Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Karşıköy, Artvin ilinin Borçka ilçesine bağlı bir köydür.
| Karşıköy | |
|---|---|
 | |
 Artvin'in Türkiye'deki konumu | |
  Karşıköy Karşıköy'ün Artvin'deki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Artvin |
| İlçe | Borçka |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 5,519 km² |
| Rakım | 252 m |
| Nüfus (2021) | |
| • Toplam | 501 |
| Zaman dilimi | (TSİ) |
| İl alan kodu | 0466 |
| İl plaka kodu | 08 |
| Posta kodu | 08490 |
Tarihçe
Köyün eski adı olduğu kabul edilen Heba’nın Gürcücede “vadi”, “boğaz” anlamındaki “heoba”dan (ხეობა) geldiği sanılır. Bu adın zamanla değişip Heba'ya dönüştüğü tahmin edilir. Nitekim Muvahhid Zeki, 1927’de yayımlanan Artvin Vilayeti Hakkında Malumatı Umumiye adlı Osmanlıca kitabında, Heba’nın başlı başına bir köy olmadığını, Çoruh Nehri kıyısında, bir ara Çalıköy olarak adlandırılan düz bir mevkiinin adı olduğunu yazmıştır. Bununla birlikte birkaç kaynakta Karşıköy’ün eski adının Çalıköy değil Sabauri olduğunu belirtilmiştir. Köyün eski adının farklı adlarla gösterilmesi, bugün köyün mahalleleri olan Sabauri (Yeşildere) ile Kintsureti (Dereiçi) gibi yerleşimlerin eskiden ayrı köyler olmasıyla ilişkilidir. Nitekim 19. yüzyılın sonlarında ve 20. yüzyılın başlarındaki kayıtlarda Heba adını taşıyan bir köy bulunmamaktadır. Birkaç köyü kapsayan ve Heba olarak bilinen vadinin adı, bu bölgede bulunan diğer köylerin ortadan kalkmasıyla Karşıköy’ün eski adı sayılmış olabilir. Muvahhid Zeki'nin 1927’de yayımlanan Artvin Vilayeti Hakkında Malumat-ı Umumiye adlı Osmanlıca kitabında, o tarihte adı Karşıköy biçiminde değişmiş olan köyün eski adını Sabaur (صباؤر) olarak vermiş olması da bunu göstermektedir. Öte yandan Dahiliye Vekaleti'nin 1933 yılında yayımladığı Köylerimiz adlı kitapta köyün eski adıyla, Sabaur olarak geçmesi bu duruma işaret etmektedir.
Tarihsel Klarceti bölgesinde yer alan Karşıköy'deki kilise kalıntıları, buranın 16. yüzyılın ikinci yarısında Osmanlıların eline geçmesinden önce de bir yerleşme olduğunu göstermektedir. Antik çağda Kolheti Krallığı sınırları içinde yer alan köy, erken ve geç Orta Çağ'da Gürcü krallıkları ile Gürcü prensliklerinin yönetiminde kaldı. 16. yüzyılın ortalarına doğru Osmanlılar köyü ele geçirdi.
Heba, uzun süre Osmanlı idaresinde kaldıktan sonra, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nda Rusya'nın eline geçti. Rusların 1886 yılında ve daha sonra yaptıkları nüfus sayımlarında Heba adına rastlanmamaktadır. Bununla birlikte Heba vadisinde yer alan Sabauri ve Kintsureti köylerinin nüfusları verilmiştir. Bu kayıtlara göre Sabauri'de 314, Kintsureti'de 90 kişi yaşıyordu. İki köyün nüfusunun tamamı Gürcü olarak kaydedilmiştir.1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın ardından Heba bölgesinde yaşayan nüfusun bir kısmı Türkiye'nin batı yörelerine göç etti. Bu bölgesinden göçen Gürcüler, Sapanca'da yerleştikleri köye aynı adı vermişlerdir. Sapanca'daki Heba köyünün adı daha sonra Nailiye olarak değiştirilmiştir.
Heba, I. Dünya Savaşı’nın sonlarına doğru Rus ordusunun bölgeden çekilmesinin ardından, 1918-1921 arasında bağımsız olan Gürcistan sınırları içinde yer aldı. 1921’de Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgali sırasında Türk birlikleri Ardahan, Artvin ve Batum bölgelerini ele geçirdi, ama Batum'da tutunamadı. Ankara Hükümeti'nin 16 Mart 1921'de Sovyet Rusya'ya imzalanan Moskova Antlaşması’yla Heba'nın da içinde yer aldığı Artvin ve Ardahan Türkiye’ye bırakıldı.
1922 nüfus cetveline göre Sabauri olarak kaydedilen köyde 22 hanede 119 Müslüman Gürcü yaşıyordu. Köyün adı 1925’te Karşıköy olarak değiştirildi. Ertesi yıl yapılan nüfus tahririne göre köyün nüfusu 156 kişiden oluşuyordu. Köyün merkez mahallesi ile çay fabrikasının bulunduğu yer yakın tarihlerde Muratlı Barajı’nın suları altında kalmıştır.
Muvahhid Zeki'nin 1927’de yayımlanan Artvin Vilayeti Hakkında Malumatı Umumiye adlı Osmanlıca kitabında verdiği bilgiye göre, Heba başlı başına bir köy değil, Çoruh Nehri kıyısına düz bir mevkiinin adıydı. Bu düz mevkii, halkın “Düz” olarak adlandırdığı Karşıköy’ün merkezi olmalıdır. Bu düz mevki Karşıköy’ün ortaya çıkmasından önce Çalıköy adını taşıyordu. O tarihte Maradit nahiyesine bağlı olan Karşıköy, "Sebaür", "Şuban", "Gertaş", "Hansegan", "Çinkor", "Zedüban", "Hasni" ve "Horat" mahallerinden oluşuyordu. Borçka-Batum karayolu üzerinde bulunan köy, Çoruh Nehri’ndeki su ulaşımında çevre köylerin kullandığı bir iskeleye sahipti. Bu düz mevkide az sayıda ev, bir kahvehane, çevresindeki köylerin ortak okulu bulunuyordu.
Bugünkü Karşıköy’ün sınırları içinde üç adet kilisenin varlığı bilinmektedir. Bunlardan ikisi Kintsureti (Dereiçi), diğeri Sabauri (Yeşildere) mahallesinde yer alır. Gürcü mimarisi üzerine çalışmalarıyla bilinen Fahriye Bayram ve Turgay Yazar 2009 yılında Artvin, Erzurum ve Ardahan illerinde Orta Çağ Gürcü mimarisi üzerine yaptıkları yüzey araştırması sırasıdan Karşıköy’ün Dereiçi (Kintsureti) mahallesinde Kintsureti Kilisesi’nin kalıntılarını tespit etmişlerdir. Bu yüzey araştırması raporuna göre, doğu-batı doğrultusunda dikdörtgen planlı bir yapı olan Kintsureti Kilisesi, küçük boyutlu moloz taşlarla dolgu duvar tekniğinde inşa edilmiştir. O tarihte kilisenin duvarları yaklaşık 1-1.5 metre yüksekliğe kadar sağlam duruyordu. Girişi batı cephe ekseninde bulunan kilisenin doğu tarafında, dıştan düz duvarla çevrelenmiş yarım daire planlı bir apsis ile apsisin iki yanında, zeminden başlayan yarım daire planlı birer niş yer almaktadır. Kintsureti’deki diğeri ise mahallenin merkezinde caminin yanında bulunuyordu ve bu kiliseden geriye bir şey kalmamıştır. Fahriye Bayram ve Turgay Yazar 2009 yılında ayrıca Ortamahalle'de, Keçiketi Mevkii’nde duvar kalıntıları tespit edilmiş, ancak söz konusu yapının işlevi belirlenememiştir. Sabauri’deki tek nefli köy kilisesi de bugün büyük ölçüde ayaktadır.
Coğrafya
Alanı 5,519 km²'dir. Orman Alanı, 14138 hektar, açıklık Alan 6330 hektardır. Doğuda Gürcistan sınırı, batıda Aralık köyü, kuzeyde Çavuşlu köyü, güneyde ise Camili Köyü bulunmaktadır. Borçka'nın kuzeyinde yer alan Karşıköy, Artvin il merkezine 46 km, Borçka ilçe merkezine ise 14 km uzaklıktadır.
Nüfus
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2021 | 474 |
| 2020 | 501 |
| 2019 | 555 |
| 2018 | 714 |
| 2017 | 863 |
| 2016 | 1.034 |
| 2015 | 637 |
| 2014 | 667 |
| 2013 | 661 |
| 2012 | 678 |
| 2011 | 759 |
| 2010 | 764 |
| 2009 | 770 |
| 2008 | 787 |
| 2007 | 861 |
| 2000 | 1.660 |
| 1990 | 2.186 |
| 1985 | 2.378 |
Kaynakça
- ^ . Fallingrain.com. 29 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p . Nufusune.com. 30 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.
- ^ Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumatı Umumiye, 2010 (Birinci basımı 1927), s. 180, .
- ^ Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumat-ı Umumiye, 1927, s. 119.
- ^ Köylerimiz, (Yayımlayan) Dahiliye Vekaleti, İstanbul, 1933, s. 637.
- ^ . 24 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2020.
- ^ Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1934, 2. cilt, s. 41.
- ^ Taner Artvinli, Artvin Yer Adları Sözlüğü, 2013, s. 224, .
- ^ Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumatı Umumiye, 2010 (Birinci basımı 1927), s. 143, .
- ^ Taner Artvinli, Artvin Yer Adları Sözlüğü, 2013, s. 134, .
- ^ Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumatı Umumiye, 2010 (Birinci basımı 1927), s. 180-181, .
- ^ Roin Malakmadze, "Ligani vadisinde kayıkçılık", Pirosmani dergisi, 2008, sayı 6, s. 18-20.
- ^ Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, 2018, Tiflis, s. 156, .
- ^ Fahriye Bayram ve Turgay Yazar, “Artvin, Erzurum, Ardahan İli ve İlçelerinde Ortaçağ Gürcü Mimarisi Yüzey Araştırmaları – 2009”, 28. Araştırma Sonuçları Toplantısı, Ankara, 2011, 1. Cilt, s. 2, ISSN: 10177663
- ^ a b c d . YerelNet.org.tr. 19 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2014.
Dış bağlantılar
- Karşıköy, Borçka için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Karsikoy Artvin ilinin Borcka ilcesine bagli bir koydur KarsikoyKoyArtvin in Turkiye deki konumuKarsikoyKarsikoy un Artvin deki konumuUlkeTurkiyeIlArtvinIlceBorckaCografi bolgeKaradeniz BolgesiYuzolcumu Toplam5 519 km Rakim252 mNufus 2021 Toplam501Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu0466Il plaka kodu08Posta kodu08490TarihceKoyun eski adi oldugu kabul edilen Heba nin Gurcucede vadi bogaz anlamindaki heoba dan ხეობა geldigi sanilir Bu adin zamanla degisip Heba ya donustugu tahmin edilir Nitekim Muvahhid Zeki 1927 de yayimlanan Artvin Vilayeti Hakkinda Malumati Umumiye adli Osmanlica kitabinda Heba nin basli basina bir koy olmadigini Coruh Nehri kiyisinda bir ara Calikoy olarak adlandirilan duz bir mevkiinin adi oldugunu yazmistir Bununla birlikte birkac kaynakta Karsikoy un eski adinin Calikoy degil Sabauri oldugunu belirtilmistir Koyun eski adinin farkli adlarla gosterilmesi bugun koyun mahalleleri olan Sabauri Yesildere ile Kintsureti Dereici gibi yerlesimlerin eskiden ayri koyler olmasiyla iliskilidir Nitekim 19 yuzyilin sonlarinda ve 20 yuzyilin baslarindaki kayitlarda Heba adini tasiyan bir koy bulunmamaktadir Birkac koyu kapsayan ve Heba olarak bilinen vadinin adi bu bolgede bulunan diger koylerin ortadan kalkmasiyla Karsikoy un eski adi sayilmis olabilir Muvahhid Zeki nin 1927 de yayimlanan Artvin Vilayeti Hakkinda Malumat i Umumiye adli Osmanlica kitabinda o tarihte adi Karsikoy biciminde degismis olan koyun eski adini Sabaur صباؤر olarak vermis olmasi da bunu gostermektedir Ote yandan Dahiliye Vekaleti nin 1933 yilinda yayimladigi Koylerimiz adli kitapta koyun eski adiyla Sabaur olarak gecmesi bu duruma isaret etmektedir Tarihsel Klarceti bolgesinde yer alan Karsikoy deki kilise kalintilari buranin 16 yuzyilin ikinci yarisinda Osmanlilarin eline gecmesinden once de bir yerlesme oldugunu gostermektedir Antik cagda Kolheti Kralligi sinirlari icinde yer alan koy erken ve gec Orta Cag da Gurcu kralliklari ile Gurcu prensliklerinin yonetiminde kaldi 16 yuzyilin ortalarina dogru Osmanlilar koyu ele gecirdi Heba uzun sure Osmanli idaresinde kaldiktan sonra 1877 1878 Osmanli Rus Savasi nda Rusya nin eline gecti Ruslarin 1886 yilinda ve daha sonra yaptiklari nufus sayimlarinda Heba adina rastlanmamaktadir Bununla birlikte Heba vadisinde yer alan Sabauri ve Kintsureti koylerinin nufuslari verilmistir Bu kayitlara gore Sabauri de 314 Kintsureti de 90 kisi yasiyordu Iki koyun nufusunun tamami Gurcu olarak kaydedilmistir 1877 1878 Osmanli Rus Savasi nin ardindan Heba bolgesinde yasayan nufusun bir kismi Turkiye nin bati yorelerine goc etti Bu bolgesinden gocen Gurculer Sapanca da yerlestikleri koye ayni adi vermislerdir Sapanca daki Heba koyunun adi daha sonra Nailiye olarak degistirilmistir Heba I Dunya Savasi nin sonlarina dogru Rus ordusunun bolgeden cekilmesinin ardindan 1918 1921 arasinda bagimsiz olan Gurcistan sinirlari icinde yer aldi 1921 de Kizil Ordu nun Gurcistan i isgali sirasinda Turk birlikleri Ardahan Artvin ve Batum bolgelerini ele gecirdi ama Batum da tutunamadi Ankara Hukumeti nin 16 Mart 1921 de Sovyet Rusya ya imzalanan Moskova Antlasmasi yla Heba nin da icinde yer aldigi Artvin ve Ardahan Turkiye ye birakildi Heba duzlugu Coruh ta sefer yapan kayiklarin ugradigi iskelelerden biriydi 19 yuzyilin sonlari Giorgi Kazbegi nin Bir Rus Generalinin Gunlukleri Turkiye Gurcistani nda Uc Ay adli kitabindan alinmistir 1922 nufus cetveline gore Sabauri olarak kaydedilen koyde 22 hanede 119 Musluman Gurcu yasiyordu Koyun adi 1925 te Karsikoy olarak degistirildi Ertesi yil yapilan nufus tahririne gore koyun nufusu 156 kisiden olusuyordu Koyun merkez mahallesi ile cay fabrikasinin bulundugu yer yakin tarihlerde Muratli Baraji nin sulari altinda kalmistir Muvahhid Zeki nin 1927 de yayimlanan Artvin Vilayeti Hakkinda Malumati Umumiye adli Osmanlica kitabinda verdigi bilgiye gore Heba basli basina bir koy degil Coruh Nehri kiyisina duz bir mevkiinin adiydi Bu duz mevkii halkin Duz olarak adlandirdigi Karsikoy un merkezi olmalidir Bu duz mevki Karsikoy un ortaya cikmasindan once Calikoy adini tasiyordu O tarihte Maradit nahiyesine bagli olan Karsikoy Sebaur Suban Gertas Hansegan Cinkor Zeduban Hasni ve Horat mahallerinden olusuyordu Borcka Batum karayolu uzerinde bulunan koy Coruh Nehri ndeki su ulasiminda cevre koylerin kullandigi bir iskeleye sahipti Bu duz mevkide az sayida ev bir kahvehane cevresindeki koylerin ortak okulu bulunuyordu Bugunku Karsikoy un sinirlari icinde uc adet kilisenin varligi bilinmektedir Bunlardan ikisi Kintsureti Dereici digeri Sabauri Yesildere mahallesinde yer alir Gurcu mimarisi uzerine calismalariyla bilinen Fahriye Bayram ve Turgay Yazar 2009 yilinda Artvin Erzurum ve Ardahan illerinde Orta Cag Gurcu mimarisi uzerine yaptiklari yuzey arastirmasi sirasidan Karsikoy un Dereici Kintsureti mahallesinde Kintsureti Kilisesi nin kalintilarini tespit etmislerdir Bu yuzey arastirmasi raporuna gore dogu bati dogrultusunda dikdortgen planli bir yapi olan Kintsureti Kilisesi kucuk boyutlu moloz taslarla dolgu duvar tekniginde insa edilmistir O tarihte kilisenin duvarlari yaklasik 1 1 5 metre yukseklige kadar saglam duruyordu Girisi bati cephe ekseninde bulunan kilisenin dogu tarafinda distan duz duvarla cevrelenmis yarim daire planli bir apsis ile apsisin iki yaninda zeminden baslayan yarim daire planli birer nis yer almaktadir Kintsureti deki digeri ise mahallenin merkezinde caminin yaninda bulunuyordu ve bu kiliseden geriye bir sey kalmamistir Fahriye Bayram ve Turgay Yazar 2009 yilinda ayrica Ortamahalle de Keciketi Mevkii nde duvar kalintilari tespit edilmis ancak soz konusu yapinin islevi belirlenememistir Sabauri deki tek nefli koy kilisesi de bugun buyuk olcude ayaktadir CografyaAlani 5 519 km dir Orman Alani 14138 hektar aciklik Alan 6330 hektardir Doguda Gurcistan siniri batida Aralik koyu kuzeyde Cavuslu koyu guneyde ise Camili Koyu bulunmaktadir Borcka nin kuzeyinde yer alan Karsikoy Artvin il merkezine 46 km Borcka ilce merkezine ise 14 km uzakliktadir NufusYillara gore koy nufus verileri2021 4742020 5012019 5552018 7142017 8632016 1 0342015 6372014 6672013 6612012 6782011 7592010 7642009 7702008 7872007 8612000 1 6601990 2 1861985 2 378Kaynakca Fallingrain com 29 Subat 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Subat 2022 a b c d e f g h i j k l m n o p Nufusune com 30 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Subat 2022 Muvahhid Zeki Artvin Vilayeti Hakkinda Malumati Umumiye 2010 Birinci basimi 1927 s 180 ISBN 9789944197526 Muvahhid Zeki Artvin Vilayeti Hakkinda Malumat i Umumiye 1927 s 119 Koylerimiz Yayimlayan Dahiliye Vekaleti Istanbul 1933 s 637 24 Subat 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Mart 2020 Mustafa Kemal Ataturk Nutuk Istanbul 1934 2 cilt s 41 Taner Artvinli Artvin Yer Adlari Sozlugu 2013 s 224 ISBN 9786055708856 Muvahhid Zeki Artvin Vilayeti Hakkinda Malumati Umumiye 2010 Birinci basimi 1927 s 143 ISBN 9789944197526 Taner Artvinli Artvin Yer Adlari Sozlugu 2013 s 134 ISBN 9786055708856 Muvahhid Zeki Artvin Vilayeti Hakkinda Malumati Umumiye 2010 Birinci basimi 1927 s 180 181 ISBN 9789944197526 Roin Malakmadze Ligani vadisinde kayikcilik Pirosmani dergisi 2008 sayi 6 s 18 20 Tao Klarceti Tarihsel ve Kulturel Anitlar Katalogu Gurcuce Editor Buba Kudava Yazarlar Nestan Bagauri Zurab Batiasvili Irma Beridze Buba Kudava Nikoloz Jgenti Goca Saitidze Natia Hizanisvili 2018 Tiflis s 156 ISBN 9789941478178 Fahriye Bayram ve Turgay Yazar Artvin Erzurum Ardahan Ili ve Ilcelerinde Ortacag Gurcu Mimarisi Yuzey Arastirmalari 2009 28 Arastirma Sonuclari Toplantisi Ankara 2011 1 Cilt s 2 ISSN 10177663 a b c d YerelNet org tr 19 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Haziran 2014 Dis baglantilarKarsikoy Borcka icin uzaydan goruntu siteleri Google Yahoo Microsoft