Jefferson Finis Davis (3 Haziran 1808 – 6 Aralık 1889), 1861-1865 yılları arasındaki Amerikan İç Savaşı sırasında Güney eyaletlerinin kurduğu Amerika Konfedere Devletleri'nin başkanı. Savaştan sonra iki yıl tutuklu kalmış ve vatana ihanetle suçlanmış, ama hiçbir zaman mahkeme önüne çıkarılamamıştır.
Jefferson Davis | |
---|---|
Birleşik Konfedere Devletleri Başkanı | |
Görev süresi 18 Şubat 1861 - 5 Mayıs 1865 | |
Başkan Yardımcısı | Alexander H. Stephens |
Yerine geldiği | Makam oluşturuldu |
Yerine gelen | Makam kaldırıldı |
Amerika Birleşik Devletleri Mississippi Senatörü | |
Görev süresi 4 Mart 1857 - 21 Ocak 1861 | |
Yerine geldiği | Stephen Adams |
Yerine gelen | (Amerikan İç Savaşı başladı) |
Birleşik Devletler Savaş Sekreteri | |
Görev süresi 7 Mart 1853 - 4 Mart 1857 | |
Başkan | Franklin Pierce |
Yerine geldiği | Charles Magill Conrad |
Yerine gelen | John B. Floyd |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | 03 Haziran 1808 Fairview, Kentucky, ABD |
Ölüm | 06 Aralık 1889 (81 yaşında) New Orleans, Louisiana, ABD |
Partisi | Demokrat Parti |
Evlilik(ler) | Sarah Knox Taylor (e. 1835–1835) Varina Howell (e. 1845–1889) |
Bitirdiği okul | ABD Askeri Akademisi |
Mesleği | Politikacı ve asker |
İmzası | |
Askerî hizmeti | |
Çatışma/savaşları | Kızılderili Savaşları Meksika-Amerika Savaşı Amerikan İç Savaşı |
İlk dönemi
Amerikan Bağımsızlık Savaşı'na katılmış, Gal kökenli bir çiftçi olan Samuel Emory Davis'in 10 çocuğunun en küçüğüdür. Üç yaşındayken ailesi Woodwille (Mississippi) yakınlarındaki Rosemont plantasyonuna yerleşti. Yedi yaşına geldiğinde, üç yıllığına Kentucky'deki Dominiken erkek okuluna gönderildi. Transylvania College'ı bitirdikten sonra ABD Askeri Akademisi'nde dört yıl eğitim gördü ve 1828'de mezun oldu.
Teğmen rütbesiyle Wisconsin bölgesinde görev yaptıktan sonra, o zaman albay rütbesinde olan geleceğin başkanı Zachary Taylor'un komutasında yerli önder Kara Şahin'e karşı girişilen savaşa katıldı. 1835'te Taylor'un kızı Sarah Knox'la evlendi.
1845'te ABD Kongresi'ne seçildi. Aynı yıl Natchez'lı soylu bir ailenin kızı olan, kendisinden 18 yaş küçük 'la evlendi. Meksika Savaşı'na (1846-1848) katılmak için Kongre üyeliğinden ayrıldı. Avrupa basınında bile övgülere yol açan taktiklerle Buena Vista Çarpışması'nı (1847) kazanınca, ulusal kahraman olarak görülmeye başlandı. Ciddi bir yara aldığı için savaştan döndüğünde Senatoya girdi ve kısa sürede Askeri İşler Komitesi başkanlığına yükseldi. 1853'te Başkan Franklin Pierce tarafından savaş bakanlığına getirildi. Bu görevi sırasında ordudaki asker sayısını artırdı, ülkenin kıyı savunmasını güçlendirdi ve Büyük Okyanusa uzanması planlanan demiryolu hatlarına ilişkin üç çalışmayı yönetti.
Kuzey-Güney çekişmesinin giderek arttığı dönemde, taraflar arasında anlaşma sağlanabilmesi için çalıştı. Aralık 1860'ta Güney Karolina Birlik'ten ayrıldığında, Anayasa'nın eyaletlere topluluktan ayrılma hakkı tanıdığına inanmasına karşın, ayrılmaya karşı çıktı. Yeni seçilen başkan Abraham Lincoln'ın Güney'e baskı uygulayacağına ve bunun da bir felaket doğuracağına inananlar arasında Davis de bulunuyordu.
Konfederasyon başkanı
Mississippi'nin de birlikten ayrılmasından 12 gün sonra, Senatoda etkileyici bir veda konuşması yaparak Güney ve Kuzey arasında barışın sağlanması dileğinde bulundu.Alabama eyaletinin Montgomery kentinde toplanan Güney Eyaletleri Kongresi kendisini geçici başkan seçtiğinde, Brierfield'deki çiftliğine henüz yeni dönmüştü. 18 Şubat 1861'de görevine başlayan Davis'in ilk işi, silahlı çatışmanın önlenebilmesi amacıyla Washington'a bir barış heyeti göndermek oldu. Ama Lincoln, Davis'in temsilcileriyle görüşmeyi reddetti ve Sumter Kalesi'ni kurtarmak amacıyla Charleston'a savaş gemileri yollamak üzere gizlice hazırlıklara başladı. Lincoln'ın 75 bin gönüllüyü göreve çağırması üzerine, aralarında Virginia'nın da bulunduğu dört eyalet daha Birlik'ten ayrıldı.
Davis, önemli sorunlarla karşı karşıya kaldı. Konfederasyon'un ilk başkanı olarak, bir savaşın ortasında yepyeni bir ulusu biçimlendirmek zorundaydı. Daha da önemlisi, pamuk ve cesaret dışında kaynakları sınırlı, Kuzey'in yalnızca dörtte biri kadar beyaz nüfusa ve gene Kuzey'deki sanayinin küçük bir yüzdesine sahip, baruthanesi, donanması ve tersanesi bulunmayan tarım ağırlıklı Güney, bir istilaya karşı koyacak durumda değildi. Davis, hem silah ve cephane alımı, hem Konfederasyon'un Fransa ve İngiltere tarafından tanınmasını sağlamak amacıyla Avrupa'ya temsilciler yolladı.
Konfederasyon'un başkenti Haziran 1861'de Montgomery'den Virginia'nın Richmond kentine taşındı. 21 Temmuz'da saldırıya geçen Federal ordu Manassas'ta (Virginia) yenilgiye uğratıldı ve düzensiz biçimde Potomac'a çekilmek zorunda kaldı.
Davis'in karşı karşıya kaldığı sayısız sorunlar arasında sürekli olay çıkaran Kongre, hoşnutsuz bir başkan yardımcısı, askere alma yasasına karşı çıkan iki vali ve muhalif gazeteler de bulunuyordu. Askeri yenilgilere, giderilmeyen gerginliklere, insan gücü ve donanım alanındaki korkunç yetersizliklere ve hızla artan enflasyona karşın Davis, kendisiyle aynı görüşteki General Robert E. Lee ile birlikte, savaşı sürdürme konusundaki kararlılığını yitirmedi.
Yakalanışı ve tutukluluğu
General Lee kendisinin onayını almadan Kuzey'e teslim olduğunda, Davis öteki hükûmet üyeleriyle birlikte güneye doğru çekilmeye başladı. Mississippi Irmağını geçerek Kuzey'le daha uygun barış koşulları sağlanıncaya kadar mücadeleyi buradan sürdürmeyi amaçlıyordu. Ama, 10 Mayıs 1865'te güneş doğarken (Georgia) yakınlarında Kuzeyliler tarafından yakalandı. Virginia'da Monroe Kalesi çevresindeki hendekte rutubetli bir kazamata konulan Davis'e pranga vuruldu. Duruma tepki gösteren Kuzey kamuoyunun çabalarıyla daha sağlıklı koşullara sahip bir yere alınmakla beraber, Davis'in tutukluluğu iki yıl daha sürdü. Sonunda Mayıs 1867'de kefaletle serbest bırakıldı ve bozulan sağlığını düzeltebilmek amacıyla Kanada'ya gitti. Bazı seçkin Kuzeyli avukatlar Davis'in bir an önce açılmasını istediği vatana ihanet davasında onu ücretsiz savunmayı önerdiler. Ama, hükûmet davayı hiçbir zaman başlatmadı. Pek çok kişi hükûmetin, bu davanın Anayasa'nın eyaletlere Birlik'ten ayrılma hakkını tanıdığını ortaya çıkaracağından korktuğuna inanıyordu. Sonunda dava 25 Aralık 1868'de düştü.
Davis sağlığını yeniden kazanmak ve bir İngiliz şirketinde temsilcilik bulmak amacıyla Avrupa'ya beş gezi yaptı. ABD'de ise kendisine Güney'deki üç yüksekokulun başkanlığı önerildi. Ama bu görevler karşılığında alacağı ücretler eşinin ve dört çocuğunun geçimini sağlamaya yetmediğinden bu önerileri kabul etmedi. Birkaç yıl Memphis'teki bir sigorta şirketinin başkanlığını yaptı. 1877'de, bir hayranının kendisine sağladığı, yakınlarında, Meksika Körfezi'ne bakan küçük bir malikane olan Beauvoir'a çekildi; Rise and Fall of the Confederate Government 'ı (Konfederasyon Hükûmetinin Yükselişi ve Düşüşü) burada yazdı. Yeniden Senatoya girmesine yönelik ısrarlara karşın, yanlış bir iş yapmış olduğuna hiçbir zaman inanmadığından af talebinde bulunmayı reddetti ve böylece yurttaşlık hakkını da bir daha elde edemedi. Ama Güney'in herkesçe benimsenmiş önderi olarak kaldı.
Demokrasi ilkelerine sıkı sıkıya bağlı olan Davis, iyiliksever bir aristokrat kişiliği taşıyordu. Bir ölçüde diplomat olmakla birlikte, bir politikacının esnekliğini taşımıyordu. Davis bronşlarında oluşan bir hastalıktan ötürü New Orleans'ta öldü. Geçici mezarına konulması sırasında o güne değin Güney'de görülmemiş büyüklükte bir tören düzenlendi. 31 Mayıs 1893'te Richmond'daki Hollywood mezarlığına taşındı. 2020 yılındaki George Floyd protestoları sırasında protestocular tarafından heykelleri tahrip edildi.
Kaynakça
- ^ Johnson, Paul (1997). A History of the American People. New York, New York: HarperCollins. s. 452. ISBN .
- ^ Wiley, Bell I. (1 Ocak 1967). "Jefferson Davis: An Appraisal". Civil War Times Illustrated. 6 (1): 4-17.
- ^ Strawbridge, Wilm K. (11 Aralık 2007). "A Monument Better Than Marble: Jefferson Davis and the New South". Journal of Mississippi History. 69 (4): 325-47.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Jefferson Finis Davis 3 Haziran 1808 6 Aralik 1889 1861 1865 yillari arasindaki Amerikan Ic Savasi sirasinda Guney eyaletlerinin kurdugu Amerika Konfedere Devletleri nin baskani Savastan sonra iki yil tutuklu kalmis ve vatana ihanetle suclanmis ama hicbir zaman mahkeme onune cikarilamamistir Jefferson DavisBirlesik Konfedere Devletleri BaskaniGorev suresi 18 Subat 1861 5 Mayis 1865Baskan Yardimcisi Alexander H StephensYerine geldigi Makam olusturulduYerine gelen Makam kaldirildiAmerika Birlesik Devletleri Mississippi SenatoruGorev suresi 4 Mart 1857 21 Ocak 1861Yerine geldigi Stephen AdamsYerine gelen Amerikan Ic Savasi basladi Birlesik Devletler Savas SekreteriGorev suresi 7 Mart 1853 4 Mart 1857Baskan Franklin PierceYerine geldigi Charles Magill ConradYerine gelen John B FloydKisisel bilgilerDogum 03 Haziran 1808 1808 06 03 Fairview Kentucky ABDOlum 06 Aralik 1889 81 yasinda New Orleans Louisiana ABDPartisi Demokrat PartiEvlilik ler Sarah Knox Taylor e 1835 1835 Varina Howell e 1845 1889 Bitirdigi okul ABD Askeri AkademisiMeslegi Politikaci ve askerImzasiAskeri hizmetiCatisma savaslari Kizilderili Savaslari Meksika Amerika Savasi Amerikan Ic SavasiIlk donemiAmerikan Bagimsizlik Savasi na katilmis Gal kokenli bir ciftci olan Samuel Emory Davis in 10 cocugunun en kucugudur Uc yasindayken ailesi Woodwille Mississippi yakinlarindaki Rosemont plantasyonuna yerlesti Yedi yasina geldiginde uc yilligina Kentucky deki Dominiken erkek okuluna gonderildi Transylvania College i bitirdikten sonra ABD Askeri Akademisi nde dort yil egitim gordu ve 1828 de mezun oldu Tegmen rutbesiyle Wisconsin bolgesinde gorev yaptiktan sonra o zaman albay rutbesinde olan gelecegin baskani Zachary Taylor un komutasinda yerli onder Kara Sahin e karsi girisilen savasa katildi 1835 te Taylor un kizi Sarah Knox la evlendi Ilk esi Sarah Knox Taylor 1845 te ABD Kongresi ne secildi Ayni yil Natchez li soylu bir ailenin kizi olan kendisinden 18 yas kucuk la evlendi Meksika Savasi na 1846 1848 katilmak icin Kongre uyeliginden ayrildi Avrupa basininda bile ovgulere yol acan taktiklerle Buena Vista Carpismasi ni 1847 kazaninca ulusal kahraman olarak gorulmeye baslandi Ciddi bir yara aldigi icin savastan dondugunde Senatoya girdi ve kisa surede Askeri Isler Komitesi baskanligina yukseldi 1853 te Baskan Franklin Pierce tarafindan savas bakanligina getirildi Bu gorevi sirasinda ordudaki asker sayisini artirdi ulkenin kiyi savunmasini guclendirdi ve Buyuk Okyanusa uzanmasi planlanan demiryolu hatlarina iliskin uc calismayi yonetti Kuzey Guney cekismesinin giderek arttigi donemde taraflar arasinda anlasma saglanabilmesi icin calisti Aralik 1860 ta Guney Karolina Birlik ten ayrildiginda Anayasa nin eyaletlere topluluktan ayrilma hakki tanidigina inanmasina karsin ayrilmaya karsi cikti Yeni secilen baskan Abraham Lincoln in Guney e baski uygulayacagina ve bunun da bir felaket doguracagina inananlar arasinda Davis de bulunuyordu Konfederasyon baskaniMississippi nin de birlikten ayrilmasindan 12 gun sonra Senatoda etkileyici bir veda konusmasi yaparak Guney ve Kuzey arasinda barisin saglanmasi dileginde bulundu Alabama eyaletinin Montgomery kentinde toplanan Guney Eyaletleri Kongresi kendisini gecici baskan sectiginde Brierfield deki ciftligine henuz yeni donmustu 18 Subat 1861 de gorevine baslayan Davis in ilk isi silahli catismanin onlenebilmesi amaciyla Washington a bir baris heyeti gondermek oldu Ama Lincoln Davis in temsilcileriyle gorusmeyi reddetti ve Sumter Kalesi ni kurtarmak amaciyla Charleston a savas gemileri yollamak uzere gizlice hazirliklara basladi Lincoln in 75 bin gonulluyu goreve cagirmasi uzerine aralarinda Virginia nin da bulundugu dort eyalet daha Birlik ten ayrildi Davis onemli sorunlarla karsi karsiya kaldi Konfederasyon un ilk baskani olarak bir savasin ortasinda yepyeni bir ulusu bicimlendirmek zorundaydi Daha da onemlisi pamuk ve cesaret disinda kaynaklari sinirli Kuzey in yalnizca dortte biri kadar beyaz nufusa ve gene Kuzey deki sanayinin kucuk bir yuzdesine sahip baruthanesi donanmasi ve tersanesi bulunmayan tarim agirlikli Guney bir istilaya karsi koyacak durumda degildi Davis hem silah ve cephane alimi hem Konfederasyon un Fransa ve Ingiltere tarafindan taninmasini saglamak amaciyla Avrupa ya temsilciler yolladi Konfederasyon un baskenti Haziran 1861 de Montgomery den Virginia nin Richmond kentine tasindi 21 Temmuz da saldiriya gecen Federal ordu Manassas ta Virginia yenilgiye ugratildi ve duzensiz bicimde Potomac a cekilmek zorunda kaldi Davis in karsi karsiya kaldigi sayisiz sorunlar arasinda surekli olay cikaran Kongre hosnutsuz bir baskan yardimcisi askere alma yasasina karsi cikan iki vali ve muhalif gazeteler de bulunuyordu Askeri yenilgilere giderilmeyen gerginliklere insan gucu ve donanim alanindaki korkunc yetersizliklere ve hizla artan enflasyona karsin Davis kendisiyle ayni gorusteki General Robert E Lee ile birlikte savasi surdurme konusundaki kararliligini yitirmedi Yakalanisi ve tutukluluguGeneral Lee kendisinin onayini almadan Kuzey e teslim oldugunda Davis oteki hukumet uyeleriyle birlikte guneye dogru cekilmeye basladi Mississippi Irmagini gecerek Kuzey le daha uygun baris kosullari saglanincaya kadar mucadeleyi buradan surdurmeyi amacliyordu Ama 10 Mayis 1865 te gunes dogarken Georgia yakinlarinda Kuzeyliler tarafindan yakalandi Virginia da Monroe Kalesi cevresindeki hendekte rutubetli bir kazamata konulan Davis e pranga vuruldu Duruma tepki gosteren Kuzey kamuoyunun cabalariyla daha saglikli kosullara sahip bir yere alinmakla beraber Davis in tutuklulugu iki yil daha surdu Sonunda Mayis 1867 de kefaletle serbest birakildi ve bozulan sagligini duzeltebilmek amaciyla Kanada ya gitti Bazi seckin Kuzeyli avukatlar Davis in bir an once acilmasini istedigi vatana ihanet davasinda onu ucretsiz savunmayi onerdiler Ama hukumet davayi hicbir zaman baslatmadi Pek cok kisi hukumetin bu davanin Anayasa nin eyaletlere Birlik ten ayrilma hakkini tanidigini ortaya cikaracagindan korktuguna inaniyordu Sonunda dava 25 Aralik 1868 de dustu Davis sagligini yeniden kazanmak ve bir Ingiliz sirketinde temsilcilik bulmak amaciyla Avrupa ya bes gezi yapti ABD de ise kendisine Guney deki uc yuksekokulun baskanligi onerildi Ama bu gorevler karsiliginda alacagi ucretler esinin ve dort cocugunun gecimini saglamaya yetmediginden bu onerileri kabul etmedi Birkac yil Memphis teki bir sigorta sirketinin baskanligini yapti 1877 de bir hayraninin kendisine sagladigi yakinlarinda Meksika Korfezi ne bakan kucuk bir malikane olan Beauvoir a cekildi Rise and Fall of the Confederate Government i Konfederasyon Hukumetinin Yukselisi ve Dususu burada yazdi Yeniden Senatoya girmesine yonelik israrlara karsin yanlis bir is yapmis olduguna hicbir zaman inanmadigindan af talebinde bulunmayi reddetti ve boylece yurttaslik hakkini da bir daha elde edemedi Ama Guney in herkesce benimsenmis onderi olarak kaldi Demokrasi ilkelerine siki sikiya bagli olan Davis iyiliksever bir aristokrat kisiligi tasiyordu Bir olcude diplomat olmakla birlikte bir politikacinin esnekligini tasimiyordu Davis bronslarinda olusan bir hastaliktan oturu New Orleans ta oldu Gecici mezarina konulmasi sirasinda o gune degin Guney de gorulmemis buyuklukte bir toren duzenlendi 31 Mayis 1893 te Richmond daki Hollywood mezarligina tasindi 2020 yilindaki George Floyd protestolari sirasinda protestocular tarafindan heykelleri tahrip edildi Kaynakca Johnson Paul 1997 A History of the American People New York New York HarperCollins s 452 ISBN 0 06 016836 6 Wiley Bell I 1 Ocak 1967 Jefferson Davis An Appraisal Civil War Times Illustrated 6 1 4 17 Strawbridge Wilm K 11 Aralik 2007 A Monument Better Than Marble Jefferson Davis and the New South Journal of Mississippi History 69 4 325 47