Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
I. Aleksandr (Rusça: Александр I Павлович, Aleksandr I Pavloviç), (23 Aralık [EU 12 Aralık] 1777 - 1 Aralık [EU 19 Kasım] 1825), Rus imparatoru. Polonya Kralı, ilk Litvanya ve Finlandiya Grandükü.
| I. Aleksandr | |
|---|---|
 | |
| Rusya İmparatoru | |
| Hüküm süresi | 23 Mart 1801 – 1 Aralık 1825 |
| Taç giymesi | 15 Eylül 1801 |
| Önce gelen | I. Pavel |
| Sonra gelen | I. Nikolay |
| Polonya kralı Litvanya Büyük Dükü | |
| Hüküm süresi | 1815 – 1825 |
| Önce gelen | Stanisław August |
| Sonra gelen | I. Nikolay |
| Finlandiya Grandükü | |
| Hüküm süresi | 1809 – 1825 |
| Önce gelen | IV. Gustav Adolf |
| Sonra gelen | I. Nikolay |
| Doğum | 23 Aralık 1777 Sankt-Peterburg |
| Ölüm | 1 Aralık 1864 (86 yaşında) Taganrog |
| Eş(ler)i | |
| Hanedan | Romanov Hanedanı |
| Babası | I. Pavel |
| Annesi | |
| Dini | Rus Ortodoks |
| İmza |  |
Çocukluğu
23 Aralık 1777 Sankt-Peterburg'da, daha sonra İmparator I. Pavel olacak olan, Grandük Pavel Petroviç ile Württemberg Dükü'nün kızı Maria Fyodorovna'nın çocuğu olarak dünyaya geldi. Küçük kardeşi Kostantin ile beraber, II. Katerina tarafından yetiştirildi. 15 yaşındayken, Baden Prensi'nin kızı Louise ile evlendi. Louise, evlendikten sonra Elizabeth Alexeievna ismini aldı. Askeri, dini ve idari eğitimlerini çok iyi öğrendi.
Tahta geçişi ve saltanatı
23 Mart 1801 (Rus takvimiyle 11 Mart 1801) tarihinde, I. Pavel’e saray darbesi düzenlenerek öldürüldü. Ertesi gün, I. Aleksandr tahta çıktı. Aynı yıl, 15 Eylül’de taç giydi.
Reformlar
1. Aleksandr, 1. (Deli) Petro’nun kurduğu idari düzeni değiştirerek, ülkeyi anayasal monarşiyle yönetmeye başladı. İlk önce, Petro’nun kurduğu Loncaları (Collegium) kaldırıp, yerine bakanlık sistemini getirdi. Ülke, ‘’Guberniya’’ denilen bölgere bölündü. 1810 yılında, arkadaşı Mikhail Speransky’nin önerisi üzerine, Rus Senato Konsülü ve Rus Parlamentosu açıldı. Senato Konsülü 4 bölümden oluşmaktaydı: Yasama Bölümü, Sivil ve Dini Bölüm, Ekonomi Bölümü, Bilim ve Ticaret Bölümü. Bu yılda, Napolyon Devrim Savaşları’ndan dolayı, reformlar durdurulmak zorunda kaldı.
Napolyon Devrim Savaşları
1801 yılında Birleşik Krallıkla barış yaptı. Aynı yıl, Kutsal Roma-Germen İmparatorluğu ve Prusya Krallığı ile görüşmelere başladı. Aynı yılın ekiminde yaşanan kısa süreli barış, yapılan görüşmeleri geçersiz kıldı. Bu barış döneminde, Fransızlar ile Ruslar birbirine yaklaşır oldular. Ama sonra araları bozuldu.
1804’ün sonlarında, Birleşik Krallık, İsveç ve Rusya koalisyon kurdu. 1805 yılının başında, Avusturya da bu koalisyona katıldı. Koalisyon ve Fransızlar arasında, 1805 yılında Austerlitz Muharebesi ve 1807 yılında Eylau Muharebesi meydana geldi. Koalisyon, ikisinde de yenildi. Kıta Avrupası’nda tek kalan Rusya İmparatorluğu, Fransa’yla barış imzalamak zorunda kaldı.
Fransızlarla savaşı bitiren Ruslar, diğer düşmanlarına karşı odaklanma şansı buldu. Osmanlılarla olan 1806-1812 Osmanlı-Rus Savaşı’nı ve İsveçle olan Finlandiya Savaşı’nı bitirdi. İki savaştan da karlı çıkmasına karşın, Rusya Tilsit Antlaşması maddesi uyarınca, Fransa’dan beklediği yardımı bulamadı.
Bunun üzerine Rusya, Avusturya ve Prusya ile ittifak kurup, Fransa’ya savaş ilan etti. Fransa’da, Rusya’yı işgale etmeye başladı (24 Haziran). Fransızların Rusya’da yenilmesi üzerine, Napolyon ülkesine geri döndü. 1815’te Paris Antlaşması’yla Napolyon Devrim Savaşları bitti.
Napolyon Devrim Savaşları sonrası
Napolyon Devrim Savaşları bittikten sonra Aleksandr, yaptığı reformların devamını getirmedi. Keyfi bir yönetim yapmaya başladı. Bu dönemde önemli sayılabilecek tek olay, Rusların Yunan İhtilali’nde Yunanlara destek verip Navarin’de Osmanlı Donanması’nı yakmasıdır.İskender'in gençliğinden kız kardeşi Ekaterina Pavlovna ile yakın ve çok kişisel bir ilişkisi vardı. 1793'te Ortodoksluk'ta Elizaveta Alekseevna adını alan Baden Karl Ludwig'in Uçbeyi'nin kızı Louise Maria Augusta (1779-1826) ile evlendi. Her iki kızı da erken çocukluk döneminde öldü:
- Maria (18 (29) 1799 - 27 Haziran (8 Temmuz) 1800)
- Elizabeth (3 (15) Kasım 1806 - 30 Nisan (12 Mayıs) 1808)
15 yıl boyunca, Maria Naryshkina (kızlık soyadı Chetvertinskaya) ile açıkça ilişkilendirildi ve ancak sadakatsizliğinden emin olduktan sonra ondan ayrılmak zorunda kaldı. Naryshkina'dan ayrıldıktan sonra, bir süre Babolovsky Sarayı'nda bir saray bankacısının kızı olan Portekizli Sophie Velho ile bir araya geldi.
Ölümü
1825 yılının sonbaharında, Aleksandr’ın eşi hastalanır. Tedavisi için, eşiyle beraber Taganrog’a gider. Yolda giderken tifo hastalığını kapar. Aynı yıl, 1 Aralık’ta (Rus takvimine göre 19 Kasım) Taganrog’da ölür. Rusların resmi kayıtlarına göre, ceset Sankt Petersburg’a gömülür. Halk arasındaki yaygın söyletiye göre, Aleksandr Taganrog’da 1825 yılında ölmemiştir. Bazı araştırmacılar izin belgeleri almadan Alexandre'ın mezarını açtıktan sonra mezarın boş çıktığını duyurmuştur. Tarihçilere göre o inzivaya çekilebilmek için kendini ölü gibi göstermiştir. Tagangrog’dan ayrılıp, Tomsk şehrine yerleşmiştir. 1864 yılında gerçekten ölmüştür.
Kaynakça
- ^ Maiorova 2010, s. 114.
- ^ . Saint-petersburg.com. 28 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2019.
- ^ . 13 March 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 January 2009.
- ^ Phillips 1911, s. 557.
- ^ Esdaile 2009, s. 192–193.
- ^ https://archive.org/details/alexanderitsarof00palm []
Diğer kaynaklar
- Avery, Peter; Fisher, William Bayne; Hambly, Gavin; Melville, Charles (1991). The Cambridge history of Iran: From Nadir Shah to the Islamic Republic. Cambridge University Press. s. 332. ISBN .
- Baddeley, John F. (1908). The Russian Conquest of the Caucasus. Londra: Longmans, Green and Company. s. 67.
- Berlin, A. (1768). "Table 23". Genealogie ascendante jusqu'au quatrieme degre inclusivement de tous les Rois et Princes de maisons souveraines de l'Europe actuellement vivans [Genealogy up to the fourth degree inclusive of all the Kings and Princes of sovereign houses of Europe currently living] (Fransızca). Bourdeaux: Frederic Guillaume Birnstiel. s. 23.
| Wikimedia Commons'ta Alexander I of Russia ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
| Önce gelen: I. Pavel |  Rusya İmparatoru 23 Mart 1801 - 1 Aralık 1825 | Sonra gelen: I. Nikolay |
| Önce gelen: IV. Gustav Adolf |  Finlandiya Grandükü 1809–1825 | Sonra gelen: I. Nikolay |
| Önce gelen: Stanisław August |  Polonya Kralı 1809–1825 | Sonra gelen: I. Nikolay |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
I Aleksandr Rusca Aleksandr I Pavlovich Aleksandr I Pavlovic 23 Aralik EU 12 Aralik 1777 1 Aralik EU 19 Kasim 1825 Rus imparatoru Polonya Krali ilk Litvanya ve Finlandiya Granduku I AleksandrRusya ImparatoruHukum suresi23 Mart 1801 1 Aralik 1825Tac giymesi15 Eylul 1801Once gelenI PavelSonra gelenI NikolayPolonya krali Litvanya Buyuk DukuHukum suresi1815 1825Once gelenStanislaw AugustSonra gelenI NikolayFinlandiya GrandukuHukum suresi1809 1825Once gelenIV Gustav AdolfSonra gelenI NikolayDogum23 Aralik 1777 1777 12 23 Sankt PeterburgOlum1 Aralik 1864 86 yasinda TaganrogEs ler iHanedanRomanov HanedaniBabasiI PavelAnnesiDiniRus OrtodoksImzaCocuklugu23 Aralik 1777 Sankt Peterburg da daha sonra Imparator I Pavel olacak olan Granduk Pavel Petrovic ile Wurttemberg Duku nun kizi Maria Fyodorovna nin cocugu olarak dunyaya geldi Kucuk kardesi Kostantin ile beraber II Katerina tarafindan yetistirildi 15 yasindayken Baden Prensi nin kizi Louise ile evlendi Louise evlendikten sonra Elizabeth Alexeievna ismini aldi Askeri dini ve idari egitimlerini cok iyi ogrendi Tahta gecisi ve saltanati23 Mart 1801 Rus takvimiyle 11 Mart 1801 tarihinde I Pavel e saray darbesi duzenlenerek olduruldu Ertesi gun I Aleksandr tahta cikti Ayni yil 15 Eylul de tac giydi Reformlar 1 Aleksandr 1 Deli Petro nun kurdugu idari duzeni degistirerek ulkeyi anayasal monarsiyle yonetmeye basladi Ilk once Petro nun kurdugu Loncalari Collegium kaldirip yerine bakanlik sistemini getirdi Ulke Guberniya denilen bolgere bolundu 1810 yilinda arkadasi Mikhail Speransky nin onerisi uzerine Rus Senato Konsulu ve Rus Parlamentosu acildi Senato Konsulu 4 bolumden olusmaktaydi Yasama Bolumu Sivil ve Dini Bolum Ekonomi Bolumu Bilim ve Ticaret Bolumu Bu yilda Napolyon Devrim Savaslari ndan dolayi reformlar durdurulmak zorunda kaldi Napolyon Devrim Savaslari 1801 yilinda Birlesik Krallikla baris yapti Ayni yil Kutsal Roma Germen Imparatorlugu ve Prusya Kralligi ile gorusmelere basladi Ayni yilin ekiminde yasanan kisa sureli baris yapilan gorusmeleri gecersiz kildi Bu baris doneminde Fransizlar ile Ruslar birbirine yaklasir oldular Ama sonra aralari bozuldu 1804 un sonlarinda Birlesik Krallik Isvec ve Rusya koalisyon kurdu 1805 yilinin basinda Avusturya da bu koalisyona katildi Koalisyon ve Fransizlar arasinda 1805 yilinda Austerlitz Muharebesi ve 1807 yilinda Eylau Muharebesi meydana geldi Koalisyon ikisinde de yenildi Kita Avrupasi nda tek kalan Rusya Imparatorlugu Fransa yla baris imzalamak zorunda kaldi Fransizlarla savasi bitiren Ruslar diger dusmanlarina karsi odaklanma sansi buldu Osmanlilarla olan 1806 1812 Osmanli Rus Savasi ni ve Isvecle olan Finlandiya Savasi ni bitirdi Iki savastan da karli cikmasina karsin Rusya Tilsit Antlasmasi maddesi uyarinca Fransa dan bekledigi yardimi bulamadi Bunun uzerine Rusya Avusturya ve Prusya ile ittifak kurup Fransa ya savas ilan etti Fransa da Rusya yi isgale etmeye basladi 24 Haziran Fransizlarin Rusya da yenilmesi uzerine Napolyon ulkesine geri dondu 1815 te Paris Antlasmasi yla Napolyon Devrim Savaslari bitti Napolyon Devrim Savaslari sonrasi Napolyon Devrim Savaslari bittikten sonra Aleksandr yaptigi reformlarin devamini getirmedi Keyfi bir yonetim yapmaya basladi Bu donemde onemli sayilabilecek tek olay Ruslarin Yunan Ihtilali nde Yunanlara destek verip Navarin de Osmanli Donanmasi ni yakmasidir Iskender in gencliginden kiz kardesi Ekaterina Pavlovna ile yakin ve cok kisisel bir iliskisi vardi 1793 te Ortodoksluk ta Elizaveta Alekseevna adini alan Baden Karl Ludwig in Ucbeyi nin kizi Louise Maria Augusta 1779 1826 ile evlendi Her iki kizi da erken cocukluk doneminde oldu Maria 18 29 1799 27 Haziran 8 Temmuz 1800 Elizabeth 3 15 Kasim 1806 30 Nisan 12 Mayis 1808 15 yil boyunca Maria Naryshkina kizlik soyadi Chetvertinskaya ile acikca iliskilendirildi ve ancak sadakatsizliginden emin olduktan sonra ondan ayrilmak zorunda kaldi Naryshkina dan ayrildiktan sonra bir sure Babolovsky Sarayi nda bir saray bankacisinin kizi olan Portekizli Sophie Velho ile bir araya geldi Olumu1825 yilinin sonbaharinda Aleksandr in esi hastalanir Tedavisi icin esiyle beraber Taganrog a gider Yolda giderken tifo hastaligini kapar Ayni yil 1 Aralik ta Rus takvimine gore 19 Kasim Taganrog da olur Ruslarin resmi kayitlarina gore ceset Sankt Petersburg a gomulur Halk arasindaki yaygin soyletiye gore Aleksandr Taganrog da 1825 yilinda olmemistir Bazi arastirmacilar izin belgeleri almadan Alexandre in mezarini actiktan sonra mezarin bos ciktigini duyurmustur Tarihcilere gore o inzivaya cekilebilmek icin kendini olu gibi gostermistir Tagangrog dan ayrilip Tomsk sehrine yerlesmistir 1864 yilinda gercekten olmustur Kaynakca Maiorova 2010 s 114 Saint petersburg com 28 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Subat 2019 13 March 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 January 2009 Phillips 1911 s 557 Esdaile 2009 s 192 193 https archive org details alexanderitsarof00palm yalin URL Diger kaynaklarAvery Peter Fisher William Bayne Hambly Gavin Melville Charles 1991 The Cambridge history of Iran From Nadir Shah to the Islamic Republic Cambridge University Press s 332 ISBN 978 0 521 20095 0 Baddeley John F 1908 The Russian Conquest of the Caucasus Londra Longmans Green and Company s 67 Berlin A 1768 Table 23 Genealogie ascendante jusqu au quatrieme degre inclusivement de tous les Rois et Princes de maisons souveraines de l Europe actuellement vivans Genealogy up to the fourth degree inclusive of all the Kings and Princes of sovereign houses of Europe currently living Fransizca Bourdeaux Frederic Guillaume Birnstiel s 23 Wikimedia Commons ta Alexander I of Russia ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Once gelen I Pavel Rusya Imparatoru 23 Mart 1801 1 Aralik 1825 Sonra gelen I NikolayOnce gelen IV Gustav Adolf Finlandiya Granduku 1809 1825 Sonra gelen I NikolayOnce gelen Stanislaw August Polonya Krali 1809 1825 Sonra gelen I Nikolay