Anadolu Sincabı (Sciurus anomalus), Kafkas Sincabı veya İran Sincabı, Sincapgiller familyasından güneybatı Asya'da Ilıman geniş yapraklı ve karma ormanlar’ın ağaçlarında ve eski yırtıcı yuvalarında yaşayan Sciurus cinsinde ağaç sincabıdır.
Anadolu Sincabı | ||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Korunma durumu | ||||||||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma | ||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||
Sciurus anomalus Gmelin, 1778 | ||||||||||||||||||||
Anadolu sincabının yayılım alanı |
Türün ilk olarak 1778'de Johann Friedrich Gmelin tarafından Systema Naturae'nin 13. baskısında tanımlandığı ve Sciurus anomalus olarak adlandırıldığı söylenir. Ancak bazı yazarlar bu eserin aslında 1788'de yayınlandığını ve gerçek ilk tanımın Johann Anton Güldenstädt tarafından 1785'te yapıldığını iddia etmektedir.
Yakın akrabası Kızıl sincap'tan biraz daha iridir. Geniş yapraklı ormanlarda yaşar. Çam kozalaklarından çıkardığı tohumlarla birlikte, mantar, meyve, yumurta, yulaf, ayçiçeği ve kuş yavrularıyla da beslenir. Eski ağaçkakan yuvalarında yaşarlar. Tilki, kedi, kakım, baykuş ve şahin onun doğal düşmanlarıdır. Dünya çapında tehlikede olmasa da Türkiye'de post için avlanıldıklarından nesilleri tehlikededir.
Güne erken saatlerde başlarlar ve çok sıcak günlerde öğle uykusuna yatabilirler. Kış aylarında çok hareket etmezler. Kozalak ve tohumları kışın yemek için toprağa gömerler. Gömdükleri yeri unutup ağaçların yayılmasına bilmeden de olsa yardımcı olurlar.
Dağılım ve habitat
Kafkas sincapları, bulundukları Türkiye'den ve batıda Gökçeada ve Midilli adaları, güneydoğuda İran ve güneyde İsrail ve Ürdün'e kadar uzanan güneybatı Asya'ya özgüdür. Akdeniz adalarında bulunabilen cins Sciurus türünden sadece iki tanesinden biridir ve bazı bölgelerde Avrasya kızıl sincaplar yakın zamanda tanıtılmış olmasına rağmen, daha geniş bölgeye özgü tek Sciurus türüdür.
Tür, çoğunlukla 2.000 metre (6.600 ft) rakıma kadar meşe,çam ve fıstık, ağaçlarının hakim olduğu ormanlık alanlarda yaşar.
Üç alt tür tanınır:
- S. a. anomalus - Türkiye ve Kafkasya
- S. a. pallescens - Zagros Dağları, Türkiye'nin güneydoğusundan İran'a
- S. a. syriacus - Lübnan, Suriye, İsrail ve Ürdün
Biyoloji ve davranış
Sincaplar gündüzcül ve yalnızdır ama yiyeceğin bol olduğu yerlerde geçici gruplar yiyecek arayabilir. Diyetleri kabuklu yemişler, tohumlar, ağaç sürgünleri, tomurcuklar, ve meşe tohumları olup özellikle çamı tercih ederler. Diğer birçok sincap gibi yiyeceklerini ağaç oyuklarında veya gevşek toprakta saklarlar ve bazı kilerlerde 6 kg (13 lb)'a kadar tohum bulunur.
Annelik yuvalarını yaptıkları ağaçlarda yaşarlar ancak genellikle yerde yiyecek ararlar ve Avrasya kızıl sincaplarından daha az ağaçsıl hareketli olarak kabul edilirler. Genellikle yosun ve yapraklarla kaplı ağaç oyuklarında yerden 5 ila 14 m (16 ila 46 ft) yukarıda yuva yaparlar ancak bazen kayaların veya ağaç köklerinin altında da yuvaları olur. Alarm sesleri tiz ve Avrupalı yeşil ağaçkakan'ın çağrısına benzediği söylenir. Bölgelerini idrar ve gübre ile işaretlerler.
Yıl boyunca ürerler ancak üremeleri ilkbahar veya sonbaharda daha yaygındır. Bir batında doğan yavru sayısı iki ila yedi arasında değişir, genelde üç veya dört yavru yaparlar. Yavrular beş veya altı aylıkken tamamen olgunlaşır.
Koruma
2008'de yapılan bir araştırma, türün Türkiye'de bol miktarda olduğunu ama Levant bölgesindeki nüfusunda azalmalar olduğunu ortaya koydu. 1993'te İsrail'de yapılan bir araştırmanın kılavuzları, incelenen alanda türlerin neredeyse tükendiğini düşündüklerini belirtti. Anadolu sincabı kaçak avlanma ve ormansızlaşma tehdidi altında olsa da, kaydedilen düşüşler onu Dünya Doğa ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği tarafından "Asgari Endişe" dışında herhangi birşeyle nitelendirmeye yeterli değildir.
Türün avlanması Merkezi Av Komisyonunca yasaklanmıştır. Anadolu sincabı, Bern Sözleşmesi ve AB Habitat Direktifi tarafından korunmaktadır.
Wikimedia Commons'ta Anadolu sincabı ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Kaynakça
- ^ Thorington, R.W., Jr.; Hoffmann, R.S. (2005). "Family Sciuridae". Wilson, D.E.; Reeder, D.M (Ed.). Mammal Species of the World: a taxonomic and geographic reference (3. bas.). The Johns Hopkins University Press. ss. 754-818. ISBN . OCLC 26158608. 20 Haziran 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Aralık 2022.
- ^ 13th edition Systema Naturae. Biodiversity Library. Tomus 1. impensis Georg. Emanuel. Beer. 22 Eylül 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Eylül 2016.
- ^ a b Masseti, Marco (2012). Atlas of Terrestrial Mammals of the Ionian and Aegean Islands. Boston: De Gruyter. ss. 60-61. ISBN .
- ^ a b c d e f Koprowski, J.L.; Gavish, L.; Doumas, S.L. (August 2016). "Sciurus anomalus (Rodentia: Sciuridae)". Mammalian Species. 48 (934): 48-58. doi:10.1093/mspecies/sew004.
- ^ a b Gavish, L. (1993). "Preliminary observations on the behavior and ecology of free-living populations of the subspecies Sciurus anomalus syriacus (golden squirrel) on Mount Hermon, Israel". Israel Journal of Zoology. 39 (3): 275-280. doi:10.1080/00212210.1993.10688720. 3 Aralık 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Aralık 2022.
- ^ a b "Appendix B1 - Mammal Species Dossier" (PDF). British Petrolleum. October 2002. 28 Nisan 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2013.
- ^ Abi-Said, M.R. (2014). "Ecology of the Persian squirrel, Sciurus anomalus, in Horsh Ehden Nature Reserve, Lebanon" (PDF). Vertebrate Zoology. 64 (1): 127-135. 18 Eylül 2016 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 5 Aralık 2022.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Anadolu Sincabi Sciurus anomalus Kafkas Sincabi veya Iran Sincabi Sincapgiller familyasindan guneybati Asya da Iliman genis yaprakli ve karma ormanlar in agaclarinda ve eski yirtici yuvalarinda yasayan Sciurus cinsinde agac sincabidir Anadolu SincabiKorunma durumuNeredeyse tehdit altinda IUCN 2 3 Biyolojik siniflandirmaAlem AnimaliaSube ChordataAlt bolum S a anomalus S a pallescens S a syriacusAlt sube VertebrataInfa sube GnathostomataSinif MammaliaTakim Rodentia Kemiriciler Familya Sciuridae Sincapgiller Cins SciurusTur S anomalusIkili adlandirmaSciurus anomalus Gmelin 1778Anadolu sincabinin yayilim alani Turun ilk olarak 1778 de Johann Friedrich Gmelin tarafindan Systema Naturae nin 13 baskisinda tanimlandigi ve Sciurus anomalus olarak adlandirildigi soylenir Ancak bazi yazarlar bu eserin aslinda 1788 de yayinlandigini ve gercek ilk tanimin Johann Anton Guldenstadt tarafindan 1785 te yapildigini iddia etmektedir Yakin akrabasi Kizil sincap tan biraz daha iridir Genis yaprakli ormanlarda yasar Cam kozalaklarindan cikardigi tohumlarla birlikte mantar meyve yumurta yulaf aycicegi ve kus yavrulariyla da beslenir Eski agackakan yuvalarinda yasarlar Tilki kedi kakim baykus ve sahin onun dogal dusmanlaridir Dunya capinda tehlikede olmasa da Turkiye de post icin avlanildiklarindan nesilleri tehlikededir Samsun Alacam dan bir anadolu sincabi sciurus anomalus Gune erken saatlerde baslarlar ve cok sicak gunlerde ogle uykusuna yatabilirler Kis aylarinda cok hareket etmezler Kozalak ve tohumlari kisin yemek icin topraga gomerler Gomdukleri yeri unutup agaclarin yayilmasina bilmeden de olsa yardimci olurlar Dagilim ve habitatKafkas sincaplari bulunduklari Turkiye den ve batida Gokceada ve Midilli adalari guneydoguda Iran ve guneyde Israil ve Urdun e kadar uzanan guneybati Asya ya ozgudur Akdeniz adalarinda bulunabilen cins Sciurus turunden sadece iki tanesinden biridir ve bazi bolgelerde Avrasya kizil sincaplar yakin zamanda tanitilmis olmasina ragmen daha genis bolgeye ozgu tek Sciurus turudur Tur cogunlukla 2 000 metre 6 600 ft rakima kadar mese cam ve fistik agaclarinin hakim oldugu ormanlik alanlarda yasar Uc alt tur taninir S a anomalus Turkiye ve Kafkasya S a pallescens Zagros Daglari Turkiye nin guneydogusundan Iran a S a syriacus Lubnan Suriye Israil ve UrdunBiyoloji ve davranisSincaplar gunduzcul ve yalnizdir ama yiyecegin bol oldugu yerlerde gecici gruplar yiyecek arayabilir Diyetleri kabuklu yemisler tohumlar agac surgunleri tomurcuklar ve mese tohumlari olup ozellikle cami tercih ederler Diger bircok sincap gibi yiyeceklerini agac oyuklarinda veya gevsek toprakta saklarlar ve bazi kilerlerde 6 kg 13 lb a kadar tohum bulunur Annelik yuvalarini yaptiklari agaclarda yasarlar ancak genellikle yerde yiyecek ararlar ve Avrasya kizil sincaplarindan daha az agacsil hareketli olarak kabul edilirler Genellikle yosun ve yapraklarla kapli agac oyuklarinda yerden 5 ila 14 m 16 ila 46 ft yukarida yuva yaparlar ancak bazen kayalarin veya agac koklerinin altinda da yuvalari olur Alarm sesleri tiz ve Avrupali yesil agackakan in cagrisina benzedigi soylenir Bolgelerini idrar ve gubre ile isaretlerler Yil boyunca urerler ancak uremeleri ilkbahar veya sonbaharda daha yaygindir Bir batinda dogan yavru sayisi iki ila yedi arasinda degisir genelde uc veya dort yavru yaparlar Yavrular bes veya alti aylikken tamamen olgunlasir Koruma2008 de yapilan bir arastirma turun Turkiye de bol miktarda oldugunu ama Levant bolgesindeki nufusunda azalmalar oldugunu ortaya koydu 1993 te Israil de yapilan bir arastirmanin kilavuzlari incelenen alanda turlerin neredeyse tukendigini dusunduklerini belirtti Anadolu sincabi kacak avlanma ve ormansizlasma tehdidi altinda olsa da kaydedilen dususler onu Dunya Doga ve Dogal Kaynaklari Koruma Birligi tarafindan Asgari Endise disinda herhangi birseyle nitelendirmeye yeterli degildir Turun avlanmasi Merkezi Av Komisyonunca yasaklanmistir Anadolu sincabi Bern Sozlesmesi ve AB Habitat Direktifi tarafindan korunmaktadir Wikimedia Commons ta Anadolu sincabi ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Kaynakca Thorington R W Jr Hoffmann R S 2005 Family Sciuridae Wilson D E Reeder D M Ed Mammal Species of the World a taxonomic and geographic reference 3 bas The Johns Hopkins University Press ss 754 818 ISBN 978 0 8018 8221 0 OCLC 26158608 20 Haziran 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Aralik 2022 13th edition Systema Naturae Biodiversity Library Tomus 1 impensis Georg Emanuel Beer 22 Eylul 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Eylul 2016 a b Masseti Marco 2012 Atlas of Terrestrial Mammals of the Ionian and Aegean Islands Boston De Gruyter ss 60 61 ISBN 978 3110254570 a b c d e f Koprowski J L Gavish L Doumas S L August 2016 Sciurus anomalus Rodentia Sciuridae Mammalian Species 48 934 48 58 doi 10 1093 mspecies sew004 a b Gavish L 1993 Preliminary observations on the behavior and ecology of free living populations of the subspecies Sciurus anomalus syriacus golden squirrel on Mount Hermon Israel Israel Journal of Zoology 39 3 275 280 doi 10 1080 00212210 1993 10688720 3 Aralik 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Aralik 2022 a b Appendix B1 Mammal Species Dossier PDF British Petrolleum October 2002 28 Nisan 2012 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 14 Temmuz 2013 Abi Said M R 2014 Ecology of the Persian squirrel Sciurus anomalus in Horsh Ehden Nature Reserve Lebanon PDF Vertebrate Zoology 64 1 127 135 18 Eylul 2016 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 5 Aralik 2022