Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu madde, uygun değildir. (Eylül 2021) |
Bu maddenin veya maddenin bir bölümünün gelişebilmesi için alakalı konuda uzman kişilere gereksinim duyulmaktadır. (Kasım 2021) |
Hidrojen bombası veya füzyon bombası, kontrolsüz termonükleer enerji sağlayabilen yıkıcı nükleer silah.
Hidrojen bombasının yüksek boyutlardaki patlama gücü, hidrojen atomlarının birleşerek helyum atom yapısına dönüştüğü termonükleer tepkimeden doğar. Bir başka deyişle, hidrojen bombasının patlaması bir çekirdek kaynaşması ya da birleşmesidir (füzyon). Oysa atom bombasınınki bir çekirdek bölünmesidir (fisyon).
Atom bombasının aksine fisyon değil füzyon reaksiyonu esasına dayalıdır. Füzyon reaksiyonunu başlatmak için gerekli ateşleme, sıcaklık küçük bir atom bombasını patlatmak suretiyle sağlanır. Ancak reaksiyon çok kısa bir sürede olduğundan, bomba maddesi buharlaştığı için toplam maddenin yalnızca bir kısmı füzyona uğrar. Füzyona uğrayan madde bir uranyum kılıfı içine alınacak olursa, bu iki bakımdan yarar sağlar:
- Uranyumun ağır bir metal olması ve buharlaşma sıcaklığının çok yüksek olması termonükleer enerjinin daha uzun sürmesini sağlar.
- Füzyondan meydana gelen nötronlar uranyumun fisyonuna sebep olacağından patlamadan açığa çıkacak enerji daha da artmış olur.
Küçük atom bombalarına ihtiyaç duyan hidrojen bombalarına temiz, büyük atom bombalarına ihtiyaç duyanlara ise kirli bomba denir.
Termonükleer reaksiyonlar için gerekli ısının kimyasal patlayıcı maddeler ile sağlanması düşünülmüştür. Bu durumda deklanşör görevini gören atom bombasına gerek kalmayacak ve radyoaktivitesi de ortadan kalkmış olacaktır.
Termonükleer ürünlerden hiçbiri radyoaktif değildir. Sadece trityum zayıf bir radyoaktivite gösterir. O halde hidrojen bombasının radyoaktif etkisi yoktur, ancak bu bombayı ateşlemek için kullanılan atom bombasından gelen etki vardır. Oldukça küçük deklanşör atom bombaları kullanan hidrojen bombalarında bu etki azdır.
Tarihçe
ABD, 1952'de atom bombasından çok daha etkili ve yıkıcı bir silah olan hidrojen bombasını geliştirdi. İlk hidrojen bombası 1954 yılında Büyük Okyanus’taki Marshall Adaları’na atılarak ABD tarafından denenmiştir. Atılan bomba Hiroşima ve Nagasaki'ye atılan atom bombalarının yaklaşık 1.000 katı gücündedir.
Sovyetler 30 Ekim 1961 tarihinde, saatler Greenwich saati ile 8:30'u gösterirken Novaya Zemlya'da Tsar Bomba lakaplı 57 megatonluk bir hidrojen bombası denemesinde bulunmuştur. Bu bomba Hiroşima'ya atılan atom bombasından yaklaşık 3.800 kat daha güçlüdür. Oluşturduğu alev topu 965 km (599.624 mil) öteden gözlenebilmiştir.
Önemli kazalar
5 Şubat 1958'de, bir B-47 uçağı ile uçulan bir eğitim görevi sırasında Tybee Bombası olarak da bilinen bir Mark 15 nükleer bombası, Savannah, Georgia yakınlarındaki Tybee Adası açıklarında kayboldu. Bombanın ABD Enerji Bakanlığı tarafından Wassaw Sound körfezinin altındaki birkaç metrelik alüvyonun altında gömülü olduğu düşünülüyordu.
17 Ocak 1966'da, Palomares, İspanya üzerinde bir B-52G ile bir KC-135 Stratotanker arasında ölümcül bir çarpışma meydana geldi. Mk28 tipi hidrojen bombalarının ikisindeki konvansiyonel patlayıcılar yere çarptığında patladı ve plütonyumu yakındaki çiftliklere yaydı. Palomares yakınına üçüncü bir bomba sağlam bir şekilde iniş yaparken dördüncü bomba kıyıdan 19 km uzakta, Akdeniz'e düştü.
21 Ocak 1968'de, Chrome Dome Operasyonu kapsamında dört adet B28FI termonükleer bomba taşıyan bir B-52G uçağı Grönland'daki Thule Hava Üssü 'ne acil iniş girişiminde bulunurken Kuzey Yıldız Körfezi'nde buza düştü. Ortaya çıkan yangın yoğun bir radyoaktif kirlenmeye neden oldu. Temizlemede yer alan personel, üç bombadaki enkazı geri alamadı ve bir bomba kurtarılamadı.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "For 50 Years, Nuclear Bomb Lost in Watery Grave". NPR. 3 Şubat 2008. 10 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Mayıs 2021.
- ^ "US to clean up Spanish radioactive site 49 years after plane crash". The Guardian. 19 Ekim 2015. 22 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Mayıs 2021.
- ^ "The Cold War's Missing Atom Bombs". Der Spiegel. 14 Kasım 2008. 27 Haziran 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Mayıs 2021.
- ^ "US B-52 nuclear bomber crash in Greenland 51 years ago has ill Danes seeking compensation". Fox News. 3 Haziran 2019. 8 Haziran 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Mayıs 2021.
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;Grönland _Telegraphisimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: )
 | Bomba ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde Vikipedi bicem el kitabina uygun degildir Maddeyi Vikipedi standartlarina uygun bicimde duzenleyerek Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Gerekli duzenleme yapilmadan bu sablon kaldirilmamalidir Eylul 2021 Bu maddenin veya maddenin bir bolumunun gelisebilmesi icin alakali konuda uzman kisilere gereksinim duyulmaktadir Ayrintilar icin lutfen tartisma sayfasini inceleyin veya yeni bir tartisma baslatin Konu hakkinda uzman birini bulmaya yardimci olarak ya da maddeye gerekli bilgileri ekleyerek Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Kasim 2021 Hidrojen bombasi veya fuzyon bombasi kontrolsuz termonukleer enerji saglayabilen yikici nukleer silah Termonukleer silah testiHidrojen bombasinin 3 boyutlu tasarimi Hidrojen bombasinin yuksek boyutlardaki patlama gucu hidrojen atomlarinin birleserek helyum atom yapisina donustugu termonukleer tepkimeden dogar Bir baska deyisle hidrojen bombasinin patlamasi bir cekirdek kaynasmasi ya da birlesmesidir fuzyon Oysa atom bombasininki bir cekirdek bolunmesidir fisyon Atom bombasinin aksine fisyon degil fuzyon reaksiyonu esasina dayalidir Fuzyon reaksiyonunu baslatmak icin gerekli atesleme sicaklik kucuk bir atom bombasini patlatmak suretiyle saglanir Ancak reaksiyon cok kisa bir surede oldugundan bomba maddesi buharlastigi icin toplam maddenin yalnizca bir kismi fuzyona ugrar Fuzyona ugrayan madde bir uranyum kilifi icine alinacak olursa bu iki bakimdan yarar saglar Uranyumun agir bir metal olmasi ve buharlasma sicakliginin cok yuksek olmasi termonukleer enerjinin daha uzun surmesini saglar Fuzyondan meydana gelen notronlar uranyumun fisyonuna sebep olacagindan patlamadan aciga cikacak enerji daha da artmis olur Kucuk atom bombalarina ihtiyac duyan hidrojen bombalarina temiz buyuk atom bombalarina ihtiyac duyanlara ise kirli bomba denir Termonukleer reaksiyonlar icin gerekli isinin kimyasal patlayici maddeler ile saglanmasi dusunulmustur Bu durumda deklansor gorevini goren atom bombasina gerek kalmayacak ve radyoaktivitesi de ortadan kalkmis olacaktir Termonukleer urunlerden hicbiri radyoaktif degildir Sadece trityum zayif bir radyoaktivite gosterir O halde hidrojen bombasinin radyoaktif etkisi yoktur ancak bu bombayi ateslemek icin kullanilan atom bombasindan gelen etki vardir Oldukca kucuk deklansor atom bombalari kullanan hidrojen bombalarinda bu etki azdir TarihceABD 1952 de atom bombasindan cok daha etkili ve yikici bir silah olan hidrojen bombasini gelistirdi Ilk hidrojen bombasi 1954 yilinda Buyuk Okyanus taki Marshall Adalari na atilarak ABD tarafindan denenmistir Atilan bomba Hirosima ve Nagasaki ye atilan atom bombalarinin yaklasik 1 000 kati gucundedir Sovyetler 30 Ekim 1961 tarihinde saatler Greenwich saati ile 8 30 u gosterirken Novaya Zemlya da Tsar Bomba lakapli 57 megatonluk bir hidrojen bombasi denemesinde bulunmustur Bu bomba Hirosima ya atilan atom bombasindan yaklasik 3 800 kat daha gucludur Olusturdugu alev topu 965 km 599 624 mil oteden gozlenebilmistir Onemli kazalar5 Subat 1958 de bir B 47 ucagi ile uculan bir egitim gorevi sirasinda Tybee Bombasi olarak da bilinen bir Mark 15 nukleer bombasi Savannah Georgia yakinlarindaki Tybee Adasi aciklarinda kayboldu Bombanin ABD Enerji Bakanligi tarafindan Wassaw Sound korfezinin altindaki birkac metrelik aluvyonun altinda gomulu oldugu dusunuluyordu 17 Ocak 1966 da Palomares Ispanya uzerinde bir B 52G ile bir KC 135 Stratotanker arasinda olumcul bir carpisma meydana geldi Mk28 tipi hidrojen bombalarinin ikisindeki konvansiyonel patlayicilar yere carptiginda patladi ve plutonyumu yakindaki ciftliklere yaydi Palomares yakinina ucuncu bir bomba saglam bir sekilde inis yaparken dorduncu bomba kiyidan 19 km uzakta Akdeniz e dustu 21 Ocak 1968 de Chrome Dome Operasyonu kapsaminda dort adet B28FI termonukleer bomba tasiyan bir B 52G ucagi Gronland daki Thule Hava Ussu ne acil inis girisiminde bulunurken Kuzey Yildiz Korfezi nde buza dustu Ortaya cikan yangin yogun bir radyoaktif kirlenmeye neden oldu Temizlemede yer alan personel uc bombadaki enkazi geri alamadi ve bir bomba kurtarilamadi Ayrica bakinizNukleer enerji Nukleer silah Atom bombasi Notron bombasi Nukleer patlamalarin sonuclariKaynakca For 50 Years Nuclear Bomb Lost in Watery Grave NPR 3 Subat 2008 10 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Mayis 2021 US to clean up Spanish radioactive site 49 years after plane crash The Guardian 19 Ekim 2015 22 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Mayis 2021 The Cold War s Missing Atom Bombs Der Spiegel 14 Kasim 2008 27 Haziran 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Mayis 2021 US B 52 nuclear bomber crash in Greenland 51 years ago has ill Danes seeking compensation Fox News 3 Haziran 2019 8 Haziran 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Mayis 2021 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi Gronland Telegraph isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Bomba ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz