Suriye Devleti (Fransızca: État de Syrie, Arapça: دولة سوريا Dawlat Sūriyā), Halep Devleti ile Şam Devleti'ni birleştiren 5 Aralık 1924 tarihli kararname - 1 Ocak 1925 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere - ile oluşturulan bir Fransız Manda devletiydi. Halep Devleti, Şam Devleti ve Nusayri Devleti için merkezi bir meclis sağlayarak oluşturulan Suriye Federasyonu'nun (1922-1924) halefiydi. Nusayri Devleti, Suriye Devleti'ne katılmadı.
Suriye | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1925-1930 | |||||||||
Tür | Fransız Mandası | ||||||||
Başkent | Şam | ||||||||
Yaygın dil(ler) | Fransızca Arapça Süryanice Ermenice Kürtçe Türkçe | ||||||||
Devlet Başkanı | |||||||||
| |||||||||
Tarihî dönem | İki savaş arası dönem | ||||||||
| |||||||||
Para birimi | Suriye-Lübnan lirası | ||||||||
| |||||||||
Günümüzdeki durumu | Suriye İsrail ∟Kuzey Bölgesi (ihtilaflı) Türkiye |
Arka plan
1920'de, daha sonra Irak Kralı olacak olan Haşimi ailesinden Kral Faysal'ın altında bağımsız bir Suriye Arap Krallığı kuruldu. Ancak Suriye üzerindeki egemenliği, Suriye Arap kuvvetleri ile düzenli Fransız kuvvetleri arasındaki Meyselun Muharebesi'ndeki çatışmanın ardından sadece birkaç ay sonra sona erdi. Fransız birlikleri, Milletler Cemiyeti'nin Suriye'yi Fransız mandası altına almasından sonra o yıl Suriye'yi işgal etti.
Manda yönetimi altındaki Suriye tarihi
İlk sivil yönetim
San Remo konferansı ve Kral Faysal'ın Suriye'deki kısa ömürlü monarşisinin Meyselun Muharebesi'nde yenilmesinin ardından, Fransız general Henri Gouraud bölgede sivil yönetimi kurdu. Manda bölgesi altı devlete bölündü. Bu devletlerin çizimi, kısmen Suriye'deki mezhepsel yapıya dayanıyordu. Ancak Suriye mezheplerinin hemen hepsi Fransız mandasına ve onun yarattığı bölünmeye düşmandı.
Halep ve Şam'ın esas olarak Sünni nüfusu, Suriye'nin bölünmesine şiddetle karşı çıktı.
Suriye Federasyonu (1922-24)
28 Haziran 1922'de üç devlet arasında Suriye Federasyonu kuruldu: Şam Devleti, Halep Devleti ve Nusayri Devleti. Cebel el-Dürzi ve Büyük Lübnan bu federasyonun parçası değildi. İskenderun Özerk Sancağı 1923 yılında Halep Devleti'ne eklendi. Federasyon, daha sonra Suriye Devleti'nin bayrağı haline gelen yeni bir federal bayrağı (Fransız kantonu ile yeşil-beyaz-yeşil) kabul etti.
Suriye Devleti
Nusayri Devleti 1924'te federasyondan ayrıldı. Halep ve Şam devletleri, 1 Ocak 1925'te yürürlüğe giren Suriye Devleti'nde birleştirildi.
Genel isyan
1925'te, Fransız sömürge yönetimine karşı Suriye direnişi, Sultan el-Atraş liderliğindeki tam ölçekli bir isyanla patlak verdi.
Ayaklanma, Cebel Dürzi'de patlak verdi ama kısa sürede diğer Suriye devletlerine sıçradı ve Suriye'de genel bir isyan halini aldı. Fransa, Halep Parlamentosunun Şam ile birlikten ayrıldığını ilan ederek misilleme yapmaya çalıştı, ancak oylama Suriyeli vatanseverler tarafından engellendi.
Fransa'nın mezhepsel bölünmeleri teşvik ederek ve kentsel ile kırsal alanları izole ederek kontrolü sürdürme girişimlerine rağmen, isyan kırsaldan yayıldı ve Suriyeli Dürzi, Sünni, Şii, Nusayri ve Hristiyanları birleştirdi. İsyancı güçler Şam'ı kuşattıktan sonra, Fransız ordusu daha sonra Cezayir ve Hindiçin'de kullanılacağı acımasız karşı-ayaklanma teknikleriyle karşılık verdi. Bu teknikler arasında ev yıkımları, kasabaların toplu olarak cezalandırılması, infazlar, nüfus nakilleri ve kentsel mahallelerde ağır zırhlı kullanımı yer alıyordu. İsyan en sonunda 1926-27'de Şam da dahil olmak üzere sivil bölgelerin Fransız hava bombardımanıyla bastırıldı.
Suriye Cumhuriyeti
14 Mayıs 1930'da yeni Suriye Devleti, Suriye Cumhuriyeti olarak ilan edildi ve yeni bir anayasa hazırlandı.
Hükûmet
Devlet, bir manda olarak belirli bir ölçüde özerkliğe sahipken Fransa hükûmet üzerinde önemli bir yetkiye sahipti. Cebel el-Dürzi'de başlayan isyan, Fransa'nın Suriye üzerindeki denetimini hafifletmesine yol açtı ve bir anayasa taslağı hazırlandı, ancak Fransa Parlamentosu tarafından onaylanmadı ve II. Dünya Savaşı'nın çıkması Suriye'nin kendi kaderini tayin etme konusundaki ilerlemeyi durdurdu.
Eğitim
Fransız yönetimi altında, o zamanlar Suriye Üniversitesi olarak bilinen Şam Üniversitesi, 1923'te Arapça eğitim vererek kuruldu. Osmanlı döneminde sırasıyla 1903 ve 1913 yılında kurulan Tıp Mektebi ile Hukuk Enstitüsünün birleşmesiyle kurulan üniversite, Suriye'de kurulan ilk üniversitedir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Michael Provence. The Great Syrian Revolt and the Rise of Arab Nationalism. University of Texas, Austin: University of Texas Press, 2005.
- ^ A History of the Middle East. 1991. s. 199.
Bibliyografya
- Western Imperialism in the Middle East 1914-1958. 2006. ISBN . 1 Kasım 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Ocak 2022.
- Steel & silk: men and women who shaped Syria 1900-2000. 2006. ISBN . 18 Haziran 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Ocak 2022.
- Syria 1945-1986: politics and society. Unwin Hyman. 1988.
Dış bağlantılar
- (Fransızca) Mandat Suriye-Liban ... (1920-1946) 26 Haziran 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- (Fransızca) La Syrie et le mandat français (1920-1946) 19 Ocak 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- (Fransızca)
- (Fransızca)
- . Time. 30 Ocak 1933. 3 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2009.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Suriye Devleti Fransizca Etat de Syrie Arapca دولة سوريا Dawlat Suriya Halep Devleti ile Sam Devleti ni birlestiren 5 Aralik 1924 tarihli kararname 1 Ocak 1925 tarihinden itibaren gecerli olmak uzere ile olusturulan bir Fransiz Manda devletiydi Halep Devleti Sam Devleti ve Nusayri Devleti icin merkezi bir meclis saglayarak olusturulan Suriye Federasyonu nun 1922 1924 halefiydi Nusayri Devleti Suriye Devleti ne katilmadi SuriyeFransizca Etat de Syrie Arapca دولة سوريا Suriye Devleti1925 1930BayrakTurFransiz MandasiBaskentSamYaygin dil ler Fransizca Arapca Suryanice Ermenice Kurtce TurkceDevlet Baskani 1925 ilk Suphi Bereket 1928 1930 son Taceddin el HasaniTarihi donemIki savas arasi donem Ilan5 Aralik 1924 Kurulus1 Ocak 1925 Buyuk Suriye Isyani1925 1927 Cumhuriyetin ilani14 Mayis 1930Para birimiSuriye Lubnan lirasiOnculler ArdillarSuriye Federasyonu Birinci Suriye CumhuriyetiGunumuzdeki durumuSuriye Israil Kuzey Bolgesi ihtilafli TurkiyeArka plan1920 de daha sonra Irak Krali olacak olan Hasimi ailesinden Kral Faysal in altinda bagimsiz bir Suriye Arap Kralligi kuruldu Ancak Suriye uzerindeki egemenligi Suriye Arap kuvvetleri ile duzenli Fransiz kuvvetleri arasindaki Meyselun Muharebesi ndeki catismanin ardindan sadece birkac ay sonra sona erdi Fransiz birlikleri Milletler Cemiyeti nin Suriye yi Fransiz mandasi altina almasindan sonra o yil Suriye yi isgal etti Manda yonetimi altindaki Suriye tarihiIlk sivil yonetim San Remo konferansi ve Kral Faysal in Suriye deki kisa omurlu monarsisinin Meyselun Muharebesi nde yenilmesinin ardindan Fransiz general Henri Gouraud bolgede sivil yonetimi kurdu Manda bolgesi alti devlete bolundu Bu devletlerin cizimi kismen Suriye deki mezhepsel yapiya dayaniyordu Ancak Suriye mezheplerinin hemen hepsi Fransiz mandasina ve onun yarattigi bolunmeye dusmandi Halep ve Sam in esas olarak Sunni nufusu Suriye nin bolunmesine siddetle karsi cikti Suriye Federasyonu 1922 24 Suriye Ozerk Devletleri Federasyonu nu olusturan 1459 sayili Arrete 28 Haziran 19221921 den 1922 ye kadar Fransiz Mandasi devletlerini gosteren harita 28 Haziran 1922 de uc devlet arasinda Suriye Federasyonu kuruldu Sam Devleti Halep Devleti ve Nusayri Devleti Cebel el Durzi ve Buyuk Lubnan bu federasyonun parcasi degildi Iskenderun Ozerk Sancagi 1923 yilinda Halep Devleti ne eklendi Federasyon daha sonra Suriye Devleti nin bayragi haline gelen yeni bir federal bayragi Fransiz kantonu ile yesil beyaz yesil kabul etti Suriye Devleti Suriye Devletini kuran 2980 sayili Arrete 5 Aralik 1924 Nusayri Devleti 1924 te federasyondan ayrildi Halep ve Sam devletleri 1 Ocak 1925 te yururluge giren Suriye Devleti nde birlestirildi Genel isyan 1925 te Fransiz somurge yonetimine karsi Suriye direnisi Sultan el Atras liderligindeki tam olcekli bir isyanla patlak verdi Ayaklanma Cebel Durzi de patlak verdi ama kisa surede diger Suriye devletlerine sicradi ve Suriye de genel bir isyan halini aldi Fransa Halep Parlamentosunun Sam ile birlikten ayrildigini ilan ederek misilleme yapmaya calisti ancak oylama Suriyeli vatanseverler tarafindan engellendi Fransa nin mezhepsel bolunmeleri tesvik ederek ve kentsel ile kirsal alanlari izole ederek kontrolu surdurme girisimlerine ragmen isyan kirsaldan yayildi ve Suriyeli Durzi Sunni Sii Nusayri ve Hristiyanlari birlestirdi Isyanci gucler Sam i kusattiktan sonra Fransiz ordusu daha sonra Cezayir ve Hindicin de kullanilacagi acimasiz karsi ayaklanma teknikleriyle karsilik verdi Bu teknikler arasinda ev yikimlari kasabalarin toplu olarak cezalandirilmasi infazlar nufus nakilleri ve kentsel mahallelerde agir zirhli kullanimi yer aliyordu Isyan en sonunda 1926 27 de Sam da dahil olmak uzere sivil bolgelerin Fransiz hava bombardimaniyla bastirildi Suriye Cumhuriyeti 14 Mayis 1930 da yeni Suriye Devleti Suriye Cumhuriyeti olarak ilan edildi ve yeni bir anayasa hazirlandi HukumetDevlet bir manda olarak belirli bir olcude ozerklige sahipken Fransa hukumet uzerinde onemli bir yetkiye sahipti Cebel el Durzi de baslayan isyan Fransa nin Suriye uzerindeki denetimini hafifletmesine yol acti ve bir anayasa taslagi hazirlandi ancak Fransa Parlamentosu tarafindan onaylanmadi ve II Dunya Savasi nin cikmasi Suriye nin kendi kaderini tayin etme konusundaki ilerlemeyi durdurdu Egitim Fransiz yonetimi altinda o zamanlar Suriye Universitesi olarak bilinen Sam Universitesi 1923 te Arapca egitim vererek kuruldu Osmanli doneminde sirasiyla 1903 ve 1913 yilinda kurulan Tip Mektebi ile Hukuk Enstitusunun birlesmesiyle kurulan universite Suriye de kurulan ilk universitedir Ayrica bakinizSuriye tarihi Fransiz somurge imparatorluguKaynakca Michael Provence The Great Syrian Revolt and the Rise of Arab Nationalism University of Texas Austin University of Texas Press 2005 A History of the Middle East 1991 s 199 BibliyografyaWestern Imperialism in the Middle East 1914 1958 2006 ISBN 9780199287376 1 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Ocak 2022 Steel amp silk men and women who shaped Syria 1900 2000 2006 ISBN 9781885942401 18 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Ocak 2022 Syria 1945 1986 politics and society Unwin Hyman 1988 Dis baglantilar Fransizca Mandat Suriye Liban 1920 1946 26 Haziran 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Fransizca La Syrie et le mandat francais 1920 1946 19 Ocak 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Fransizca Fransizca Time 30 Ocak 1933 3 Mart 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Agustos 2009