Kıtlık sonrası, çoğu malın minimum insan emeğine ihtiyaç duyularak büyük miktarda üretilebildiği ve bu sayede malların herkes tarafından çok ucuza ve hatta ücretsiz olarak elde edilebildiği hakkında bir teorik ekonomik durumdur.
Kıtlık sonrası, tüm mallar ve hizmetler için kıtlığın sona erdiği anlamına gelmez. Bununla birlikte, tüm insanların temel hayatta kalma ihtiyaçlarıyla birlikte önemli bir mal ve hizmet talebinin de kolayca karşılanabildiği anlamına gelir. Konuyla ilgili yazarlar genellikle kıtlık sonrası bir dünyada bazı malların yine de kıt kalmaya devam edeceğini vurgulamaktadır.
Modeller
Spekülatif teknoloji
"Kıtlık sonrası" dönemden söz eden fütüristler, otomasyonlu üretim teknolojilerindeki gelişmelere dayanan ekonomiler önermektedir. Genellikle kendi kendini çoğaltabilen makineler fikri, yeterli hammadde ve enerji sağlandığında teorik olarak neredeyse tüm malları bol miktarda üretebilen iş bölümünün benimsenmesi anlamına gelmektedir.
Şu anda mevcut olmayan moleküler birleştiriciler veya nanofabrikalar gibi nanoteknolojinin daha spekülatif formları, doğru talimatlarla gerekli hammadde ve enerji verildiğinde belirtilen herhangi bir ürünü kendiliğinden üretebilecek araçların ortaya çıkma ihtimalini yükseltmektedir ve birçok nanoteknoloji meraklısı bunun kıtlık sonrası bir dünyanın müjdecisi olacağını öne sürmektedir.
Daha yakın bir gelecekte, robotlar kullanılarak fiziksel emeğin artan oranda otomasyonu, kıtlık sonrası bir ekonomi yaratmanın yolu olarak sıklıkla tartışılmaktadır.
Hızlı prototipleme makinelerinin giderek daha çok yönlü biçimlerinin ve RepRap olarak bilinen bir makinenin varsayımsal olarak kendi kendini kopyalayan versiyonunun da, kıtlık sonrası bir ekonomi için ihtiyaç duyulan mal bolluğunun yaratılmasına yardımcı olacağı düşünülmektedir. RepRap projesinin yaratıcısı Adrian Bowyer gibi kendini kopyalayan makinelerin destekçileri, bir kendini kopyalayan makine tasarlandığında, bu makineye sahip olan herkesin daha fazla kopya üretebileceğini ve satabileceğini (ayrıca diğer satıcılardan daha düşük bir fiyat talep edebileceğini) savunmaktadır. Buna göre, piyasa rekabetinin doğal olarak bu tür makinelerin maliyetini kar elde etmek için gereken asgari seviyeye düşüreceği düşünülmektedir. Bu durumda, makineye girdi olarak girmesi gereken malzeme ve enerji maliyetinin hemen üstünde ve aynı şey makinenin yapabileceği diğer ürünler için de geçerli olmalıdır.
Tam otomasyonlu üretimde bile, hammadde ve enerji bulunabilirliğinin yanı sıra üretim teknolojilerinin yol açtığı ekolojik hasarlar, üretilecek mal sayısına kısıtlamalar getirecektir. Teknolojik bereketi destekleyenler, gelecekte enerji ve hammadde kaynaklarının tükenmesini önlemek ve ekolojik zararı azaltmak için genellikle yenilenebilir enerjinin daha fazla kullanılmasını ve daha fazla geri dönüşümü savunurlar. Güneş panellerinin maliyeti düşmeye devam ettiğinden özellikle güneş enerjisi sıklıkla vurgulanmaktadır ve bu fikri destekleyenler, yıllık olarak Dünya yüzeyine çarpan toplam güneş enerjisinin bu rakamı fazkasıyla aştığını belirtiyor. Bu mikta uygarlığımızın mevcut yıllık enerji kullanımına kıyasla binlerce kat fazladır.
Ayrıca, bazen mevcut enerji ve hammaddelerin Dünya'nın dışındaki kaynaklara da başvurularak önemli ölçüde artırılabileceğini ileri sürmektedirler. Örneğin asteroit madenciliği bazen nikel gibi birçok faydalı metalin kıtlığını büyük ölçüde azaltmanın bir yolu olarak tartışılmaktadır. İlk asteroid madenciliği için mürettebatlı görevler söz konusu olsa da, insanlığın eninde sonunda kendi kendini kopyalayan makinelerle otomasyonlu bir madencilik yapabileceğini umut edenler de bulunuyor. Eğer bu yapılırsa, tek sermaye harcaması kendi kendini kopyalayan tek bir birim olacaktır ve bundan sonra birimlerin sayısı daha fazla masraf olmadan kopyalanabilir, sadece daha fazlasını inşa etmek için gereken mevcut hammaddelerle sınırlı kalır.
Sosyal
Dünya Gelecek Derneği'nin bir raporu, kapitalizmin tarihsel olarak kıtlıktan nasıl yararlandığını inceledi. Kaynak kıtlığının artması, fiyatlarda artışa ve dalgalanmalara yol açarak kaynakların daha etkin kullanılmasını teşvik eder ve bu da teknolojide ilerlemeye neden olur. Sonuç olarak, masraflar önemli ölçüde azalır ve neredeyse sıfıra düşer. Bu nedenle, artan kaynak kıtlığı ile birlikte dünya, 2050 ile 2075 arasında kıtlık sonrası bir çağa gireceği iddia edilmektedir.
Murray Bookchin'in 1971 tarihli makale derlemesi , sosyal ekolojiye, liberteryen belediyeciliğe ve temel kaynakların bolluğuna dayalı bir ekonominin ana hatlarını çiziyor.Sanayi sonrası toplumların kıtlık sonrası toplumlara dönüşme potansiyeline sahip olabileceğini savunuyor. Böyle bir kalkınma, "bolluk teknolojisinde gizli olan sosyal ve kültürel potansiyelin hayata geçirilmesini" mümkün kılacaktır.
Bookchin, yirminci yüzyıldaki ileri teknolojinin mümkün kıldığı üretim artışının, insanların ihtiyaçlarını ve ekolojik sürdürülebilirliğin göz ardı edilerek piyasa kârının peşinde koştuğunu iddia etmektedir. Sermaye birikimi artık kurtuluşun önkoşulu olarak görülemez ve işçi sınıfının özgürlük mücadelesinde devlet, toplumsal hiyerarşi ve öncü siyasi partiler gibilerinin gerekli olduğu düşüncesini bir efsane olarak çürütülebilir.
Marksizm
Karl Marx, Grundrisse'sinin "Makineler Üzerine Parça" olarak bilinen bir bölümünde, Post-kapitalist bir topluma geçiş, otomasyondaki ilerlemelerle birlikte zorunlu malların üretimi için gereken işgücünde önemli azalmalara olanak sağlayacak ve nihayetinde tüm insanların bilim, sanat ve yaratıcı faaliyetler için kayda değer miktarda boş zamana sahip olacağı bir aşamaya ulaşılacağını savunmuştur. Bu durum, bazı yorumcular tarafından daha sonra "kıtlık sonrası" olarak tanımlanmıştır. Marx, sermaye birikimine dayalı bir iktisadi büyüme dinamiği olan kapitalizmin işçilerin emek fazlasının sömürüsüne dayandığını, ancak post-kapitalist bir toplumda buna izin verilebileceğini ileri sürmüştür:
Bireylerin özgürce gelişmesi ve dolayısıyla emek fazlasının ortaya çıkması için gereken emek süresinin azaltılması değil, toplumun gerekli emek gücünün genel olarak asgariye indirilmesi ve bunun da bireylerin sanatsal, bilimsel vb. gelişimlerine, hepsi için serbest bırakılan zamanda ve oluşturulan olanaklarla tekabül etmesidir.
Marx'ın post-kapitalist komünist toplum kavramı, otomasyonun sağladığı bolluk sayesinde malların özgürce dağıtımını içermektedir. Tam gelişmiş komünist ekonomik sistemin, bir önceki sosyalist sistemden gelişeceği varsayılmaktadır. Marx, üretim araçlarının kamusal mülkiyetine dayalı bir sistem olan sosyalizmin, üretken teknolojiyi daha da ilerleterek tam gelişmiş komünizme doğru bir ilerleme sağlayacağı görüşündeydi. Sosyalizm altında, giderek artan otomasyon düzeyleriyle birlikte, artan oranda mal ücretsiz olarak dağıtılacaktır.
Marx, kapitalist bir toplumda yalnızca teknolojik ilerlemeler yoluyla fiziksel işgücünün çoğunun ortadan kaldırılacağına inanmadı, çünkü kapitalizmin içinde artan otomasyona karşı çıkan ve sınırlı bir noktadan sonra gelişmesini engelleyen belirli eğilimlerin olduğuna inanıyordu, bu yüzden kapitalizm yıkılana kadar kol emeği ortadan kalkamazdı. Marx'la ilgili bazı eleştirmenler, Grundrisse'yi yazdığı dönemde, bu karşı yönelimlere karşın, gelişen otomasyon nedeniyle kapitalizmin yıkılmasının artık önlenemez olduğunu sandığını, oysa büyük eseri Kapital'e gelince bu düşünceden vazgeçerek, kapitalizmin devrilmediği takdirde kendini sürekli yenileyebileceğine inandığını ileri sürmüşlerdir.
Kurguda Kıtlık Sonrası
Edebiyat
- Frederik Pohl'un Midas Vebası adlı kısa romanında, robotların insanlığın zevk aldığı malları aşırı derecede ürettiği bir dünyayı anlatır. Alt sınıftaki "yoksullar", robotların aşırı üretimine ayak uydurmaya çalışarak hayatlarını çılgınca tüketimle geçirmek zorunda kalırken, üst sınıftaki "zenginler" sade bir hayat yaşayamaktadır.
- Kim Stanley Robinson'un Mars üçlemesi, Mars'ın bir insan kolonisi olarak yaşanabilir hale getirilmesini ve kıtlık sonrası bir toplumun kurulmasını anlatmaktadır.
- Iain M. Banks'in Kültür serisinde, teknolojinin tüm üretimi otomatikleştirmesi sonucunda, paranın ya da paranın kullanımının olmadığı bir kıtlık sonrası ekonomiye odaklanmaktadır. Kültürdeki insanlar açık ve sosyal açıdan hoşgörülü bir toplumda kendi çıkarlarının peşinden gitmekte de özgürdür.
- Kültür romanlarında tasvir edilen toplum, bazı yorumcular tarafından "komünist" veya " anarko-komünist " olarak tanımlanmıştır. Banks'in yakın arkadaşı ve bilimkurgu yazarı arkadaşı Ken MacLeod, Kültür'ün Marx'ın komünizminin hayata geçirilmesi olarak görülebileceğini söyler ama şunları ekler: "Radikal solla ne kadar dostane olursa olsun, Iain'in uzun vadeli olasılıklarla bağlantı kurmaya pek az ilgisi vardı." Radikal sola ne kadar yakın olursa olsun, Iain'in ütopyanın uzun vadeli ihtimalini şimdi ve burada radikal siyasetle ilişkilendirmekle pek ilgisi olmadı. Onun gözünde önemli olan, teknolojik ilerlemeyi, özellikle de uzay gelişimini sürdürerek ütopik ihtimali canlı tutmak ve bu arada gerçek dünyada rasyonel ve insancıl olan her türlü politika ve siyaseti sonuna kadar desteklemekti."
- Cory Doctorow ve Charles Stross'un yazdığı The Rapture of the Nerds, kıtlık sonrası bir toplumda geçmektedir ve "yıkıcı" teknolojiyi vardır. Kitap ismi, bilimkurgu yazarı Ken MacLeod tarafından üretilen teknolojik tekillik konusunda bir aşağılamayı içerir.
- Con Blomberg'in 1959 tarihli kısa öyküsü Satış Konuşması, toplumun aşırı üretimin yükünü azaltmak için tüketimi teşvik ettiği kıtlık sonrası bir toplumu tasvir etmektedir. Üretimi daha da azaltmak amacıyla, insanların yaratma ihtiyaçlarını karşılamak için sanal gerçeklik kullanılmaktadır.
- Cory Doctorow'un romanı Walkaway, kıtlık sonrası fikrine farklı modern bir bakış sunuyor. 3 boyulu baskının ortaya çıkışıyla ve özellikle bunları daha iyi imalatçılar üretmek için kullanılmasıyla atık veya atılmış malzemeleri arayıp yeniden işleyebilen makinelerin de ortaya çıkışıyla birlikte, kahramanların artık yaşamın temel ihtiyaçlarına gerek kalmayan bir düzeni ortaya çıkarıyor.
Televizyon ve film
- Uzay Yolu: Yeni Nesil ve Uzay Yolu: Derin Uzay Dokuz adlı televizyon dizilerinde tasvir edilen 24. yüzyıl insan toplumu, enerjiyi anında maddeye dönüştüren bir makine olan " replikatör(çoğaltıcı) "nın icadıyla beraber ortaya çıkan bir kıtlık sonrası toplumdur.Uzay Yolu: İlk Temas filminde Kaptan Jean-Luc Picard şunları söylüyor: "Servet edinmek artık hayatımızın lokomotifi değil. Kendimizi ve insanlığın geri kalan kısmını daha iyi hale getirebilmek için çabalıyoruz." Bu evrende (en azından Birleşik Gezegenler Federasyonu'nda ), 22. yüzyıldan itibaren paranın Dünya'daki geçerliliği sona ermiştir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Sadler, Philip (2010), Sustainable Growth in a Post-Scarcity World: Consumption, Demand, and the Poverty Penalty, Surrey, England: Gower Applied Business Research, s. 7, ISBN , 9 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 28 Aralık 2023
- ^ Robert Chernomas. (1984). "Keynes on Post-Scarcity Society 13 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .." In: Journal of Economic Issues, 18(4).
- ^ Burnham, Karen (22 Haziran 2015), , Strange Horizons, 27 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 14 Kasım 2015,
By post-scarcity economics, we're generally talking about a system where all the resources necessary to fulfill the basic needs (and a good chunk of the desires) of the population are available.
- ^ a b c d e Frase, Peter (Kış 2012). . , 5. 17 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Sadler, Philip (2010). Sustainable Growth in a Post-Scarcity World: Consumption, Demand, and the Poverty Penalty. Surrey, England: Gower Applied Business Research. s. 57. ISBN . 7 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Aralık 2023.
- ^ Das, Abhimanyu; Anders, Charlie Jane (30 Eylül 2014). . . 17 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2015.
- ^ Drexler 1986, See the first paragraph of the section (archived December 20, 2011) in Chapter 6.
- ^ Peters, Marginson & Murphy 2009, pp. 11
- ^ Drexler 1986
- ^ Sparrow, Rob (2007), "Negotiating the nanodivides", Hodge, Graeme A.; Bowman, Diana; Ludlow, Karinne (Ed.), New Global Frontiers in Regulation: The Age of Nanotechnology, Cheltenham, England: Edward Elgar Publishing Limited, s. 98, ISBN , 7 Ekim 2023 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 28 Aralık 2023
- ^ Barfield, Thomas (2 Eylül 2010), , , 17 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 12 Aralık 2016
- ^ Wohlsen, Marcus (8 Ağustos 2014), "When Robots Take All the Work, What'll Be Left for Us to Do?", Wired, 10 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 11 Mart 2017
- ^ Merchant, Brian (18 Mart 2015), , , 18 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 12 Aralık 2016
- ^ Peters, Marginson & Murphy 2009, pp. 75–76
- ^ Gordon, Stephen; Bowyer, Adrian (22 Nisan 2005). . 17 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Kasım 2015.
- ^ Biever, Celeste (18 Mart 2005), , New Scientist, 17 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 8 Eylül 2017
- ^ Diamandis, Peter H. (2012), Abundance: The Future is Better Than You Think, New York, New York: , s. 6, ISBN , 7 Ekim 2023 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 28 Aralık 2023
- ^ Drexler 1986. See the section "The Limits to Resources" 6 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . in Chapter 10.
- ^ a b Thomson, Iain (24 Ocak 2013), , , 17 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 8 Eylül 2017
- ^ a b Drexler 1986, See the section "Abundance" 6 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . in Chapter 6.
- ^ Aguilar-Millan, Stephen; Feeney, Ann; Oberg, Amy; Rudd, Elizabeth (2009). "The Post-Scarcity World of 2050–2075" (PDF). The Futurist. . 28 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 28 Aralık 2023.
- ^ Call, Lewis (2002). Postmodern Anarchism. Lexington: Lexington Books. ISBN .
- ^ "Post-Scarcity Anarchism". . 4 Aralık 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ağustos 2016.
- ^ Barbour, Charles (2012). The Marx Machine: Politics, Polemics, Ideology. Lexington Books. s. 118. ISBN . 7 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Aralık 2023.
- ^ The section known as the "Fragment on Machines" can be read online here 11 Aralık 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
- ^ Jessop, Bob; Wheatley, Russell (1999). Karl Marx's Social and Political Thought, Volume 8. Routledge. s. 9. ISBN . 7 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Aralık 2023.
Marx in the Grundrisse speaks of a time when systematic automation will be developed to the point where direct human labor power will be a source of wealth. The preconditions will be created by capitalism itself. It will be an age of true mastery of nature, a post-scarcity age, when men can turn from alienating and dehumanizing labor to the free use of leisure in the pursuit of the sciences and arts.
- ^ Marx 1973, pp. 706
- ^ Wood 1996, pp. 248–249. "Affluence and increased provision of free goods would reduce alienation in the work process and, in combination with (1), the alienation of man's 'species-life'. Greater leisure would create opportunities for creative and artistic activity outside of work."
- ^ Wood 1996, pp. 248. "In particular, this economy would possess (1) social ownership and control of industry by the 'associated producers' and (2) a sufficiently high level of economic development to enable substantial progress toward 'full communism' and thereby some combination of the following: super affluence; distribution of an increasing proportion of commodities as if they were free goods; an increase in the proportion of collective goods..."
- ^ Marx 1973, pp. 51–52.
- ^ Tomba, Massimiliano (2013). Marx's Temporalities. Koninklijke Brill NV. s. 76. ISBN . 7 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Aralık 2023.
- ^ Bellofiore, Riccardo; Starosta, Guido; Thomas, Peter D. (2013). In Marx's Laboratory: Critical Interpretations of the Grundrisse. Koninklijke Brill NV. s. 9. ISBN . 7 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Aralık 2023.
- ^ Easterling, Stuart (November–December 2003). . International Socialist Review (32). 10 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Kasım 2015.
- ^ a b c Walter, Damien (11 Ekim 2012), , , 17 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi
- ^ Banks, Iain M. . 22 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2015. Link is to an archived copy of the site that Banks linked to on his .
- ^ Banks, Iain M. (1987). Consider Phlebas. Orbit. ISBN .
He could not believe the ordinary people in the Culture really wanted the war, no matter how they had voted. They had their communist Utopia. They were soft and pampered and indulged, and the Contact section's evangelical materialism provided their consciencesalving good works. What more could they want?
- ^ Parsons, Michael; Banks, Iain M. (16 Kasım 2012), , , 15 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi,
It is my vision of what you do when you are in that post-scarcity society, you can completely indulge myself. The Culture has no , no one has to work, so all work is a form of .
- ^ Roberts, Jude; Banks, Iain M. (3 Kasım 2014), , Strange Horizons, 24 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 23 Kasım 2015,
This is not say that Libertarianism can't represent a progressive force, in the right circumstances, and I don't doubt there will be significant areas where I would agree with Libertarianism. But, really; which bit of not having private property, and the absence of money in the Culture novels, have these people missed?
- ^ Cramer & Hartwell, Kathryn & David G. (10 Temmuz 2007). The Space Opera Renaissance. Orb Books. s. 298. ISBN . 7 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Aralık 2023.
Iain M. Banks and his brother-in-arms, Ken MacLeod, both take a Marxist line: Banks with his communist-bloc 'Culture' novels, and MacLeod with his 'hard-left libertarian' factions.
- ^ Poole, Steven (8 Şubat 2008), , The Guardian, 24 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi
- ^ Liptak, Andrew (19 Aralık 2014), , Kirkus Reviews, 24 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi
- ^ Blomberg (1959).
- ^ Gallagher, Sean (25 Nisan 2017). . Ars Technica. . 27 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2017.
- ^ Doctorow, Cory (2017). Walkaway. Head of Zeus. ISBN .
- ^ Fung, Brian; Peterson, Andrea; Tsukayama, Hayley; Saadia, Manu; Salmon, Felix (7 Temmuz 2015), , The Washington Post, 17 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 8 Eylül 2017
- ^ Baxter, Stephen (2007), "The Cold Equations: Extraterrestrial Liberty in Science Fiction", Cockell, Charles S. (Ed.), The Meaning of Liberty Beyond Earth, , s. 26, ISBN , 7 Ekim 2023 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 28 Aralık 2023
- Blomberg, Con (December 1959). "Sales Talk". Galaxy. 18 (2). ss. 48-59. Erişim tarihi: 15 Haziran 2014.
- Drexler, Eric K. (1986). . Anchor Books. 24 Ocak 2018 tarihinde kaynağından (full text online) arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Aralık 2006. See also .
- Marx, Karl (1973). Grundrisse: Foundations of the Critique of Political Economy (Rough Draft). Nicolaus, Martin tarafından çevrildi. Foreword by Martin Nicolaus. Penguin Books. ISBN .
- Peters, Michael A.; Marginson, Simon; Murphy, Peter (2009). Creativity and the Global Knowledge Economy. New York: Peter Lang Publishing. ISBN .
- Wood, John Cunningham (1996). Karl Marx's Economics: Critical Assessments I. Routledge. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kitlik sonrasi cogu malin minimum insan emegine ihtiyac duyularak buyuk miktarda uretilebildigi ve bu sayede mallarin herkes tarafindan cok ucuza ve hatta ucretsiz olarak elde edilebildigi hakkinda bir teorik ekonomik durumdur Kitlik sonrasi tum mallar ve hizmetler icin kitligin sona erdigi anlamina gelmez Bununla birlikte tum insanlarin temel hayatta kalma ihtiyaclariyla birlikte onemli bir mal ve hizmet talebinin de kolayca karsilanabildigi anlamina gelir Konuyla ilgili yazarlar genellikle kitlik sonrasi bir dunyada bazi mallarin yine de kit kalmaya devam edecegini vurgulamaktadir ModellerSpekulatif teknoloji Kitlik sonrasi donemden soz eden futuristler otomasyonlu uretim teknolojilerindeki gelismelere dayanan ekonomiler onermektedir Genellikle kendi kendini cogaltabilen makineler fikri yeterli hammadde ve enerji saglandiginda teorik olarak neredeyse tum mallari bol miktarda uretebilen is bolumunun benimsenmesi anlamina gelmektedir Su anda mevcut olmayan molekuler birlestiriciler veya nanofabrikalar gibi nanoteknolojinin daha spekulatif formlari dogru talimatlarla gerekli hammadde ve enerji verildiginde belirtilen herhangi bir urunu kendiliginden uretebilecek araclarin ortaya cikma ihtimalini yukseltmektedir ve bircok nanoteknoloji meraklisi bunun kitlik sonrasi bir dunyanin mujdecisi olacagini one surmektedir Daha yakin bir gelecekte robotlar kullanilarak fiziksel emegin artan oranda otomasyonu kitlik sonrasi bir ekonomi yaratmanin yolu olarak siklikla tartisilmaktadir Hizli prototipleme makinelerinin giderek daha cok yonlu bicimlerinin ve RepRap olarak bilinen bir makinenin varsayimsal olarak kendi kendini kopyalayan versiyonunun da kitlik sonrasi bir ekonomi icin ihtiyac duyulan mal bollugunun yaratilmasina yardimci olacagi dusunulmektedir RepRap projesinin yaraticisi Adrian Bowyer gibi kendini kopyalayan makinelerin destekcileri bir kendini kopyalayan makine tasarlandiginda bu makineye sahip olan herkesin daha fazla kopya uretebilecegini ve satabilecegini ayrica diger saticilardan daha dusuk bir fiyat talep edebilecegini savunmaktadir Buna gore piyasa rekabetinin dogal olarak bu tur makinelerin maliyetini kar elde etmek icin gereken asgari seviyeye dusurecegi dusunulmektedir Bu durumda makineye girdi olarak girmesi gereken malzeme ve enerji maliyetinin hemen ustunde ve ayni sey makinenin yapabilecegi diger urunler icin de gecerli olmalidir Tam otomasyonlu uretimde bile hammadde ve enerji bulunabilirliginin yani sira uretim teknolojilerinin yol actigi ekolojik hasarlar uretilecek mal sayisina kisitlamalar getirecektir Teknolojik bereketi destekleyenler gelecekte enerji ve hammadde kaynaklarinin tukenmesini onlemek ve ekolojik zarari azaltmak icin genellikle yenilenebilir enerjinin daha fazla kullanilmasini ve daha fazla geri donusumu savunurlar Gunes panellerinin maliyeti dusmeye devam ettiginden ozellikle gunes enerjisi siklikla vurgulanmaktadir ve bu fikri destekleyenler yillik olarak Dunya yuzeyine carpan toplam gunes enerjisinin bu rakami fazkasiyla astigini belirtiyor Bu mikta uygarligimizin mevcut yillik enerji kullanimina kiyasla binlerce kat fazladir Ayrica bazen mevcut enerji ve hammaddelerin Dunya nin disindaki kaynaklara da basvurularak onemli olcude artirilabilecegini ileri surmektedirler Ornegin asteroit madenciligi bazen nikel gibi bircok faydali metalin kitligini buyuk olcude azaltmanin bir yolu olarak tartisilmaktadir Ilk asteroid madenciligi icin murettebatli gorevler soz konusu olsa da insanligin eninde sonunda kendi kendini kopyalayan makinelerle otomasyonlu bir madencilik yapabilecegini umut edenler de bulunuyor Eger bu yapilirsa tek sermaye harcamasi kendi kendini kopyalayan tek bir birim olacaktir ve bundan sonra birimlerin sayisi daha fazla masraf olmadan kopyalanabilir sadece daha fazlasini insa etmek icin gereken mevcut hammaddelerle sinirli kalir Sosyal Dunya Gelecek Dernegi nin bir raporu kapitalizmin tarihsel olarak kitliktan nasil yararlandigini inceledi Kaynak kitliginin artmasi fiyatlarda artisa ve dalgalanmalara yol acarak kaynaklarin daha etkin kullanilmasini tesvik eder ve bu da teknolojide ilerlemeye neden olur Sonuc olarak masraflar onemli olcude azalir ve neredeyse sifira duser Bu nedenle artan kaynak kitligi ile birlikte dunya 2050 ile 2075 arasinda kitlik sonrasi bir caga girecegi iddia edilmektedir Murray Bookchin in 1971 tarihli makale derlemesi sosyal ekolojiye liberteryen belediyecilige ve temel kaynaklarin bolluguna dayali bir ekonominin ana hatlarini ciziyor Sanayi sonrasi toplumlarin kitlik sonrasi toplumlara donusme potansiyeline sahip olabilecegini savunuyor Boyle bir kalkinma bolluk teknolojisinde gizli olan sosyal ve kulturel potansiyelin hayata gecirilmesini mumkun kilacaktir Bookchin yirminci yuzyildaki ileri teknolojinin mumkun kildigi uretim artisinin insanlarin ihtiyaclarini ve ekolojik surdurulebilirligin goz ardi edilerek piyasa karinin pesinde kostugunu iddia etmektedir Sermaye birikimi artik kurtulusun onkosulu olarak gorulemez ve isci sinifinin ozgurluk mucadelesinde devlet toplumsal hiyerarsi ve oncu siyasi partiler gibilerinin gerekli oldugu dusuncesini bir efsane olarak curutulebilir Marksizm Karl Marx Grundrisse sinin Makineler Uzerine Parca olarak bilinen bir bolumunde Post kapitalist bir topluma gecis otomasyondaki ilerlemelerle birlikte zorunlu mallarin uretimi icin gereken isgucunde onemli azalmalara olanak saglayacak ve nihayetinde tum insanlarin bilim sanat ve yaratici faaliyetler icin kayda deger miktarda bos zamana sahip olacagi bir asamaya ulasilacagini savunmustur Bu durum bazi yorumcular tarafindan daha sonra kitlik sonrasi olarak tanimlanmistir Marx sermaye birikimine dayali bir iktisadi buyume dinamigi olan kapitalizmin iscilerin emek fazlasinin somurusune dayandigini ancak post kapitalist bir toplumda buna izin verilebilecegini ileri surmustur Bireylerin ozgurce gelismesi ve dolayisiyla emek fazlasinin ortaya cikmasi icin gereken emek suresinin azaltilmasi degil toplumun gerekli emek gucunun genel olarak asgariye indirilmesi ve bunun da bireylerin sanatsal bilimsel vb gelisimlerine hepsi icin serbest birakilan zamanda ve olusturulan olanaklarla tekabul etmesidir Marx in post kapitalist komunist toplum kavrami otomasyonun sagladigi bolluk sayesinde mallarin ozgurce dagitimini icermektedir Tam gelismis komunist ekonomik sistemin bir onceki sosyalist sistemden gelisecegi varsayilmaktadir Marx uretim araclarinin kamusal mulkiyetine dayali bir sistem olan sosyalizmin uretken teknolojiyi daha da ilerleterek tam gelismis komunizme dogru bir ilerleme saglayacagi gorusundeydi Sosyalizm altinda giderek artan otomasyon duzeyleriyle birlikte artan oranda mal ucretsiz olarak dagitilacaktir Marx kapitalist bir toplumda yalnizca teknolojik ilerlemeler yoluyla fiziksel isgucunun cogunun ortadan kaldirilacagina inanmadi cunku kapitalizmin icinde artan otomasyona karsi cikan ve sinirli bir noktadan sonra gelismesini engelleyen belirli egilimlerin olduguna inaniyordu bu yuzden kapitalizm yikilana kadar kol emegi ortadan kalkamazdi Marx la ilgili bazi elestirmenler Grundrisse yi yazdigi donemde bu karsi yonelimlere karsin gelisen otomasyon nedeniyle kapitalizmin yikilmasinin artik onlenemez oldugunu sandigini oysa buyuk eseri Kapital e gelince bu dusunceden vazgecerek kapitalizmin devrilmedigi takdirde kendini surekli yenileyebilecegine inandigini ileri surmuslerdir Kurguda Kitlik SonrasiEdebiyat Frederik Pohl un Midas Vebasi adli kisa romaninda robotlarin insanligin zevk aldigi mallari asiri derecede urettigi bir dunyayi anlatir Alt siniftaki yoksullar robotlarin asiri uretimine ayak uydurmaya calisarak hayatlarini cilginca tuketimle gecirmek zorunda kalirken ust siniftaki zenginler sade bir hayat yasayamaktadir Kim Stanley Robinson un Mars uclemesi Mars in bir insan kolonisi olarak yasanabilir hale getirilmesini ve kitlik sonrasi bir toplumun kurulmasini anlatmaktadir Iain M Banks in Kultur serisinde teknolojinin tum uretimi otomatiklestirmesi sonucunda paranin ya da paranin kullaniminin olmadigi bir kitlik sonrasi ekonomiye odaklanmaktadir Kulturdeki insanlar acik ve sosyal acidan hosgorulu bir toplumda kendi cikarlarinin pesinden gitmekte de ozgurdur Kultur romanlarinda tasvir edilen toplum bazi yorumcular tarafindan komunist veya anarko komunist olarak tanimlanmistir Banks in yakin arkadasi ve bilimkurgu yazari arkadasi Ken MacLeod Kultur un Marx in komunizminin hayata gecirilmesi olarak gorulebilecegini soyler ama sunlari ekler Radikal solla ne kadar dostane olursa olsun Iain in uzun vadeli olasiliklarla baglanti kurmaya pek az ilgisi vardi Radikal sola ne kadar yakin olursa olsun Iain in utopyanin uzun vadeli ihtimalini simdi ve burada radikal siyasetle iliskilendirmekle pek ilgisi olmadi Onun gozunde onemli olan teknolojik ilerlemeyi ozellikle de uzay gelisimini surdurerek utopik ihtimali canli tutmak ve bu arada gercek dunyada rasyonel ve insancil olan her turlu politika ve siyaseti sonuna kadar desteklemekti Cory Doctorow ve Charles Stross un yazdigi The Rapture of the Nerds kitlik sonrasi bir toplumda gecmektedir ve yikici teknolojiyi vardir Kitap ismi bilimkurgu yazari Ken MacLeod tarafindan uretilen teknolojik tekillik konusunda bir asagilamayi icerir Con Blomberg in 1959 tarihli kisa oykusu Satis Konusmasi toplumun asiri uretimin yukunu azaltmak icin tuketimi tesvik ettigi kitlik sonrasi bir toplumu tasvir etmektedir Uretimi daha da azaltmak amaciyla insanlarin yaratma ihtiyaclarini karsilamak icin sanal gerceklik kullanilmaktadir Cory Doctorow un romani Walkaway kitlik sonrasi fikrine farkli modern bir bakis sunuyor 3 boyulu baskinin ortaya cikisiyla ve ozellikle bunlari daha iyi imalatcilar uretmek icin kullanilmasiyla atik veya atilmis malzemeleri arayip yeniden isleyebilen makinelerin de ortaya cikisiyla birlikte kahramanlarin artik yasamin temel ihtiyaclarina gerek kalmayan bir duzeni ortaya cikariyor Televizyon ve film Uzay Yolu Yeni Nesil ve Uzay Yolu Derin Uzay Dokuz adli televizyon dizilerinde tasvir edilen 24 yuzyil insan toplumu enerjiyi aninda maddeye donusturen bir makine olan replikator cogaltici nin icadiyla beraber ortaya cikan bir kitlik sonrasi toplumdur Uzay Yolu Ilk Temas filminde Kaptan Jean Luc Picard sunlari soyluyor Servet edinmek artik hayatimizin lokomotifi degil Kendimizi ve insanligin geri kalan kismini daha iyi hale getirebilmek icin cabaliyoruz Bu evrende en azindan Birlesik Gezegenler Federasyonu nda 22 yuzyildan itibaren paranin Dunya daki gecerliligi sona ermistir Ayrica bakinizEvrensel temel gelir Kitlik ekonomi Futuroloji Post Kapitalizm Bilgi toplumu Uzay Yolu Utopya Bilimcilik Jacque FrescoKaynakca Sadler Philip 2010 Sustainable Growth in a Post Scarcity World Consumption Demand and the Poverty Penalty Surrey England Gower Applied Business Research s 7 ISBN 978 0 566 09158 2 9 Mayis 2023 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 28 Aralik 2023 Robert Chernomas 1984 Keynes on Post Scarcity Society 13 Aralik 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde In Journal of Economic Issues 18 4 Burnham Karen 22 Haziran 2015 Strange Horizons 27 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi erisim tarihi 14 Kasim 2015 By post scarcity economics we re generally talking about a system where all the resources necessary to fulfill the basic needs and a good chunk of the desires of the population are available a b c d e Frase Peter Kis 2012 5 17 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Sadler Philip 2010 Sustainable Growth in a Post Scarcity World Consumption Demand and the Poverty Penalty Surrey England Gower Applied Business Research s 57 ISBN 978 0 566 09158 2 7 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Aralik 2023 Das Abhimanyu Anders Charlie Jane 30 Eylul 2014 17 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Kasim 2015 Drexler 1986 See the first paragraph of the section archived December 20 2011 in Chapter 6 Peters Marginson amp Murphy 2009 pp 11 Drexler 1986 Sparrow Rob 2007 Negotiating the nanodivides Hodge Graeme A Bowman Diana Ludlow Karinne Ed New Global Frontiers in Regulation The Age of Nanotechnology Cheltenham England Edward Elgar Publishing Limited s 98 ISBN 978 1 84720 518 6 7 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 28 Aralik 2023 Barfield Thomas 2 Eylul 2010 17 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi erisim tarihi 12 Aralik 2016 Wohlsen Marcus 8 Agustos 2014 When Robots Take All the Work What ll Be Left for Us to Do Wired 10 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi erisim tarihi 11 Mart 2017 Merchant Brian 18 Mart 2015 18 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi erisim tarihi 12 Aralik 2016 Peters Marginson amp Murphy 2009 pp 75 76 Gordon Stephen Bowyer Adrian 22 Nisan 2005 17 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Kasim 2015 Biever Celeste 18 Mart 2005 New Scientist 17 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi erisim tarihi 8 Eylul 2017 Diamandis Peter H 2012 Abundance The Future is Better Than You Think New York New York s 6 ISBN 978 1 4516 1421 3 7 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 28 Aralik 2023 Drexler 1986 See the section The Limits to Resources 6 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde in Chapter 10 a b Thomson Iain 24 Ocak 2013 17 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi erisim tarihi 8 Eylul 2017 a b Drexler 1986 See the section Abundance 6 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde in Chapter 6 Aguilar Millan Stephen Feeney Ann Oberg Amy Rudd Elizabeth 2009 The Post Scarcity World of 2050 2075 PDF The Futurist 28 Mayis 2023 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 28 Aralik 2023 Call Lewis 2002 Postmodern Anarchism Lexington Lexington Books ISBN 0 7391 0522 1 Post Scarcity Anarchism 4 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Agustos 2016 Barbour Charles 2012 The Marx Machine Politics Polemics Ideology Lexington Books s 118 ISBN 978 0 7391 1046 1 7 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Aralik 2023 The section known as the Fragment on Machines can be read online here 11 Aralik 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Jessop Bob Wheatley Russell 1999 Karl Marx s Social and Political Thought Volume 8 Routledge s 9 ISBN 0 415 19330 3 7 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Aralik 2023 Marx in the Grundrisse speaks of a time when systematic automation will be developed to the point where direct human labor power will be a source of wealth The preconditions will be created by capitalism itself It will be an age of true mastery of nature a post scarcity age when men can turn from alienating and dehumanizing labor to the free use of leisure in the pursuit of the sciences and arts Marx 1973 pp 706 Wood 1996 pp 248 249 Affluence and increased provision of free goods would reduce alienation in the work process and in combination with 1 the alienation of man s species life Greater leisure would create opportunities for creative and artistic activity outside of work Wood 1996 pp 248 In particular this economy would possess 1 social ownership and control of industry by the associated producers and 2 a sufficiently high level of economic development to enable substantial progress toward full communism and thereby some combination of the following super affluence distribution of an increasing proportion of commodities as if they were free goods an increase in the proportion of collective goods Marx 1973 pp 51 52 Tomba Massimiliano 2013 Marx s Temporalities Koninklijke Brill NV s 76 ISBN 978 90 04 23678 3 7 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Aralik 2023 Bellofiore Riccardo Starosta Guido Thomas Peter D 2013 In Marx s Laboratory Critical Interpretations of the Grundrisse Koninklijke Brill NV s 9 ISBN 978 90 04 23676 9 7 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Aralik 2023 Easterling Stuart November December 2003 International Socialist Review 32 10 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Kasim 2015 a b c Walter Damien 11 Ekim 2012 17 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Banks Iain M 22 Mart 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Kasim 2015 Link is to an archived copy of the site that Banks linked to on his Banks Iain M 1987 Consider Phlebas Orbit ISBN 978 0316005388 He could not believe the ordinary people in the Culture really wanted the war no matter how they had voted They had their communist Utopia They were soft and pampered and indulged and the Contact section s evangelical materialism provided their consciencesalving good works What more could they want Parsons Michael Banks Iain M 16 Kasim 2012 15 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi It is my vision of what you do when you are in that post scarcity society you can completely indulge myself The Culture has no no one has to work so all work is a form of Roberts Jude Banks Iain M 3 Kasim 2014 Strange Horizons 24 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi erisim tarihi 23 Kasim 2015 This is not say that Libertarianism can t represent a progressive force in the right circumstances and I don t doubt there will be significant areas where I would agree with Libertarianism But really which bit of not having private property and the absence of money in the Culture novels have these people missed Cramer amp Hartwell Kathryn amp David G 10 Temmuz 2007 The Space Opera Renaissance Orb Books s 298 ISBN 978 0765306180 7 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Aralik 2023 Iain M Banks and his brother in arms Ken MacLeod both take a Marxist line Banks with his communist bloc Culture novels and MacLeod with his hard left libertarian factions Poole Steven 8 Subat 2008 The Guardian 24 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Liptak Andrew 19 Aralik 2014 Kirkus Reviews 24 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Blomberg 1959 Gallagher Sean 25 Nisan 2017 Ars Technica 27 Mayis 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Mayis 2017 Doctorow Cory 2017 Walkaway Head of Zeus ISBN 978 0 7653 9276 3 Fung Brian Peterson Andrea Tsukayama Hayley Saadia Manu Salmon Felix 7 Temmuz 2015 The Washington Post 17 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi erisim tarihi 8 Eylul 2017 Baxter Stephen 2007 The Cold Equations Extraterrestrial Liberty in Science Fiction Cockell Charles S Ed The Meaning of Liberty Beyond Earth s 26 ISBN 978 3 319 09566 0 7 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 28 Aralik 2023 Blomberg Con December 1959 Sales Talk Galaxy 18 2 ss 48 59 Erisim tarihi 15 Haziran 2014 Drexler Eric K 1986 Anchor Books 24 Ocak 2018 tarihinde kaynagindan full text online arsivlendi Erisim tarihi 23 Aralik 2006 See also Marx Karl 1973 Grundrisse Foundations of the Critique of Political Economy Rough Draft Nicolaus Martin tarafindan cevrildi Foreword by Martin Nicolaus Penguin Books ISBN 0 14 044575 7 Peters Michael A Marginson Simon Murphy Peter 2009 Creativity and the Global Knowledge Economy New York Peter Lang Publishing ISBN 978 1 4331 0425 1 Wood John Cunningham 1996 Karl Marx s Economics Critical Assessments I Routledge ISBN 978 0415087148