Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Karadağ Harekâtı, Bosna Beylerbeyi Köprülüzade Numan Paşa'nın Osmanlı İmparatorluğu'na bağlı Karadağ'ın (1710 yılından beri süregiden) isyan halini sona erdiren 1714 tarihli askerî harekâtı.
Osmanlıların askerî harekâtı sonucunda mağlup olan Karadağ'ın isyankâr lideri Danilo'nun Venedik Cumhuriyeti'ne sığınması ve Osmanlıların iade talebinin Venediklilerce reddedilmesi 1714-1718 Osmanlı-Venedik Savaşı'nın başlangıç gerekçelerinden biri oldu.
Harekat öncesi
1710 yılında Osmanlı-Rus Savaşı başladığında Rus Çarı I. Petro Karadağ’a ajanlar gönderdi ve ayaklanmaya teşvik için bir mesaj iletti.Hersek'te Graçova palankasını ele geçirip Nikşik kalesini kuşatan Karadağlılar, takviye Osmanlı kuvvetlerinin gelmesiyle Çetine'ye geri çekildiler 1711 yılında I. Petro komutasındaki Rus ordusunu kesin bir yenilgiye uğratan Osmanlılar 1712 yılında Karadağ'a odaklandı ve Bosna Beylerbeyi Ahmed Paşa komutasındaki Osmanlı birliği Karadağ'a girerek Çetine'yi ele geçirdi ve Karadağlı aşiretlere bir daha isyan etmeyeceklerine dair senet imzalattıktan sonra çekildi.
Harekat
Ahmed Paşa'nın 1712'deki harekâtı sırasında Venedik'e sığınan Karadağ lideri Danilo 1713'te Karadağ'a dönerek aşiretleri yeniden ayaklandırması üzerine, yeni Bosna Beylerbeyi Köprülüzade Numan Paşa 1714 Mayıs'ında ayaklanmayı bastırmakla görevlendirildi.
Numan Paşa'nın emrine Bosna, İzvornik, Klis, İşkodra, Ohri, Dukakin, Prizren, İlbasan ve Vulçıtrın sancaklarının tımarlı sipahileri verildi. Hazırlık süresinin uzaması üzerine Osmanlı Sarayı Numan Paşa'yı uyardı.
Bunun üzerine harekete geçen Numan Paşa komutasındaki Osmanlı birliği, askerî harekâtı Karadağ'ın kaçışlarını önlemek amacıyla Osmanlı-Venedik sınırından Çetine'ye doğru icra etti. Osmanlı birliği Karadağ kuvvetlerini tam bir hezimete uğratarak Çetine’ye girdi ve burayı tahrip etti.
Osmanlıların önünde kaçan Karadağlılar ise ulaşılması güç alanlara gitti ya da Venedik'e sığındı. Bununla birlikte, Köprülüzade Numan Paşa, başkentten aldığı emir doğrultusunda girişmedi ve Venedik topraklarına girmediyse de, Venediklilerin Karadağlı asileri muhafaza ve müdafaa ettiklerini İstanbul'a bildirdi.
Harekat sonrası
Osmanlı gücünün azalmasının da etkisiyle ortaya çıkan ayaklanmalar giderek Karadağ’ı bağımsızlığa götürdü. Rus etkisi hâkim hale geldi. Çar II. Petro ilk defa olarak Karadağlılar’ın hükümdarı unvanını aldı. Ancak bu bağımsızlık 1878’deki Berlin Kongresi’ne kadar milletlerarası camia tarafından tanınmadı. Bu süre zarfında Ruslar Karadağ’ın idaresinde yeni düzenlemeler yaptılar. Osmanlılar’ın elinde bulunan Podgoriça’ya karşı yapılan saldırılar Osmanlı kuvvetlerinin Karadağ’a girmesine yol açtı. 1838’de iki taraf arasında imzalanan antlaşmayla sınırı yakınındaki tarafsız hale getirildi. ’nun (Osmanlı hükûmetiyle tâbilik bağlarını kesmesi, Osmanlılar’a karşı baş gösteren hareketlenmeler üzerine Ömer Paşa kumandasındaki bir ordu Karadağ’a girdi. Avusturya, Karadağ’ın muhtariyetini tehdit eden bu hareketi protesto etti. Bunun üzerine 1853 Martında sınırlardaki mevcut durumun geçerli olması şartıyla bir antlaşma yapıldı. Kırım Harbi sonrasında toplanan ’ne başvuran Karadağlılar, Osmanlılar’ın hiçbir zaman topraklarına hâkim olamadığı ve sürekli bir savaş halinin bulunduğunu ileri sürerek istiklâllerinin tasdikini, ayrıca Arnavutluk ve Hersek’ten bazı toprakların kendilerine verilmesini istedilerse de bu hususta herhangi bir karar alınmadı. 1858’de mücadele yeniden başladı. kuvvetleri ’da Karadağlılar’a mağlûp oldu. Bunun üzerine 1859’da İstanbul’da toplanan elçiler tarafsız arazi olan Grahova’nın ve yakınındaki toprakların Karadağ prensliğine verilmesini kabul etti. 1861’de Hersek’te çıkan isyan hareketi Karadağlılar tarafından desteklenince Osmanlı kuvvetleri 1862 baharında iki kol halinde Karadağ’a girdi. Karadağ Prensi II. Nikola Osmanlılar’la anlaşma yapmak zorunda kaldı ve Osmanlı isteklerini kabul etti. Fakat Rusya’yı harekete geçirerek İşkodra’yı Hersek’e bağlayan ve Karadağ’dan geçen yol üzerinde Osmanlı kuvvetlerinin yerleştirildiği kuleleri yıktırttı.
Kaynakça
- ^ "Osmanlı İsyanlarında Yabancı Parmağı, Bir İmparatorluk nasıl Parçalandı?", Süleyman Kocabaş, Vatan Yayınları (2009), s.11-16
- ^ "A Short Review of the History of Montenegro, Montenegro in Transition" Serbo Rastoder, Baden (2003), s.115.
- ^ "Karadağ'ın Osmanlı Egemenliğine Karşı Mücadelesi (1830-1878)", Ali Gökçen Özdem, Fırat Üniversitesi, Elazığ (2012), s.69-70
- ^ "Montenegro", Ali Suavi Ali, Imprimerie Victor Goupy, Paris (1876), s.10
- ^ "Realm of the Black Mountain, A History of Montenegro", Elizabeth Roberts, Horst&Company, Londra (2007), s.142
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde bir taslaktir Bu maddeyi gelistirerek veya ozellestirilmis taslak sablonlarindan birini koyarak Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Karadag Harekati Bosna Beylerbeyi Kopruluzade Numan Pasa nin Osmanli Imparatorlugu na bagli Karadag in 1710 yilindan beri suregiden isyan halini sona erdiren 1714 tarihli askeri harekati Osmanlilarin askeri harekati sonucunda maglup olan Karadag in isyankar lideri Danilo nun Venedik Cumhuriyeti ne siginmasi ve Osmanlilarin iade talebinin Venediklilerce reddedilmesi 1714 1718 Osmanli Venedik Savasi nin baslangic gerekcelerinden biri oldu Harekat oncesiKaradag lideri Danilo 1710 yilinda Osmanli Rus Savasi basladiginda Rus Cari I Petro Karadag a ajanlar gonderdi ve ayaklanmaya tesvik icin bir mesaj iletti Hersek te Gracova palankasini ele gecirip Niksik kalesini kusatan Karadaglilar takviye Osmanli kuvvetlerinin gelmesiyle Cetine ye geri cekildiler 1711 yilinda I Petro komutasindaki Rus ordusunu kesin bir yenilgiye ugratan Osmanlilar 1712 yilinda Karadag a odaklandi ve Bosna Beylerbeyi Ahmed Pasa komutasindaki Osmanli birligi Karadag a girerek Cetine yi ele gecirdi ve Karadagli asiretlere bir daha isyan etmeyeceklerine dair senet imzalattiktan sonra cekildi HarekatAhmed Pasa nin 1712 deki harekati sirasinda Venedik e siginan Karadag lideri Danilo 1713 te Karadag a donerek asiretleri yeniden ayaklandirmasi uzerine yeni Bosna Beylerbeyi Kopruluzade Numan Pasa 1714 Mayis inda ayaklanmayi bastirmakla gorevlendirildi Numan Pasa nin emrine Bosna Izvornik Klis Iskodra Ohri Dukakin Prizren Ilbasan ve Vulcitrin sancaklarinin timarli sipahileri verildi Hazirlik suresinin uzamasi uzerine Osmanli Sarayi Numan Pasa yi uyardi Bunun uzerine harekete gecen Numan Pasa komutasindaki Osmanli birligi askeri harekati Karadag in kacislarini onlemek amaciyla Osmanli Venedik sinirindan Cetine ye dogru icra etti Osmanli birligi Karadag kuvvetlerini tam bir hezimete ugratarak Cetine ye girdi ve burayi tahrip etti Osmanlilarin onunde kacan Karadaglilar ise ulasilmasi guc alanlara gitti ya da Venedik e sigindi Bununla birlikte Kopruluzade Numan Pasa baskentten aldigi emir dogrultusunda girismedi ve Venedik topraklarina girmediyse de Venediklilerin Karadagli asileri muhafaza ve mudafaa ettiklerini Istanbul a bildirdi Harekat sonrasiOsmanli gucunun azalmasinin da etkisiyle ortaya cikan ayaklanmalar giderek Karadag i bagimsizliga goturdu Rus etkisi hakim hale geldi Car II Petro ilk defa olarak Karadaglilar in hukumdari unvanini aldi Ancak bu bagimsizlik 1878 deki Berlin Kongresi ne kadar milletlerarasi camia tarafindan taninmadi Bu sure zarfinda Ruslar Karadag in idaresinde yeni duzenlemeler yaptilar Osmanlilar in elinde bulunan Podgorica ya karsi yapilan saldirilar Osmanli kuvvetlerinin Karadag a girmesine yol acti 1838 de iki taraf arasinda imzalanan antlasmayla siniri yakinindaki tarafsiz hale getirildi nun Osmanli hukumetiyle tabilik baglarini kesmesi Osmanlilar a karsi bas gosteren hareketlenmeler uzerine Omer Pasa kumandasindaki bir ordu Karadag a girdi Avusturya Karadag in muhtariyetini tehdit eden bu hareketi protesto etti Bunun uzerine 1853 Martinda sinirlardaki mevcut durumun gecerli olmasi sartiyla bir antlasma yapildi Kirim Harbi sonrasinda toplanan ne basvuran Karadaglilar Osmanlilar in hicbir zaman topraklarina hakim olamadigi ve surekli bir savas halinin bulundugunu ileri surerek istiklallerinin tasdikini ayrica Arnavutluk ve Hersek ten bazi topraklarin kendilerine verilmesini istedilerse de bu hususta herhangi bir karar alinmadi 1858 de mucadele yeniden basladi kuvvetleri da Karadaglilar a maglup oldu Bunun uzerine 1859 da Istanbul da toplanan elciler tarafsiz arazi olan Grahova nin ve yakinindaki topraklarin Karadag prensligine verilmesini kabul etti 1861 de Hersek te cikan isyan hareketi Karadaglilar tarafindan desteklenince Osmanli kuvvetleri 1862 baharinda iki kol halinde Karadag a girdi Karadag Prensi II Nikola Osmanlilar la anlasma yapmak zorunda kaldi ve Osmanli isteklerini kabul etti Fakat Rusya yi harekete gecirerek Iskodra yi Hersek e baglayan ve Karadag dan gecen yol uzerinde Osmanli kuvvetlerinin yerlestirildigi kuleleri yiktirtti Kaynakca Osmanli Isyanlarinda Yabanci Parmagi Bir Imparatorluk nasil Parcalandi Suleyman Kocabas Vatan Yayinlari 2009 s 11 16 A Short Review of the History of Montenegro Montenegro in Transition Serbo Rastoder Baden 2003 s 115 Karadag in Osmanli Egemenligine Karsi Mucadelesi 1830 1878 Ali Gokcen Ozdem Firat Universitesi Elazig 2012 s 69 70 Montenegro Ali Suavi Ali Imprimerie Victor Goupy Paris 1876 s 10 Realm of the Black Mountain A History of Montenegro Elizabeth Roberts Horst amp Company Londra 2007 s 142