Haseki Hamamı, İstanbul'da Ayasofya ile Sultanahmet Camii arasında yer alan tarihi Türk hamamı. Hamam, I. Süleyman'ın eşi Hürrem Sultan tarafından, 1556-1557 yılları arasında, Mimar Sinan'a yaptırılmıştır. Hamamın inşa edildiği yerde daha öncesinde Zeuksippos Banyoları'nın harabeleri bulunmaktaydı.
UNESCO Dünya Mirası | |
---|---|
Konum | Türkiye |
(Kriter) | Kültürel: i, ii, iii, iv |
Referans | 356[1] |
Tescil | 1985 (9. oturum) |
Bölge | Avrupa ve Kuzey Amerika |
1910 yılına kadar kullanılan hamam, uzun yıllar kapalı kalmıştır. Zaman zaman cezaevi, kâğıt deposu ve benzin deposu olarak kullanılmıştır. 1957 – 1958 yıllarında onarılan hamam, 2008 halı satış mağazası olarak kullanılmıştır.
Klasik devir Osmanlı hamamları üslubundaki yapı, çifte hamam şeklinde ve 75 m uzunluğundadır. Bu hamamda, Türk hamam mimarisinde bir yenilik olmak üzere ilk defa kadınlar ve erkekler kısmı aynı eksen üzerinde yapılmıştır.
Özellikleri
Ayasofya Hürrem Sultan Hamamı, Hürrem Sultan tarafından, 1556 yılında, hayrat olması amacıyla Mimar Sinan a yaptırılmıştır. Klasik devir Osmanlı hamamları uslubundaki yapı, çifte hamam şeklinde ve 75 m uzunluğundadır. Bu hamamda, Türk hamam mimarisinde bir yenilik olmak üzere ilk defa kadınlar ve erkekler kısmı aynı eksen üzerinde yapılmıştır. İki bölümün sıcaklık kısımları bitişiktir, soyunmalıklar eksenin iki ucunda yer alır. Erkeklerin soyunmalık, soğukluk ve sıcaklığını kadınlar kısmı nın sıcaklık, soğukluk soyunmalığı tekip eder. Binanın duvarları bir sıra kesme taş, iki sıra tuğla olarak örülmüştür. Erkekler kısmının soyunmalığında cephede üstte dörder, kadınlar kısmı soyunmalığında ise üçer sivri kemerli pencere vardır. Kapının bütün kubbeleri kurşun ile kaplıdır.
Erkeler kısmı cephesinde diğer hamamlardan farklı olarak ortasında bir kubbe olan sütunlu bir revak yer alır. Kubbe ve revak tavanı tuğla dekor ile süslüdür. Hamamın abidevi giriş kapısının kemerinde bir kırmızı, bir beyaz palmet motifi ve üzerinde yeşil zemine altınla yazılmış kitabe bulunmaktadır. Soyunmalık kare şeklindedir ve üzeri kubbeyle örtülüdür. Kubbeye geçiş trompla sağlanmıştır. Kubbenin etrafını zikzak şeklinde bir yaprak frizi çevirir. Ayrıca dört duvarda sivri kemerli nişler yer alır. Dikdörtgen bir plan gösteren bu kısımdan, üzerinde 3 kubbe bulunan soğukluğa, oradan da bir kapıyla sıcaklığa geçilir. Soğukluğun sağ tarafında helalar, solda ise usturalık yer alır. Planı haç şeklinde olan sıcaklığın 4 eyvanı ve 4 halveti vardır. Halvetler, müstakil odalar halindedir ve üzerleri küçük kubbelerle örtülüdür. Ortada sekizgen bir göbek taşı bulunur. Bu kısmın önceleri renkli mozaikle kaplı olduğu bilinmektedir. Kubbe, sekizgen mekanın duvarlarına oturtulmuştur.
Bölümleri
Tarihi yarımadada, Sultanahmet Cami ve Ayasofya Müzesinin tam ortasında yer alan Ayasofya Hürrem Sultan Hamamı; hamam, restoran ve cafe bölümleri ile üç dönümlük alana yayılmaktadır.
- Soğukluk
Soğukluk bölümünde; VIP oda, özel oda ve 48 soyunma dolabı ile kuaför, resepsiyon, masaj odaları, teras katında dinlenme alanı, vitamin bar ve Ayasofya Hürrem Sultan Hamamı için özel üretilmiş ürünlerin satıldığı butik bulunmaktadır. Soyunmalık olarak da adlandırılan bu mekanda, hamam sonrası keyifli sohbetler yapılabileceği gibi 26 metrelik devasa kubbesinin altında huzur dolu zamanlar geçirilebilir.
- Ilıklık
Sıcaklık bölümünde terledikten sonra, kese servisinin yapıldığı alandır. Aynı bölümde orijinal Osmanlı taşları ile yapılmış tuvaletler ve Cehennemlik bölümü de bulunmaktadır.
- Sıcaklık
Göbek taşı, eyvanlar ve halvetlerden oluşan bu alan terlemek için idealdir. Günümüzün buhar odası olarak sayılabilecek halvetlerin ortam sıcaklığı 50 dereceye kadar ulaşmaktadır. Kendini Kanuni veya Hürrem gibi hissetmek isteyen misafirler için Sultan Eyvanlarının da bulunduğu sıcaklık bölümünde köpük masajı servisi sunulmaktadır.
Kaynakça
Wikimedia Commons'ta Haseki Hamamı ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- ^ 1 http://whc.unesco.org/en/list/356 26 Aralık 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ . 24 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2015.
Konuyla ilgili yayınlar
- Yılmazkaya, Orhan (2005). Turkish Baths: A Light onto a Tradition and Culture. İstanbul: Çitlembik Publications. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Haseki Hamami Istanbul da Ayasofya ile Sultanahmet Camii arasinda yer alan tarihi Turk hamami Hamam I Suleyman in esi Hurrem Sultan tarafindan 1556 1557 yillari arasinda Mimar Sinan a yaptirilmistir Hamamin insa edildigi yerde daha oncesinde Zeuksippos Banyolari nin harabeleri bulunmaktaydi Istanbul un Tarihi AlanlariUNESCO Dunya MirasiKonum TurkiyeKriterKulturel i ii iii ivReferans356 1 Tescil1985 9 oturum BolgeAvrupa ve Kuzey Amerika 1910 yilina kadar kullanilan hamam uzun yillar kapali kalmistir Zaman zaman cezaevi kagit deposu ve benzin deposu olarak kullanilmistir 1957 1958 yillarinda onarilan hamam 2008 hali satis magazasi olarak kullanilmistir Klasik devir Osmanli hamamlari uslubundaki yapi cifte hamam seklinde ve 75 m uzunlugundadir Bu hamamda Turk hamam mimarisinde bir yenilik olmak uzere ilk defa kadinlar ve erkekler kismi ayni eksen uzerinde yapilmistir Anlatici tanitici levhasiOzellikleriAyasofya Hurrem Sultan Hamami Hurrem Sultan tarafindan 1556 yilinda hayrat olmasi amaciyla Mimar Sinan a yaptirilmistir Klasik devir Osmanli hamamlari uslubundaki yapi cifte hamam seklinde ve 75 m uzunlugundadir Bu hamamda Turk hamam mimarisinde bir yenilik olmak uzere ilk defa kadinlar ve erkekler kismi ayni eksen uzerinde yapilmistir Iki bolumun sicaklik kisimlari bitisiktir soyunmaliklar eksenin iki ucunda yer alir Erkeklerin soyunmalik sogukluk ve sicakligini kadinlar kismi nin sicaklik sogukluk soyunmaligi tekip eder Binanin duvarlari bir sira kesme tas iki sira tugla olarak orulmustur Erkekler kisminin soyunmaliginda cephede ustte dorder kadinlar kismi soyunmaliginda ise ucer sivri kemerli pencere vardir Kapinin butun kubbeleri kursun ile kaplidir Erkeler kismi cephesinde diger hamamlardan farkli olarak ortasinda bir kubbe olan sutunlu bir revak yer alir Kubbe ve revak tavani tugla dekor ile susludur Hamamin abidevi giris kapisinin kemerinde bir kirmizi bir beyaz palmet motifi ve uzerinde yesil zemine altinla yazilmis kitabe bulunmaktadir Soyunmalik kare seklindedir ve uzeri kubbeyle ortuludur Kubbeye gecis trompla saglanmistir Kubbenin etrafini zikzak seklinde bir yaprak frizi cevirir Ayrica dort duvarda sivri kemerli nisler yer alir Dikdortgen bir plan gosteren bu kisimdan uzerinde 3 kubbe bulunan sogukluga oradan da bir kapiyla sicakliga gecilir Soguklugun sag tarafinda helalar solda ise usturalik yer alir Plani hac seklinde olan sicakligin 4 eyvani ve 4 halveti vardir Halvetler mustakil odalar halindedir ve uzerleri kucuk kubbelerle ortuludur Ortada sekizgen bir gobek tasi bulunur Bu kismin onceleri renkli mozaikle kapli oldugu bilinmektedir Kubbe sekizgen mekanin duvarlarina oturtulmustur Bolumleri Tarihi yarimadada Sultanahmet Cami ve Ayasofya Muzesinin tam ortasinda yer alan Ayasofya Hurrem Sultan Hamami hamam restoran ve cafe bolumleri ile uc donumluk alana yayilmaktadir Sogukluk Sogukluk bolumunde VIP oda ozel oda ve 48 soyunma dolabi ile kuafor resepsiyon masaj odalari teras katinda dinlenme alani vitamin bar ve Ayasofya Hurrem Sultan Hamami icin ozel uretilmis urunlerin satildigi butik bulunmaktadir Soyunmalik olarak da adlandirilan bu mekanda hamam sonrasi keyifli sohbetler yapilabilecegi gibi 26 metrelik devasa kubbesinin altinda huzur dolu zamanlar gecirilebilir Iliklik Sicaklik bolumunde terledikten sonra kese servisinin yapildigi alandir Ayni bolumde orijinal Osmanli taslari ile yapilmis tuvaletler ve Cehennemlik bolumu de bulunmaktadir Sicaklik Gobek tasi eyvanlar ve halvetlerden olusan bu alan terlemek icin idealdir Gunumuzun buhar odasi olarak sayilabilecek halvetlerin ortam sicakligi 50 dereceye kadar ulasmaktadir Kendini Kanuni veya Hurrem gibi hissetmek isteyen misafirler icin Sultan Eyvanlarinin da bulundugu sicaklik bolumunde kopuk masaji servisi sunulmaktadir KaynakcaWikimedia Commons ta Haseki Hamami ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir 1 http whc unesco org en list 356 26 Aralik 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde 24 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Kasim 2015 Konuyla ilgili yayinlarYilmazkaya Orhan 2005 Turkish Baths A Light onto a Tradition and Culture Istanbul Citlembik Publications ISBN 978 9756663806