Çar Bombası (Rusça: Царь-бомба); (Kod adı: Ivan veya Vanya), alfanümerik adlandırma ile AN602, hidrojen bombasının diğer bir adıdır. Dünya'da bugüne kadar patlatılmış en büyük ve en etkili nükleer bombadır.
Sovyetler Birliği liderlerinden Nikita Kruşçev, 1961’de üretilmesini emretmiştir.
Çar Bombası Sovyetler Birliği (SSCB) tarafından 30 Ekim 1961 tarihinde Novaya Zemlya bölgesinde patlatıldı. Bomba yerden yaklaşık 4200 metre yükseklikte patladı. Bomba en başta 100 MT (1 MT, 1 Megaton TNT'nin patlama gücüne eşittir.) olarak tasarlanmış, ancak nükleer tehlikelerden dolayı gücü yarıya, 50 Megaton'a düşürülmüştür. Bomba 27 ton ağırlığında olup 8 metre uzunluğunda ve 2 metre çapındadır.
Patlama sonucunda oluşan yoğunlaşma bulutu yerden yaklaşık 64 km yükselmiştir. Ayrıca yoğunlaşma bulutunun tabanı da 40 km'ye kadar genişlemiştir. Bomba o kadar güçlüydü ki 900 kilometre uzaklıktaki Finlandiya'da bazı kasabalarda evlerin camları patladı. Bombanın ışığı Alaska'dan bile gözlemlendi.
Bomba özel olarak geliştirilmiş Tupolev Tu-95 uçağından, yaklaşık 800 kg ağırlığındaki düşmeyi geciktirici bir paraşüt ile fırlatılmış, bu da uçağın güvenli bir bölgeye kadar uzaklaşabilmesini sağlamıştır.
Çar Bombası, 2015 yılının Ağustos ayında sergilenmesi amacıyla Rusya’nın başkenti Moskova’ya getirilmiştir.
Proje hedefleri
SSCB'nin ABD'ye nükleer silah ulaştıracak etkili araçları olmadığından, 1950'lerin ortalarında ABD nükleer silahlar konusunda Sovyetler Birliği'ne karşı önemli bir avantaja sahipti. Buna karşılık, Sovyetler Birliği'nin Georgy Malenkov ve Nikita Khrushchev yönetimindeki liderliği, bir blöf olarak Çar Bomba'yı yaratarak nükleer caydırıcılık kavramını sürdürmeye çalıştı. 1960 yılında Sovyet Bakanlar Kurulu 75 ton savaş başlığına sahip süper ağır n-1 balistik füzesinin geliştirilmesi için de bir karar aldı. Yeni nükleer ve termonükleer silah tasarımlarının test edilmesi, işlevselliklerinin, güvenliklerinin ve bir patlama sırasında enerji salınımının doğrulanması için gereklidir.
İsim
Resmi olarak " Product 602" ya da "AN602" olarak bilinen bomba, "Ivan" kod adıyla da anılıyordu. Ancak daha sonra, Kruşçev'in ABD Başkan Yardımcısı Nixon'a yaptığı bir açıklamadan esinlenerek gayri resmi "Çar Bomba" ve "Kuzka'nın Annesi" adlarını aldı. CIA, 1949'da RDS-1 ile başlayan numaralandırma sistemini kullanarak testi "JOE 111" olarak adlandırdı. Kullanılan çeşitli isimlerin neden olduğu karışıklık nedeniyle bombanın bazen yanlışlıkla RDS-37, RDS-202 veya PH202 olarak etiketlendiğini belirtmek gerekir. "Bombaların İmparatoru" anlamına gelen "Çar Bomba" adı, her ikisi de sergilenmek için yaratılan ancak pratik olamayacak kadar büyük olan diğer iki Rus tarihi nesnesine, Çar Topu ve Çar Çanı'na bir göndermedir. "Çar Bomba" isminin 1990'lardan önce bu silah için kullanılıp kullanılmadığı net değildir.
Test
17 Ekim 1961'de Komünist Parti Birinci Sekreteri Nikita Kruşçev, Komünist Parti'nin 22. Kongresi'nde Sovyetler Birliği'nin 50 Mt'lik bir bomba denemesi yapacağını açıkladı. Çar Bomba adı verilen test, 30 Ekim 1961'de uçağında dokuz kişilik bir mürettebatla gerçekleştirildi. Ağırlığı 30 ton, uzunluğu 8 metre ve çapı 2,1 metre olan bomba bir paraşüte bağlanarak 10.500 metre yükseklikten bırakıldı. İlk veriler Çar Bomba'nın 58.6 Mt'luk bir nükleer verime sahip olduğunu gösteriyordu, ancak bunun 75 Mt'a kadar çıktığı tahmin ediliyordu. Patlamadan çıkan ateş topu 8 km genişliğe ve 10.5 km yüksekliğe ulaştı, ancak şok dalgası yere değmesini engelledi. Patlama bölgede oldukça geniş çaplı hasar ve yıkıma yol açmıştı.
Test sonuçları
Çar Bomba nükleer patlaması ultra yüksek güçlü alçak hava patlaması olarak sınıflandırılmıştır. Yarattığı mantar bulutu 67 km yüksekliğe kadar yükselmiş ve 1.000 km'den fazla uzaklıktan görülebilmiştir. Norveç, Grönland ve Alaska'da da gözlemlenmiştir. İlki 36 saat 27 dakika süren patlama dalgası dünyanın çevresini üç kez dolaştı ve sismik dalga da dünyanın çevresini üç kez dolaştı. Patlama radyo iletişiminde parazite neden olmuş ve merkez üssünün 2–3 km yarıçapında radyoaktif kirlenmeye yol açmıştır. Sıfır noktasının 55 km yarıçapındaki binalar yıkılmış, Norveç ve Finlandiya'da patlama hasarı ve kırık camlar meydana gelmiştir. Patlamanın sismik cisim dalgası büyüklüğü 5.0-5.25 arasındadır.
Sovyetler Birliği tarafından geliştirilen ve test edilen bir termonükleer bomba olan Çar Bomba, ülkenin güçlü bir nükleer cephanelik oluşturma yeteneğini göstermesi açısından büyük bir siyasi öneme sahipti. Test aynı zamanda çok kademeli termonükleer yüklerin tasarımı ve hesaplanmasının ardındaki ilkelerin deneysel olarak doğrulanmasını sağlamış ve güçlerinin arttırılmasında temel bir sınırlama olmadığını göstermiştir. Ancak termonükleer silahların "sınırsız yıkıcı güce" sahip olduğu Çar Bomba testinden önce de biliniyordu. Bomba bir miktar radyoaktif serpintiye yol açmış olsa da, patlama gücünün büyük kısmı önemli bir kirlilik üretmeyen füzyon reaksiyonundan kaynaklanmıştır. Çar Bomba'nın çevre üzerindeki etkisi de diğer atmosferik nükleer testlere kıyasla nispeten düşüktü; patlama gücünün %97'si füzyon reaksiyonundan geliyordu. Nükleer testlerin bir sonucu olarak Novaya Zemlya'daki buzullar yakın bölgelere göre önemli ölçüde daha radyoaktif hale gelmiştir. 1963 yılında Moskova'da imzalanan Kısmi Test Yasağı Anlaşması nükleer silahların yayılmasını azaltmayı amaçlamış ve daha sonra Sovyetler Birliği'nde sivil özgürlükler ve reforma yönelik çabaları nedeniyle Nobel Barış Ödülü alan fizikçi ve bombanın tasarımcısı Andrei Sakharov tarafından desteklenmiştir.
Analiz
Çar Bomba, Dünya üzerinde şimdiye kadar test edilen en güçlü nükleer bombaydı. Bu, 50 megaton TNT'lik gücüyle insanlar tarafından şimdiye kadar yaratılmış en büyük patlamaydı. Bu, sırasıyla 25 ve 15 megatonluk verime sahip olan B41 ve Castle Bravo gibi Amerika Birleşik Devletleri tarafından üretilen en büyük nükleer bombalardan çok daha güçlüdür. Çar Bomba o kadar büyük ve ağırdı ki sadece özel olarak modifiye edilmiş bir bombardıman uçağı tarafından taşınabiliyordu ve 100 megatonluk tam bir patlamanın kabul edilemez miktarda nükleer serpinti yayacağı tahmin ediliyordu. Bu, 1950'lerde hem Sovyetler Birliği hem de Amerika Birleşik Devletleri tarafından yaratılan bir dizi yüksek verimli termonükleer silahın doruk noktasıydı.
Ayrıca bakınız
Wikimedia Commons'ta Çar Bombası ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Nükleer silah
- Hidrojen bombası
- Nükleer Patlamaların Sonuçları
- Atom Bombası
- Sovyetler Birliği
- Castle Bravo - ABD'nin en büyük nükleer bomba testi ve üçüncü en büyük patlama
- Tüm Bombaların Babası - en büyük Rus konvansiyonel bombası
Kaynakça
- ^ Сидорчик, Андрей (29 Ekim 2014). . aif.ru (Rusça). 26 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2021.
- ^ 27 tonluk "Çar Bombası” Moskova’da 30 Kasım 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde . - Haberrus.com
- ^ "Nuclear Deterrence in U.S.-Soviet Relations". The SHAFR Guide Online. Erişim tarihi: 5 Ocak 2023.
- ^ Pervov, Michail A. (1999). Raketnoe oružie raketnych vojsk strategičeskogo naznačenija. Moskva: Violanta. ISBN . OCLC 313804343.
- ^ . 11 Haziran 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2020.
- ^ . 11 Kasım 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2020.
- ^ . 18 Ağustos 2015. 2 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2020.
- ^ Nikita Khrushchev. (Ed.). Memoirs of Nikita Khrushchev. 3: Statesman (1953-1964). University Park, PA: The Pennsylvania State University Press. s. 292.
- ^ . www.nuclearweaponarchive.org. 31 Aralık 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ocak 2023.
- ^ . CTBTO Preparatory Commission. 26 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2016.
- ^ Dowling, Stephen. . www.bbc.com (İngilizce). 31 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2020.
- ^ . 26 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2020.
- ^ Книга рекордов Гиннесса 1993. Москва−Лондон. 1993. s. 198.
- ^ . nuclearweaponarchive.org. 31 Aralık 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ocak 2023.
- ^ . 1 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2020.
- ^ . 8 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2020.
- ^ John Pike. . globalsecurity.org. 12 Mart 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . Atomic Forum. 4 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2007.
Sovyetler Birliği ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
Bomba ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Car Bombasi Rusca Car bomba Kod adi Ivan veya Vanya alfanumerik adlandirma ile AN602 hidrojen bombasinin diger bir adidir Dunya da bugune kadar patlatilmis en buyuk ve en etkili nukleer bombadir Paris haritasi uzerinde bombanin yikim etkisinin temsili gosterimi Sari halka Ates topu 3 5 km Kirmizi halka Etki alani 35 km Sovyetler Birligi liderlerinden Nikita Kruscev 1961 de uretilmesini emretmistir Car Bombasi Sovyetler Birligi SSCB tarafindan 30 Ekim 1961 tarihinde Novaya Zemlya bolgesinde patlatildi Bomba yerden yaklasik 4200 metre yukseklikte patladi Bomba en basta 100 MT 1 MT 1 Megaton TNT nin patlama gucune esittir olarak tasarlanmis ancak nukleer tehlikelerden dolayi gucu yariya 50 Megaton a dusurulmustur Bomba 27 ton agirliginda olup 8 metre uzunlugunda ve 2 metre capindadir Patlama sonucunda olusan yogunlasma bulutu yerden yaklasik 64 km yukselmistir Ayrica yogunlasma bulutunun tabani da 40 km ye kadar genislemistir Bomba o kadar gucluydu ki 900 kilometre uzakliktaki Finlandiya da bazi kasabalarda evlerin camlari patladi Bombanin isigi Alaska dan bile gozlemlendi Bomba ozel olarak gelistirilmis Tupolev Tu 95 ucagindan yaklasik 800 kg agirligindaki dusmeyi geciktirici bir parasut ile firlatilmis bu da ucagin guvenli bir bolgeye kadar uzaklasabilmesini saglamistir Car Bombasi 2015 yilinin Agustos ayinda sergilenmesi amaciyla Rusya nin baskenti Moskova ya getirilmistir Proje hedefleriSSCB nin ABD ye nukleer silah ulastiracak etkili araclari olmadigindan 1950 lerin ortalarinda ABD nukleer silahlar konusunda Sovyetler Birligi ne karsi onemli bir avantaja sahipti Buna karsilik Sovyetler Birligi nin Georgy Malenkov ve Nikita Khrushchev yonetimindeki liderligi bir blof olarak Car Bomba yi yaratarak nukleer caydiricilik kavramini surdurmeye calisti 1960 yilinda Sovyet Bakanlar Kurulu 75 ton savas basligina sahip super agir n 1 balistik fuzesinin gelistirilmesi icin de bir karar aldi Yeni nukleer ve termonukleer silah tasarimlarinin test edilmesi islevselliklerinin guvenliklerinin ve bir patlama sirasinda enerji saliniminin dogrulanmasi icin gereklidir IsimResmi olarak Product 602 ya da AN602 olarak bilinen bomba Ivan kod adiyla da aniliyordu Ancak daha sonra Kruscev in ABD Baskan Yardimcisi Nixon a yaptigi bir aciklamadan esinlenerek gayri resmi Car Bomba ve Kuzka nin Annesi adlarini aldi CIA 1949 da RDS 1 ile baslayan numaralandirma sistemini kullanarak testi JOE 111 olarak adlandirdi Kullanilan cesitli isimlerin neden oldugu karisiklik nedeniyle bombanin bazen yanlislikla RDS 37 RDS 202 veya PH202 olarak etiketlendigini belirtmek gerekir Bombalarin Imparatoru anlamina gelen Car Bomba adi her ikisi de sergilenmek icin yaratilan ancak pratik olamayacak kadar buyuk olan diger iki Rus tarihi nesnesine Car Topu ve Car Cani na bir gondermedir Car Bomba isminin 1990 lardan once bu silah icin kullanilip kullanilmadigi net degildir TestPatlamanin gerceklestigi yer 17 Ekim 1961 de Komunist Parti Birinci Sekreteri Nikita Kruscev Komunist Parti nin 22 Kongresi nde Sovyetler Birligi nin 50 Mt lik bir bomba denemesi yapacagini acikladi Car Bomba adi verilen test 30 Ekim 1961 de ucaginda dokuz kisilik bir murettebatla gerceklestirildi Agirligi 30 ton uzunlugu 8 metre ve capi 2 1 metre olan bomba bir parasute baglanarak 10 500 metre yukseklikten birakildi Ilk veriler Car Bomba nin 58 6 Mt luk bir nukleer verime sahip oldugunu gosteriyordu ancak bunun 75 Mt a kadar ciktigi tahmin ediliyordu Patlamadan cikan ates topu 8 km genislige ve 10 5 km yukseklige ulasti ancak sok dalgasi yere degmesini engelledi Patlama bolgede oldukca genis capli hasar ve yikima yol acmisti Car bomba testiTest sonuclariCar Bomba nukleer patlamasi ultra yuksek guclu alcak hava patlamasi olarak siniflandirilmistir Yarattigi mantar bulutu 67 km yukseklige kadar yukselmis ve 1 000 km den fazla uzakliktan gorulebilmistir Norvec Gronland ve Alaska da da gozlemlenmistir Ilki 36 saat 27 dakika suren patlama dalgasi dunyanin cevresini uc kez dolasti ve sismik dalga da dunyanin cevresini uc kez dolasti Patlama radyo iletisiminde parazite neden olmus ve merkez ussunun 2 3 km yaricapinda radyoaktif kirlenmeye yol acmistir Sifir noktasinin 55 km yaricapindaki binalar yikilmis Norvec ve Finlandiya da patlama hasari ve kirik camlar meydana gelmistir Patlamanin sismik cisim dalgasi buyuklugu 5 0 5 25 arasindadir Sovyetler Birligi tarafindan gelistirilen ve test edilen bir termonukleer bomba olan Car Bomba ulkenin guclu bir nukleer cephanelik olusturma yetenegini gostermesi acisindan buyuk bir siyasi oneme sahipti Test ayni zamanda cok kademeli termonukleer yuklerin tasarimi ve hesaplanmasinin ardindaki ilkelerin deneysel olarak dogrulanmasini saglamis ve guclerinin arttirilmasinda temel bir sinirlama olmadigini gostermistir Ancak termonukleer silahlarin sinirsiz yikici guce sahip oldugu Car Bomba testinden once de biliniyordu Bomba bir miktar radyoaktif serpintiye yol acmis olsa da patlama gucunun buyuk kismi onemli bir kirlilik uretmeyen fuzyon reaksiyonundan kaynaklanmistir Car Bomba nin cevre uzerindeki etkisi de diger atmosferik nukleer testlere kiyasla nispeten dusuktu patlama gucunun 97 si fuzyon reaksiyonundan geliyordu Nukleer testlerin bir sonucu olarak Novaya Zemlya daki buzullar yakin bolgelere gore onemli olcude daha radyoaktif hale gelmistir 1963 yilinda Moskova da imzalanan Kismi Test Yasagi Anlasmasi nukleer silahlarin yayilmasini azaltmayi amaclamis ve daha sonra Sovyetler Birligi nde sivil ozgurlukler ve reforma yonelik cabalari nedeniyle Nobel Baris Odulu alan fizikci ve bombanin tasarimcisi Andrei Sakharov tarafindan desteklenmistir AnalizCar Bomba Dunya uzerinde simdiye kadar test edilen en guclu nukleer bombaydi Bu 50 megaton TNT lik gucuyle insanlar tarafindan simdiye kadar yaratilmis en buyuk patlamaydi Bu sirasiyla 25 ve 15 megatonluk verime sahip olan B41 ve Castle Bravo gibi Amerika Birlesik Devletleri tarafindan uretilen en buyuk nukleer bombalardan cok daha gucludur Car Bomba o kadar buyuk ve agirdi ki sadece ozel olarak modifiye edilmis bir bombardiman ucagi tarafindan tasinabiliyordu ve 100 megatonluk tam bir patlamanin kabul edilemez miktarda nukleer serpinti yayacagi tahmin ediliyordu Bu 1950 lerde hem Sovyetler Birligi hem de Amerika Birlesik Devletleri tarafindan yaratilan bir dizi yuksek verimli termonukleer silahin doruk noktasiydi Ayrica bakinizWikimedia Commons ta Car Bombasi ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Nukleer silah Hidrojen bombasi Nukleer Patlamalarin Sonuclari Atom Bombasi Sovyetler Birligi Castle Bravo ABD nin en buyuk nukleer bomba testi ve ucuncu en buyuk patlama Tum Bombalarin Babasi en buyuk Rus konvansiyonel bombasiKaynakca Sidorchik Andrej 29 Ekim 2014 aif ru Rusca 26 Kasim 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Eylul 2021 27 tonluk Car Bombasi Moskova da 30 Kasim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Haberrus com Nuclear Deterrence in U S Soviet Relations The SHAFR Guide Online Erisim tarihi 5 Ocak 2023 Pervov Michail A 1999 Raketnoe oruzie raketnych vojsk strategiceskogo naznacenija Moskva Violanta ISBN 5 88803 012 0 OCLC 313804343 11 Haziran 2004 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Aralik 2020 11 Kasim 2005 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Aralik 2020 18 Agustos 2015 2 Subat 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Aralik 2020 Nikita Khrushchev Ed Memoirs of Nikita Khrushchev 3 Statesman 1953 1964 University Park PA The Pennsylvania State University Press s 292 www nuclearweaponarchive org 31 Aralik 2003 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Ocak 2023 CTBTO Preparatory Commission 26 Haziran 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Temmuz 2016 Dowling Stephen www bbc com Ingilizce 31 Ekim 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Agustos 2020 26 Temmuz 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Aralik 2020 Kniga rekordov Ginnessa 1993 Moskva London 1993 s 198 nuclearweaponarchive org 31 Aralik 2003 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Ocak 2023 1 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Aralik 2020 8 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Aralik 2020 John Pike globalsecurity org 12 Mart 2004 tarihinde kaynagindan arsivlendi Atomic Forum 4 Aralik 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2007 Sovyetler Birligi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz Bomba ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz