Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kürdistan Yurtseverler Birliği kısaca KYB (Kürtçe: Yekîtiya Niştimaniya Kurdistan ya da Yekîtiya Niştimanperwerê Kurdistan / YNK), 1975'te Irak'ta kurulan bir siyasi partidir. KYB'nin kurucuları arasında Celal Talabani vardı. Parti Kürdistan Demokrat Partisi'nden kopan ve daha sosyalist olanlar tarafından kuruldu.
Kürdistan Yurtseverler Birliği الاتحاد الوطني کوردستان Yekêtiy Nîştimaniy Kurdistan یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان | |
|---|---|
| Kısaltma | PUK |
| Genel başkan | Bafel Talabani |
| Kurucu | Celal Talabani |
| Kuruluş tarihi | 1 Haziran 1975 |
| İdeoloji | Sosyal demokrasi Demokratik sosyalizm Sekülerizm Kürt milliyetçiliği |
| Siyasi pozisyon | Merkez sol |
| Uluslararası üyelik | Sosyalist Enternasyonal |
| Resmî renkler | Yeşil |
| Irak Temsilciler Konseyi | 18 / 329 |
| Kürdistan Parlamentosu | 21 / 111 |
| İnternet sitesi | |
www.pukpb.org | |
| Parti bayrağı | |
 | |
2005 Irak meclis seçimlerine KDP ile birlikte girmiş ve mecliste 53 milletvekili çıkarmışlardır.
Parti geçmişi
Kürdistan Demokrat Partisi (KDP)
KYB siyasi mirasını Süleymaniye yerlisi İbrahim Ahmed'e kadar takip ediyor . İran'da Sovyet destekli Kürt Mahabad Cumhuriyeti'nin 1947 başlarında yıkılmasının ardından, daha önce İran KDP'sinin ( KDP-I ) Süleymaniye temsilcisi olan İbrahim Ahmed, yeni kurulan Irak KDP'sine katıldı . Ahmed son derece etkili bir solcu entelektüeldi ve 1951'de Iraklı Kürt sol milliyetçilerinin çoğunu yeni Irak KDP'sine toplamayı başarmıştı; bu da, ikinci bir Parti Kongresi toplama ve Ahmed'i gerektiği gibi sekreter olarak seçme fırsatını değerlendirdi. genel (etkili bir şekilde Başkan vekili).
Ancak İran'da en başından itibaren İbrahim Ahmed'in solcu siyaseti, "entelektüelliği" ve Kadı Muhammed'e verdiği destek, onu KDP'nin Mustafa Barzani'ye sadık kesimi ve onun gelenekçi-muhafazakar aşiret destek tabanıyla karşı karşıya getirdi. "Mustafa ve Qazi adlı iki adam arasındaki ilişkilerin kolay olmadığı milliyetçi çevrelerde iyi biliniyordu". İbrahim Ahmed'e çok geçmeden gelecek vadeden entelektüel ve sosyalist Celal Talabani de katıldı . Barzani ve Ahmed'in birbirlerinden hoşlanmadıkları biliniyordu. Ancak her biri diğerinin KDP'deki nüfuzunu azaltmak isterken, aynı zamanda kendi destek tabanlarının sadakatini sağlamada diğerinin vazgeçilmez olduğunu da biliyordu.
İlk Baas Partisi hükûmeti Abdüsselam Arif liderliğindeki bir darbeyle devrildiğinde Mustafa, Arif ile yakın bir ilişki geliştirdi. Molla Mustafa, KDP'nin başkanı olmaktan ziyade Arif'le kişisel sıfatıyla bir anlaşma imzaladı. Bu durum Ahmed ve Celal Talabani'yi çileden çıkardı, çünkü anlaşmada özerklik şöyle dursun, özyönetimden hiç bahsedilmiyordu; Kürtlerin uğruna uzun vadeli bir gerilla savaşı yürüttüğü nokta tam da bu noktaydı. Arif, Mustafa'nın herhangi bir Kürt muhalifine karşı güç tehdidinde bulunurken, Mustafa, Bağdat'a karşı herhangi bir direnişin kendisine ve Barzanilere karşı bir savaş ilanı anlamına geleceğini açıkladı.
İbrahim Ahmed ve Celal Talabani bu suç ortaklığını ve onlara göre Bağdat'a teslim olmayı kınadılar. Molla Mustafa muhafazakarları ve aşiret liderlerini kendi tarafına topladı. Bunu şiddetli tartışmalar ve kampanyalar izledi, ancak Ahmed ve Talabani'nin argümanları Molla Mustafa'nın Kürt halkının popüler figürü olma konumunu yerinden oynatamadı. Molla Mustafa hiçbir muhalefeti kabul etmedi ve hayatlarından korkan Ahmed ve takipçileri, geceleri Molla Mustafa ile hararetli bir tartışmadan kaçtılar ve Irak'ın Mawat kentindeki kalelerine geri çekildiler .
KDP'nin Temmuz 1964'teki Altıncı Parti Kongresi'nde Ahmed-Talabani grubundan temsilciler geldikten sonra tutuklandı. Birkaç gün sonra Molla Mustafa, Ahmed, Talabani ve onların 4.000 kadar takipçisini İran'a sürgüne göndermek için oğlu İdris Barzani'yi büyük bir kuvvetle gönderdi. Böylece Molla Mustafa nihayet KDP'nin tartışmasız kontrolünü ele geçirdi.
Kuruluşu
1974-1975 İsyanı'nda Kürtlerin yenilgisinden sonra Talabani, 22 Mayıs 1975'te Şam'ın Aum Rmana kentinde Gligla adlı bir kahvehanede Fuad Mausm, Adel Murad ve Abdul Razaq Faily ile buluştu. O gün KYB kurulduğunu Suriye ve Lübnan medyası aracılığıyla duyurdu. Ertesi gün Talabani, Batı Almanya'daki Berlin'i ziyaret etti ve diğer üç kurucu ortak, Nawshirwan Mustafa, Omar Shekhmus ve Kamal Fwad ve diğer bazı aktivistlerle tanıştı. 1 Haziran 1975'te Berlin'de KYB yeniden ilan edildi ve böylece 1 Haziran tarihinin Kürdistan Yurtseverler Birliği'nin (KYB) kuruluş yıldönümü olmasına karar verildi.
KYB en az beş ayrı siyasi oluşumdan oluşan bir koalisyondu; bunların en önemlileri Talabani ve onun en yakın takipçileri, Nevşirvan Mustafa'nın gizli Marksist-Leninist grubu Komala ve Kürdistan Sosyalist Hareketi'ydi (KSM). Aralarında Ömer Dababa, Ali Askari, Dr. Halid, Ali Hazhar, Kardo Galali, İbrahim Ahmed, Cemal Ağa, Rasul Mamand, Mala Nasih, Abdulrahman Gomashini'nin de bulunduğu 1975'te İran'a sığınan Eylül Devrimi kadroları arasında bir dizi toplantı yapıldı., Milazm Tahir, Ali Wali ve Kamal Mihedeen. KYB, Irak'taki Kürt siyasi hareketi içindeki çeşitli eğilimleri birleştiren bir şemsiye örgüt görevi gördü .
KYB, kuruluşunun ardından, kısmen yedi kurucu üyesinden beşinin doktora sahibi olması nedeniyle, Irak Kürdistanı'nın kentsel entelektüel sınıflarından tabandan destek aldı. sahipleri ve akademisyenler. 1980'lerin başında KYB gelişti ve Irak Kürt toplumunun tüm kesimlerine, özellikle de kırsal sınıflara olan ilgisini genişletti.
1992'de KYB içindeki kurucu gruplar, sosyal demokrat kimliğini ve bağlılığını onaylayan birleşik bir siyasi hareket halinde birleşti. Bildirileri, isyanın çöküşünü "feodalist, aşiretçi, burjuva sağcı ve teslimiyetçi Kürt liderliğinin yetersizliğine" bağladı.
KYB'nin desteği ağırlıklı olarak Kürdistan Bölgesi'nin güney kısmından geliyor .
Çatışmalar
İran-Irak savaşı sırasında KYB, İranlı Kürt Sipay Rizgari ile düşmanlığa girmiş ve Sipay Rizgari'nin KYB'nin savaştığı Irak yetkilileriyle yakın bağları nedeniyle onlara karşı çıkmıştır. KYB, Sipay Rizgari'nin askerlerinie saldırdı ve ikmal hatlarını büyük ölçüde kesti.
Birinci Körfez Savaşı'ndan bu yana KYB, Kürdistan Bölgesi'ni Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) ile birlikte yönetmektedir . Ancak 1994 yılında taraflar, Irak Kürt İç Savaşı olarak bilinen üç yıllık bir çatışmaya girdiler . Çatışma ABD'nin arabuluculuğuyla sona erdi ve sonunda uzlaşma sağlandı.
Eylül 2001'de İslamcı grup Cund el-İslam (İslam Ordusu) 43 KYB üyesini katletti.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Faysal Dağlı, Birakujî (Kürtlerin İç Savaşı), Belge Yayınları, İstanbul, Haziran 1994, s. 302-306.
- ^ a b van Bruinessen, Martin (15 Ağustos 1986). The Naqshbandi Order as a Vehicle of Political Protest among the Kurds (With Some Comparative Notes on Indonesia). New Approaches in Islamic Studies. Jakarta: . ss. 1-3. 16 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Mart 2024.
n the Iraqi part of Hawraman, which the shaykh's men used as a basis from which to launch patrols into Iran, they ran into trouble with an organization of Iraqi Kurds, the Patriotic Union of Kurdistan (PUK). The PUK was in armed rebellion against the Baghdad government, and it resented the shaykh's collaboration with that same regime. (...) The PUK harassed the shaykh's men and largely cut off their supply lines.
- ^ a b Rubin, Michael (2002). "The Afghan Aftermath in the Middle East" 18 Ocak 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. The Washington Institute for Near East Policy.
- ^ a b McDowall, David (2004). A modern history of the Kurds (3.baskı bas.). londra: I.B. Tauris. s. 317. ISBN .
Dış bağlantılar
- Resmî site
- Resmî web sitesi
 | Irak ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
 | Asya'daki siyasi partiler ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kurdistan Yurtseverler Birligi kisaca KYB Kurtce Yekitiya Nistimaniya Kurdistan ya da Yekitiya Nistimanperwere Kurdistan YNK 1975 te Irak ta kurulan bir siyasi partidir KYB nin kuruculari arasinda Celal Talabani vardi Parti Kurdistan Demokrat Partisi nden kopan ve daha sosyalist olanlar tarafindan kuruldu Kurdistan Yurtseverler Birligi الاتحاد الوطني کوردستان Yeketiy Nistimaniy Kurdistan یەکێتیی نیشتمانیی کوردستانKisaltmaPUKGenel baskanBafel TalabaniKurucuCelal TalabaniKurulus tarihi1 Haziran 1975IdeolojiSosyal demokrasi Demokratik sosyalizm Sekulerizm Kurt milliyetciligiSiyasi pozisyonMerkez solUluslararasi uyelikSosyalist EnternasyonalResmi renklerYesilIrak Temsilciler Konseyi18 329Kurdistan Parlamentosu21 111Internet sitesiwww pukpb orgParti bayragi 2005 Irak meclis secimlerine KDP ile birlikte girmis ve mecliste 53 milletvekili cikarmislardir Parti gecmisiKurdistan Demokrat Partisi KDP KYB siyasi mirasini Suleymaniye yerlisi Ibrahim Ahmed e kadar takip ediyor Iran da Sovyet destekli Kurt Mahabad Cumhuriyeti nin 1947 baslarinda yikilmasinin ardindan daha once Iran KDP sinin KDP I Suleymaniye temsilcisi olan Ibrahim Ahmed yeni kurulan Irak KDP sine katildi Ahmed son derece etkili bir solcu entelektueldi ve 1951 de Irakli Kurt sol milliyetcilerinin cogunu yeni Irak KDP sine toplamayi basarmisti bu da ikinci bir Parti Kongresi toplama ve Ahmed i gerektigi gibi sekreter olarak secme firsatini degerlendirdi genel etkili bir sekilde Baskan vekili Ancak Iran da en basindan itibaren Ibrahim Ahmed in solcu siyaseti entelektuelligi ve Kadi Muhammed e verdigi destek onu KDP nin Mustafa Barzani ye sadik kesimi ve onun gelenekci muhafazakar asiret destek tabaniyla karsi karsiya getirdi Mustafa ve Qazi adli iki adam arasindaki iliskilerin kolay olmadigi milliyetci cevrelerde iyi biliniyordu Ibrahim Ahmed e cok gecmeden gelecek vadeden entelektuel ve sosyalist Celal Talabani de katildi Barzani ve Ahmed in birbirlerinden hoslanmadiklari biliniyordu Ancak her biri digerinin KDP deki nufuzunu azaltmak isterken ayni zamanda kendi destek tabanlarinin sadakatini saglamada digerinin vazgecilmez oldugunu da biliyordu Ilk Baas Partisi hukumeti Abdusselam Arif liderligindeki bir darbeyle devrildiginde Mustafa Arif ile yakin bir iliski gelistirdi Molla Mustafa KDP nin baskani olmaktan ziyade Arif le kisisel sifatiyla bir anlasma imzaladi Bu durum Ahmed ve Celal Talabani yi cileden cikardi cunku anlasmada ozerklik soyle dursun ozyonetimden hic bahsedilmiyordu Kurtlerin ugruna uzun vadeli bir gerilla savasi yuruttugu nokta tam da bu noktaydi Arif Mustafa nin herhangi bir Kurt muhalifine karsi guc tehdidinde bulunurken Mustafa Bagdat a karsi herhangi bir direnisin kendisine ve Barzanilere karsi bir savas ilani anlamina gelecegini acikladi Ibrahim Ahmed ve Celal Talabani bu suc ortakligini ve onlara gore Bagdat a teslim olmayi kinadilar Molla Mustafa muhafazakarlari ve asiret liderlerini kendi tarafina topladi Bunu siddetli tartismalar ve kampanyalar izledi ancak Ahmed ve Talabani nin argumanlari Molla Mustafa nin Kurt halkinin populer figuru olma konumunu yerinden oynatamadi Molla Mustafa hicbir muhalefeti kabul etmedi ve hayatlarindan korkan Ahmed ve takipcileri geceleri Molla Mustafa ile hararetli bir tartismadan kactilar ve Irak in Mawat kentindeki kalelerine geri cekildiler KDP nin Temmuz 1964 teki Altinci Parti Kongresi nde Ahmed Talabani grubundan temsilciler geldikten sonra tutuklandi Birkac gun sonra Molla Mustafa Ahmed Talabani ve onlarin 4 000 kadar takipcisini Iran a surgune gondermek icin oglu Idris Barzani yi buyuk bir kuvvetle gonderdi Boylece Molla Mustafa nihayet KDP nin tartismasiz kontrolunu ele gecirdi PUK un kurucusu ve Irak in 6 cumhurbaskani Celal TalabaniKurulusu 1974 1975 Isyani nda Kurtlerin yenilgisinden sonra Talabani 22 Mayis 1975 te Sam in Aum Rmana kentinde Gligla adli bir kahvehanede Fuad Mausm Adel Murad ve Abdul Razaq Faily ile bulustu O gun KYB kuruldugunu Suriye ve Lubnan medyasi araciligiyla duyurdu Ertesi gun Talabani Bati Almanya daki Berlin i ziyaret etti ve diger uc kurucu ortak Nawshirwan Mustafa Omar Shekhmus ve Kamal Fwad ve diger bazi aktivistlerle tanisti 1 Haziran 1975 te Berlin de KYB yeniden ilan edildi ve boylece 1 Haziran tarihinin Kurdistan Yurtseverler Birligi nin KYB kurulus yildonumu olmasina karar verildi KYB en az bes ayri siyasi olusumdan olusan bir koalisyondu bunlarin en onemlileri Talabani ve onun en yakin takipcileri Nevsirvan Mustafa nin gizli Marksist Leninist grubu Komala ve Kurdistan Sosyalist Hareketi ydi KSM Aralarinda Omer Dababa Ali Askari Dr Halid Ali Hazhar Kardo Galali Ibrahim Ahmed Cemal Aga Rasul Mamand Mala Nasih Abdulrahman Gomashini nin de bulundugu 1975 te Iran a siginan Eylul Devrimi kadrolari arasinda bir dizi toplanti yapildi Milazm Tahir Ali Wali ve Kamal Mihedeen KYB Irak taki Kurt siyasi hareketi icindeki cesitli egilimleri birlestiren bir semsiye orgut gorevi gordu KYB kurulusunun ardindan kismen yedi kurucu uyesinden besinin doktora sahibi olmasi nedeniyle Irak Kurdistani nin kentsel entelektuel siniflarindan tabandan destek aldi sahipleri ve akademisyenler 1980 lerin basinda KYB gelisti ve Irak Kurt toplumunun tum kesimlerine ozellikle de kirsal siniflara olan ilgisini genisletti 1992 de KYB icindeki kurucu gruplar sosyal demokrat kimligini ve bagliligini onaylayan birlesik bir siyasi hareket halinde birlesti Bildirileri isyanin cokusunu feodalist asiretci burjuva sagci ve teslimiyetci Kurt liderliginin yetersizligine bagladi KYB nin destegi agirlikli olarak Kurdistan Bolgesi nin guney kismindan geliyor Catismalar Iran Irak savasi sirasinda KYB Iranli Kurt Sipay Rizgari ile dusmanliga girmis ve Sipay Rizgari nin KYB nin savastigi Irak yetkilileriyle yakin baglari nedeniyle onlara karsi cikmistir KYB Sipay Rizgari nin askerlerinie saldirdi ve ikmal hatlarini buyuk olcude kesti Birinci Korfez Savasi ndan bu yana KYB Kurdistan Bolgesi ni Kurdistan Demokrat Partisi KDP ile birlikte yonetmektedir Ancak 1994 yilinda taraflar Irak Kurt Ic Savasi olarak bilinen uc yillik bir catismaya girdiler Catisma ABD nin arabuluculuguyla sona erdi ve sonunda uzlasma saglandi Eylul 2001 de Islamci grup Cund el Islam Islam Ordusu 43 KYB uyesini katletti Ayrica bakiniz1992 Kurdistan Bolgesel Yonetimi secimleri 2005 Kurdistan Bolgesel Yonetimi secimleri Irak Kurt ic savasiKaynakca Faysal Dagli Birakuji Kurtlerin Ic Savasi Belge Yayinlari Istanbul Haziran 1994 s 302 306 a b van Bruinessen Martin 15 Agustos 1986 The Naqshbandi Order as a Vehicle of Political Protest among the Kurds With Some Comparative Notes on Indonesia New Approaches in Islamic Studies Jakarta ss 1 3 16 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Mart 2024 n the Iraqi part of Hawraman which the shaykh s men used as a basis from which to launch patrols into Iran they ran into trouble with an organization of Iraqi Kurds the Patriotic Union of Kurdistan PUK The PUK was in armed rebellion against the Baghdad government and it resented the shaykh s collaboration with that same regime The PUK harassed the shaykh s men and largely cut off their supply lines a b Rubin Michael 2002 The Afghan Aftermath in the Middle East 18 Ocak 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Washington Institute for Near East Policy a b McDowall David 2004 A modern history of the Kurds 3 baski bas londra I B Tauris s 317 ISBN 1 85043 416 6 Dis baglantilarResmi site Resmi web sitesiIrak ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz Asya daki siyasi partiler ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz