Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
IV. Felipe (İspanyolca: İspanyolca: Felipe IV, Portekizce: Portekizce: Filipe III), (8 Nisan 1605 – 17 Eylül 1665), 1621 - 1665 yılları arasındaki İspanya kralı, İspanya Hollandası hükümdarı, 1640 yılına kadar Portekiz kralı. 1665'teki ölümünde, İspanya Krallığı 3 milyar İngiliz hektarı toprağa sahipti. Bu büyüklük krallığın doruk noktası oldu.
| IV. Felipe | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 (1644) | |||||
| İspanya Kralı | |||||
| Hüküm süresi | 31 Mart 1621 – 17 Eylül 1665 | ||||
| Önce gelen | III. Felipe | ||||
| Sonra gelen | II. Carlos | ||||
| Portekiz Kralı | |||||
| Hüküm süresi | 31 Mart 1621 – 1 Aralık 1640 | ||||
| Önce gelen | II. Filipe | ||||
| Sonra gelen | IV. João | ||||
| Doğum | 8 Nisan 1605 Valladolid, İspanya | ||||
| Ölüm | 17 Eylül 1665 (60 yaşında) Madrid, İspanya | ||||
| Defin | El Escorial | ||||
| Eş(ler)i | Fransa Prensesi Élisabeth (e. 1615; ö. 1644) Avusturya Arşidüşesi Maria Anna (e. 1649) | ||||
| Çocuk(lar)ı |
| ||||
| |||||
| Hanedan | Habsburg | ||||
| Babası | İspanya Kralı III. Felipe | ||||
| Annesi | Avusturya Arşidüşesi Margarete | ||||
| Dini | Katoliklik | ||||
| İmza |  | ||||
IV. Felipe III. Felipe ve karısı Avusturyalı Margarita'nın en büyük oğulları olarak Valladolid'de dünyaya geldi.
Yaşamı
IV. Felipe'nin saltanatı, birkaç yıl süren sonuçsuz başarılardan sonra politik ve askeri olarak çürümüş ve sıkıntılı olarak anılmaya başlandı. Felipe, hiçbir hükümdarın kontrol edemeyeceği yapısal sebeplerle çöken İspanya'da başarısızlığın sorumlusu olarak görüldü. Kral, babasına göre, hem fiziksel hem de duygusal açıdan daha fazla enerjiye sahipti. El yazısıyla yazdığı politik tarih notlarının çevirileri mevcuttur. Ayrıca çok iyi bir at binici ve keskin nişancı olarak bilinmektedir.
Diego Velázquez'i himayesi altına alması ve Lope de Vega, Pedro Calderón de la Barca gibi yazarları sevmesi onun sanatsal zevki konusunda fikir verebilir. Kralın saltanatı sırasında pek çok komedi oyunu yazıldı. Ayrıca, Madrid'de Buen Retiro Sarayı'nı yaptırdı. Bu sarayın kalıntıları halen Prado Müzesi'nin yan tarafındadır.
Sahip olduğu iyi niyeti ülkenin yönetiminde işine yaramadı. 16 yaşında iken ülkenin başına geçen Felipe, kendini saltanat için yeterli bulmadı. Bu sebepten, pek çok danışman edindi. Favori danışmanı Olivares, dürüst ve yetenekli bir yönetici değildi. Felipe'nin kendini Olivares'in etkisinden kurtarması çok uzun seneler aldı.
1 Aralık 1640'ta Lizbon'da bir ayaklanma çıktı. Portekiz halkı Felipe tarafından değil, Braganzas Hanedanı tarafından yönetilmek isteniyordu. Böylece 60 senelik İber Adası birliği son buldu ve Portekiz'in İadesi Savaşı başladı. Bu savaşı Habsburg'lar kaybetti.
1643 yılında, Felipe, ülkenin her yerinden gelen şikayetleri dinleyerek tüm gücü elinde toplamış olan başbakanın işine son verdi. Fakat, herkesin rahatsız olduğu başbakandan kurtulduktan sonra, bir kral olarak ülkesine kendi adama konusunda zorluk yaşadı. Bir süre ülkeyi yönetmek için çabaladıktan sonra bu işleri gene kendisine telkinde bulunan favori danışmanlarına bıraktı.
Politik görüşleri babası ve büyük babasından miras kalmıştı. Habsburg Hanedanı'nı desteklemenin kendisinin görevi olduğunu düşünüyor, protestanlara karşı Roma Katolik Kilisesi'nin yanında yer alarak saltanatını Almanlar'a karşı korumaya çalışıyordu.
Felipe, halkının, Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu ve Büyük Britanya ile birlik olarak Hollanda, Fransa, Portekiz ve Protestanlar'a karşı olan bitmek bilmeyen savaşlar karşısında tükeniyor olmasını göremedi. Yaptığı her şeyin Tanrı'ya, kiliseye ve Habsburg Hanedanı'na karşı görevi olduğuna inanıyordu.
Çağdaşları, IV. Felipe'nin barok krallığa model olduğunu iddia etti. Dışarıdan çok sert görünen Felipe'nin kamuoyunun karşısında sadece üç defa güldüğü söylenir. Maiyetinin ise büyük ölçüde yozlaşmış olduğu bilinmektedir. Viktoryen tarihçiler en büyük oğlu Carlos'un erken ölümünün sebebinin, babasının eğitimi için atadığı adamlarının Carlos'u sefahate sürüklemesi olduğuna inanılır. Felipe 1665 yılında öldü. Tahta oğlu II. Carlos geçti. Ölümünün ardından anısına Roma'da katafalk inşa edildi.
Popüler kültür
- Yazar Gonzalo Torrente Ballester, The King Amaz'd isimli romanında, IV. Felipe'nin gençlik günlerini ironik bir dille anlattı. Bu roman temel alınarak çekilen İspanyolca: El rey pasmado isimli sinema filmini Imanol Uribe yönetti. Filmde, Felipe'yi Gabino Diego canlandırdı.
- İspanyol yazar Arturo Pérez-Reverte ise kral zamanında yaşanan sosyal, politik ve askeri hayattaki zorlukları roman serisi Captain Alatriste'de anlattı.
- Çocuk kitabı I, Juan de Pareja ise ressam Diego Velazquez'in IV. Felipe'nin maiyetinde geçirdiği günleri anlatır. Kral bu romanda duygusal, utangaç ve kibar biri olarak betimlendi.
Kaynakça
- IV. Felipe biyografisi 17 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
| Resmî unvanlar | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: III. Felipe |  İspanya kralı 1621 - 1665 | Sonra gelen: II. Carlos |
| Önce gelen: III. Felipe | Portekiz ve Algarve kralı 1621 - 1640 | Sonra gelen: IV. João |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
IV Felipe Ispanyolca Ispanyolca Felipe IV Portekizce Portekizce Filipe III 8 Nisan 1605 17 Eylul 1665 1621 1665 yillari arasindaki Ispanya krali Ispanya Hollandasi hukumdari 1640 yilina kadar Portekiz krali 1665 teki olumunde Ispanya Kralligi 3 milyar Ingiliz hektari topraga sahipti Bu buyukluk kralligin doruk noktasi oldu IV Felipe 1644 Ispanya KraliHukum suresi31 Mart 1621 17 Eylul 1665Once gelenIII FelipeSonra gelenII CarlosPortekiz KraliHukum suresi31 Mart 1621 1 Aralik 1640Once gelenII FilipeSonra gelenIV JoaoDogum8 Nisan 1605 1605 04 08 Valladolid IspanyaOlum17 Eylul 1665 60 yasinda Madrid IspanyaDefinEl EscorialEs ler iFransa Prensesi Elisabeth e 1615 o 1644 Avusturya Arsidusesi Maria Anna e 1649 Cocuk lar iHollanda Valisi Juan Jose Fransa Kralicesi Maria Teresa Kutsal Roma Imparatoricesi Margarita Teresa Ispanya Krali II CarlosTam adiFelipe Domingo Victor de la Cruz de Austria y AustriaHanedanHabsburgBabasiIspanya Krali III FelipeAnnesiAvusturya Arsidusesi MargareteDiniKatoliklikImza IV Felipe III Felipe ve karisi Avusturyali Margarita nin en buyuk ogullari olarak Valladolid de dunyaya geldi YasamiIV Felipe nin saltanati birkac yil suren sonucsuz basarilardan sonra politik ve askeri olarak curumus ve sikintili olarak anilmaya baslandi Felipe hicbir hukumdarin kontrol edemeyecegi yapisal sebeplerle coken Ispanya da basarisizligin sorumlusu olarak goruldu Kral babasina gore hem fiziksel hem de duygusal acidan daha fazla enerjiye sahipti El yazisiyla yazdigi politik tarih notlarinin cevirileri mevcuttur Ayrica cok iyi bir at binici ve keskin nisanci olarak bilinmektedir Diego Velazquez i himayesi altina almasi ve Lope de Vega Pedro Calderon de la Barca gibi yazarlari sevmesi onun sanatsal zevki konusunda fikir verebilir Kralin saltanati sirasinda pek cok komedi oyunu yazildi Ayrica Madrid de Buen Retiro Sarayi ni yaptirdi Bu sarayin kalintilari halen Prado Muzesi nin yan tarafindadir IV Felipe nin gencken yapilmis portresinde meshur Habsburg dudaklari gorulebilir Sahip oldugu iyi niyeti ulkenin yonetiminde isine yaramadi 16 yasinda iken ulkenin basina gecen Felipe kendini saltanat icin yeterli bulmadi Bu sebepten pek cok danisman edindi Favori danismani Olivares durust ve yetenekli bir yonetici degildi Felipe nin kendini Olivares in etkisinden kurtarmasi cok uzun seneler aldi 1 Aralik 1640 ta Lizbon da bir ayaklanma cikti Portekiz halki Felipe tarafindan degil Braganzas Hanedani tarafindan yonetilmek isteniyordu Boylece 60 senelik Iber Adasi birligi son buldu ve Portekiz in Iadesi Savasi basladi Bu savasi Habsburg lar kaybetti 1643 yilinda Felipe ulkenin her yerinden gelen sikayetleri dinleyerek tum gucu elinde toplamis olan basbakanin isine son verdi Fakat herkesin rahatsiz oldugu basbakandan kurtulduktan sonra bir kral olarak ulkesine kendi adama konusunda zorluk yasadi Bir sure ulkeyi yonetmek icin cabaladiktan sonra bu isleri gene kendisine telkinde bulunan favori danismanlarina birakti Politik gorusleri babasi ve buyuk babasindan miras kalmisti Habsburg Hanedani ni desteklemenin kendisinin gorevi oldugunu dusunuyor protestanlara karsi Roma Katolik Kilisesi nin yaninda yer alarak saltanatini Almanlar a karsi korumaya calisiyordu Felipe halkinin Kutsal Roma Cermen Imparatorlugu ve Buyuk Britanya ile birlik olarak Hollanda Fransa Portekiz ve Protestanlar a karsi olan bitmek bilmeyen savaslar karsisinda tukeniyor olmasini goremedi Yaptigi her seyin Tanri ya kiliseye ve Habsburg Hanedani na karsi gorevi olduguna inaniyordu Cagdaslari IV Felipe nin barok kralliga model oldugunu iddia etti Disaridan cok sert gorunen Felipe nin kamuoyunun karsisinda sadece uc defa guldugu soylenir Maiyetinin ise buyuk olcude yozlasmis oldugu bilinmektedir Viktoryen tarihciler en buyuk oglu Carlos un erken olumunun sebebinin babasinin egitimi icin atadigi adamlarinin Carlos u sefahate suruklemesi olduguna inanilir Felipe 1665 yilinda oldu Tahta oglu II Carlos gecti Olumunun ardindan anisina Roma da katafalk insa edildi Populer kulturMadrid de Felipe IV heykeliYazar Gonzalo Torrente Ballester The King Amaz d isimli romaninda IV Felipe nin genclik gunlerini ironik bir dille anlatti Bu roman temel alinarak cekilen Ispanyolca El rey pasmado isimli sinema filmini Imanol Uribe yonetti Filmde Felipe yi Gabino Diego canlandirdi Ispanyol yazar Arturo Perez Reverte ise kral zamaninda yasanan sosyal politik ve askeri hayattaki zorluklari roman serisi Captain Alatriste de anlatti Cocuk kitabi I Juan de Pareja ise ressam Diego Velazquez in IV Felipe nin maiyetinde gecirdigi gunleri anlatir Kral bu romanda duygusal utangac ve kibar biri olarak betimlendi KaynakcaIV Felipe biyografisi 17 Aralik 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Resmi unvanlarOnce gelen III Felipe Ispanya krali 1621 1665 Sonra gelen II CarlosOnce gelen III Felipe Portekiz ve Algarve krali 1621 1640 Sonra gelen IV Joao