel el-Dürzi Devleti (1921) idi. Büyük Lübnan Devleti (1920) daha sonra modern Lübnan ülkesi oldu. Halep Devleti'nin başkenti olan Halep'ti.
Kuruluş
Halep Devleti, 1 Eylül 1920'de Fransız General Henri Gouraud tarafından, Suriye'yi birkaç küçük devlete bölerek daha kolay kontrol edilmesini sağlamak için bir Fransız planının parçası olarak ilan edildi. Fransa, Meyselun Muharebesi'nden sonra birleşik bir Suriye fikrine daha fazla düşman oldu. Halep Devleti, İskenderun Sancağı'nı içeriyordu ve Kamil Paşa el-Kudsi tarafından yönetiliyordu.
Gouraud, Halep'i Şam'dan ayırarak iki şehir arasındaki geleneksel rekabet durumundan yararlanmak ve siyasi bölünmeye dönüştürmek istedi. Halep halkı, Şam'ın yeni Suriye ulusunun başkenti olarak seçilmesinden memnun değildi. Gouraud bu duyguyu sezdi ve Halep'i Şam'ın rekabet etmesinin zor olacağı büyük ve zengin bir devletin başkenti yaparak onu manipüle etmeye çalıştı. Fransa tarafından çizilen Halep Devleti, Halep çevresindeki verimli ülke ve Fırat'ın tüm verimli havzası da dahil olmak üzere Suriye'nin verimli bölgesinin çoğunu içeriyordu. Devletin ayrıca özerk İskenderun Sancağı üzerinden denize erişimi vardı. Öte yandan Suriye Çölü'nün kıyısında bir vaha olan Şam'ın ne bereketli toprakları ne de denize erişimi vardı. Gouraud, Şam'la yeniden birleşmek istememesi için Suriye'nin tarım ve maden zenginliklerinin çoğunu kontrol etmesini sağlayarak Halep Devletini potansiyel yöneticileri için çekici hale getirmek istedi.
Nüfus
Halep Devletinde Sünni Müslümanlar çoğunluktaydı. Bu nüfus çoğunlukla Araplardan oluşuyordu, ancak özellikle doğu bölgelerindeki Kürtleri ve Osmanlı döneminde yer değiştiren diğer çeşitli etnik kökenleri, özellikle Çerkesleri, Arnavutları, Boşnakları, Bulgarları, Türkleri, Kabardeyleri, Çeçenleri ve diğerlerini de içeriyordu. Halep'te de Nebbol, Fu'a, ez-Zehra', Kefrayya ve Maarrat Misrin gibi kasabalarda önemli miktarda Şii Müslüman nüfus yaşıyordu.
Halep aynı zamanda Doğu'nun en zengin ve en çeşitli Hristiyan topluluklarından birine ev sahipliği yapıyordu. Bir düzine farklı cemaate mensup Hristiyanlar (Ermeni Apostolik, Rum Katolik ve Süryani Ortodoks kiliselerinin yaygınlığı), Halep şehrinin nüfusunun yaklaşık üçte birini temsil ediyordu ve bu da onu Orta Doğu'da Lübnan dışında en büyük Hristiyan topluluğa sahip şehir haline getiriyordu. Süryani etnik kökene sahip birçok Hristiyan, devletin doğu bölgelerinde de yaşıyordu.
1923 yılında devletin toplam nüfusu 604.000 civarındaydı (doğu bölgelerinin göçebe nüfusu hariç). Halep şehri ayrıca büyük bir Yahudi cemaatine de sahipti.
| 1921-22 Fransız nüfus sayımına göre Halep Devlet, Nüfusunun Genel Dağılımı | ||||||
| Din | sakinleri | Yüzde | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Sünniler | 502.000 | %83,1 | ||||
| Hristiyanlar | 52.000 | %8,6 | ||||
| Nusayriler | 30.000 | %5 | ||||
| Yahudiler | 7000 | %1,2 | ||||
| Yabancılar | 3000 | %0.5 | ||||
| Toplam | 604.000 | %100 | ||||
Valiler
- 1920-1922 General Kamil Paşa el-Kudsi (1845–1926)
- 1923 (1883–1953)
- 1924-1925 (1856–1930)
Fransız Delegeler
- 1920-1922 General de Lamothe
- 1922-1924 Genel Billotte (1875-1940)
- 1925 Mösyö Jacques Reclus
Yönetim Kurulu
Fransız hükûmetinin arzularına rağmen İslamo-Arap direnişi, Fransızları bölgeyi yönetmede onlar aracılığıyla çalışmaya zorlamada yeterliydi. Böylece 1920 yılında genel valiyi tamamlamak üzere Yönetim Kurulu oluşturuldu. Konseyin dört üyesi şunlardı: (İçişleri), Subhi Bey el-Nayyal (Adalet), Nasri Efendi Bekhaş (Ticaret ve Tarım) ve Victor Effendi 'Ajouri (Finans). El-Mallah'ın 1921'deki istifası üzerine, içişleri müdürü olarak el-Nayyal ve el-Nayyal'in yerine adalet müdürü olarak Zeki Bey el-Gorani seçildi. 1923'te solcu bir Fransız hükûmeti iktidara geldi ve pan-Arap Suriye'sinin kurulmasına izin vererek siyasi yönünü değiştirdi. Böylece Halep Yönetim Kurulu, Suriye Federasyonu'nun kurulmasının ardından lağvedildi.
Temsilci Konseyi
Yasama organı Temsilciler Konseyi idi ve üyelerinin çoğunluğu Fransız yanlısıydı. Önde gelen milletvekillerinden bazıları, daha sonra Suriye Federasyonu Başkanı olarak görev yapan Suphi Bereket, Halep Belediye Başkanı Galib Bey İbrahim Paşa, Ticaret Odası Başkanı Salim Canbarat, Avukat Michel Canadri ve milliyetçi lider Sadullah el-Cabiri'nin ağabeyi Fakir el-Cabiri idi.
Hananu İsyanı
Halepli olan İbrahim Hananu, 1919'da seçilen ve Suriye'nin Fransız mandasını reddeden Suriye Ulusal Kongresi'nin önde gelen bir üyesiydi. Türk milliyetçisi lider Mustafa Kemal Atatürk'ün desteklediği Hananu, 1921'de tutuklanıncaya kadar Fransızlara karşı silahlı bir isyan başlattı. Hananu aynı yıl Halep'te bir mahkemede yargılandı, ancak yargıçlar tarafından ikiye karşı üç oyla suçsuz bulundu. Muhtemelen karar, o gün adliye çevresinde toplanan taraftar kalabalığından etkilenmişti.
Daha sonra siyasi muhalefete geçen Hananu, 1926'da Halep'in Aralık 1924'te kurulan Suriye Devleti'nden ayrılmasını engellemede büyük rol oynadı. Hananu, 1935'te öldü.
Suriye Federasyonu ve Suriye Devleti
General Gouraud, 28 Haziran 1922'de Suriye Federasyonu'nu kurdu. Federasyon; Şam, Halep ve Nusayri devletlerini içeriyordu. 1924 yılında Nusayri Devleti yeniden ayrıldı. Suriye Federasyonu, 1 Ocak 1925'te Suriye Devleti'ne dahil edildi. 1925'te yeni Suriye devletinin merkezileşmesiyle birlikte Halep, özerkliğini kaybederek Şam'a bağlı bir il haline geldi. Halep Devleti'nin görevdeki genel valisi Müslüman , Halep İli'nin valisi (bakan rütbesiyle) oldu. Ancak Halep Devleti'nin sömürge bayrağı, sonunda kaldırıldığı 25 Ocak 1925'e kadar kullanımda kaldı.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "Syrian History: Timeline". 28 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ocak 2022.
- ^ "Syria: French Levant States 1920-1936". 17 Şubat 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ocak 2022.
- ^ a b E.J. Brill's first encyclopaedia of Islam, 1913-1936, Volume 2, page 301
- ^ "Autonomous State of Aleppo 1920-1924 (Syria)". 1 Aralık 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ocak 2022.
Konuyla ilgili yayınlar
- al-Ghazzi, Kamil, Nahr al-dhahab fi tarikh halab, (History of Halep), 3 cilt, Halep, 1922-1926.
- L'indicateur Libano-Syrienne. Ed. E & G. Gédéon. Beyrut, 1923, 1928-1929.
- Recueil des Actes Administratifs du Haut-Commissariat de la République Française en Syrie et au Liban. Beyrut, 1919–1920, 1921–1939.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Halep Eyaleti Fransizca Etat d Alep Arapca دولة حلب Dawlat Ḥalab San Remo Konferansi ve Kral I Faysal in Suriye deki kisa omurlu monarsisinin cokusunu takiben Fransa nin Levant Yuksek Komiseri General Henri Gouraud tarafindan Suriye nin Fransiz Mandasi nda kurulan bes devletten biriydi Halep DevletiFransizca Etat d Alep Arapca دولة حلب1920 1925BayrakTur1920 1922 Fransiz Suriye ve Lubnan Mandasi tarafindan yonetilen devlet 1922 1925 Suriye Federasyonu devleti Fransiz Suriye ve Lubnan Mandasi tarafindan yonetildi BaskentHalepYaygin dil ler Fransizca ArapcaTarihi donemIki savas arasi donem Fransiz Mandasi1 Eylul 1920 Federasyon28 Haziran 1922 Sam Devleti ile birlesme1 Ocak 1925Onculler ArdillarSuriye Arap Kralligi Suriye Federasyonu Diger devletler Sam Devleti 1920 Nusayri Devleti 1920 ve Cebel el Durzi Devleti 1921 idi Buyuk Lubnan Devleti 1920 daha sonra modern Lubnan ulkesi oldu Halep Devleti nin baskenti olan Halep ti KurulusHalep Devleti nin adini ve pullarini tasiyan resmi belge Halep Devleti 1 Eylul 1920 de Fransiz General Henri Gouraud tarafindan Suriye yi birkac kucuk devlete bolerek daha kolay kontrol edilmesini saglamak icin bir Fransiz planinin parcasi olarak ilan edildi Fransa Meyselun Muharebesi nden sonra birlesik bir Suriye fikrine daha fazla dusman oldu Halep Devleti Iskenderun Sancagi ni iceriyordu ve Kamil Pasa el Kudsi tarafindan yonetiliyordu Gouraud Halep i Sam dan ayirarak iki sehir arasindaki geleneksel rekabet durumundan yararlanmak ve siyasi bolunmeye donusturmek istedi Halep halki Sam in yeni Suriye ulusunun baskenti olarak secilmesinden memnun degildi Gouraud bu duyguyu sezdi ve Halep i Sam in rekabet etmesinin zor olacagi buyuk ve zengin bir devletin baskenti yaparak onu manipule etmeye calisti Fransa tarafindan cizilen Halep Devleti Halep cevresindeki verimli ulke ve Firat in tum verimli havzasi da dahil olmak uzere Suriye nin verimli bolgesinin cogunu iceriyordu Devletin ayrica ozerk Iskenderun Sancagi uzerinden denize erisimi vardi Ote yandan Suriye Colu nun kiyisinda bir vaha olan Sam in ne bereketli topraklari ne de denize erisimi vardi Gouraud Sam la yeniden birlesmek istememesi icin Suriye nin tarim ve maden zenginliklerinin cogunu kontrol etmesini saglayarak Halep Devletini potansiyel yoneticileri icin cekici hale getirmek istedi NufusHalep Devletinde Sunni Muslumanlar cogunluktaydi Bu nufus cogunlukla Araplardan olusuyordu ancak ozellikle dogu bolgelerindeki Kurtleri ve Osmanli doneminde yer degistiren diger cesitli etnik kokenleri ozellikle Cerkesleri Arnavutlari Bosnaklari Bulgarlari Turkleri Kabardeyleri Cecenleri ve digerlerini de iceriyordu Halep te de Nebbol Fu a ez Zehra Kefrayya ve Maarrat Misrin gibi kasabalarda onemli miktarda Sii Musluman nufus yasiyordu Halep ayni zamanda Dogu nun en zengin ve en cesitli Hristiyan topluluklarindan birine ev sahipligi yapiyordu Bir duzine farkli cemaate mensup Hristiyanlar Ermeni Apostolik Rum Katolik ve Suryani Ortodoks kiliselerinin yayginligi Halep sehrinin nufusunun yaklasik ucte birini temsil ediyordu ve bu da onu Orta Dogu da Lubnan disinda en buyuk Hristiyan topluluga sahip sehir haline getiriyordu Suryani etnik kokene sahip bircok Hristiyan devletin dogu bolgelerinde de yasiyordu 1923 yilinda devletin toplam nufusu 604 000 civarindaydi dogu bolgelerinin gocebe nufusu haric Halep sehri ayrica buyuk bir Yahudi cemaatine de sahipti 1921 22 Fransiz nufus sayimina gore Halep Devlet Nufusunun Genel DagilimiDin sakinleri YuzdeSunniler 502 000 83 1Hristiyanlar 52 000 8 6Nusayriler 30 000 5Yahudiler 7000 1 2Yabancilar 3000 0 5Toplam 604 000 100 Halep Devleti Genel Valisi 1923Mar i Pasa el Mallah Halep Devleti Genel Valisi 1924Valiler1920 1922 General Kamil Pasa el Kudsi 1845 1926 1923 1883 1953 1924 1925 1856 1930 Fransiz Delegeler1920 1922 General de Lamothe 1922 1924 Genel Billotte 1875 1940 1925 Mosyo Jacques ReclusYonetim KuruluFransiz hukumetinin arzularina ragmen Islamo Arap direnisi Fransizlari bolgeyi yonetmede onlar araciligiyla calismaya zorlamada yeterliydi Boylece 1920 yilinda genel valiyi tamamlamak uzere Yonetim Kurulu olusturuldu Konseyin dort uyesi sunlardi Icisleri Subhi Bey el Nayyal Adalet Nasri Efendi Bekhas Ticaret ve Tarim ve Victor Effendi Ajouri Finans El Mallah in 1921 deki istifasi uzerine icisleri muduru olarak el Nayyal ve el Nayyal in yerine adalet muduru olarak Zeki Bey el Gorani secildi 1923 te solcu bir Fransiz hukumeti iktidara geldi ve pan Arap Suriye sinin kurulmasina izin vererek siyasi yonunu degistirdi Boylece Halep Yonetim Kurulu Suriye Federasyonu nun kurulmasinin ardindan lagvedildi Temsilci KonseyiYasama organi Temsilciler Konseyi idi ve uyelerinin cogunlugu Fransiz yanlisiydi Onde gelen milletvekillerinden bazilari daha sonra Suriye Federasyonu Baskani olarak gorev yapan Suphi Bereket Halep Belediye Baskani Galib Bey Ibrahim Pasa Ticaret Odasi Baskani Salim Canbarat Avukat Michel Canadri ve milliyetci lider Sadullah el Cabiri nin agabeyi Fakir el Cabiri idi Hananu IsyaniHalepli olan Ibrahim Hananu 1919 da secilen ve Suriye nin Fransiz mandasini reddeden Suriye Ulusal Kongresi nin onde gelen bir uyesiydi Turk milliyetcisi lider Mustafa Kemal Ataturk un destekledigi Hananu 1921 de tutuklanincaya kadar Fransizlara karsi silahli bir isyan baslatti Hananu ayni yil Halep te bir mahkemede yargilandi ancak yargiclar tarafindan ikiye karsi uc oyla sucsuz bulundu Muhtemelen karar o gun adliye cevresinde toplanan taraftar kalabaligindan etkilenmisti Daha sonra siyasi muhalefete gecen Hananu 1926 da Halep in Aralik 1924 te kurulan Suriye Devleti nden ayrilmasini engellemede buyuk rol oynadi Hananu 1935 te oldu Suriye Federasyonu ve Suriye DevletiGeneral Gouraud 28 Haziran 1922 de Suriye Federasyonu nu kurdu Federasyon Sam Halep ve Nusayri devletlerini iceriyordu 1924 yilinda Nusayri Devleti yeniden ayrildi Suriye Federasyonu 1 Ocak 1925 te Suriye Devleti ne dahil edildi 1925 te yeni Suriye devletinin merkezilesmesiyle birlikte Halep ozerkligini kaybederek Sam a bagli bir il haline geldi Halep Devleti nin gorevdeki genel valisi Musluman Halep Ili nin valisi bakan rutbesiyle oldu Ancak Halep Devleti nin somurge bayragi sonunda kaldirildigi 25 Ocak 1925 e kadar kullanimda kaldi Ayrica bakinizFransiz Suriye ve Lubnan Mandasi Nusayri Devleti Cebel el Durzi Devleti Iskenderun Hatay Sam Devleti Fransiz somurge imparatorluguKaynakca Syrian History Timeline 28 Agustos 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Ocak 2022 Syria French Levant States 1920 1936 17 Subat 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Ocak 2022 a b E J Brill s first encyclopaedia of Islam 1913 1936 Volume 2 page 301 Autonomous State of Aleppo 1920 1924 Syria 1 Aralik 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Ocak 2022 Konuyla ilgili yayinlaral Ghazzi Kamil Nahr al dhahab fi tarikh halab History of Halep 3 cilt Halep 1922 1926 L indicateur Libano Syrienne Ed E amp G Gedeon Beyrut 1923 1928 1929 Recueil des Actes Administratifs du Haut Commissariat de la Republique Francaise en Syrie et au Liban Beyrut 1919 1920 1921 1939