Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
2003 Irak askerî müdahalesi, Amerika Birleşik Devletleri yönetimindeki koalisyonun kuvvetlerinin Irak Savaşı'nda gerçekleştirmiş olduğu ilk topyekün askerî aşamadır. Müdahale ilk olarak 19 Mart 2003 tarihinde hava taarruzu ile başlamış, 20 Mart 2003’te ise kara taarruzu ile devam etmiştir. Müdahalenin ilk 26 günü; çatışmalar Irak'ın çeşitli bölgelerinde yoğun olarak yaşanmıştır. Saddam Hüseyin yönetimindeki Irak güvenlik güçlerinin verdiği ağır kayıplar sonucu, müdahale yaklaşık bir ay içerisinde başarı ile sonuçlanmıştır. Müdahale sonucunda; koalisyon kuvvetleri arasında bulunan ABD, Birleşik Krallık, Avustralya ve Polonya askerleri Irak'ı işgal etmiştir. Irak Savaşı'nın bu erken ve ilk aşaması, 1 Mayıs 2003'te Amerika Birleşik Devletleri Başkanı George W. Bush'un Amerikan halkına yaptığı ulusa sesleniş konuşmasında; savaşın resmen bittiğini duyurmuştur. Koalisyon güçlerinin zaferini ilan etmesinin ardından Geçici Koalisyon Yönetimi (CPA), birkaç ardışık geçiş hükûmetinin ilki olarak kuruldu.
| 2003 Irak askerî müdahalesi | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Irak Savaşı | |||||||||
    Saat yönünde: ABD 1. Deniz Alayına bağlı Amerikalı deniz piyadeleri ve savaş sırasında esir alınan Iraklılar; Kum fırtınası içinde kalmış bir Amerikan Humvee konvoyu; Iraklı siviller olduğu iddia edilen kişiler tarafından Saddam'ın heykelinin yıkılması; Amerikalı askerler tarafından yanması izlenen Semave'de Iraklılara ait bir bina. | |||||||||
| |||||||||
| Taraflar | |||||||||
|
|
Ensaru'l İslam | ||||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||||
 George W. Bush Dick Cheney Donald Rumsfeld Tommy Franks Tony Blair  John Howard Peter Cosgrove Aleksander Kwaśniewski |  Saddam Hüseyin  Kusay Hüseyin (ölü) Uday Hüseyin (ölü) Ali Hasan el-Mecid Barzan İbrahim et-Tikriti İzzet İbrahim ed-Duri Taha Yasin Ramazan Tarık Aziz | ||||||||
| Güçler | |||||||||
 Amerika Birleşik Devletleri 192.000 asker Birleşik Krallık 45.000 asker  Avustralya 2.000 asker  Polonya 194 özel kuvvet mensubuPeşmerge 70.000 militan |  Irak Silahlı Kuvvetleri 538.000 asker, 650.000 yedek asker2.000 tank 3.700 zırhlı 2300 ağır silah 300 savaş uçağı  Özel Cumhuriyet Muhafızları 12.000 Cumhuriyet Muhafızları 70.000 -75.000 Saddam'ın Fedaileri 60.000 Arap Gönüllüler 6.000 Mehdi Ordusu 1.600-2.800 | ||||||||
| Kayıplar | |||||||||
| 238 ölü, 1.000+ yaralı | 7.600 - 45.000 ölü | ||||||||
ABD liderliğindeki koalisyon, 19 Mart'tan 1 Mayıs 2003'e kadar süren müdahalenin ilk işgal safhasında Irak'a 177.194 asker gönderdi. Koalisyon güçleri arasında 45.000 İngiliz asker, 2.000 Avustralya asker ve 194 Polonyalı asker bulunurken, sadece ABD'den yaklaşık 130.000 asker bulundu. 2003 askerî müdahalesinin başarılı olmasının ardından, 36 başka ülkenin de yer aldığı Çok Uluslu Güç Irak'ı işgal etti. Koalisyon güçleri ayrıca Irak Kürdistanı'ndaki Peşmergeden de lojistik ve askerî destek aldı.
George W. Bush ve Birleşik Krallık Başbakanı Tony Blair'e göre koalisyon; "Irak'ı kitle imha silahlarından arındırmayı, Saddam Hüseyin'in terörizme verdiği desteği sona erdirmeyi ve Irak halkını özgürleştirmeyi" hedefliyordu. Bazılarına göre ise müdahalenin amacı; bölgedeki petrol kaynakları üzerinde hakimiyet kurmak ve Amerika'nın askerî gücününü diğer ülkelere göstermektir.
Kaynakça
- ^ . Lebanon Wire. 1 Nisan 2003. 4 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2020.
- ^ "Syrians join Iraq 'jihad'". BBC. 14 Nisan 2003. 21 Eylül 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Ağustos 2020.
- ^ (PDF). CRS Report for Congress. 28 Kasım 2005. 11 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2020.
- ^ Katzman, Kenneth (5 Şubat 2009). (PDF). Congressional Research Service. 4 Ekim 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2020.
- ^ . HuffPost. 5 Nisan 2008. 6 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2020.
- ^ "The War in Iraq. ADF Operations in the Middle East in 2003" (PDF). 3 Aralık 2017 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 25 Ağustos 2020.
- ^ "Archived copy" (PDF). 28 Mart 2015 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 4 Nisan 2015.
- ^ The Generals' War: The Inside Story of the Conflict in the Gulf. New York: Little Brown & Co. 1 Mart 1995.
- ^ "President Discusses Beginning of Operation Iraqi Freedom". 31 Ekim 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Ekim 2011.
- ^ Butt, Ahsan (20 Mart 2019). "Why did Bush go to war in Iraq?". No, it wasn’t because of WMDs, democracy or Iraqi oil. The real reason is much more sinister than that. Al Jazeera. 8 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ekim 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
2003 Irak askeri mudahalesi Amerika Birlesik Devletleri yonetimindeki koalisyonun kuvvetlerinin Irak Savasi nda gerceklestirmis oldugu ilk topyekun askeri asamadir Mudahale ilk olarak 19 Mart 2003 tarihinde hava taarruzu ile baslamis 20 Mart 2003 te ise kara taarruzu ile devam etmistir Mudahalenin ilk 26 gunu catismalar Irak in cesitli bolgelerinde yogun olarak yasanmistir Saddam Huseyin yonetimindeki Irak guvenlik guclerinin verdigi agir kayiplar sonucu mudahale yaklasik bir ay icerisinde basari ile sonuclanmistir Mudahale sonucunda koalisyon kuvvetleri arasinda bulunan ABD Birlesik Krallik Avustralya ve Polonya askerleri Irak i isgal etmistir Irak Savasi nin bu erken ve ilk asamasi 1 Mayis 2003 te Amerika Birlesik Devletleri Baskani George W Bush un Amerikan halkina yaptigi ulusa seslenis konusmasinda savasin resmen bittigini duyurmustur Koalisyon guclerinin zaferini ilan etmesinin ardindan Gecici Koalisyon Yonetimi CPA birkac ardisik gecis hukumetinin ilki olarak kuruldu 2003 Irak askeri mudahalesiIrak SavasiSaat yonunde ABD 1 Deniz Alayina bagli Amerikali deniz piyadeleri ve savas sirasinda esir alinan Iraklilar Kum firtinasi icinde kalmis bir Amerikan Humvee konvoyu Irakli siviller oldugu iddia edilen kisiler tarafindan Saddam in heykelinin yikilmasi Amerikali askerler tarafindan yanmasi izlenen Semave de Iraklilara ait bir bina Tarih20 Mart 1 Mayis 2003BolgeIrakSebepAmerika Birlesik Devletleri nin Saddam i Islamci orgutlere destek saglamakla ve kitlesel imha silahlari uretmekle suclamasi Irak halkinin demokratik olmayan kosullarda yasadigi iddiasi ve bu nedenlerle Saddam Huseyin yonetiminin sonlandirilmak istenmesi SonucAmerika Birlesik Devletleri yonetimindeki koalisyonun kesin zaferi Baas Partisi lagvedildi 2011 e kadar surecek olan Irak Savasi basladi Nuri el Maliki yonetiminde yeni hukumet kuruldu Taraflar Amerika Birlesik Devletleri Birlesik Krallik Avustralya Polonya Pesmerge KDP KYB Irak Arap gonulluler Halkin Mucahitleri OrgutuEnsaru l IslamKomutanlar ve liderlerGeorge W Bush Dick Cheney Donald Rumsfeld Tommy Franks Tony Blair John Howard Peter Cosgrove Aleksander KwasniewskiSaddam Huseyin Kusay Huseyin olu Uday Huseyin olu Ali Hasan el Mecid Barzan Ibrahim et Tikriti Izzet Ibrahim ed Duri Taha Yasin Ramazan Tarik AzizGucler Amerika Birlesik Devletleri 192 000 asker Birlesik Krallik 45 000 asker Avustralya 2 000 asker Polonya 194 ozel kuvvet mensubu Pesmerge 70 000 militanIrak Silahli Kuvvetleri 538 000 asker 650 000 yedek asker 2 000 tank 3 700 zirhli 2300 agir silah 300 savas ucagi Ozel Cumhuriyet Muhafizlari 12 000 Cumhuriyet Muhafizlari 70 000 75 000 Saddam in Fedaileri 60 000 Arap Gonulluler 6 000 Mehdi Ordusu 1 600 2 800Kayiplar238 olu 1 000 yarali7 600 45 000 olu ABD liderligindeki koalisyon 19 Mart tan 1 Mayis 2003 e kadar suren mudahalenin ilk isgal safhasinda Irak a 177 194 asker gonderdi Koalisyon gucleri arasinda 45 000 Ingiliz asker 2 000 Avustralya asker ve 194 Polonyali asker bulunurken sadece ABD den yaklasik 130 000 asker bulundu 2003 askeri mudahalesinin basarili olmasinin ardindan 36 baska ulkenin de yer aldigi Cok Uluslu Guc Irak i isgal etti Koalisyon gucleri ayrica Irak Kurdistani ndaki Pesmergeden de lojistik ve askeri destek aldi George W Bush ve Birlesik Krallik Basbakani Tony Blair e gore koalisyon Irak i kitle imha silahlarindan arindirmayi Saddam Huseyin in terorizme verdigi destegi sona erdirmeyi ve Irak halkini ozgurlestirmeyi hedefliyordu Bazilarina gore ise mudahalenin amaci bolgedeki petrol kaynaklari uzerinde hakimiyet kurmak ve Amerika nin askeri gucununu diger ulkelere gostermektir Kaynakca Lebanon Wire 1 Nisan 2003 4 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Agustos 2020 Syrians join Iraq jihad BBC 14 Nisan 2003 21 Eylul 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Agustos 2020 PDF CRS Report for Congress 28 Kasim 2005 11 Mayis 2009 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 25 Agustos 2020 Katzman Kenneth 5 Subat 2009 PDF Congressional Research Service 4 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 25 Agustos 2020 HuffPost 5 Nisan 2008 6 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Agustos 2020 The War in Iraq ADF Operations in the Middle East in 2003 PDF 3 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 25 Agustos 2020 Archived copy PDF 28 Mart 2015 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 4 Nisan 2015 The Generals War The Inside Story of the Conflict in the Gulf New York Little Brown amp Co 1 Mart 1995 President Discusses Beginning of Operation Iraqi Freedom 31 Ekim 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Ekim 2011 Butt Ahsan 20 Mart 2019 Why did Bush go to war in Iraq No it wasn t because of WMDs democracy or Iraqi oil The real reason is much more sinister than that Al Jazeera 8 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Ekim 2020