Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kürdistan'daki Yahudiler'in tarihi (İbranice: יהדות כורדיסתאן, romanize: Yehudot Kurdistan), eski çağlardan beri İran'ın bir kısmını, Kuzey Irak'ı, Ermenistan'ı, Suriye yaşayan Yahudiler'e denir. Kültürleri ve giyim tarzları Müslüman Kürtler'e benzer. 1940 ve 50'lerde İsrail'e yapılan göçlere kadar kapalı bir toplum olarak yaşadılar.
 Revanduz Kuzey Irak'ta Kürt Yahudileri, 1905 | |
| Önemli nüfusa sahip bölgeler | |
|---|---|
 İsrail | 150.000 |
| Diller | |
| Din | |
Geçmişi
İnanışa göre, M.Ö. 8. yüzyılda Asurlular'ın İsrail Krallığı'nı almasıyla Kürdistan bölgesine sürülen bir grup İsrailoğulları insanı, bir süre sonra Asur'un başkentine yerleştirildiler. M.Ö. 1. yüzyılda başkenti Arbela (Erbil) olan Adiabene hanedanlığı Yahudilik'e geçti.Orta Çağ'ın Yahudi seyyahları olan ve 'ın hatıratlarına göre 12. yüzyılda bölgede 100 civarında Yahudiler'e ait yerleşim birimleri ve yüklü miktarda Yahudi nüfusu vardı. Ayrıca Tudela'lı Benjamin o dönemin Fars Kralı'na meydan okuyan mesihvari lideri David Alroy'dan ve onun Yahudileri Kudüs'e geri götürme planlarından bahseder. Bu seyyahlar Kürdistan Yahudileri'nin ticari ve ruhani merkezi olan Musul'da varlıklı Yahudi cemaatinden de bahseder. Haçlı Seferleri'nden korkan Suriye ve Filistin'deki Yahudiler Babil ve Kürdistan'a kaçtılar. Bu sıralarda Musul Yahudiler'in özerk yönetimindeydi.
1590 ve 1670 yılları arasında yaşayan ve haham Samuel Barzani'nin kızı olan Tora, Talmud ve Kabala bilgisi sayesinde ün kazandı ve yeşivada öğretmenlik yapan kocasının ölümüyle Tora konusunda başöğretmen ilan edildi. Böylece adına kadınlar için söylenen "Talmud bilgini" anlamına gelen tanna'it unvanı eklendi; Tanrı'nın gizli isimlerini bildiği zannedilir. Tanna'it Asenath ayrıca yazdığı şiirleri ve İbrani dili üzerine yaptığı yorumlarıyla da bilinir. Asenath'ın şiirleri kadın eliyle yazılmış ilk modern İbranice eserlerin ender örneklerindendir.
'taki peygamber Nahum'un, Nabi Yunis'deki peygamber Yona'nın ve Kerkük'teki peygamber Danyal'ın türbeleri Kürdistan'daki en önemli Yahudi anıtlarıdır. Ayrıca peygamber İlyas'ın ziyaret ettiğine inanılan mağaralar da Yahudiler için önemli mekanlardır.
Kürt Yahudileri Siyonizm konusunda da geri kalmamışlardır. 1920'lerde Irak Kürdistanı'ndan Kudüs'e yerleşen Lehi örgütü'nün ünlü liderlerindendir.
Kaynakça
- ^ http://www.slis.indiana.edu/faculty/meho/meho-bibliography-2001.pdf 24 Haziran 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (p.2)
- ^ . 28 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2009.
- ^ Encyclopedia Judaica'da Roth C s. 1296-1299 (Keter: Jerusalem 1972).
- ^ Encyclopaedia Judaica'da "Irbil/Arbil" maddesi
- ^ Ora Schwartz-Be'eri, The Jews of Kurdistan: Daily Life, Customs, Arts and Crafts, UPNE publishers, 2000, , s.26
- ^ Sally Berkovic, Straight Talk: My Dilemma As an Orthodox Jewish Woman, KTAV Publishing House, 1999, , s.226
- ^ Shirley Kaufamn, Galit Hasan-Rokem, Tamar Hess, Hebrew Feminist Poems from Antiquity to the Present: A Bilingual Anthology, Feminist Press, 1999, , s.7,9
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kurdistan daki Yahudiler in tarihi Ibranice יהדות כורדיסתאן romanize Yehudot Kurdistan eski caglardan beri Iran in bir kismini Kuzey Irak i Ermenistan i Suriye yasayan Yahudiler e denir Kulturleri ve giyim tarzlari Musluman Kurtler e benzer 1940 ve 50 lerde Israil e yapilan goclere kadar kapali bir toplum olarak yasadilar Kurt YahudileriRevanduz Kuzey Irak ta Kurt Yahudileri 1905Onemli nufusa sahip bolgelerIsrail150 000DillerBulunduklari ulkelerin dilleri ve Mizrahi Ibranicesi Kurtce Aramca ve Azerice Iran da DinYahudilikGecmisiInanisa gore M O 8 yuzyilda Asurlular in Israil Kralligi ni almasiyla Kurdistan bolgesine surulen bir grup Israilogullari insani bir sure sonra Asur un baskentine yerlestirildiler M O 1 yuzyilda baskenti Arbela Erbil olan Adiabene hanedanligi Yahudilik e gecti Orta Cag in Yahudi seyyahlari olan ve in hatiratlarina gore 12 yuzyilda bolgede 100 civarinda Yahudiler e ait yerlesim birimleri ve yuklu miktarda Yahudi nufusu vardi Ayrica Tudela li Benjamin o donemin Fars Krali na meydan okuyan mesihvari lideri David Alroy dan ve onun Yahudileri Kudus e geri goturme planlarindan bahseder Bu seyyahlar Kurdistan Yahudileri nin ticari ve ruhani merkezi olan Musul da varlikli Yahudi cemaatinden de bahseder Hacli Seferleri nden korkan Suriye ve Filistin deki Yahudiler Babil ve Kurdistan a kactilar Bu siralarda Musul Yahudiler in ozerk yonetimindeydi 1590 ve 1670 yillari arasinda yasayan ve haham Samuel Barzani nin kizi olan Tora Talmud ve Kabala bilgisi sayesinde un kazandi ve yesivada ogretmenlik yapan kocasinin olumuyle Tora konusunda basogretmen ilan edildi Boylece adina kadinlar icin soylenen Talmud bilgini anlamina gelen tanna it unvani eklendi Tanri nin gizli isimlerini bildigi zannedilir Tanna it Asenath ayrica yazdigi siirleri ve Ibrani dili uzerine yaptigi yorumlariyla da bilinir Asenath in siirleri kadin eliyle yazilmis ilk modern Ibranice eserlerin ender orneklerindendir taki peygamber Nahum un Nabi Yunis deki peygamber Yona nin ve Kerkuk teki peygamber Danyal in turbeleri Kurdistan daki en onemli Yahudi anitlaridir Ayrica peygamber Ilyas in ziyaret ettigine inanilan magaralar da Yahudiler icin onemli mekanlardir Kurt Yahudileri Siyonizm konusunda da geri kalmamislardir 1920 lerde Irak Kurdistani ndan Kudus e yerlesen Lehi orgutu nun unlu liderlerindendir Kaynakca http www slis indiana edu faculty meho meho bibliography 2001 pdf 24 Haziran 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde p 2 28 Temmuz 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Mart 2009 Encyclopedia Judaica da Roth C s 1296 1299 Keter Jerusalem 1972 Encyclopaedia Judaica da Irbil Arbil maddesi Ora Schwartz Be eri The Jews of Kurdistan Daily Life Customs Arts and Crafts UPNE publishers 2000 ISBN 9652782386 s 26 Sally Berkovic Straight Talk My Dilemma As an Orthodox Jewish Woman KTAV Publishing House 1999 ISBN 0881256617 s 226 Shirley Kaufamn Galit Hasan Rokem Tamar Hess Hebrew Feminist Poems from Antiquity to the Present A Bilingual Anthology Feminist Press 1999 ISBN 1558612246 s 7 9