Kör Yusuf Ziyaeddin Paşa (veya Yusuf Ziya Paşa)(d. ? - ö. 1819, Sakız Adası), III. Selim saltanatında 30 Ağustos 1798-24 Nisan 1805 ve II. Mahmud saltanatında Mart 1809-10 Nisan 1811 tarihleri arasında toplam sekiz yıl on bir ay dört gün sadrazamlık yapmış Gürcü asıllı bir Osmanlı devlet adamıdır.
Kör Yusuf Ziyaeddin Paşa veya Yusuf Ziya Paşa | |
---|---|
Osmanlı Sadrazamı | |
Görev süresi Mart 1809 - 10 Nisan 1811 | |
Hükümdar | II. Mahmud |
Yerine geldiği | Çarhacı Ali Paşa |
Yerine gelen | Laz Aziz Ahmed Paşa |
Görev süresi 30 Ağustos 1798 - 24 Nisan 1805 | |
Hükümdar | III. Selim |
Yerine geldiği | Safranbolulu İzzet Mehmed Paşa |
Yerine gelen | Bostancıbaşı Hafız İsmail Paşa |
Kişisel bilgiler | |
Ölüm | 1819 Sakız Adası |
Cirit oynarken kaza sonucu bir gözünü kaybettiği için “Kör” lakabı ile anılır.
Yaşamı
Köken olarak Gürcü'dür. Doğum tarihi bilinmez. Bununla beraber, Mısır seferi dolayısıyla 1800’de Suriye’ye geldiğinde orduda bulunan ve kendisini tanıyan İngiliz topçu subaylarından W. Wittman’ın hatıralar kitabındaki kaydına göre ellili yaşlarındaydı. 1760-1761 arasında beş ay kaptan-ı deryâ görevinde bulunan Benli Hacı Mustafa Ağa’nın kölelerindendi. Hacı Mustafa Ağa’nın himayesinde gençleri yetiştirme ve bir intisap dairesi teşkil etme uygulaması dahilinde Hacı Mustafa Ağa'nın kardeşi, Anadolu Kazaskeri İbrâhim Efendi’nin evinde özel eğitim aldı. Orada özel hocalardan aldığı dersler arasında dinsel bilgiler, fen bilimleri, güzel yazı yazma sanatı (hüsn-i hat) ve muhasebe ve defter tutma bulunmaktaydı. Zamanla ata binme, cirit oynama ve silah kullanma gibi beceriler kazandı.
Efendisi 1762’de ölünce mîr-i mîrândan maden emini "Ispanakçı Mustafa Paşa"’ya intisap etti ve onun Enderun ağası oldu. 1768'de Ispanakçı Mustafa Paşa vezir rütbesi ile Erzurum valiliğine atanınca onun maiyetinde Erzurum'a gitti. Bu sırada tütüncübaşılığı görevine atandı ki Wittman’a göre en güvenilir kişilere havale edilen bir işti. Ispanakçı Mustafa Paşa ile birlikte Hicaz'a gidip hacı oldu. Hacdan dönüşte Rakka’da Ispanakçı Mustafa Paşa yanından ayrıldı ve İstanbul’a geri geldi.
İstanbul’da Ocak 1777’de sadrazamlık görevine gelen Darendeli Mehmed Paşa'ya intisap etti. Darendeli Mehmed Paşa’nın Eylül 1778 başında sadrazamlıktan azledilmesinden sonra İstanbul’da değişik yüksek devlet ricalinin hizmetine girdi.
1779'da Keban ve Ergani madenlerine emin tayin edilen Çil Mehmed Emin Ağa’nın mühürdarı sıfatıyla Maden bölgesine gitti. Emin Ağa’nın başka yere tayin edilince yerine gelen Yeğen Mehmed Ağa’nın yanında da mühürdar olarak görev yaptı. Bu görevi sırasında ek görev olarak etrafta buluna Kurt aşiretleri mensuplarının eşkıyalık hareketlerini tepelemekle görevlendirilen askerî güçlere komuta etmek ile ve bu görevi gayet başarılı olarak yapması ile bölgede isim yaptı. Daha sonra İstanbul’a döndü.
Burada 1781'de kısa bir donem için Tersane-i Amire'de (Osmanlı Devlet Tersanesi, Kasımpaşa, İstanbul'da) Tersane eminliği yaptı. Takiben önce sadâret kethüdâlığına getirilen ve sonra Sadrazam sonra da I. Abdülhamit'e sadrazam olan Halil Hamit Paşa’ya mühürdarlık ve silahtarlık yaptı.
Takiben Keban ve Ergani'de maden emini olan Yeğen Mehmed Ağa'nın ölmesi ile onun terekesinin devletleştirilmesi görevi ile bu bölgeyi bilen bir kişi olarak Maden'e gönderildi. 1764 yazında Köse Mustafa Ağa Keban ve Ergani'de maden emini tayin edildi. 1786'da Köse Mustafa Pasa bu görevden azledildi ve maden eminliğine (Darphane-i Amire emini Arnavut Mehmed Efendi'nin tavsiyeleri ile) Yusuf Ağa tayin edildi. Bazı günün tarihçileri bu tayinin yine Yusuf Ziyaeddin Ağa gibi Gürcü asıllı olan Sadrazam 'nin diğer bir Gürcü asıllıya iltiması olduğunu iddia etmektedirler.
Yusuf Ziyaeddin Paşa 1785-1799 ile 1807-1811 dönemlerinde uzun bir müddet, diğer görevleri yanında olarak, maden emirliği görevinde devam etmiştir. Gümüşhane ve Keban havzalarındaki gümüş madeni işletmelerine yeterli sermaye tahsisiyle verimli çalışmasına önem vermiş; Ergani’de bakır üretimine geçilmesini, Malatya sancağı dahilinde yeni gümüş madenlerinin açılmasını ve işletilmesini sağlamıştır. Bu arada Fırat Nehri üzerinden maden direği, kütük ve kömür nakliyatı geliştirmiştir. Bu bölgede maden işletilmesinin güvenlikli ve istikrar içinde yapılması için bölgede bulunan Kurt aşiretlilerin eşkıyalık faaliyetlerine son vermek için büyük uğraş vermiştir. Bunun için Maden'de özel zaptiye gücü kurmuş; bu zaptiye gücünü yetiştirmiş ve bölgeyi Kürt eşkıyalardan temizlemiştir. Bu başarısı üzerine, İstanbul merkezin de tasvibi ile, Erzurum, Diyarbekir, Rakka ve Sivas eyalet valiliklerine bağlı eyalet zaptiye güçleri kurulmuş ve bunlar da Maden'deki tecrübelerden yararlanarak kendi bölgelerini eşkıyalardan temizlemişlerdir. Asayişin sağlanıp halkın korunması, özellikle maden sahalarında olumsuzlukları görülen Kürt eşkıyasını tepelemesi faaliyetleri ile tüm doğu bölgesi içinde en etkin ve en önemli devlet idarecisi haline geldi. Askerî güç kullanmanın yanında sorunları hiç kan dökülmeden uzlaşma ile çözmekte başarılı olması İstanbul’da takdirle karşılandı.
Başarılı hizmetleri dolayısıyla Malatya sancağı tevcih edildi. 1792'de takiben vezirlik rütbesi verildi. 1793'te Diyarbekir eyalet valiliğine getirildi ve ek olarak 1794'te Erzurum eyalet valiliği, 1796'da Çıldır eyalet valiliği verildi. Sonra Canik muhassıllığı ve Karaman eyalet valiliğine tayin edildi. 1797’de isteği üzerine Çıldır eyalet valilik görevinden azledilip Trabzon valisi oldu.
İlk kez III. Selim tarafından 20 Ağustos 1798’de sadrazamlık makamına getirildi. 25 Ekim’de İstanbul’a gelen paşa, ilk icraat olarak, o sırada Napolyon Bonapart yönetiminde Mısır’ı işgal etmiş olan Fransa’ya karşı İngiltere ve Rusya ile anlaşma yapmak oldu.
Anlaşma gereği 1799’da bir Osmanlı-Rus donanması Akdeniz’e sefere çıktı, fetihler yaptı. Kendisi, aynı yıl Kaptan-ı Derya Gürcü Küçük Hüseyin Paşa ile birlikte ordunun başında Mısır’a sefere çıktı. 1801’de Fransızları yenerek Mısır’ı geri aldı.
1805’te sadrazamlıktan istifa etti, Beylerbeyi’ndeki evinde inzivaya çekildi.
Canikli Tayyar Mahmut Paşa’nın isyan çıkarması üzerine Trabzon Valisi olarak görevlendirildi. İsyan bastırıldıktan sonar Erzurum valisi, 1808’de ise Şark Seraskeri (Doğu Başkomutanı) oldu.
III. Selim’in tahttan indirilmesinden sonra Bağdat, Basra, Karaman, Halep valiliği yaptı. Halep Valisi iken Mart 1809’da II. Mahmut tarafından sadrazamlık görevine getirildi, İstanbul’a gitti. Sadrazam olduğu sırada 1806-1812 Osmanlı-Rus Savaşı devam etmekte idi. Ruslar Osmanlı topraklarına ilerlemekte olduğundan ordunun başında Rumeli’ye sefere çıktı. İki yıl Ruslarla savaşan paşa, 1811’de sadrazamlıktan azledildi.
Sadrazamlıktan azli üzerine önce Dimetoka’ya, sonra Rodos Adası’na sürgün edildi. 1815’te vezirlik rütbesi iade edildi, Eğriboz Adası ile Karlı İli Muhafızı oldu. 1817’de Sakız Adası valiliğine getirildi. Bu görevi sürdürürken 1819’da hayatını kaybetti. Adadaki Şeyh İlyas Türbesi’ne defnedildi.
Eserleri
Kandilli Hamamı ustalarından Ayşe Hanım ile evli olan ve ona büyük bağlılığı ile bilinen Paşa, eşi adına İstanbul Çengelköy, Havuz başında bir çeşme yaptırmıştır. Ayşe Hanım tarafından da, Beylerbeyi Rüştiye Mektebi yakınında bir çeşme ve Malatya'da da oğlu annesi için Ziyaeddin Paşa adına mescit yaptırılmıştır. Ziyaeddin Paşa ayrıca Keban’da Kallar mahallesinde cami, medrese, kütüphane ve tekke, Kürt mahallesinde ise kıymetli bir cami yaptırmıştır.
Kaynakça
- ^ a b c "Gürcistan Dostluk Derneği Web Sitesi, Yusuf Ziya Paşa sayfası". 1 Aralık 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Mart 2011.
- ^ a b Wittman, W. (1803) Travels in Turkey, Asia-Minor, Syria and Across the Desert into Egypt during the Years 1799, 1800 and 1801, Londra.
- ^ a b c d e f g h Beydilli, Kemal (2013), "Yûsuf Ziyâ Paşa" Türkiye Diyanet İşleri Vakfı İslam Ansiklopedisi Cilt:44, Sayfa: 35-37, Ankara:TDV İslâm Araştırmaları Merkezi,
- ^ Diğer bir kaynağa göre Mîrâhûr Mustafa Paşa'nın kölesi idi. Bknz. Yılmazçelik, İbrahim (2000) "Osmanlı Hakimiyeti Sürecinde Diyarbakır Eyaleti Valileri (1516-1838)" Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Cilt:10, Sayı:1. Elazığ. Online: [1] 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Dış kaynaklar
- Danişmend, İsmail Hâmi, (1961) Osmanlı Devlet Erkânı, İstanbul:Türkiye Yayınevi.
- Buz, Ayhan (2009) " Osmanlı Sadrazamları", İstanbul: Neden Kitap,
- Toksoy, Cemal (1999) "Yusuf Ziyaeddin Paşa", Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş. C.2 s.689
Dış bağlantılar
- Tektaş, Nazim (2002), Sadrâzamlar Osmanlı'da İkinci Adam Saltanatı, İstanbul:Çatı Yayınevi (Google books: [2]7 Aralık 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Beydilli, Kemal (2013), "Yûsuf Ziyâ Paşa" Türkiye Diyanet İşleri Vakfı İslam Ansiklopedisi Cilt:44, Sayfa: 35-37, Ankara:TDV İslâm Araştırmaları Merkezi, Online: [3] 24 Aralık 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Siyasi görevi | ||
---|---|---|
Önce gelen: Safranbolulu İzzet Mehmed Paşa | Osmanlı Sadrazamı 30 Ağustos 1798 - 24 Nisan 1805 | Sonra gelen: Bostancıbaşı Hafız İsmail Paşa |
Önce gelen: Çarhacı Ali Paşa | Osmanlı Sadrazamı Mart 1809 - 10 Nisan 1811 | Sonra gelen: Laz Aziz Ahmed Paşa |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kor Yusuf Ziyaeddin Pasa veya Yusuf Ziya Pasa d o 1819 Sakiz Adasi III Selim saltanatinda 30 Agustos 1798 24 Nisan 1805 ve II Mahmud saltanatinda Mart 1809 10 Nisan 1811 tarihleri arasinda toplam sekiz yil on bir ay dort gun sadrazamlik yapmis Gurcu asilli bir Osmanli devlet adamidir Kor Yusuf Ziyaeddin Pasa veya Yusuf Ziya PasaOsmanli SadrazamiGorev suresi Mart 1809 10 Nisan 1811Hukumdar II MahmudYerine geldigi Carhaci Ali PasaYerine gelen Laz Aziz Ahmed PasaGorev suresi 30 Agustos 1798 24 Nisan 1805Hukumdar III SelimYerine geldigi Safranbolulu Izzet Mehmed PasaYerine gelen Bostancibasi Hafiz Ismail PasaKisisel bilgilerOlum 1819 Sakiz Adasi Cirit oynarken kaza sonucu bir gozunu kaybettigi icin Kor lakabi ile anilir YasamiKoken olarak Gurcu dur Dogum tarihi bilinmez Bununla beraber Misir seferi dolayisiyla 1800 de Suriye ye geldiginde orduda bulunan ve kendisini taniyan Ingiliz topcu subaylarindan W Wittman in hatiralar kitabindaki kaydina gore ellili yaslarindaydi 1760 1761 arasinda bes ay kaptan i derya gorevinde bulunan Benli Haci Mustafa Aga nin kolelerindendi Haci Mustafa Aga nin himayesinde gencleri yetistirme ve bir intisap dairesi teskil etme uygulamasi dahilinde Haci Mustafa Aga nin kardesi Anadolu Kazaskeri Ibrahim Efendi nin evinde ozel egitim aldi Orada ozel hocalardan aldigi dersler arasinda dinsel bilgiler fen bilimleri guzel yazi yazma sanati husn i hat ve muhasebe ve defter tutma bulunmaktaydi Zamanla ata binme cirit oynama ve silah kullanma gibi beceriler kazandi Efendisi 1762 de olunce mir i mirandan maden emini Ispanakci Mustafa Pasa ya intisap etti ve onun Enderun agasi oldu 1768 de Ispanakci Mustafa Pasa vezir rutbesi ile Erzurum valiligine ataninca onun maiyetinde Erzurum a gitti Bu sirada tutuncubasiligi gorevine atandi ki Wittman a gore en guvenilir kisilere havale edilen bir isti Ispanakci Mustafa Pasa ile birlikte Hicaz a gidip haci oldu Hacdan donuste Rakka da Ispanakci Mustafa Pasa yanindan ayrildi ve Istanbul a geri geldi Istanbul da Ocak 1777 de sadrazamlik gorevine gelen Darendeli Mehmed Pasa ya intisap etti Darendeli Mehmed Pasa nin Eylul 1778 basinda sadrazamliktan azledilmesinden sonra Istanbul da degisik yuksek devlet ricalinin hizmetine girdi 1779 da Keban ve Ergani madenlerine emin tayin edilen Cil Mehmed Emin Aga nin muhurdari sifatiyla Maden bolgesine gitti Emin Aga nin baska yere tayin edilince yerine gelen Yegen Mehmed Aga nin yaninda da muhurdar olarak gorev yapti Bu gorevi sirasinda ek gorev olarak etrafta buluna Kurt asiretleri mensuplarinin eskiyalik hareketlerini tepelemekle gorevlendirilen askeri guclere komuta etmek ile ve bu gorevi gayet basarili olarak yapmasi ile bolgede isim yapti Daha sonra Istanbul a dondu Burada 1781 de kisa bir donem icin Tersane i Amire de Osmanli Devlet Tersanesi Kasimpasa Istanbul da Tersane eminligi yapti Takiben once sadaret kethudaligina getirilen ve sonra Sadrazam sonra da I Abdulhamit e sadrazam olan Halil Hamit Pasa ya muhurdarlik ve silahtarlik yapti Takiben Keban ve Ergani de maden emini olan Yegen Mehmed Aga nin olmesi ile onun terekesinin devletlestirilmesi gorevi ile bu bolgeyi bilen bir kisi olarak Maden e gonderildi 1764 yazinda Kose Mustafa Aga Keban ve Ergani de maden emini tayin edildi 1786 da Kose Mustafa Pasa bu gorevden azledildi ve maden eminligine Darphane i Amire emini Arnavut Mehmed Efendi nin tavsiyeleri ile Yusuf Aga tayin edildi Bazi gunun tarihcileri bu tayinin yine Yusuf Ziyaeddin Aga gibi Gurcu asilli olan Sadrazam nin diger bir Gurcu asilliya iltimasi oldugunu iddia etmektedirler Yusuf Ziyaeddin Pasa 1785 1799 ile 1807 1811 donemlerinde uzun bir muddet diger gorevleri yaninda olarak maden emirligi gorevinde devam etmistir Gumushane ve Keban havzalarindaki gumus madeni isletmelerine yeterli sermaye tahsisiyle verimli calismasina onem vermis Ergani de bakir uretimine gecilmesini Malatya sancagi dahilinde yeni gumus madenlerinin acilmasini ve isletilmesini saglamistir Bu arada Firat Nehri uzerinden maden diregi kutuk ve komur nakliyati gelistirmistir Bu bolgede maden isletilmesinin guvenlikli ve istikrar icinde yapilmasi icin bolgede bulunan Kurt asiretlilerin eskiyalik faaliyetlerine son vermek icin buyuk ugras vermistir Bunun icin Maden de ozel zaptiye gucu kurmus bu zaptiye gucunu yetistirmis ve bolgeyi Kurt eskiyalardan temizlemistir Bu basarisi uzerine Istanbul merkezin de tasvibi ile Erzurum Diyarbekir Rakka ve Sivas eyalet valiliklerine bagli eyalet zaptiye gucleri kurulmus ve bunlar da Maden deki tecrubelerden yararlanarak kendi bolgelerini eskiyalardan temizlemislerdir Asayisin saglanip halkin korunmasi ozellikle maden sahalarinda olumsuzluklari gorulen Kurt eskiyasini tepelemesi faaliyetleri ile tum dogu bolgesi icinde en etkin ve en onemli devlet idarecisi haline geldi Askeri guc kullanmanin yaninda sorunlari hic kan dokulmeden uzlasma ile cozmekte basarili olmasi Istanbul da takdirle karsilandi Basarili hizmetleri dolayisiyla Malatya sancagi tevcih edildi 1792 de takiben vezirlik rutbesi verildi 1793 te Diyarbekir eyalet valiligine getirildi ve ek olarak 1794 te Erzurum eyalet valiligi 1796 da Cildir eyalet valiligi verildi Sonra Canik muhassilligi ve Karaman eyalet valiligine tayin edildi 1797 de istegi uzerine Cildir eyalet valilik gorevinden azledilip Trabzon valisi oldu Ilk kez III Selim tarafindan 20 Agustos 1798 de sadrazamlik makamina getirildi 25 Ekim de Istanbul a gelen pasa ilk icraat olarak o sirada Napolyon Bonapart yonetiminde Misir i isgal etmis olan Fransa ya karsi Ingiltere ve Rusya ile anlasma yapmak oldu Anlasma geregi 1799 da bir Osmanli Rus donanmasi Akdeniz e sefere cikti fetihler yapti Kendisi ayni yil Kaptan i Derya Gurcu Kucuk Huseyin Pasa ile birlikte ordunun basinda Misir a sefere cikti 1801 de Fransizlari yenerek Misir i geri aldi 1805 te sadrazamliktan istifa etti Beylerbeyi ndeki evinde inzivaya cekildi Canikli Tayyar Mahmut Pasa nin isyan cikarmasi uzerine Trabzon Valisi olarak gorevlendirildi Isyan bastirildiktan sonar Erzurum valisi 1808 de ise Sark Seraskeri Dogu Baskomutani oldu III Selim in tahttan indirilmesinden sonra Bagdat Basra Karaman Halep valiligi yapti Halep Valisi iken Mart 1809 da II Mahmut tarafindan sadrazamlik gorevine getirildi Istanbul a gitti Sadrazam oldugu sirada 1806 1812 Osmanli Rus Savasi devam etmekte idi Ruslar Osmanli topraklarina ilerlemekte oldugundan ordunun basinda Rumeli ye sefere cikti Iki yil Ruslarla savasan pasa 1811 de sadrazamliktan azledildi Sadrazamliktan azli uzerine once Dimetoka ya sonra Rodos Adasi na surgun edildi 1815 te vezirlik rutbesi iade edildi Egriboz Adasi ile Karli Ili Muhafizi oldu 1817 de Sakiz Adasi valiligine getirildi Bu gorevi surdururken 1819 da hayatini kaybetti Adadaki Seyh Ilyas Turbesi ne defnedildi EserleriKandilli Hamami ustalarindan Ayse Hanim ile evli olan ve ona buyuk bagliligi ile bilinen Pasa esi adina Istanbul Cengelkoy Havuz basinda bir cesme yaptirmistir Ayse Hanim tarafindan da Beylerbeyi Rustiye Mektebi yakininda bir cesme ve Malatya da da oglu annesi icin Ziyaeddin Pasa adina mescit yaptirilmistir Ziyaeddin Pasa ayrica Keban da Kallar mahallesinde cami medrese kutuphane ve tekke Kurt mahallesinde ise kiymetli bir cami yaptirmistir Kaynakca a b c Gurcistan Dostluk Dernegi Web Sitesi Yusuf Ziya Pasa sayfasi 1 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Mart 2011 a b Wittman W 1803 Travels in Turkey Asia Minor Syria and Across the Desert into Egypt during the Years 1799 1800 and 1801 Londra a b c d e f g h Beydilli Kemal 2013 Yusuf Ziya Pasa Turkiye Diyanet Isleri Vakfi Islam Ansiklopedisi Cilt 44 Sayfa 35 37 Ankara TDV Islam Arastirmalari Merkezi Diger bir kaynaga gore Mirahur Mustafa Pasa nin kolesi idi Bknz Yilmazcelik Ibrahim 2000 Osmanli Hakimiyeti Surecinde Diyarbakir Eyaleti Valileri 1516 1838 Firat Universitesi Sosyal Bilimler Dergisi Cilt 10 Sayi 1 Elazig Online 1 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Dis kaynaklarDanismend Ismail Hami 1961 Osmanli Devlet Erkani Istanbul Turkiye Yayinevi Buz Ayhan 2009 Osmanli Sadrazamlari Istanbul Neden Kitap ISBN 978 975 254 278 5 Toksoy Cemal 1999 Yusuf Ziyaeddin Pasa Yasamlari ve Yapitlariyla Osmanlilar Ansiklopedisi Istanbul Yapi Kredi Kultur Sanat Yayincilik A S C 2 s 689 ISBN 975 08 0073 7Dis baglantilarTektas Nazim 2002 Sadrazamlar Osmanli da Ikinci Adam Saltanati Istanbul Cati Yayinevi Google books 2 7 Aralik 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Beydilli Kemal 2013 Yusuf Ziya Pasa Turkiye Diyanet Isleri Vakfi Islam Ansiklopedisi Cilt 44 Sayfa 35 37 Ankara TDV Islam Arastirmalari Merkezi Online 3 24 Aralik 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Siyasi goreviOnce gelen Safranbolulu Izzet Mehmed Pasa Osmanli Sadrazami 30 Agustos 1798 24 Nisan 1805 Sonra gelen Bostancibasi Hafiz Ismail PasaOnce gelen Carhaci Ali Pasa Osmanli Sadrazami Mart 1809 10 Nisan 1811 Sonra gelen Laz Aziz Ahmed Pasa