Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Suriye Çerkesleri (Çerkesçe: Сирием ис Адыгэхэр, Arapça: الشركس في سوريا) 19. yüzyılda Suriye'ye (o zamanlar Osmanlı İmparatorluğu'nun bir parçasıydı) yerleşen ifade eder. Çerkesler, Rus-Çerkes Savaşı'nı takip eden Çerkes Soykırımı'ndan sonra Suriye'ye taşındılar. Suriye toplumunun giderek asimile olan bir parçası haline gelmiş olsalar da Adigeceyi (Arapçaya ek olarak), kabile miraslarını ve bazı geleneksel adetlerini koruyarak farklı bir kimlik oluşturmuşlardır.
Сирием ис Адыгэхэр الشركس في سوريا | |
|---|---|
 | |
| Önemli nüfusa sahip bölgeler | |
| Kuneytire Valiliği, Şam, Halep bölgesi (özellikle Hanasır), Humus ve Hama bölgelerindeki daha küçük topluluklar | |
| 40.000–100.000 (İç Savaş öncesi tahminleri) | |
| Diller | |
| Din | |
| İlgili etnik gruplar | |
| Çerkesler |
Suriye'deki iç savaştan önce Çerkes nüfusunun 100.000 civarında olduğu tahmin ediliyordu. On yıl süren çatışmaların 2011 yılında başlamasından bu yana, Suriye'deki etnik Çerkeslerin ağırlıklı olarak Sünni Müslüman olan nüfusu azaldı.
Suriye'nin etnik Çerkeslerinin birçoğu ülkeyi terk etti ve Kuzey Kafkasya'nın Çerkes bölgelerine, özellikle de Adige, Kabardino-Balkarya ve Karaçay-Çerkesya'a ve kısmen tanınan Abhazya Cumhuriyeti'ne geri döndüler ya da geri dönme sürecindeler.
2018 yılında Profesör John Shoup, Suriye'deki Çerkes nüfusunun ülkenin toplam nüfusunun yaklaşık %1'ini oluşturduğunu ve bunun da onları ülkedeki en büyük altıncı etnik grup yaptığını söyledi.
Tarih
Sürgün ve yeniden yerleşim
Çerkesler, 1864'teki Rus-Çerkes Savaşı'nın ardından Kuzeybatı Kafkasya bölgesindeki anavatanlarından Osmanlı İmparatorluğu'na zorunlu göçe başladılar. Başlangıçta Anadolu ve Balkanlar'ın bazı bölgelerine yerleşmiş olsalar da Osmanlı'nın 93 Harbi'ndeki yenilgisinden sonra büyük sayılarda (yaklaşık 70.000) imparatorluğun Suriye vilayetlerine (Levant) göç etmeye başladılar. Bu Çerkes grubu çoğunlukla Osmanlı yetkilileri tarafından, başkent İstanbul'dan uzak olan Suriye'deki yerel nüfusun artan muhalefetini imparatorluğun daha sadık tebaasıyla dengeleme çabasının bir parçası olarak yerleştirildi. Birçok Çerkes daha sonra ikametlerini, her ikisi de o dönemde Şam Vilayeti'nin bir parçası olan Golan Tepeleri ve Transürdün bölgelerinde yoğunlaştırdı. Bu sıralarda, 1870'lerin sonlarında, Şam'dan geçen Çerkeslerin akını, Humus'un kuzeyinde ve Suriye Çölü'nün sınırları boyunca ve ayrıca Şam şehrinin çevresindeki ve Dumayir gibi bir dizi köyün kurulmasına yol açtı. Çerkesler sonunda son kasabayı terk ettiler.
Osmanlı Suriyesi'nde kurulan Çerkes köylerinin neredeyse tamamı, çoğunlukla ve da dahil olmak üzere Dürzi ve Bedevi kabilelerinin dahil olduğu bilinen çatışma cephelerinde yer alıyordu. Çerkesler, çeşitli Bedevi kabilelerinin yerel köylülerden talep ettiği ve hükûmetin vergi toplamasına zarar veren huvva'ya ("gayriresmi 'koruma' vergisi") askeri olarak direnebildikleri için, iki grubun karşılıklı yararına olacak anlaşmalar yapmayı başardılar. Bununla birlikte, Golan ve Guta (Şam kırsalı) bölgelerindeki Çerkesler ile Bedeviler arasında periyodik olarak çatışmalar yaşanmaya devam etti. Çerkeslerin o dönemde girdiği en ciddi yerel çatışmalar, kuzey Golan Tepeleri'ndeki Hermon Dağı bölgesine ve doğudaki Cebel el-Dürzi bölgesine hakim olan ve genellikle isyankar olan Dürzilerle olmuştur. Tarihçiler, Osmanlıların Dürzilerin yaşadığı iki bölge arasında saltanat yanlısı bir tampon görevi görmesi için Çerkeslerin bu bölgeye yerleşmesini teşvik ettiğini ileri sürmüşlerdir. Buna ek olarak, Çerkesler genellikle şehir mahallelerine kıyasla Golan'da ikamet etmeyi tercih ettiler çünkü bölge ormanlık dağları, yoğun yağışı ve karıyla Kafkasya'daki ata topraklarına benziyordu.
Osmanlı hükûmeti 20. yüzyılın ilk on yılında Çerkeslerin Fırat Nehri'nin kuzeyine göç etmesini kolaylaştırdı. Çarlık güçleri tarafından zorla Rus Ortodoks Kilisesine döndürülmekten korktukları için Kafkasya'yı büyük ölçüde kendi istekleriyle terk ettiler. Kabardey bir grup başlangıçta Rakka'ya yerleşti ve yeni yerleşimlerini Arapların çoğunlukta olduğu şehrin hemen batısında kurdu. Vilayet hazinesinden ve yerel bağışçılardan gelen fonlar, her göçmen ailenin bir arsa, iki odalı bir ev, bir at ahırı, iki öküz ve beş tahıl çuvalına sahip olmasını sağladı. Bu Kabardey grubunun lideri Talustan Anzor, anlaşmazlıklarda arabulucu olarak 'nde saygınlık kazandı. Fırat vadisindeki diğer iki kasaba olan Menbic ve Hanasır ile birlikte Kabardey yerleşimlerinin Rakka çevresinde jandarmanın rahatça istihdam edilebileceği stratejik bir halka oluşturması amaçlanıyordu.
Bu yıllara ait Çerkes anlatılarında, Çerkes göçmenleri memnuniyetle karşılayan yerel Arap nüfusa yönelik olumsuz ifadelere nadiren rastlanır. Suriye'de baskın inanç olan İslam inancı ve bölgeye önce Osmanlılardan ve daha sonra Fransızlardan bağımsızlık mücadelesinden çok önce gelmeleri nedeniyle, Çerkesler modern Suriye devletinin kuruluşunda rol oynadılar ve hemen tam vatandaş oldular. Ancak, bazı Çerkes süvari birliklerinin Fransız Levant Ordusuna katılması ve özellikle de Büyük Suriye İsyanı (1925-27) sırasında Sultan el-Atraş'ın Dürzi güçlerinin bastırılmasındaki rolleri nedeniyle, cumhuriyetin ilk yıllarında Arap çoğunluk ile ilişkiler biraz gerginleşti. Golan Tepeleri'ndeki bir azınlık Çerkes, Fransız Mandası yıllarında Şam'dan özerklik talebinde bulundu.
Bağımsızlık sonrası
Suriye'nin 1946'da Fransız kontrolünden bağımsızlığını kazanmasının ardından Çerkeslerin ağırlıkta olduğu askerî birlikler dağıtıldı. 1948 Arap-İsrail Savaşı sırasında, birkaçı aceleyle Suriye Ordusunun bir parçası olarak yeniden bir araya getirildi ve Cevad Anzor'un komutasına verildi. Anzor da dahil olmak üzere bu birlikten yaklaşık 200 asker savaş sırasında öldürüldü. Suriye'nin 1967 Altı Gün Savaşı'ndaki yenilgisinden sonra, Çerkes nüfusu büyük ölçüde İsrail Ordusu tarafından işgal edilen Golan Tepeleri bölgesinden kaçtı. Çoğu Şam ve Halep şehirlerine yerleşirken, birçoğu da daha sonra Amerika Birleşik Devletleri (özellikle Paterson, New Jersey, New York ve Orange County, Kaliforniya),Kanada, Almanya, Avusturya ve Hollanda'ya taşındı. Bazı Çerkesler 1973 Yom Kippur Savaşı'ndan sonra ve gibi İsrail işgali altındaki Golan Tepeleri ile ateşkes hattının doğusundaki köylere geri döndü.
İç Savaş
Çerkesler, Mart 2011'de başlayan ve hükûmet ile hükûmet karşıtı isyancılar arasında devam eden Suriye İç Savaşı sırasında genellikle tarafsız kaldılar. Ancak önemli bir kısmı ordu da dahil olmak üzere güvenlik birimlerinde görev alırken, bir kısmı da ya firar etmiş ya da isyancıların saflarına katılmıştır. Çatışmalar sırasında en az 35 Çerkes'in öldüğü bildirilirken, isyancılar ile Suriye Ordusu arasında Bir Ajem ve Barika'nın yanı sıra Şam yakınlarındaki Marj Sultan'da da çatışmalar yaşandı. Gazeteci Fehim Taştekin'in Radikal gazetesindeki yazısına göre Kasım 2012 itibarıyla 250 Çerkes, Türkiye'ye kaçtı, 5000'i ise "gelmek istiyor"du.Anadolu Ajansı Ocak 2013 sonunda Türkiye'ye sığınan Suriyeli Çerkeslerin sayısının 700 olduğunu bildirdi. Çoğunluğu Suriyeli mültecilerin kaldığı kamplar yerine aile fertlerinin yanında kalıyorlar. Bir diğer yaygın varış noktası ise bazı Çerkes ailelerin akrabalarının bulunduğu Suriye'nin güneyindeki Ürdün. Birçok Çerkes, Rusya'nın çeşitli Kuzey Kafkasya cumhuriyetlerine ve oblastlarına aktif olarak geri dönüş arayışında. Yaklaşık 400 kişi Kabardino-Balkarya'a, 220 kişi Adige'ye ve 40 kişi de Karaçay-Çerkesya'ya yerleşti. Taştekin toplam 1200 kişinin Rusya'ya gittiğini yazıyor.
Kültür
Geçmişte Suriye'nin Çerkes toplumu çoğunlukla Adigece konuşuyordu ve bugün de birçoğu kendi aralarında Adigece konuşmaktadır, ancak hepsi devletin resmi dili olduğu için okulda Arapça öğrenmektedir.Suriye'deki Türkmenler gibi Arap olmayan diğer Sünni Müslüman azınlıkların aksine, Çerkesler son zamanlarda giderek asimile olsalar da ayrı bir kimliklerini korumuşlardır. Düğünlerde ve bayramlarda topluluğun bazı üyeleri geleneksel kıyafetler giymekte ve halk şarkıları söyleyip dans etmektedirler.
Çerkesler genellikle iyi durumdadırlar ve birçoğu devlet görevlerinde, kamu hizmetinde ve orduda istihdam edilmektedir. Kırsal bölgelerde Çerkesler kabile sistemine göre örgütlenmişlerdir. Bu bölgelerde topluluklar çoğunlukla tarımla, özellikle de tahıl ekimiyle uğraşmakta ve at, sığır, keçi ve koyun gibi çiftlik hayvanları yetiştirmektedirler. Birçoğu ayrıca demirci, altın ve gümüşçü, marangoz ve taş ustası olarak geleneksel işlerle uğraşmaktadır.
Nüfus
Kafkas Vakfı tarafından sağlanan istatistiklere göre, 1990 yılında Çerkes nüfusu 28.500 iken, 2000 yılında yaklaşık 40.000'e yükselmiştir. Ancak Kongre Kütüphanesi 1987 yılında bu sayıyı 100.000 olarak belirtmiştir. Daha yakın tarihli başka kaynaklar da nüfusun 100.000 olduğunu tahmin etmektedir, ancak rakamlar için belirli yıllar verilmemiştir., Çerkes nüfusunun 130.000'e kadar çıktığını yazmaktadır. Suriye İç Savaşı ve büyük Suriyeli mülteci dalgası ile birlikte, birçok etnik Çerkes ülkeyi terk etti ve aralarında Rusya'nın Kafkasya bölgesindeki atalarının topraklarına geri dönenler de vardı. Profesör John Shoup 2018 yılında Çerkes nüfusunun ülkenin toplam nüfusunun yaklaşık %1'ini oluşturduğunu söyledi.
Coğrafi dağılım
1967 Savaşı'ndan önce, Çerkes nüfusunun yaklaşık yarısı Kuneytire ilinde yaşıyordu ve 11 köy ile büyük Kuneytire kasabasında ikamet ediyordu. Önemli bir Çerkes nüfusuna sahip olan Kuneytire, savaş sırasında nüfustan arındırıldı ve Suriye'nin kontrolü altında olmasına rağmen yeniden yerleştirilmediler. Çerkeslerin yoğun olarak yaşadığı köyler arasında Cevziye, Hişniye, Ayn Zivan, Selmaniye, Mumsiye, Mansura, Faham, Mudariye, Ramtaniye, ve bulunmaktadır. Sadece son ikisi yeniden iskân edilmiş olup, geri kalanların çoğu bölgenin İsrail işgali altındaki kısmında yer almaktadır. Yerlerinden edilen Çerkesler Golan Tepeleri'ndeki topraklarını ve evlerini talep etmeye devam etmektedir.
Birçok Çerkes 1967 Savaşı'yla Golan'dan sürüldükten sonra Şam'a yerleşmiştir. Çoğunluğu şehrin Rukn ed-Din bölgesine yerleşti ve burada yaşayanların çoğunluğunu oluşturdular. Şam'ın dışında kalan bölgedeki ana Çerkes nüfus merkezi, şehrin 15 kilometre doğusundaki köyüdür. Ancak Suriye İç Savaşı sırasında 2016 yılında tamamen yıkıldığı için tüm Çerkesler bu köyü terk etmek zorunda kaldılar. Diğerleri ise daha önce Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra Kafkasya'ya taşınmıştı.
Halep şehri, Halep Çerkeslerinin birçoğunun göç ettiği yakınlardaki Hanasır kasabasına ek olarak bir diğer önemli merkezdir. Halep'in kuzeydoğusundaki Menbic'de de önemli bir Çerkes topluluğu yaşamaktadır. 1970 yılında Hanasır ve Menbic'deki Çerkes nüfusu sırasıyla 2500 ve 1500'dü. Hanasır, 20. yüzyılın başında Menbic'den gelen Çerkes göçmenler tarafından yeniden kurulmuştu.
Çerkesler, Humus şehrinin yanı sıra Humus ilinde yedi, Hama ilinde ise iki köyde yaşamaktadır. Bu köyler çoğunlukla Humus'un kuzeyinde veya doğusunda, Suriye Çölü'nün kenarında ve Asi Nehri'nin doğu kıyısında yer almaktadır. Bunlar , , Ebu Hamama, , Asilah, Anzat, Tel Amri, , ve Telil'dir. Son köy Humus'un batısında, yakınlarında yer almaktadır.
Önemli kişiler
Tam ya da kısmi Çerkes kökenli önemli Suriye vatandaşları şunlardır:
- - Suriye eski içişleri bakanı ve askeri polis müdürü.
- - Suriyeli televizyon ve film yönetmeni.
- Ahmed Nami - Suriye'nin 5. başbakanı ve 2. devlet başkanı
- Cevdet Said - Önde gelen bir İslam alimi ve şiddetsizlik savunucusu.
- Firas İsmail - Futbolcu
- - Futbolcu
- - Futbolcu
- - Aktör ve şarkıcı
- - Oyuncu
- Ali Memlük - Ulusal Güvenlik ve Genel Güvenlik Direktörü
- Tülin Mustafa - Haber sunucusu
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b c d e f g The Circassians of Syria 24 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Kafkas Vakfi – Caucasus Foundation.
- ^ a b c d Gammer, 2004, p. 64.
- ^ a b c d e f Tastekin, Fahim. Syria’s Circassians Caught in Crossfire 26 Aralık 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Al-Monitor. 2012-11-21.
- ^ a b c d e f g A Country Study: Syria: Chapter 2 - The Society and Its Environment: Others 20 Kasım 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Library of Congress. April 1987.
- ^ a b c Kanbolat, Hasan.Syrian Circassians have begun to arrive in Turkey 30 Mart 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Today's Zaman. 2012-11-19.
- ^ Брук, Джеймс. "Абхазия охотно принимает беженцев из Сирии". ГОЛОС АМЕРИКИ (Rusça). 23 Aralık 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Eylül 2018.
- ^ "Lidovky (Чехия): Абхазия ― одна из стран, которая радушно принимает беженцев. Им предлагают свободные дома и курсы русского языка". ИноСМИ.Ru (Rusça). 5 Eylül 2018. 8 Mart 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Eylül 2018.
- ^ "Репатрианты из Сирии создают в Абхазии рабочие места: EADaily". EADaily (Rusça). 26 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Eylül 2018.
- ^ a b Shoup, John A. (2018), "Syria", The History of Syria, ABC-CLIO, s. 6, ISBN ,
Syria has several other ethnic groups, the Kurds... they make up an estimated 9 percent...Turkomen comprise around 4-5 percent of the total population. The rest of the ethnic mix of Syria is made of Assyrians (about 4 percent), Armenians (about 2 percent), and Circassians (about 1 percent).
- ^ a b c d e f g h i j k l Amjad Jaimoukha (31 Ağustos 2013). "The Circassians of Syria: Opting for the Rightful Cause" (İngilizce). 23 Ekim 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Mayıs 2023.
- ^ Chatty, 2010, p. 110.
- ^ Chatty, 2010, p. 111.
- ^ Chatty, 2010, p. 114.
- ^ Chatty, 2010, pp. 110–111.
- ^ Chatty, 2010, pp. 109-110.
- ^ Neely, 2008, p. 62.
- ^ Neely, 2008, p. 61.
- ^ a b c Circassians in Syria Seek Ways to Return Homeland 26 Aralık 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Journal of the Turkish Weekly. 2013-01-31.
- ^ Erkuş, Sevil (2013). "Syria's Circassians wait for trip back to Russia". Hürriyet Daily News. 8 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Mayıs 2016.
- ^ "How Circassians maintain identity in changing Golan". Al-Monitor. 9 Şubat 2017. 10 Şubat 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Şubat 2017.
- ^ Khanam, 2005, p. 573.
- ^ Musil, 1928, p. 203.
- ^ Burns, 2009, p. 175.
- ^ Sami Moubayed (16–22 Şubat 2006). . Al-Ahram. 24 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2010.
- ^ Khaled Yacoub Oweis (7 Eylül 2010). "Veteran Syrian director takes on Muslim "extremism"". Reuters. Erişim tarihi: 10 Ocak 2011.
- ^ نجدة أنزور ("Najdat Anzour") 1 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Discover-Syria.
Konuyla ilgili yayınlar
- Burns, Ross (2009). The monuments of Syria: a guide. . ISBN .
- (2010). Displacement and Dispossession in the Modern Middle East. Cambridge University Press. ISBN . 21 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Mayıs 2023.
- Gammer, Moshe (2004). The Caspian Region: The Caucasus. 2. Routledge. ISBN .
- Khanam, R. (2005). Encyclopaedic Ethnography of Middle-East and Central Asia. Global Vision Publishing House. ISBN .
- Musil, Alois (1928). Palmyrena: A Topographical Itinerary. American Geographical Society.
- Neely, Kari S. (2008). Diasporic Representations: A Study of Circassian and Armenian Identities in Greater Syria. ISBN .[]
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Suriye Cerkesleri Cerkesce Siriem is Adygeher Arapca الشركس في سوريا 19 yuzyilda Suriye ye o zamanlar Osmanli Imparatorlugu nun bir parcasiydi yerlesen ifade eder Cerkesler Rus Cerkes Savasi ni takip eden Cerkes Soykirimi ndan sonra Suriye ye tasindilar Suriye toplumunun giderek asimile olan bir parcasi haline gelmis olsalar da Adigeceyi Arapcaya ek olarak kabile miraslarini ve bazi geleneksel adetlerini koruyarak farkli bir kimlik olusturmuslardir Suriye CerkesleriSiriem is Adygeher الشركس في سورياSam in Mihver guclerinden kurtarilisi 1941 Muttefik kuvvetlere Cerkes gonullu suvariler eslik ediyor Onemli nufusa sahip bolgelerKuneytire Valiligi Sam Halep bolgesi ozellikle Hanasir Humus ve Hama bolgelerindeki daha kucuk topluluklar40 000 100 000 Ic Savas oncesi tahminleri DillerCogunlukla Arapca ve Cerkes dilleri Daha az sayida kisi de Abhazca konusmaktadirDinIslamIlgili etnik gruplarCerkesler Suriye deki ic savastan once Cerkes nufusunun 100 000 civarinda oldugu tahmin ediliyordu On yil suren catismalarin 2011 yilinda baslamasindan bu yana Suriye deki etnik Cerkeslerin agirlikli olarak Sunni Musluman olan nufusu azaldi Suriye nin etnik Cerkeslerinin bircogu ulkeyi terk etti ve Kuzey Kafkasya nin Cerkes bolgelerine ozellikle de Adige Kabardino Balkarya ve Karacay Cerkesya a ve kismen taninan Abhazya Cumhuriyeti ne geri donduler ya da geri donme surecindeler 2018 yilinda Profesor John Shoup Suriye deki Cerkes nufusunun ulkenin toplam nufusunun yaklasik 1 ini olusturdugunu ve bunun da onlari ulkedeki en buyuk altinci etnik grup yaptigini soyledi TarihSurgun ve yeniden yerlesim Cerkesler 1864 teki Rus Cerkes Savasi nin ardindan Kuzeybati Kafkasya bolgesindeki anavatanlarindan Osmanli Imparatorlugu na zorunlu goce basladilar Baslangicta Anadolu ve Balkanlar in bazi bolgelerine yerlesmis olsalar da Osmanli nin 93 Harbi ndeki yenilgisinden sonra buyuk sayilarda yaklasik 70 000 imparatorlugun Suriye vilayetlerine Levant goc etmeye basladilar Bu Cerkes grubu cogunlukla Osmanli yetkilileri tarafindan baskent Istanbul dan uzak olan Suriye deki yerel nufusun artan muhalefetini imparatorlugun daha sadik tebaasiyla dengeleme cabasinin bir parcasi olarak yerlestirildi Bircok Cerkes daha sonra ikametlerini her ikisi de o donemde Sam Vilayeti nin bir parcasi olan Golan Tepeleri ve Transurdun bolgelerinde yogunlastirdi Bu siralarda 1870 lerin sonlarinda Sam dan gecen Cerkeslerin akini Humus un kuzeyinde ve Suriye Colu nun sinirlari boyunca ve ayrica Sam sehrinin cevresindeki ve Dumayir gibi bir dizi koyun kurulmasina yol acti Cerkesler sonunda son kasabayi terk ettiler Osmanli Suriyesi nde kurulan Cerkes koylerinin neredeyse tamami cogunlukla ve da dahil olmak uzere Durzi ve Bedevi kabilelerinin dahil oldugu bilinen catisma cephelerinde yer aliyordu Cerkesler cesitli Bedevi kabilelerinin yerel koylulerden talep ettigi ve hukumetin vergi toplamasina zarar veren huvva ya gayriresmi koruma vergisi askeri olarak direnebildikleri icin iki grubun karsilikli yararina olacak anlasmalar yapmayi basardilar Bununla birlikte Golan ve Guta Sam kirsali bolgelerindeki Cerkesler ile Bedeviler arasinda periyodik olarak catismalar yasanmaya devam etti Cerkeslerin o donemde girdigi en ciddi yerel catismalar kuzey Golan Tepeleri ndeki Hermon Dagi bolgesine ve dogudaki Cebel el Durzi bolgesine hakim olan ve genellikle isyankar olan Durzilerle olmustur Tarihciler Osmanlilarin Durzilerin yasadigi iki bolge arasinda saltanat yanlisi bir tampon gorevi gormesi icin Cerkeslerin bu bolgeye yerlesmesini tesvik ettigini ileri surmuslerdir Buna ek olarak Cerkesler genellikle sehir mahallelerine kiyasla Golan da ikamet etmeyi tercih ettiler cunku bolge ormanlik daglari yogun yagisi ve kariyla Kafkasya daki ata topraklarina benziyordu Osmanli hukumeti 20 yuzyilin ilk on yilinda Cerkeslerin Firat Nehri nin kuzeyine goc etmesini kolaylastirdi Carlik gucleri tarafindan zorla Rus Ortodoks Kilisesine dondurulmekten korktuklari icin Kafkasya yi buyuk olcude kendi istekleriyle terk ettiler Kabardey bir grup baslangicta Rakka ya yerlesti ve yeni yerlesimlerini Araplarin cogunlukta oldugu sehrin hemen batisinda kurdu Vilayet hazinesinden ve yerel bagiscilardan gelen fonlar her gocmen ailenin bir arsa iki odali bir ev bir at ahiri iki okuz ve bes tahil cuvalina sahip olmasini sagladi Bu Kabardey grubunun lideri Talustan Anzor anlasmazliklarda arabulucu olarak nde sayginlik kazandi Firat vadisindeki diger iki kasaba olan Menbic ve Hanasir ile birlikte Kabardey yerlesimlerinin Rakka cevresinde jandarmanin rahatca istihdam edilebilecegi stratejik bir halka olusturmasi amaclaniyordu Bu yillara ait Cerkes anlatilarinda Cerkes gocmenleri memnuniyetle karsilayan yerel Arap nufusa yonelik olumsuz ifadelere nadiren rastlanir Suriye de baskin inanc olan Islam inanci ve bolgeye once Osmanlilardan ve daha sonra Fransizlardan bagimsizlik mucadelesinden cok once gelmeleri nedeniyle Cerkesler modern Suriye devletinin kurulusunda rol oynadilar ve hemen tam vatandas oldular Ancak bazi Cerkes suvari birliklerinin Fransiz Levant Ordusuna katilmasi ve ozellikle de Buyuk Suriye Isyani 1925 27 sirasinda Sultan el Atras in Durzi guclerinin bastirilmasindaki rolleri nedeniyle cumhuriyetin ilk yillarinda Arap cogunluk ile iliskiler biraz gerginlesti Golan Tepeleri ndeki bir azinlik Cerkes Fransiz Mandasi yillarinda Sam dan ozerklik talebinde bulundu Bagimsizlik sonrasi Suriye nin Golan Tepeleri bolgesindeki Cerkes koyu de bulunan Satanay heykeli Heykel militanlar tarafindan tahrip edilmistir Suriye nin 1946 da Fransiz kontrolunden bagimsizligini kazanmasinin ardindan Cerkeslerin agirlikta oldugu askeri birlikler dagitildi 1948 Arap Israil Savasi sirasinda birkaci aceleyle Suriye Ordusunun bir parcasi olarak yeniden bir araya getirildi ve Cevad Anzor un komutasina verildi Anzor da dahil olmak uzere bu birlikten yaklasik 200 asker savas sirasinda olduruldu Suriye nin 1967 Alti Gun Savasi ndaki yenilgisinden sonra Cerkes nufusu buyuk olcude Israil Ordusu tarafindan isgal edilen Golan Tepeleri bolgesinden kacti Cogu Sam ve Halep sehirlerine yerlesirken bircogu da daha sonra Amerika Birlesik Devletleri ozellikle Paterson New Jersey New York ve Orange County Kaliforniya Kanada Almanya Avusturya ve Hollanda ya tasindi Bazi Cerkesler 1973 Yom Kippur Savasi ndan sonra ve gibi Israil isgali altindaki Golan Tepeleri ile ateskes hattinin dogusundaki koylere geri dondu Ic Savas Cerkesler Mart 2011 de baslayan ve hukumet ile hukumet karsiti isyancilar arasinda devam eden Suriye Ic Savasi sirasinda genellikle tarafsiz kaldilar Ancak onemli bir kismi ordu da dahil olmak uzere guvenlik birimlerinde gorev alirken bir kismi da ya firar etmis ya da isyancilarin saflarina katilmistir Catismalar sirasinda en az 35 Cerkes in oldugu bildirilirken isyancilar ile Suriye Ordusu arasinda Bir Ajem ve Barika nin yani sira Sam yakinlarindaki Marj Sultan da da catismalar yasandi Gazeteci Fehim Tastekin in Radikal gazetesindeki yazisina gore Kasim 2012 itibariyla 250 Cerkes Turkiye ye kacti 5000 i ise gelmek istiyor du Anadolu Ajansi Ocak 2013 sonunda Turkiye ye siginan Suriyeli Cerkeslerin sayisinin 700 oldugunu bildirdi Cogunlugu Suriyeli multecilerin kaldigi kamplar yerine aile fertlerinin yaninda kaliyorlar Bir diger yaygin varis noktasi ise bazi Cerkes ailelerin akrabalarinin bulundugu Suriye nin guneyindeki Urdun Bircok Cerkes Rusya nin cesitli Kuzey Kafkasya cumhuriyetlerine ve oblastlarina aktif olarak geri donus arayisinda Yaklasik 400 kisi Kabardino Balkarya a 220 kisi Adige ye ve 40 kisi de Karacay Cerkesya ya yerlesti Tastekin toplam 1200 kisinin Rusya ya gittigini yaziyor KulturGecmiste Suriye nin Cerkes toplumu cogunlukla Adigece konusuyordu ve bugun de bircogu kendi aralarinda Adigece konusmaktadir ancak hepsi devletin resmi dili oldugu icin okulda Arapca ogrenmektedir Suriye deki Turkmenler gibi Arap olmayan diger Sunni Musluman azinliklarin aksine Cerkesler son zamanlarda giderek asimile olsalar da ayri bir kimliklerini korumuslardir Dugunlerde ve bayramlarda toplulugun bazi uyeleri geleneksel kiyafetler giymekte ve halk sarkilari soyleyip dans etmektedirler Cerkesler genellikle iyi durumdadirlar ve bircogu devlet gorevlerinde kamu hizmetinde ve orduda istihdam edilmektedir Kirsal bolgelerde Cerkesler kabile sistemine gore orgutlenmislerdir Bu bolgelerde topluluklar cogunlukla tarimla ozellikle de tahil ekimiyle ugrasmakta ve at sigir keci ve koyun gibi ciftlik hayvanlari yetistirmektedirler Bircogu ayrica demirci altin ve gumuscu marangoz ve tas ustasi olarak geleneksel islerle ugrasmaktadir NufusKafkas Vakfi tarafindan saglanan istatistiklere gore 1990 yilinda Cerkes nufusu 28 500 iken 2000 yilinda yaklasik 40 000 e yukselmistir Ancak Kongre Kutuphanesi 1987 yilinda bu sayiyi 100 000 olarak belirtmistir Daha yakin tarihli baska kaynaklar da nufusun 100 000 oldugunu tahmin etmektedir ancak rakamlar icin belirli yillar verilmemistir Cerkes nufusunun 130 000 e kadar ciktigini yazmaktadir Suriye Ic Savasi ve buyuk Suriyeli multeci dalgasi ile birlikte bircok etnik Cerkes ulkeyi terk etti ve aralarinda Rusya nin Kafkasya bolgesindeki atalarinin topraklarina geri donenler de vardi Profesor John Shoup 2018 yilinda Cerkes nufusunun ulkenin toplam nufusunun yaklasik 1 ini olusturdugunu soyledi Cografi dagilim 1967 Savasi ndan once Cerkes nufusunun yaklasik yarisi Kuneytire ilinde yasiyordu ve 11 koy ile buyuk Kuneytire kasabasinda ikamet ediyordu Onemli bir Cerkes nufusuna sahip olan Kuneytire savas sirasinda nufustan arindirildi ve Suriye nin kontrolu altinda olmasina ragmen yeniden yerlestirilmediler Cerkeslerin yogun olarak yasadigi koyler arasinda Cevziye Hisniye Ayn Zivan Selmaniye Mumsiye Mansura Faham Mudariye Ramtaniye ve bulunmaktadir Sadece son ikisi yeniden iskan edilmis olup geri kalanlarin cogu bolgenin Israil isgali altindaki kisminda yer almaktadir Yerlerinden edilen Cerkesler Golan Tepeleri ndeki topraklarini ve evlerini talep etmeye devam etmektedir Bircok Cerkes 1967 Savasi yla Golan dan suruldukten sonra Sam a yerlesmistir Cogunlugu sehrin Rukn ed Din bolgesine yerlesti ve burada yasayanlarin cogunlugunu olusturdular Sam in disinda kalan bolgedeki ana Cerkes nufus merkezi sehrin 15 kilometre dogusundaki koyudur Ancak Suriye Ic Savasi sirasinda 2016 yilinda tamamen yikildigi icin tum Cerkesler bu koyu terk etmek zorunda kaldilar Digerleri ise daha once Sovyetler Birligi nin dagilmasindan sonra Kafkasya ya tasinmisti Halep sehri Halep Cerkeslerinin bircogunun goc ettigi yakinlardaki Hanasir kasabasina ek olarak bir diger onemli merkezdir Halep in kuzeydogusundaki Menbic de de onemli bir Cerkes toplulugu yasamaktadir 1970 yilinda Hanasir ve Menbic deki Cerkes nufusu sirasiyla 2500 ve 1500 du Hanasir 20 yuzyilin basinda Menbic den gelen Cerkes gocmenler tarafindan yeniden kurulmustu Cerkesler Humus sehrinin yani sira Humus ilinde yedi Hama ilinde ise iki koyde yasamaktadir Bu koyler cogunlukla Humus un kuzeyinde veya dogusunda Suriye Colu nun kenarinda ve Asi Nehri nin dogu kiyisinda yer almaktadir Bunlar Ebu Hamama Asilah Anzat Tel Amri ve Telil dir Son koy Humus un batisinda yakinlarinda yer almaktadir Onemli kisiler Tam ya da kismi Cerkes kokenli onemli Suriye vatandaslari sunlardir Suriye eski icisleri bakani ve askeri polis muduru Suriyeli televizyon ve film yonetmeni Ahmed Nami Suriye nin 5 basbakani ve 2 devlet baskani Cevdet Said Onde gelen bir Islam alimi ve siddetsizlik savunucusu Firas Ismail Futbolcu Futbolcu Futbolcu ar Aktor ve sarkici ar Oyuncu Ali Memluk Ulusal Guvenlik ve Genel Guvenlik Direktoru Tulin Mustafa Haber sunucusuAyrica bakinizIrak taki Cerkesler Turkiye deki CerkeslerKaynakca a b c d e f g The Circassians of Syria 24 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kafkas Vakfi Caucasus Foundation a b c d Gammer 2004 p 64 a b c d e f Tastekin Fahim Syria s Circassians Caught in Crossfire 26 Aralik 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Al Monitor 2012 11 21 a b c d e f g A Country Study Syria Chapter 2 The Society and Its Environment Others 20 Kasim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Library of Congress April 1987 a b c Kanbolat Hasan Syrian Circassians have begun to arrive in Turkey 30 Mart 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Today s Zaman 2012 11 19 Bruk Dzhejms Abhaziya ohotno prinimaet bezhencev iz Sirii GOLOS AMERIKI Rusca 23 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Eylul 2018 Lidovky Chehiya Abhaziya odna iz stran kotoraya radushno prinimaet bezhencev Im predlagayut svobodnye doma i kursy russkogo yazyka InoSMI Ru Rusca 5 Eylul 2018 8 Mart 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Eylul 2018 Repatrianty iz Sirii sozdayut v Abhazii rabochie mesta EADaily EADaily Rusca 26 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Eylul 2018 a b Shoup John A 2018 Syria The History of Syria ABC CLIO s 6 ISBN 978 1440858352 Syria has several other ethnic groups the Kurds they make up an estimated 9 percent Turkomen comprise around 4 5 percent of the total population The rest of the ethnic mix of Syria is made of Assyrians about 4 percent Armenians about 2 percent and Circassians about 1 percent a b c d e f g h i j k l Amjad Jaimoukha 31 Agustos 2013 The Circassians of Syria Opting for the Rightful Cause Ingilizce 23 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Mayis 2023 Chatty 2010 p 110 Chatty 2010 p 111 Chatty 2010 p 114 Chatty 2010 pp 110 111 Chatty 2010 pp 109 110 Neely 2008 p 62 Neely 2008 p 61 a b c Circassians in Syria Seek Ways to Return Homeland 26 Aralik 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Journal of the Turkish Weekly 2013 01 31 Erkus Sevil 2013 Syria s Circassians wait for trip back to Russia Hurriyet Daily News 8 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Mayis 2016 How Circassians maintain identity in changing Golan Al Monitor 9 Subat 2017 10 Subat 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Subat 2017 Khanam 2005 p 573 Musil 1928 p 203 Burns 2009 p 175 Sami Moubayed 16 22 Subat 2006 Al Ahram 24 Aralik 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Aralik 2010 Khaled Yacoub Oweis 7 Eylul 2010 Veteran Syrian director takes on Muslim extremism Reuters Erisim tarihi 10 Ocak 2011 نجدة أنزور Najdat Anzour 1 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Discover Syria Konuyla ilgili yayinlarBurns Ross 2009 The monuments of Syria a guide ISBN 978 1 84511 947 8 2010 Displacement and Dispossession in the Modern Middle East Cambridge University Press ISBN 978 0 521 81792 9 21 Temmuz 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Mayis 2023 Gammer Moshe 2004 The Caspian Region The Caucasus 2 Routledge ISBN 0203005120 Khanam R 2005 Encyclopaedic Ethnography of Middle East and Central Asia Global Vision Publishing House ISBN 978 81 8220 062 3 Musil Alois 1928 Palmyrena A Topographical Itinerary American Geographical Society Neely Kari S 2008 Diasporic Representations A Study of Circassian and Armenian Identities in Greater Syria ISBN 978 0 549 51210 3 olu kirik baglanti