Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
- Bu madde Belgesel hipotez (DH)'in bir unsuru hakkındadır.
JE, Belgesel hipotez'e göre, Tora'nın oluşmasında rol oynayan ara kaynaktır. Redaktörlerin elinden geçen Yahvist (J) ve Elohist (E) kaynakların birleşmesinden oluşmuştur. Hipoteze göre, J MÖ 950'lerde ve E MÖ 850'lerde derlenmiş olup JE olarak MÖ 750'lerde birleştirilmiştir. JE'nin Tora halini alması MÖ 400'leri bulur.
JE kaynağının doğası
JE kaynağının Tekvin, Çıkış ve Sayılar kitaplarının bölümlerini oluşturduğuna inanılır. Esas olarak Ruhbani kaynaktan (P) farklı olup eski tarz İbranice kullanılmıştır.
JE, Tanrı'yı, pişman olabilen, insan olarak görünebilen insansı bir figür olarak sunmaktadır. JE, aracı olarak melekleri kullanmanın yanı sıra konuşan mistik yaratıklar, iyi ve şeytani mistik nesneler kullanmaktadır. JE'de, Tanrı, bağışlayan ve fikrinin değiştirilmesi için ikna edilebilen bir olgu olarak tasvir edilir.
JE'nin düzenlenmesi
JE, J ve E kaynaklarının birleştirilmesiyle ve RJE olarak adlandırılan, bilinmeyen bir redaktör tarafından düzenlenmiştir. BH, bunun MÖ 750'de, Kuzey İsrail Krallığı'nın yıkılmasından sonra gerçekleştiğini belirtir. Bu teoriye göre, E'yi ellerinde bulunduran Kuzey Krallık'tan gelen mülteciler, J'yi ellerinde bulunduran güneydeki Yehuda'ya yerleştiler. İki toplumun geleneğini koruyabilmek için bu kaynaklar birleştirildi. RJE E'den bazı bölümleri konu dışı bırakmıştır ve muhtemelen bu süreç içinde J'den bazı parçaları da konu dışı bırakmış olabilir; E kaynağından gelen bilgiler de redaktörün eline eksik ulaşmış olabilir.
Metinlerde yazan olayların ve kişilerden çoğu kendilerine (İsrail ve Yehuda) özgü gelenekler oluşturdukları için bunları birleştirmek çelişki yaratmıyordu. Fakat, farklılıklar olduğu zaman (örneğin, biri Sina Dağı'nı kutsal dağ olarak gösterirken diğeri 'i göstermektedir) her iki grup tarafından kabul edilebilir olması için her ikisi de kaynakta tutuldu.
JE üretilirken orijinal kaynaklardan ne kadar kesinti yapıldığı bilinmemektedir. Yaratılış, tufan ve soy ağaçlarının tek kaynağı J iken E Tekvin 20'de İbrahim ve Sara'dan başlamaktadır ve görünüşe göre bazı hikâyeler konu dışı bırakılmıştır.
İnanışa göre, redaktör JE'ye çok az eklenti yapmıştır. Tekvin ile Çıkış arasında devamlılığın sağlanması açısından büyük ölçüde çelişki yaratan ifadeler JE'den çıkarılmıştır. Buna en büyük istisna, E kaynağından gelen ve Tekvin 22'de anlatılan İbrahim'in İshak'ı kurban etme hikâyesidir. İnanışa göre redaktör, İshak'ın kurban edilmesini engellemek için bir meleğin gelip oğlanı koç ile değiştirdiği hikâyesini eklemiştir. Eğer bu tez doğruysa E kaynağına göre İbrahim, İshak'ı kurban etmiştir.
Babil Sürgünü sırasında, Yahudiler içinde bir birlik yaratma arzusu olan Büyük Kiros'un desteğiyle bir redaktör tarafından (muhtemelen Ezra) JE'ye P ve D kaynakları eklenmiştir.
Notlar
Kaynakça
- , The Bible with Sources Revealed. Harper San Francisco, 2003.
- , Who Wrote the Bible?. Harper San Francisco, 1987.
- , Genesis: Introduction, Translation and Notes (The Anchor Bible). Doubleday New York, 1964.
Ayrıca bakınız
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde Belgesel hipotez DH in bir unsuru hakkindadir JE Belgesel hipotez e gore Tora nin olusmasinda rol oynayan ara kaynaktir Redaktorlerin elinden gecen Yahvist J ve Elohist E kaynaklarin birlesmesinden olusmustur Hipoteze gore J MO 950 lerde ve E MO 850 lerde derlenmis olup JE olarak MO 750 lerde birlestirilmistir JE nin Tora halini almasi MO 400 leri bulur JE kaynaginin dogasiJE kaynaginin Tekvin Cikis ve Sayilar kitaplarinin bolumlerini olusturduguna inanilir Esas olarak Ruhbani kaynaktan P farkli olup eski tarz Ibranice kullanilmistir JE Tanri yi pisman olabilen insan olarak gorunebilen insansi bir figur olarak sunmaktadir JE araci olarak melekleri kullanmanin yani sira konusan mistik yaratiklar iyi ve seytani mistik nesneler kullanmaktadir JE de Tanri bagislayan ve fikrinin degistirilmesi icin ikna edilebilen bir olgu olarak tasvir edilir JE nin duzenlenmesiJE J ve E kaynaklarinin birlestirilmesiyle ve RJE olarak adlandirilan bilinmeyen bir redaktor tarafindan duzenlenmistir BH bunun MO 750 de Kuzey Israil Kralligi nin yikilmasindan sonra gerceklestigini belirtir Bu teoriye gore E yi ellerinde bulunduran Kuzey Krallik tan gelen multeciler J yi ellerinde bulunduran guneydeki Yehuda ya yerlestiler Iki toplumun gelenegini koruyabilmek icin bu kaynaklar birlestirildi RJE E den bazi bolumleri konu disi birakmistir ve muhtemelen bu surec icinde J den bazi parcalari da konu disi birakmis olabilir E kaynagindan gelen bilgiler de redaktorun eline eksik ulasmis olabilir Metinlerde yazan olaylarin ve kisilerden cogu kendilerine Israil ve Yehuda ozgu gelenekler olusturduklari icin bunlari birlestirmek celiski yaratmiyordu Fakat farkliliklar oldugu zaman ornegin biri Sina Dagi ni kutsal dag olarak gosterirken digeri i gostermektedir her iki grup tarafindan kabul edilebilir olmasi icin her ikisi de kaynakta tutuldu JE uretilirken orijinal kaynaklardan ne kadar kesinti yapildigi bilinmemektedir Yaratilis tufan ve soy agaclarinin tek kaynagi J iken E Tekvin 20 de Ibrahim ve Sara dan baslamaktadir ve gorunuse gore bazi hikayeler konu disi birakilmistir Inanisa gore redaktor JE ye cok az eklenti yapmistir Tekvin ile Cikis arasinda devamliligin saglanmasi acisindan buyuk olcude celiski yaratan ifadeler JE den cikarilmistir Buna en buyuk istisna E kaynagindan gelen ve Tekvin 22 de anlatilan Ibrahim in Ishak i kurban etme hikayesidir Inanisa gore redaktor Ishak in kurban edilmesini engellemek icin bir melegin gelip oglani koc ile degistirdigi hikayesini eklemistir Eger bu tez dogruysa E kaynagina gore Ibrahim Ishak i kurban etmistir Babil Surgunu sirasinda Yahudiler icinde bir birlik yaratma arzusu olan Buyuk Kiros un destegiyle bir redaktor tarafindan muhtemelen Ezra JE ye P ve D kaynaklari eklenmistir Notlar Friedman 1987 ch 3 Speiser 1964 Friedman 2003 p 61 Friedman 2003 p 65Kaynakca The Bible with Sources Revealed Harper San Francisco 2003 Who Wrote the Bible Harper San Francisco 1987 Genesis Introduction Translation and Notes The Anchor Bible Doubleday New York 1964 Ayrica bakinizBelgesel hipotez Redaktor Yahvist Elohist