Hanca ya da Han dili (İngilizce Hän), ABD'nin Alaska eyaletinde ve Kanada'nın Yukon bölgesinde Alaska Atabasklarından Hanlar tarafından konuşulan Atabask dillerinden yok olmak üzere olan Kızılderili dilidir. Guçince ile Yukarı Tananaca arasında bir dil olup en yakın akrabası Guçincedir. Alaska Yerli Dil Merkezine göre Alaska'daki 60 kişilik nüfustan 12 kadarı, Kanada'daki 250 kişilik nüfustan ise 7 tanesi anadillerini konuşabiliyor.
Hanca | |
---|---|
Hwëch’in | |
Ana dili olanlar | Amerika Birleşik Devletleri (Alaska) ve Kanada (Yukon) |
Konuşan sayısı | 19 (tarih gerekli) |
Dil ailesi | |
Yazı sistemi | Latin (Dene varyantı) |
Dil kodları | |
ISO 639-2 | ath |
ISO 639-3 | haa |
Diyalektler ve kabileleri
- Alaska Hancası [kendilerince Hän Hwëch’in; İngilizce Eagle dialect]. Alaska'da Eagle (Tthee T'äwdlenn) yöresinde konuşulur.
- Kanada Hancası [kendilerince Tr’ondëk Hwëch’in; İngilizce Dawson dialect & Mooseheide dialect]. Kanada'da Dawson yöresinde Tr’ondëk Hwëch’in First Nation (önceleri Dawson First Nation) kabilesince konuşulur.
- Dawson şivesi (İngilizce Dawson dialect)
- Moosehide şivesi (İngilizce Moosehide dialect) Ëdhä dädhëchan
Ses bilgisi
Ünsüzler
central | lateral | ||||||||
Stop | voiceless | b | d | g | ’ | ||||
aspirated | (p) | t | k | ||||||
ejective | t’ | k’ | |||||||
Affricate | voiceless | ddh | dz | dl | dj | dr | |||
aspirated | tth | ts | tl | ch | tr | ||||
ejective | tth’ | ts’ | tl’ | ch’ | tr’ | ||||
Fricative | voiced | dh | z | l | zh | zr | gh | ||
voiceless | th | s | ł | sh | sr | kh | h | ||
Nasal | voiced | m | n | ||||||
voiceless | nh | ||||||||
voiced stop | mb | nd | |||||||
voiced affricate | nj | ||||||||
Approximant | voiced | w | l | y | r | ||||
voiceless | wh | yh | rh |
Ünlüler
- kısa
- a
- ä
- e
- ë
- i
- o
- u
- uzun
- aa
- ää
- ee
- ëë
- ii
- oo
- uu
- diftong
- aw
- ay
- äw
- ew
- ey
- iw
- oy
- nazal ünlüler: ą ą̀ ą̂ ą̌ ą̈ ą̈̀ ą̈̌ ę ę̀ ę̂ ę̌ ę̈̀ ę̈̂ ę̈̌ į į̀ į̂ į̌ ǫ ǫ̀ ǫ̂ ǫ̌ ų ų̀ ų̂ ų̌
- alçak tonlu ünlüler: à ą̀ ä̀ ą̈̀ è ę̀ ë̀ ę̈̀ ì į̀ ò ù ų̀
- yükselen tonlu ünlüler: ą̂ ä̂ ą̈̂ ê ę̂ ë̂ ę̈̂ î į̂ ô ǫ̂ û ų̂
- düşük tonlu ünlüler: ǎ ą̌ ä̌ ą̈̌ ě ę̌ ë̌ ę̈̌ ǐ į̌ ǒ ǫ̌ ǔ ų̌
- yüksek tonlu ünlüler (işaretiz): a gibi
- kısa
Örnekler
Kanada Hancası (Mooseheide dialect)
- łuk balık
- dëts’ä ördek
- ëtth’ąy sivrisinek
- łąy köpek
- zhùr k’è kurt izi
- nëląy et
- ìhłëk bir
- nänkąy iki
- chäk üç
- däng dört
- łonlà’ beş
- dhëzrąy siyah
- dhëk’äl beyaz
- dot’äl kırmızı
- dodlër mavi
- dottho kahverengi
- shëzho evim
- nëzho evin
- wëzho evi
- nizho evimiz
- nëkhwëzho eviniz
- huzho evleri
- Shǫzrè’ ... Benim adım ...
Ayrıca bakınız
Kaynakça
Dış bağlantılar
- Yukon Native Lnaguage Center
- http://languagegeek.com/dene/yukon/han.html21 Ağustos 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Hanca ya da Han dili Ingilizce Han ABD nin Alaska eyaletinde ve Kanada nin Yukon bolgesinde Alaska Atabasklarindan Hanlar tarafindan konusulan Atabask dillerinden yok olmak uzere olan Kizilderili dilidir Gucince ile Yukari Tananaca arasinda bir dil olup en yakin akrabasi Gucincedir Alaska Yerli Dil Merkezine gore Alaska daki 60 kisilik nufustan 12 kadari Kanada daki 250 kisilik nufustan ise 7 tanesi anadillerini konusabiliyor HancaHwech inAna dili olanlarAmerika Birlesik Devletleri Alaska ve Kanada Yukon Konusan sayisi19 tarih gerekli Dil ailesiDenesey Na DeneEyak AtabaskAtabaskKuzey dd dd dd HancaYazi sistemiLatin Dene varyanti Dil kodlariISO 639 2athISO 639 3haa10 Han cografyasiDiyalektler ve kabileleriAlaska Hancasi kendilerince Han Hwech in Ingilizce Eagle dialect Alaska da Eagle Tthee T awdlenn yoresinde konusulur Kanada Hancasi kendilerince Tr ondek Hwech in Ingilizce Dawson dialect amp Mooseheide dialect Kanada da Dawson yoresinde Tr ondek Hwech in First Nation onceleri Dawson First Nation kabilesince konusulur Dawson sivesi Ingilizce Dawson dialect Moosehide sivesi Ingilizce Moosehide dialect Edha dadhechanSes bilgisiUnsuzler central lateral Stop voiceless b p d t g k ʔ aspirated p pʰ t tʰ k kʰ ejective t tʼ k kʼ Affricate voiceless ddh t8 dz ts dl tɬ dj tʃ dr ʈʂ aspirated tth t8ʰ ts tsʰ tl tɬʰ ch tʃʰ tr ʈʂʰ ejective tth t8ʼ ts tsʼ tl tɬʼ ch tʃʼ tr ʈʂʼ Fricative voiced dh d z z l ɮ zh ʒ zr ʐ gh ɣ voiceless th 8 s s l ɬ sh ʃ sr ʂ kh x h h Nasal voiced m m n n voiceless nh n voiced stop mb ᵐb nd ⁿd voiced affricate nj ⁿd ʒ Approximant voiced w w l l y j r ɻ voiceless wh ʍ yh ȷ rh ɻ Unluler kisa a a a ɑ e e e e i i o o u u uzun aa aː aa ɑː ee eː ee eː ii iː oo oː uu uː diftong aw au ay ai aw ɑu ew eu ey ei iw iu oy oi nazal unluler a a a a a a a e e e e e e e į į į į ǫ ǫ ǫ ǫ u u u u alcak tonlu unluler a a a a e e e e i į o u u yukselen tonlu unluler a a a e e e e i į o ǫ u u dusuk tonlu unluler ǎ a a a e e e e ǐ į ǒ ǫ ǔ u yuksek tonlu unluler isaretiz a gibiOrneklerKanada Hancasi Mooseheide dialect luk balik dets a ordek etth ay sivrisinek lay kopek zhur k e kurt izi nelay et ihlek bir nankay iki chak uc dang dort lonla bes dhezray siyah dhek al beyaz dot al kirmizi dodler mavi dottho kahverengi shezho evim nezho evin wezho evi nizho evimiz nekhwezho eviniz huzho evleri Shǫzre Benim adim Ayrica bakinizAlaska Yerli Dil Merkezi Yukon Yerli Dil MerkeziKaynakca a b 9 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Kasim 2012 Dis baglantilarYukon Native Lnaguage Center http languagegeek com dene yukon han html21 Agustos 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde