Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
| Türü | Dalga- boyu | Fre- kans | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| İyonlaştırıcı radyasyon | γ | Gama ışınları | 1 pm | 300 | 1.24 V | |
| 10 pm | 30 EHz | 124 keV | ||||
| HX | Sert X ışınları | |||||
| 100 pm | 3 EHz | 12.4 keV | ||||
| SX | Yumuşak X ışınları | |||||
| 1 nm | 300 | 1.24 keV | ||||
| 10 nm | 30 PHz | 124 eV | ||||
| EUV | Uzak morötesi | |||||
| 100 nm | 3 PHz | 12.4 eV | ||||
| NUV | Yakın morötesi, görünür | |||||
| 1 μm | 300 | 1.24 eV | ||||
| NIR | Yakın kızılötesi | |||||
| 10 μm | 30 THz | 124 meV | ||||
| MIR | Orta kızılötesi | |||||
| 100 μm | 3 THz | 12.4 meV | ||||
| FIR | Uzak kızılötesi | |||||
| 1 mm | 300 GHz | 1.24 meV | ||||
| Mikro- dalgalar ve radyo dalgaları | EHF | Aşırı yüksek frekans | ||||
| 1 | 30 GHz | 124 μeV | ||||
| SHF | Süper yüksek frekans | |||||
| 1 | 3 GHz | 12.4 μeV | ||||
| UHF | ||||||
| 1 m | 300 MHz | 1.24 μeV | ||||
| VHF | Çok yüksek frekans | |||||
| 10 m | 30 MHz | 124 neV | ||||
| HF | Yüksek frekans | |||||
| 100 m | 3 MHz | 12.4 neV | ||||
| MF | Orta frekans | |||||
| 1 km | 300 kHz | 1.24 neV | ||||
| LF | Düşük frekans | |||||
| 10 km | 30 kHz | 124 V | ||||
| VLF | Çok düşük frekans | |||||
| 100 km | 3 kHz | 12.4 peV | ||||
| ULF | Ultra düşük frekans | |||||
| 1000 km | 300 Hz | 1.24 peV | ||||
| SLF | Süper düşük frekans | |||||
| 10000 km | 30 Hz | 124 feV | ||||
| ELF | Aşırı düşük frekans | |||||
| 100000 km | 3 Hz | 12.4 feV | ||||
| Kaynaklar: Dosya:Light spectrum.svg | ||||||
Elektromanyetik tayf veya elektromanyetik spektrum (EMS), evrenin herhangi bir yerinde fizik kurallarınca mümkün kılınan tüm elektromanyetik radyasyonu ve farklı ışınım türevlerinin dalga boyları veya frekanslarına göre bu tayftaki rölatif yerlerini ifade eden ölçüt. Herhangi bir cismin elektromanyetik tayfı veya spektrumu, o cisim tarafından çevresine yayılan karakteristik net elektromanyetik radyasyonu tabir eder.
Elektromanyetik tayf, dalga boylarına göre atomaltı değerlerden başlayıp (bkz. Gama ışını veya X-ışını) binlerce kilometre uzunlukta olabilecek radyo dalgalarına kadar birçok farklı radyasyon tipini içerir. Elektromanyetik tayf teoride sonsuz ve sürekli olsa da, pratikte kısa dalga boyu (yüksek frekans) ucunun limitinin Planck uzunluğuna, uzun dalga boyu (alçak frekans) ucunun limitinin ise evrenin tümünün fiziksel büyüklüğüne eşit olduğu düşünülmektedir.
Genişliği
Elektromanyetik tayf binlerce kilometreden atomaltı uzunluklara kadar geniş bir yelpazedeki dalga boylarında ışınımları kapsar. 30 Hz ve altındaki frekansların (uzun-dalga) radyoastronomide bazı nebulalar tarafından üretildiği ve bu yapıların araştırılmasında kullanıldığı, 2,9 * 1027Hz değeri civarında frekanslara sahip ışınımların da çeşitli kozmik kaynaklardan yayıldığı bilinmektedir.
Boşlukta, belirli bir dalga boyundaki (λ) elektromanyetik enerjinin bu dalga boyu ile orantılı bir frekansı (f) ve foton enerjisi (E) bulunmaktadır. Bu yüzden elektromanyetik tayf bu üç değerden herhangi biri kullanılarak ifade edilebilir. Değerler birbirine aşağıdaki formüller ile bağlıdır:
frekans x dalga boyu veya 
ve 
veya 
Burada; 
m/s (ışık hızı) ve 
de Planck sabiti 
'dir.
Buna göre;
- Yüksek frekanslı elektromanyetik dalgalar yüksek enerjiye ancak kısa dalga boyuna,
- Düşük frekanslı elektromanyetik dalgalar ise düşük enerjiye ancak uzun dalga boyuna
sahiptirler. Görünür ışık veya başka bir elektromanyetik türü belli bir madde içerisinde yaratılır veya içerisinden geçerse (örneğin atmosfer), bu ışınımın dalga boyu artacak, dolayısıyla frekansı düşecektir. Bu değişiklikten dolayı, ışınımların elektromanyetik tayf değerleri ile ilgili rakamsal bilgiler verilirken genellikle söz konusu ışınımlar uzaydaki (boşluk) sayısal değerleri ile ifade edilir.
Spektroskopi ile insan gözünün algılayabildiği 400 ile 700 nm'lik dalga boyları arasındaki görünür ışık bandı dışındaki diğer ışınım aralıkları da algılanabilir. Normal bir laboratuvar spektroskobu 2 ile 2500 nm arasındaki dalga boylarını kolayca algılayabilir. Cisimlerin, gazların ve hatta yıldız ve galaksilerin fiziksel özellikleri ile ilgili birçok veri, bunlardan yayılan elektromanyetik ışınımın bir spektroskop yardımıyla analiz edilerek öğrenilebilir. Örneğin hidrojen atomları 21,12 cm'lik dalga boyunda spesifik bir radyo dalgası yayar. Söz konusu ışınım algılandığında, mesela uzak bir gezegenin atmosferinde hidrojen gazı da bulunduğu anlaşılabilir. Bu, teknik astrofizik araştırmalarda yaygın olarak kullanılmaktadır.
Elektromanyetik radyasyon başlıca yedi kategoride incelenir. Bunlar düşük frekanstan yüksek frekansa doğru radyo dalgaları, mikrodalga, kızıl ötesi, görünür ışık, mor ötesi, X-ışınları ve Gama ışınlarıdır.
Tayf kategorileri
Yukarıda verilen sınıflandırma genelde doğru olsa da, söz konusu kategoriler arasında kesin sınır çizgileri yoktur ve bazı durumlarda aslında belirli bir kategoride yer alan bir ışınım, bir başka kategorinin dalga boyu aralığında bulunabilir. Örneğin, bazı az enerjili gama ışınları aslında bazı yüksek enerjili X-ışınlarından daha uzun dalga boyuna sahiptir. Bunun sebebi, "gama ışını" teriminin nükleer bozunum veya başka bir atomaltı işlem sonucu oluşan fotonlar için kullanılırken X-ışınlarının atom çekirdeğine yakın yüksek enerjili iç elektronların orbital değişimleri sonucu oluşmasıdır. Sonuç itibarıyla X-ışınları ile gama ışınları arasındaki belirleyici fark dalga boylarında değil, söz konusu ışınımları yaratan kaynaklardadır. Ancak gama ışınları genellikle X-ışınlarından daha yüksek frekanslı ve dolayısıyla daha yüksek enerjilidir ve bu yüzden kendi kategorilerinde değerlendirilir.
Radyo dalgaları
Radyo dalgaları binlerce kilometreden yaklaşık bir milimetreye kadar dalga boylarındadır ve sahip oldukları rezonansa uygun antenler ve modülasyon teknikleri kullanarak analog veya sayısal veri aktarımı kanalları olarak değerlendirilebilirler. Televizyon, cep telefonu, MRI, kablosuz bilgisayar ağları ve benzeri uygulamalar radyo dalgalarını kullanır.
Radyo dalgalarının veri taşıma özellikleri dalga yüksekliği, frekans ve faz belirli bir bant aralığında modüle edilerek belirlenir. Elektromanyetik spektrumun bu bölümünün kullanımı birçok ülkede çeşitli resmî kuruluşlar tarafından kısıtlanmakta ve denetlenmektedir. Elektromanyetik radyasyon bir iletkene empoze edildiğinde, iletkenin yüzeyindeki atomların elektronlarını daha enerjik kılarak iletken yüzeyinde küçük bir elektrik akımı oluşmasını sağlar. Radyo antenlerinin çalışma ilkesi bu etkiye dayanır.
Mikrodalga
Mikrodalgalar tipik olarak uygun çap ve şekilde metal dalga kılavuzu tüpler kullanabilecek kadar kısadırlar ve magnetron veya tüpler kullanarak istenen faz ve frekansta üretilebilirler. Mikrodalga üretimi ve gibi katı yapılı diyotlar kullanılarak da yapılabilir. Çeşitli frekanslardaki mikrodalga enerjisi bazı materyaller tarafından emilebilir ve bu süreç sonucunda ısı açığa çıkar. Mikrodalga fırınlar su moleküllerinin bu özelliğini kullanır. Wi-Fi gibi kablosuz sinyal aktarımında da düşük yoğunluklu mikrodalga kullanılır. Mikrodalga fırınlar bu yüzden çalışır durumda ve yeterince yakın mesafede olduklarında cep telefonu ve diğer bazı elektronik cihazları etkileyebilirler.
Terahertz ışınım
Terahertz (THz) radyasyon, elektromanyetik tayfta uzak kızıl ötesi ile mikrodalgalar arasındaki frekans bandında bulunur. Yakın zamana kadar spektrumun bu bölgesi büyük oranda ihmal edilmişti ancak günümüzde bu milimetre altı bant özellikle haberleşme, doku gösterimi ve savunma teknolojilerinde kullanılmaktadır. Bu bandın askerî amaçlı uygulaması şimdilik düşman askerleri üzerine yansıtılan terahertz ışınımı suretiyle derilerinde yanma hissi yaratarak bu tehditleri etkisizleştirme uygulaması ile sınırlıdır. Aynı ışınım söz konusu hedeflerin elektronik ekipmanını da iş göremez hâle getirecektir.
Kızıl ötesi ışınım
Kızıl ötesi radyasyon yaklaşık olarak 300 GHz ile 400 THz frekansları ve 1 mm ile 750 nm arasındaki dalga boylarını kapsar. Üç ana kategoride incelenir:
- Uzak kızıl ötesi, 300 GHz (1 mm λ) ile 30 THz (10 μm λ) arasındadır. Bu bandın alt bölümleri için mikrodalga da denilebilir. Bu radyasyon tipik olarak spin yapan gaz molekülleri, sıvılarda moleküler akışkanlık ve katılarda fotonlar tarafından emilir. Dünyanın atmosferindeki yaklaşık %1 su buharı tarafından emilen uzak kızıl ötesi ışınım, atmosferin saydam olmasında büyük rol oynamaktadır. Astronomide 200 μm ile birkaç mm arasındaki dalga boylarına genellikle denir ve "uzak kızıl ötesi" tanımı 200 μm'nin altındaki dalga boyları tarafından kullanılır.
- Orta kızıl ötesi, 30 THz (10 μm λ) ile 120 THz (2,5 μm λ) arasında bulunur. Sıcak cisimler bu sıklıkla bu aralıkta ışınım yayarlar. Orta kızıl ötesi ışınım normal moleküler titreşim tarafından emilebilir. Bu frekans aralığına bazen parmak izi bandı da denir.
- Yakın kızıl ötesi, 120 THz (2500 nm λ) ile 400 THz (750 nm λ) arasındadır. Görünür ışığa benzer fiziksel işlemler tarafından üretilir ve benzer optik kurallara tabidir.
Görünür ışık
İnsan gözünün ışık veya renk olarak algıladığı aralığa denk gelen elektromanyetik enerjidir. Beyaz ışık bir prizmadan geçirildiğinde bileşenleri olan diğer dalga boylarına ayrılabilir. Her dalgaboyu farklı bir frekansa sahiptir ve göz tarafından farklı bir renk olarak algılanır.
Mor ötesi ışınım
Dalga boyu görünür ışıktan daha kısadır. Oldukça enerjik olduğu için mor ötesi (UV) ışınım kimyasal bağları bozup çeşitli molekülleri iyonize edebilir veya katalizör etkisi gösterebilir. Güneş yanıkları mor ötesi radyasyonun insan derisi üzerindeki yıkıcı etkisine örnek olarak verilebilir. Bazı durumlarda kanserojen etki yapabilir. UV ışınım ayrıca etkin bir mutajendir ve hücrelerin DNA yapısını bozarak kontrolsüz mutasyona sebep olabilir. Dünya'ya Güneş'ten gelen UV radyasyonunun büyük bir kısmı yüzeye ulaşmadan önce atmosferdeki ozon tabakası tarafından emilir.
X-ışınları
X-ışınları, mor ötesi ışınlardan daha kısa dalga boyuna, dolayısıyla daha yüksek frekans ve enerjiye sahiptir. Çeşitli materyallerin içinden geçebildikleri için tıpta organ ve kemiklerin görüntülenmesinde sıkça kullanıldığı gibi, ayrıca yüksek-enerji fizik ve gökbilim uygulamalarında da kullanım alanı bulmuştur. X-ışınlarının bir başka adı Röntgen ışınlarıdır.
Gama ışınları
Gama ışınları 1900 yılında tarafından bulunmuştur. Bilinen en enerjik elektromanyetik radyasyon türü olan gama ışınları nükleer aktivite ve çeşitli kozmik kaynaklar tarafından üretilirler.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ What is Light? 5 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . – ders slaytları
- ^ Elert, Glenn. . Hypertextbook.com. 20 Şubat 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2010.
- ^ . Vlf.it. 3 Aralık 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2010.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Turu Dalga boyu l displaystyle lambda Fre kans f displaystyle f E displaystyle E Iyonlastirici radyasyon g Gama isinlari 1 pm 300 1 24 V 10 pm 30 EHz 124 keVHX Sert X isinlari 100 pm 3 EHz 12 4 keVSX Yumusak X isinlari 1 nm 300 1 24 keV 10 nm 30 PHz 124 eVEUV Uzak morotesi 100 nm 3 PHz 12 4 eV NUV Yakin morotesi gorunur 1 mm 300 1 24 eVNIR Yakin kizilotesi 10 mm 30 THz 124 meVMIR Orta kizilotesi 100 mm 3 THz 12 4 meVFIR Uzak kizilotesi 1 mm 300 GHz 1 24 meVMikro dalgalar ve radyo dalgalari EHF Asiri yuksek frekans 1 30 GHz 124 meVSHF Super yuksek frekans 1 3 GHz 12 4 meVUHF 1 m 300 MHz 1 24 meVVHF Cok yuksek frekans 10 m 30 MHz 124 neVHF Yuksek frekans 100 m 3 MHz 12 4 neVMF Orta frekans 1 km 300 kHz 1 24 neVLF Dusuk frekans 10 km 30 kHz 124 VVLF Cok dusuk frekans 100 km 3 kHz 12 4 peVULF Ultra dusuk frekans 1000 km 300 Hz 1 24 peVSLF Super dusuk frekans 10000 km 30 Hz 124 feVELF Asiri dusuk frekans 100000 km 3 Hz 12 4 feV Kaynaklar Dosya Light spectrum svg Elektromanyetik tayf veya elektromanyetik spektrum EMS evrenin herhangi bir yerinde fizik kurallarinca mumkun kilinan tum elektromanyetik radyasyonu ve farkli isinim turevlerinin dalga boylari veya frekanslarina gore bu tayftaki rolatif yerlerini ifade eden olcut Herhangi bir cismin elektromanyetik tayfi veya spektrumu o cisim tarafindan cevresine yayilan karakteristik net elektromanyetik radyasyonu tabir eder Elektromanyetik tayf dalga boylarina gore atomalti degerlerden baslayip bkz Gama isini veya X isini binlerce kilometre uzunlukta olabilecek radyo dalgalarina kadar bircok farkli radyasyon tipini icerir Elektromanyetik tayf teoride sonsuz ve surekli olsa da pratikte kisa dalga boyu yuksek frekans ucunun limitinin Planck uzunluguna uzun dalga boyu alcak frekans ucunun limitinin ise evrenin tumunun fiziksel buyuklugune esit oldugu dusunulmektedir GenisligiElektromanyetik tayf binlerce kilometreden atomalti uzunluklara kadar genis bir yelpazedeki dalga boylarinda isinimlari kapsar 30 Hz ve altindaki frekanslarin uzun dalga radyoastronomide bazi nebulalar tarafindan uretildigi ve bu yapilarin arastirilmasinda kullanildigi 2 9 1027Hz degeri civarinda frekanslara sahip isinimlarin da cesitli kozmik kaynaklardan yayildigi bilinmektedir Boslukta belirli bir dalga boyundaki l elektromanyetik enerjinin bu dalga boyu ile orantili bir frekansi f ve foton enerjisi E bulunmaktadir Bu yuzden elektromanyetik tayf bu uc degerden herhangi biri kullanilarak ifade edilebilir Degerler birbirine asagidaki formuller ile baglidir c displaystyle c frekans x dalga boyu veya l cf displaystyle lambda frac c f ve E hf displaystyle E hf veya E hcl displaystyle E frac hc lambda Burada c 299 792 458 displaystyle c 299 792 458 m s isik hizi ve h displaystyle h de Planck sabiti h 6 626069 10 34 J s 4 13567 µeV GHz displaystyle h approx 6 626069 cdot 10 34 mbox J cdot mbox s approx 4 13567 text µ mbox eV mbox GHz dir Buna gore Yuksek frekansli elektromanyetik dalgalar yuksek enerjiye ancak kisa dalga boyuna Dusuk frekansli elektromanyetik dalgalar ise dusuk enerjiye ancak uzun dalga boyuna sahiptirler Gorunur isik veya baska bir elektromanyetik turu belli bir madde icerisinde yaratilir veya icerisinden gecerse ornegin atmosfer bu isinimin dalga boyu artacak dolayisiyla frekansi dusecektir Bu degisiklikten dolayi isinimlarin elektromanyetik tayf degerleri ile ilgili rakamsal bilgiler verilirken genellikle soz konusu isinimlar uzaydaki bosluk sayisal degerleri ile ifade edilir Spektroskopi ile insan gozunun algilayabildigi 400 ile 700 nm lik dalga boylari arasindaki gorunur isik bandi disindaki diger isinim araliklari da algilanabilir Normal bir laboratuvar spektroskobu 2 ile 2500 nm arasindaki dalga boylarini kolayca algilayabilir Cisimlerin gazlarin ve hatta yildiz ve galaksilerin fiziksel ozellikleri ile ilgili bircok veri bunlardan yayilan elektromanyetik isinimin bir spektroskop yardimiyla analiz edilerek ogrenilebilir Ornegin hidrojen atomlari 21 12 cm lik dalga boyunda spesifik bir radyo dalgasi yayar Soz konusu isinim algilandiginda mesela uzak bir gezegenin atmosferinde hidrojen gazi da bulundugu anlasilabilir Bu teknik astrofizik arastirmalarda yaygin olarak kullanilmaktadir Elektromanyetik radyasyon baslica yedi kategoride incelenir Bunlar dusuk frekanstan yuksek frekansa dogru radyo dalgalari mikrodalga kizil otesi gorunur isik mor otesi X isinlari ve Gama isinlaridir Tayf kategorileriYukarida verilen siniflandirma genelde dogru olsa da soz konusu kategoriler arasinda kesin sinir cizgileri yoktur ve bazi durumlarda aslinda belirli bir kategoride yer alan bir isinim bir baska kategorinin dalga boyu araliginda bulunabilir Ornegin bazi az enerjili gama isinlari aslinda bazi yuksek enerjili X isinlarindan daha uzun dalga boyuna sahiptir Bunun sebebi gama isini teriminin nukleer bozunum veya baska bir atomalti islem sonucu olusan fotonlar icin kullanilirken X isinlarinin atom cekirdegine yakin yuksek enerjili ic elektronlarin orbital degisimleri sonucu olusmasidir Sonuc itibariyla X isinlari ile gama isinlari arasindaki belirleyici fark dalga boylarinda degil soz konusu isinimlari yaratan kaynaklardadir Ancak gama isinlari genellikle X isinlarindan daha yuksek frekansli ve dolayisiyla daha yuksek enerjilidir ve bu yuzden kendi kategorilerinde degerlendirilir Radyo dalgalari Radyo dalgalari el telsizlerinden gelismis uzay haberlesme sistemlerine kadar bircok platform tarafindan kullanilmaktadir Radyo dalgalari binlerce kilometreden yaklasik bir milimetreye kadar dalga boylarindadir ve sahip olduklari rezonansa uygun antenler ve modulasyon teknikleri kullanarak analog veya sayisal veri aktarimi kanallari olarak degerlendirilebilirler Televizyon cep telefonu MRI kablosuz bilgisayar aglari ve benzeri uygulamalar radyo dalgalarini kullanir Radyo dalgalarinin veri tasima ozellikleri dalga yuksekligi frekans ve faz belirli bir bant araliginda module edilerek belirlenir Elektromanyetik spektrumun bu bolumunun kullanimi bircok ulkede cesitli resmi kuruluslar tarafindan kisitlanmakta ve denetlenmektedir Elektromanyetik radyasyon bir iletkene empoze edildiginde iletkenin yuzeyindeki atomlarin elektronlarini daha enerjik kilarak iletken yuzeyinde kucuk bir elektrik akimi olusmasini saglar Radyo antenlerinin calisma ilkesi bu etkiye dayanir Mikrodalga Mikrodalgalar tipik olarak uygun cap ve sekilde metal dalga kilavuzu tupler kullanabilecek kadar kisadirlar ve magnetron veya tupler kullanarak istenen faz ve frekansta uretilebilirler Mikrodalga uretimi ve gibi kati yapili diyotlar kullanilarak da yapilabilir Cesitli frekanslardaki mikrodalga enerjisi bazi materyaller tarafindan emilebilir ve bu surec sonucunda isi aciga cikar Mikrodalga firinlar su molekullerinin bu ozelligini kullanir Wi Fi gibi kablosuz sinyal aktariminda da dusuk yogunluklu mikrodalga kullanilir Mikrodalga firinlar bu yuzden calisir durumda ve yeterince yakin mesafede olduklarinda cep telefonu ve diger bazi elektronik cihazlari etkileyebilirler Terahertz isinim Terahertz THz radyasyon elektromanyetik tayfta uzak kizil otesi ile mikrodalgalar arasindaki frekans bandinda bulunur Yakin zamana kadar spektrumun bu bolgesi buyuk oranda ihmal edilmisti ancak gunumuzde bu milimetre alti bant ozellikle haberlesme doku gosterimi ve savunma teknolojilerinde kullanilmaktadir Bu bandin askeri amacli uygulamasi simdilik dusman askerleri uzerine yansitilan terahertz isinimi suretiyle derilerinde yanma hissi yaratarak bu tehditleri etkisizlestirme uygulamasi ile sinirlidir Ayni isinim soz konusu hedeflerin elektronik ekipmanini da is goremez hale getirecektir Kizil otesi isinim Kizil otesi radyasyon yaklasik olarak 300 GHz ile 400 THz frekanslari ve 1 mm ile 750 nm arasindaki dalga boylarini kapsar Uc ana kategoride incelenir Uzak kizil otesi 300 GHz 1 mm l ile 30 THz 10 mm l arasindadir Bu bandin alt bolumleri icin mikrodalga da denilebilir Bu radyasyon tipik olarak spin yapan gaz molekulleri sivilarda molekuler akiskanlik ve katilarda fotonlar tarafindan emilir Dunyanin atmosferindeki yaklasik 1 su buhari tarafindan emilen uzak kizil otesi isinim atmosferin saydam olmasinda buyuk rol oynamaktadir Astronomide 200 mm ile birkac mm arasindaki dalga boylarina genellikle denir ve uzak kizil otesi tanimi 200 mm nin altindaki dalga boylari tarafindan kullanilir Atmosferin hangi dalga boylarini gecirip hangilerini bloke ettigini ozetler bir ilustrasyon Orta kizil otesi 30 THz 10 mm l ile 120 THz 2 5 mm l arasinda bulunur Sicak cisimler bu siklikla bu aralikta isinim yayarlar Orta kizil otesi isinim normal molekuler titresim tarafindan emilebilir Bu frekans araligina bazen parmak izi bandi da denir Yakin kizil otesi 120 THz 2500 nm l ile 400 THz 750 nm l arasindadir Gorunur isiga benzer fiziksel islemler tarafindan uretilir ve benzer optik kurallara tabidir Gorunur isik Insan gozunun isik veya renk olarak algiladigi araliga denk gelen elektromanyetik enerjidir Beyaz isik bir prizmadan gecirildiginde bilesenleri olan diger dalga boylarina ayrilabilir Her dalgaboyu farkli bir frekansa sahiptir ve goz tarafindan farkli bir renk olarak algilanir Mor otesi isinim Dalga boyu gorunur isiktan daha kisadir Oldukca enerjik oldugu icin mor otesi UV isinim kimyasal baglari bozup cesitli molekulleri iyonize edebilir veya katalizor etkisi gosterebilir Gunes yaniklari mor otesi radyasyonun insan derisi uzerindeki yikici etkisine ornek olarak verilebilir Bazi durumlarda kanserojen etki yapabilir UV isinim ayrica etkin bir mutajendir ve hucrelerin DNA yapisini bozarak kontrolsuz mutasyona sebep olabilir Dunya ya Gunes ten gelen UV radyasyonunun buyuk bir kismi yuzeye ulasmadan once atmosferdeki ozon tabakasi tarafindan emilir X isinlari X isinlari mor otesi isinlardan daha kisa dalga boyuna dolayisiyla daha yuksek frekans ve enerjiye sahiptir Cesitli materyallerin icinden gecebildikleri icin tipta organ ve kemiklerin goruntulenmesinde sikca kullanildigi gibi ayrica yuksek enerji fizik ve gokbilim uygulamalarinda da kullanim alani bulmustur X isinlarinin bir baska adi Rontgen isinlaridir Gama isinlari Gama isinlari 1900 yilinda tarafindan bulunmustur Bilinen en enerjik elektromanyetik radyasyon turu olan gama isinlari nukleer aktivite ve cesitli kozmik kaynaklar tarafindan uretilirler Ayrica bakinizUydu bantlari Radyasyon Isik Frekans Dalga boyu Ozon tabakasi Spektroskopi Elektronik savasKaynakca What is Light 5 Aralik 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde ders slaytlari Elert Glenn Hypertextbook com 20 Subat 2003 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Ekim 2010 Vlf it 3 Aralik 2003 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Ekim 2010