Karesi Beyliği,Karesioğulları Beyliği,Karasi Beyliği veya Karasioğulları Beyliği,Anadolu Selçuklu Devleti'nin gerilemesinden sonra Oğuz boyları tarafından Balıkesir-Çanakkale ve Bergama yöresinde kurulan Anadolu Türk beyliğidir. Eşrefoğulları'ndan sonra en kısa hüküm süren beyliktir. Bu yöredeki ilk Türk devletidir.
Karesi Beyliği Karesioğulları Beyliği | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1299-1361 | |||||||||
Bayrak | |||||||||
Başkent | Karesi (Balıkesir) | ||||||||
Yaygın dil(ler) | Türkçe | ||||||||
Hükûmet | Beylik | ||||||||
Bey | |||||||||
| |||||||||
Tarihçe | |||||||||
| |||||||||
|
Karesi Beyliği, komşusu olan Osmanoğulları Beyliği'nin genişlemesiyle bu beyliğe katılmıştır. Böylece Osmanlı hakimiyetine katılan ilk beylik olmuştur. İlerleyen dönemlerde Osmanlı Devleti içinde bu bölgede Karesi Sancağı kurulmuştur. Karesi beylerinin ve ileri gelen şahıslarının, Osmanoğullarının egemenliği altına girmelerini takiben, Osmanlı Devleti'nin Rumeli topraklarında yayılmasında büyük katkıları olmuştur. Balıkesir ili Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk yıllarına kadar idari taksimatta Karesi ismini taşımıştır.
Etimolojisi
Arap kaynakları, bu beyliğe "Memleket-i Akirus" demektedir. Bu yüzden Akirus kelimesinden çıkmış olabileceği de ileri sürülmektedir. Akirus "Achirus" İslam öncesi bu toprakların adlarından biridir.
14. yüzyılın başında Batı Anadolu'nun Türk Beylikleri tarafından nasıl paylaşıldığını kaydeden Bizanslı tarihçi Nikiforos Grigoras'a göre Lidya ve Eolya'dan başlayarak Helespont (Çanakkale) ile sınırlanan Misya topraklarında Kalames ve onun oğlu Karasis hüküm sürmekteydi. Kantakuzenos'un eserinde ise Kalames'in oğlu Karasis'in hissesine Lidya'ya kadar olan Misya topraklarının düştüğü ve buraya Karasia denildiği belirtilmektedir.
Tarihi
Kuruluşu
Anadolu Selçuklu Devleti zamanında Oğuz boyları, Anadolu'nun batısına yerleşmişler ve buralarda Uç Beylikleri kurmuştur. Uç Beyliklerinin görevi ise Anadolu Selçuklu Devleti sınırını korumaktır. Marmara sahilleri, Çanakkale bölgesi, Edremit Körfezi, Kizikos ile sınırlandırılan bu bölgeye, Anadolu Selçuklu Devleti'nin önemli komutanlarından Karesi Bey (Kara İsa), babası Kalem Bey ve Germiyanoğlu Yakup Bey, beraberinde büyük bir Türkmen grubu ile gelmiştir. Balıkesir ve çevresinin alınmasında Germiyanoğullarının katkısı olmuştur. Karesi Bey muhtemelen 1296-1297 yıllarında Erdek, Biga, Edremit, Bergama, Çanakkale hariç Balıkesir merkez olmak üzere büyük Misya sahasını Germiyan kuvvetlerinin desteğiyle ele geçirdiler. Karesi Bey, Anadolu Selçuklu Devleti'nde Marmara ve Ege kıyılıarının yönetiminden sorumlu bir uç beyi olduğu için kendisine Sahiller Emiri anlamına gelen Emir-ül Savahil unvanı verilmiştir. Karesi Bey'in soyu, Danişmendlilerin kurucusu olan Danişmend Gazi'den gelmektedir.Anadolu Selçuklu Devleti'nin yıkılmasından önce diğer Uç Beyleri gibi Karesi Bey de Batı Anadolu'daki Büyük ve Küçük Misya'da bağımsızlığını ilan ederek, bölgede Karesi Beyliği'ni kurmuştur. Karesi Beyliği'nin kuruluş tarihi tam olarak bilinmemekle birlikte 1296 ile 1300 yılları arasıdır. Fakat Anadolu Selçuklu Devleti'ne bağlı uç beylerinin büyük çoğunluğu 1299 yılında bağımsızlıklarını ilan ettikleri için Karesi Beyliği'nin kuruluş tarihi 1299 yılı kabul edilmektedir.
Karesi Bey dönemi
Bizans İmparatoru II. Andronikos, Batı Anadolu'daki Türk yayılmasını önlemek için Alanlar ile işbirliği yapmıştır. 1300 yılında oğlu IX. Mihail komutasındaki Bizans-Alan kuvvetleri, Manisa'daki Gediz Nehri civarında karargâh kurmuşlardır. Karesi orduları ile savaşan Bizans-Alan kuvvetleri başarısız olmuş, Alanlar geri çekilip savaşı bırakmışlardır. 1301-1302 yıllarında topraklarını savunamayan II. Andronikos, paralı asker olarak kiraladıkları adamları Karesi Türkmenleri üzerine salmıştır. 1304 Ocak ayının ilk günlerinde Bizans İmparatorluğu, Katalan Paralı Asker Birliği adlı bir askerî birlik kiralayıp bu askerleri Kizikos bölgesine göndermiş ve bu bölgenin altı mil ötesinde bir su kenarında eşleri ve çocukları ile yaşayan, Edincik bölgesine yerleşmek isteyen bir Türk boyunu katletmiştir. Katalanların ani hücumuna uğrayan Türkler, beş bine yakın kayıp vermiştir. Katalanlar, on yaşın üzerinde bütün erkekleri öldürmüş, bölgeyi yakıp yıkmıştır. Bu yüzden Karesi Beyliği, 1302-1308 tarihleri arasında bir durgunluk dönemi yaşamıştır.
İlhanlı Devleti veziri Emir Çoban, Anadolu'ya teftişe geldiğinde Ulubey makamında bulunan Germiyanoğulları Beyi Yakup Bey kendine bağlı beyler ile birlikte Emir Çoban'ın makamına giderek bağlılıklarını arz etmişlerdir. Bu beylerin arasında Karesi Bey de vardır.
Anadolu Selçuklu Devleti'nde Sarı Saltuk ismindeki bir reis kumandasında, 10.000 ile 20.000 arası nüfusları olan Batıni mezhebindeki bir Türkmen aşireti, Sinop sahillerinden gemilere binerek önce Kırım'a oradan da Aktav Tatarlarının reisi Şehzade Nogay'ın emri ile Rumeli'deki Dobruca (Dobriçe) bölgesine ve 1264 yılında Kiligria-Romanya'ya geçmişler ve oralara yerleşmişlerdir.Hoca Ahmet Yesevi'nin halifelerinden biri olan Sarı Saltuk, Hacı Bektaş-ı Veli'ye yardım için gönderilmiştir. Sarı Saltuk'un 1280-1281'de Babadağ'da ölmesi üzerine, daha fazla Bulgar ve Rumların baskısına dayanamayan Türkmenlerin bir kısmı 1306 yılında Ece Halil adlı bir reisin emrinde gemilere binip Trakya üzerinden Çanakkale-Lapseki Yöresi'ne geçmiştir. Bütün eşya ve hayvanatıyla bu topraklara gelen Türmenler, Karesi Bey tarafından iyi karşılanarak Karesi ve havalisinde iskan edilmişler ve beyliğin topraklarının değişik bölgelerine ve özellikle Kaz Dağı'nın kuzey eteklerine Dağobası ve Evciler bölgesine yerleşmişlerdir. Bu Türkmenlerin önemli bir kısmı da bugün Havran'a bağlı 'nü yurt tutmuşlardır. Bu halk Şamanist inancına göre kutsal sayılan Kaz'ın adını da İda Dağı'na vermişlerdir. Karesi topraklarına yerleşen Türkmenler, bölgedeki Türk nüfus ve kuvvetleri artmıştır. Karesi Bey, kendi ismiyle anılan Beyliğinin sınırlarını, Bizans İmparatorluğu'nun zayıflığından ve beraberinde bulunan Ece Halil'in adamlarından faydalanarak daha da genişletmiştir. Ayrıca İç Anadolu'da Moğolların saldırılarından kaçan Türk boyları da Karesi Beyliği'ne sığınmıştır. Bu boylar arasında Çepni boyları da mevcuttur.
1308 yılında Bayramiç ve Ezine çevresinde bir Türkmen Prensliği kurulmuş fakat bu Beylik aynı yılda Karesi Beyliği'ne bağlanmıştır.
Karesi Bey, 1330 yılından önce ölmüştür. Tam ölüm tarihi bilinmemektedir. Karesi Bey ölünce onun için bir türbe yapılmıştır. Karesi Bey'den sonra Beyliğin başına Aclan Bey geçmiştir. Aclan Bey zamanında, Osmanoğulları Beyliği ile iyi ilişkiler kurulmuştur. Hacı İlbey, Aclan Bey'in vezirliği hizmetinde bulunmuştur. Yine de Aclan Bey'in kimliği netlik kazanmamış, Demirhan Bey veya Yahşi Bey olduğu ileri sürülmüştür.
Donanma
Karesi Beyliği, kara ordusu yanında önemli derecede etkin bir donanmaya da sahipti. Balıkesir beyi Demirhan, denizde Rumlarla pek çok savaş yapmıştı. "Gemileri denizde rüzgârın önünde sanki uçarak gider, şehirler o gemilerden titrerdi".[][] Gerçekten de Demirhan Bey'in yaptığı akınlarda ne derecede etkili olduğu; Bizans imparatoru II. Andronikos'un bizzat onunla görüşerek, bir saldırmazlık anlaşması yapmasından anlaşılmaktadır.
Beyliğin bölünmesi ve yıkılışı
Demirhan Bey geçmiştir. Aclan Bey'in ikinci oğlu Yahşi Bey ise Bergama'nın yöneticisi olmuştur. Aclan Bey'in küçük oğlu Dursun Bey ise Bursa'da Orhan Gazi yanında bulunmuştur. 1333 yılında seyyah İbn Battuta, Balıkesir'i ziyaret etmiştir. Karesi Beyi, hem Marmara hem de Ege sahillerine kıyısı olan beyliğinde büyük bir donanma kurarak Rumeli'ye iki kere sefer düzenlemiştir. Karesi Beyin (hangi hükümdarın olduğu belirsiz, büyük ihtimal Yahşi Bey) ilk deniz seferi 1331 tarihinde 70 tekne ile Akdeniz'den Ferres'e (Ferecik veya Kara Feriye) düzenlediği seferdir. İkinci deniz seferi ise 1333 tarihinde 60 tekne ile Akdeniz'den Aynaroz Yarımdası'na düzenlediği seferidir. Bu yıllarda Karesi Beyliği, deniz gücü bakımından komşusu olan Osmanoğulları Beyliği'nden daha güçlüdür. Demirhan Bey halkına kötü davranmıştır. Bu durumdan şikayetçi olan halk ve beyliğin ileri gelenleri; Bursa'daki Dursun Bey'i davet etmiştirler. 1345 yılında Orhan Gazi ile birlikte gelen Dursun Bey, Bergama kalesine sığınan abisi Demirhan Bey tarafından öldürülmüştür. Bu duruma çok üzülen Orhan Gazi, halkın ve ileri gelenlerin de isteği üzerine 1361 yılında Karesi Beyliği topraklarını Osmanlı topraklarına katmıştır.
Beyliğin yıkılışından sonra
Karesi Beyliği'nin tarih sahnesinden çekilişi ve yerini henüz devlet olma aşamasında bulunan Osmanlı Beyliği'ne bırakışı, ileride güçlü bir devlet hâline gelecek olan Osmanlılar için askeri ve siyasi genişleme açısından önemli bir adım olmuştur. Orhan Bey'in oğlu Süleyman Paşa, Rumeli'ye geçişim gerek hazırlık döneminde gerekse icraat sırasında Karasi ümerâsının yardım ve desteklerini gördü. Yeni fethedilen Rumeli topraklarını Türkleştirmek için Anadolu'dan getirilen Türk nüfusu arasında Karasi ilinden gelenler, Gelibolu yarımadasına yerleştirildilerYıldırım Bayezid, Saruhanoğulları Beyliği'ni 1390'da ele geçirdikten sonra Saruhan ve Karasi vilayetlerini birleştirerek oğlu Ertuğrul'a verdi. Daha sonraysa Bayezid'in oğullarından İsa Bey, Karasi Vilayeti'ne tayin edildi. Karesi Beyliği, Ankara Savaşı sonrasında Timur'un kendilerine bağımsızlık verdiği öteki beylikler gibi yeniden bir canlanma dönemi yaşamadı. Bununla beraber Karasi adı Osmanlı idaresi altıda varlığını uzun süre korudu ve 1393'te kurulan Anadolu Beylerbeyliği'ne bağlı sancaklardan biri oldu.
Kitabeler
Karesi Beyliği'ne ait, Tokat Müzesi'nde bulunan Kutlu Melek ve Mustafa Çelebi'ye ait iki mezar taşı dışında herhangi bir kitabe bulunamamıştır.
Jeneolojik açıdan değer taşıyan Kutlu Melek ve Mustafa Çelebi'ye ait olan bu kitabelerde yer alan şecereye göre, Karesi Beyliği sülalesi, 11. yüzyılda kurulmuş bir Türkmen beyliği olan Danişmendlilere dayanmaktadır. Bu kitabe haricinde, Karesi Beyliği sülalesin Danişmendlilere dayandığını gösteren başka bir kaynak yoktur. Adı geçen kitabeler, ilk olarak İsmail Hakkı Uzunçarşılı tarafından yayımlanmıştır. Karesi Beyliği zamanından kalma en eski kitabe 1300 tarihli (Hicri 700) olup Hakimzade veya Kurşunlu Camii'n kurucusu Mevlâna Yusuf Sinan'ın mezar taşıdır. Baş taşın iç tarafında şöyle yazmaktadır:
Kâle'n-Nebiyyü aleyhisselam el-müminûne lâyemûtûn. Nukıle min dari'l-fenâ ilâ daril-bakâ.
Baş taşın dış tarafında şöyle yazmaktadır:
Tuviffiye el-merhûm el-mağfur el-âlim el-âmil Mevlâna Yusuf Sinan bin Habîb el-Kâdi bi İbn-i Hakîm fi'ş-şehri cemâziye'l-âhir sene seb'a miye.
Karesi Beyliği'nin toprakları
- Bugünkü Balıkesir Vilayeti'nden;
- Bugünkü Çanakkale Vilayeti'nden;
- Bugünkü İzmir Vilayeti'nden;
- Bugünkü Manisa Vilayeti'nden;
Beyler
Bey | Hüküm Süresi | Notlar |
---|---|---|
Kalem Bey | 1297-1303 | |
Karesi Bey | 1307-1328 | |
1328 | ||
1328-1345 | ||
1345-1351 | ||
Süleyman Bey | 1351-1361 |
Soyağacı
Danişmend Gazi (ö. 1084) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
İsmail | Gümüştekin Gazi (ö.1104) | Melik Gazi (ö. 1134) | İbrahim | Yağısıyan | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(ö. 1143) | Yağıbasan (ö. 1164) | Yağan | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Zünnun | Muzaffereddin Mahmud Bey | Zülkarneyn | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Nizameddin Suhrab Bey | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Yağdı Bey | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Kalem Bey | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Karesi Bey | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Aclan Bey | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Yahşi Bey | Demir Han Bey | Dursun Bey | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Süleyman Bey | Cuce Han Bey | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Mustafa Bey | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Kutlug Melik | İsa Bey | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Kaynakça
- Zerrin Günal Öden. "Karasi Beyliği", Türk Tarih Kurumu Yayınları (1999), .
Notlar
- ^ a b Amblem/Logo 5 Kasım 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Türkçe). Balikesir Belediyesi.
- ^ a b c Tarihçe 28 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Türkçe). Balikesir Belediyesi.
- ^ a b c d İsmail Hakkı Uzunçarşılı "Karesi Vilâyeti Tarihçesi", Zağnos Kültür ve Eğitim Vakfı (2000), sf.68. .
- ^ Zerrin Günal "Karasi Beyliği", Türk Tarih Kurumu Yayınları (1999), .
- ^ Niyazi Akşit-Ferruh Sanır. "A'dan Z'ye Genel Bilgi Ansiklopedisi", (1981) sf.790.
- ^ a b İ. Hakkı Uzunçarşılıoğlu. "Anadolu Beylikleri ve Akkoyunlu, Karakoyunlu Devletleri", (1937) sf.33,34,35.
- ^ "Balıkesirim", (2005) sf.61,65. Balıkesir Belediyesi Bülteni, bağlantı 29 Nisan 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Nicephorus Gregoras (1829). Historai Romae I (Roma Tarihi I) (Latince). ss. sf. 214-215.
- ^ İoannes Kantakuzenos (1828-1832). "II". Corpus Scriptorum Historiae Byzantinae (Latince). Von L. Schopen. ss. sf. 507.
- ^ a b c Dr. Abdülmecit Mutaf. Salnâmelere Göre Karesi (1847-1922), (2003) Zağnos Kültür ve Eğitim Vakfı, sf.6,7., .
- ^ a b Karasioğulları Beyliği 21 Eylül 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Türkçe). Enfal.
- ^ a b İsmail Hakkı Uzunçarşılı (2003). Anadolu Beylikleri ve Akkoyunlu, Karakoyunlu Devletleri. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları. ss. sf. 96 ve sf. 201. .
- ^ Mustafa Çetin Varlık (1974). Germiyanoğulları Tarihi (1300-1429). Ankara. ss. sf. 9.
- ^ Tarihçe 4 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Türkçe). T.C. Balıkesir Valiliği.
- ^ İsmail Hakkı Uzunçarşılı (1927). Kitâbeler I. İstanbul: Devlet Matbaası. ss. sf. 43-44.
- ^ Compagnie catalane 13 Eylül 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Fransızca). Fransızca Vikipedi (Wikipédia en français)
- ^ Tarihçe 4 Şubat 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Türkçe). T.C. Milli Eğitim Bakanlığı Bandırma İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü.
- ^ Öden, Zerrin Günal. "Bizans İmparatorluğu'nun Türklere Karşı Alan ve Katalanlar ile İttifakı". İst. Üni. Edb. Fak. Tarih Dergisi. Cilt sayı: 35 (1994). ss. sayfa 123-129.
- ^ Aksaraylı Kerimeddin Mahmud. "Müsameret-al Ahyar ", sf.42.
- ^ a b c d "Balıkesirim", (2007) sf.116,117. Balıkesir Belediyesi Bülteni.
- ^ Tarihçe 23 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Türkçe). Havran Belediyesi.
- ^ Zerrin Günal Öden, Karesi Beyliği, Türk Tarihi Kurumu, 1999, s.8
- ^ İsmail Hakkı Uzunçarşılı (2003). Osmanlı Tarihi I. Cilt. Ankara: Devlet Matbaası. ss. sf. 124. .
- ^ Aşıkpaşazade. Tevârih-i Al-i Osmân (Osmanlıca). İstanbul: Miralay Ali Bey. ss. sf. 44-45.
- ^ Aktepe, M. Münir. "XIV ve XV. Asırlarda Rumeli'nin Türkler tarafından İskânına Dair". Türkiyat Mecmuası. Cilt X (İstanbul 1953). ss. sayfa 300.
- ^ Tuncer Baykara (1988). Anadolu'nun Tarihi Coğrafyasına Giriş I. Anadolu'nun İdarî Taksimatı. İstanbul: Türk Kültürü Araştırmaları Enstitüsü Yayınları. ss. sf. 85.
- ^ Claude Cahen (1994). "Karasi mad.". Osmanlılar'dan Önce Anadolu'da Türkler. İstanbul: Türk Kültürü Araştırmaları Enstitüsü Yayınları. ss. sf. 628.
- ^ İ.H. Uzunçarşılı. "Kitâbeler" I, İstanbul, 1927. sf.43-44.
- ^ B. Karamağaralı. "Sivas ve Tokat'taki Figürlü Mezar Taşlarının mahiyeti hakkında", SAD, II, Ankara 1971, sf.85-86.
- ^ İsmail Hakkı Uzunçarşılı "Karesi Vilâyeti Tarihçesi", Zağnos Kültür ve Eğitim Vakfı (2000), sf.110,111. .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Karesi Beyligi Karesiogullari Beyligi Karasi Beyligi veya Karasiogullari Beyligi Anadolu Selcuklu Devleti nin gerilemesinden sonra Oguz boylari tarafindan Balikesir Canakkale ve Bergama yoresinde kurulan Anadolu Turk beyligidir Esrefogullari ndan sonra en kisa hukum suren beyliktir Bu yoredeki ilk Turk devletidir Karesi BeyligiKaresiogullari Beyligi1299 1361BayrakBaskentKaresi Balikesir Yaygin dil ler TurkceHukumetBeylikBey 1297 1307Kalem Bey 1307 1328Karesi Bey 1351 1361Suleyman BeyTarihce Kurulusu1299 Dagilisi1361Onculler ArdillarTurkiye Selcuklu Devleti Osmanli Devleti Karesi Beyligi komsusu olan Osmanogullari Beyligi nin genislemesiyle bu beylige katilmistir Boylece Osmanli hakimiyetine katilan ilk beylik olmustur Ilerleyen donemlerde Osmanli Devleti icinde bu bolgede Karesi Sancagi kurulmustur Karesi beylerinin ve ileri gelen sahislarinin Osmanogullarinin egemenligi altina girmelerini takiben Osmanli Devleti nin Rumeli topraklarinda yayilmasinda buyuk katkilari olmustur Balikesir ili Turkiye Cumhuriyeti nin ilk yillarina kadar idari taksimatta Karesi ismini tasimistir EtimolojisiArap kaynaklari bu beylige Memleket i Akirus demektedir Bu yuzden Akirus kelimesinden cikmis olabilecegi de ileri surulmektedir Akirus Achirus Islam oncesi bu topraklarin adlarindan biridir 14 yuzyilin basinda Bati Anadolu nun Turk Beylikleri tarafindan nasil paylasildigini kaydeden Bizansli tarihci Nikiforos Grigoras a gore Lidya ve Eolya dan baslayarak Helespont Canakkale ile sinirlanan Misya topraklarinda Kalames ve onun oglu Karasis hukum surmekteydi Kantakuzenos un eserinde ise Kalames in oglu Karasis in hissesine Lidya ya kadar olan Misya topraklarinin dustugu ve buraya Karasia denildigi belirtilmektedir TarihiKurulusu Anadolu Selcuklu Devleti zamaninda Oguz boylari Anadolu nun batisina yerlesmisler ve buralarda Uc Beylikleri kurmustur Uc Beyliklerinin gorevi ise Anadolu Selcuklu Devleti sinirini korumaktir Marmara sahilleri Canakkale bolgesi Edremit Korfezi Kizikos ile sinirlandirilan bu bolgeye Anadolu Selcuklu Devleti nin onemli komutanlarindan Karesi Bey Kara Isa babasi Kalem Bey ve Germiyanoglu Yakup Bey beraberinde buyuk bir Turkmen grubu ile gelmistir Balikesir ve cevresinin alinmasinda Germiyanogullarinin katkisi olmustur Karesi Bey muhtemelen 1296 1297 yillarinda Erdek Biga Edremit Bergama Canakkale haric Balikesir merkez olmak uzere buyuk Misya sahasini Germiyan kuvvetlerinin destegiyle ele gecirdiler Karesi Bey Anadolu Selcuklu Devleti nde Marmara ve Ege kiyiliarinin yonetiminden sorumlu bir uc beyi oldugu icin kendisine Sahiller Emiri anlamina gelen Emir ul Savahil unvani verilmistir Karesi Bey in soyu Danismendlilerin kurucusu olan Danismend Gazi den gelmektedir Anadolu Selcuklu Devleti nin yikilmasindan once diger Uc Beyleri gibi Karesi Bey de Bati Anadolu daki Buyuk ve Kucuk Misya da bagimsizligini ilan ederek bolgede Karesi Beyligi ni kurmustur Karesi Beyligi nin kurulus tarihi tam olarak bilinmemekle birlikte 1296 ile 1300 yillari arasidir Fakat Anadolu Selcuklu Devleti ne bagli uc beylerinin buyuk cogunlugu 1299 yilinda bagimsizliklarini ilan ettikleri icin Karesi Beyligi nin kurulus tarihi 1299 yili kabul edilmektedir Karesi Bey donemi Bizans Imparatoru II Andronikos Bati Anadolu daki Turk yayilmasini onlemek icin Alanlar ile isbirligi yapmistir 1300 yilinda oglu IX Mihail komutasindaki Bizans Alan kuvvetleri Manisa daki Gediz Nehri civarinda karargah kurmuslardir Karesi ordulari ile savasan Bizans Alan kuvvetleri basarisiz olmus Alanlar geri cekilip savasi birakmislardir 1301 1302 yillarinda topraklarini savunamayan II Andronikos parali asker olarak kiraladiklari adamlari Karesi Turkmenleri uzerine salmistir 1304 Ocak ayinin ilk gunlerinde Bizans Imparatorlugu Katalan Parali Asker Birligi adli bir askeri birlik kiralayip bu askerleri Kizikos bolgesine gondermis ve bu bolgenin alti mil otesinde bir su kenarinda esleri ve cocuklari ile yasayan Edincik bolgesine yerlesmek isteyen bir Turk boyunu katletmistir Katalanlarin ani hucumuna ugrayan Turkler bes bine yakin kayip vermistir Katalanlar on yasin uzerinde butun erkekleri oldurmus bolgeyi yakip yikmistir Bu yuzden Karesi Beyligi 1302 1308 tarihleri arasinda bir durgunluk donemi yasamistir Ilhanli Devleti veziri Emir Coban Anadolu ya teftise geldiginde Ulubey makaminda bulunan Germiyanogullari Beyi Yakup Bey kendine bagli beyler ile birlikte Emir Coban in makamina giderek bagliliklarini arz etmislerdir Bu beylerin arasinda Karesi Bey de vardir Balikesir de bulunan Karesi Bey turbesi Anadolu Selcuklu Devleti nde Sari Saltuk ismindeki bir reis kumandasinda 10 000 ile 20 000 arasi nufuslari olan Batini mezhebindeki bir Turkmen asireti Sinop sahillerinden gemilere binerek once Kirim a oradan da Aktav Tatarlarinin reisi Sehzade Nogay in emri ile Rumeli deki Dobruca Dobrice bolgesine ve 1264 yilinda Kiligria Romanya ya gecmisler ve oralara yerlesmislerdir Hoca Ahmet Yesevi nin halifelerinden biri olan Sari Saltuk Haci Bektas i Veli ye yardim icin gonderilmistir Sari Saltuk un 1280 1281 de Babadag da olmesi uzerine daha fazla Bulgar ve Rumlarin baskisina dayanamayan Turkmenlerin bir kismi 1306 yilinda Ece Halil adli bir reisin emrinde gemilere binip Trakya uzerinden Canakkale Lapseki Yoresi ne gecmistir Butun esya ve hayvanatiyla bu topraklara gelen Turmenler Karesi Bey tarafindan iyi karsilanarak Karesi ve havalisinde iskan edilmisler ve beyligin topraklarinin degisik bolgelerine ve ozellikle Kaz Dagi nin kuzey eteklerine Dagobasi ve Evciler bolgesine yerlesmislerdir Bu Turkmenlerin onemli bir kismi da bugun Havran a bagli nu yurt tutmuslardir Bu halk Samanist inancina gore kutsal sayilan Kaz in adini da Ida Dagi na vermislerdir Karesi topraklarina yerlesen Turkmenler bolgedeki Turk nufus ve kuvvetleri artmistir Karesi Bey kendi ismiyle anilan Beyliginin sinirlarini Bizans Imparatorlugu nun zayifligindan ve beraberinde bulunan Ece Halil in adamlarindan faydalanarak daha da genisletmistir Ayrica Ic Anadolu da Mogollarin saldirilarindan kacan Turk boylari da Karesi Beyligi ne siginmistir Bu boylar arasinda Cepni boylari da mevcuttur 1308 yilinda Bayramic ve Ezine cevresinde bir Turkmen Prensligi kurulmus fakat bu Beylik ayni yilda Karesi Beyligi ne baglanmistir Karesi Bey 1330 yilindan once olmustur Tam olum tarihi bilinmemektedir Karesi Bey olunce onun icin bir turbe yapilmistir Karesi Bey den sonra Beyligin basina Aclan Bey gecmistir Aclan Bey zamaninda Osmanogullari Beyligi ile iyi iliskiler kurulmustur Haci Ilbey Aclan Bey in vezirligi hizmetinde bulunmustur Yine de Aclan Bey in kimligi netlik kazanmamis Demirhan Bey veya Yahsi Bey oldugu ileri surulmustur Donanma Karesi Beyligi kara ordusu yaninda onemli derecede etkin bir donanmaya da sahipti Balikesir beyi Demirhan denizde Rumlarla pek cok savas yapmisti Gemileri denizde ruzgarin onunde sanki ucarak gider sehirler o gemilerden titrerdi Alinti gerek kaynak belirtilmeli Gercekten de Demirhan Bey in yaptigi akinlarda ne derecede etkili oldugu Bizans imparatoru II Andronikos un bizzat onunla goruserek bir saldirmazlik anlasmasi yapmasindan anlasilmaktadir Beyligin bolunmesi ve yikilisi Demirhan Bey gecmistir Aclan Bey in ikinci oglu Yahsi Bey ise Bergama nin yoneticisi olmustur Aclan Bey in kucuk oglu Dursun Bey ise Bursa da Orhan Gazi yaninda bulunmustur 1333 yilinda seyyah Ibn Battuta Balikesir i ziyaret etmistir Karesi Beyi hem Marmara hem de Ege sahillerine kiyisi olan beyliginde buyuk bir donanma kurarak Rumeli ye iki kere sefer duzenlemistir Karesi Beyin hangi hukumdarin oldugu belirsiz buyuk ihtimal Yahsi Bey ilk deniz seferi 1331 tarihinde 70 tekne ile Akdeniz den Ferres e Ferecik veya Kara Feriye duzenledigi seferdir Ikinci deniz seferi ise 1333 tarihinde 60 tekne ile Akdeniz den Aynaroz Yarimdasi na duzenledigi seferidir Bu yillarda Karesi Beyligi deniz gucu bakimindan komsusu olan Osmanogullari Beyligi nden daha gucludur Demirhan Bey halkina kotu davranmistir Bu durumdan sikayetci olan halk ve beyligin ileri gelenleri Bursa daki Dursun Bey i davet etmistirler 1345 yilinda Orhan Gazi ile birlikte gelen Dursun Bey Bergama kalesine siginan abisi Demirhan Bey tarafindan oldurulmustur Bu duruma cok uzulen Orhan Gazi halkin ve ileri gelenlerin de istegi uzerine 1361 yilinda Karesi Beyligi topraklarini Osmanli topraklarina katmistir Beyligin yikilisindan sonra Karesi Beyligi nin tarih sahnesinden cekilisi ve yerini henuz devlet olma asamasinda bulunan Osmanli Beyligi ne birakisi ileride guclu bir devlet haline gelecek olan Osmanlilar icin askeri ve siyasi genisleme acisindan onemli bir adim olmustur Orhan Bey in oglu Suleyman Pasa Rumeli ye gecisim gerek hazirlik doneminde gerekse icraat sirasinda Karasi umerasinin yardim ve desteklerini gordu Yeni fethedilen Rumeli topraklarini Turklestirmek icin Anadolu dan getirilen Turk nufusu arasinda Karasi ilinden gelenler Gelibolu yarimadasina yerlestirildilerYildirim Bayezid Saruhanogullari Beyligi ni 1390 da ele gecirdikten sonra Saruhan ve Karasi vilayetlerini birlestirerek oglu Ertugrul a verdi Daha sonraysa Bayezid in ogullarindan Isa Bey Karasi Vilayeti ne tayin edildi Karesi Beyligi Ankara Savasi sonrasinda Timur un kendilerine bagimsizlik verdigi oteki beylikler gibi yeniden bir canlanma donemi yasamadi Bununla beraber Karasi adi Osmanli idaresi altida varligini uzun sure korudu ve 1393 te kurulan Anadolu Beylerbeyligi ne bagli sancaklardan biri oldu KitabelerKaresi Beyligi ne ait Tokat Muzesi nde bulunan Kutlu Melek ve Mustafa Celebi ye ait iki mezar tasi disinda herhangi bir kitabe bulunamamistir Jeneolojik acidan deger tasiyan Kutlu Melek ve Mustafa Celebi ye ait olan bu kitabelerde yer alan secereye gore Karesi Beyligi sulalesi 11 yuzyilda kurulmus bir Turkmen beyligi olan Danismendlilere dayanmaktadir Bu kitabe haricinde Karesi Beyligi sulalesin Danismendlilere dayandigini gosteren baska bir kaynak yoktur Adi gecen kitabeler ilk olarak Ismail Hakki Uzuncarsili tarafindan yayimlanmistir Karesi Beyligi zamanindan kalma en eski kitabe 1300 tarihli Hicri 700 olup Hakimzade veya Kursunlu Camii n kurucusu Mevlana Yusuf Sinan in mezar tasidir Bas tasin ic tarafinda soyle yazmaktadir Kale n Nebiyyu aleyhisselam el muminune layemutun Nukile min dari l fena ila daril baka Bas tasin dis tarafinda soyle yazmaktadir Tuviffiye el merhum el magfur el alim el amil Mevlana Yusuf Sinan bin Habib el Kadi bi Ibn i Hakim fi s sehri cemaziye l ahir sene seb a miye Karesi Beyligi nin topraklariBugunku Balikesir Vilayeti nden 1 Balikesir Karesi Altieylul 2 Dursunbey 3 Edremit 4 Susurluk 5 Burhaniye 6 Ayvalik 7 Gomec 8 Gonen 9 Sindirgi 10 Savastepe 11 Bigadic 12 Kepsut 13 Ivrindi 14 Manyas 15 Bandirma 16 Erdek 17 Havran 18 Balya Bugunku Canakkale Vilayeti nden 19 Ezine 20 Ayvacik 21 Bayramic 22 Can 23 Yenice 24 Canakkale Bugunku Izmir Vilayeti nden 25 Bergama 26 Kinik 27 DikiliBugunku Manisa Vilayeti nden 28 Soma 29 Akhisar 30 KirkagacBeylerBey Hukum Suresi NotlarKalem Bey 1297 1303Fetret DevriKaresi Bey 1307 132813281328 13451345 1351Suleyman Bey 1351 1361Soyagaci Danismend Gazi o 1084 Ismail Gumustekin Gazi o 1104 Melik Gazi o 1134 Ibrahim Yagisiyan o 1143 Yagibasan o 1164 Yagan Zunnun Muzaffereddin Mahmud Bey Zulkarneyn Nizameddin Suhrab Bey Yagdi Bey Kalem Bey Karesi Bey Aclan Bey Yahsi Bey Demir Han Bey Dursun Bey Suleyman Bey Cuce Han Bey Mustafa Bey Kutlug Melik Isa Bey KaynakcaZerrin Gunal Oden Karasi Beyligi Turk Tarih Kurumu Yayinlari 1999 ISBN 975 16 1002 8 Notlar a b Amblem Logo 5 Kasim 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Turkce Balikesir Belediyesi a b c Tarihce 28 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Turkce Balikesir Belediyesi a b c d Ismail Hakki Uzuncarsili Karesi Vilayeti Tarihcesi Zagnos Kultur ve Egitim Vakfi 2000 sf 68 ISBN 975 94473 3 9 Zerrin Gunal Karasi Beyligi Turk Tarih Kurumu Yayinlari 1999 ISBN 975 16 1002 8 Niyazi Aksit Ferruh Sanir A dan Z ye Genel Bilgi Ansiklopedisi 1981 sf 790 a b I Hakki Uzuncarsilioglu Anadolu Beylikleri ve Akkoyunlu Karakoyunlu Devletleri 1937 sf 33 34 35 Balikesirim 2005 sf 61 65 Balikesir Belediyesi Bulteni baglanti 29 Nisan 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Nicephorus Gregoras 1829 Historai Romae I Roma Tarihi I Latince ss sf 214 215 Ioannes Kantakuzenos 1828 1832 II Corpus Scriptorum Historiae Byzantinae Latince Von L Schopen ss sf 507 a b c Dr Abdulmecit Mutaf Salnamelere Gore Karesi 1847 1922 2003 Zagnos Kultur ve Egitim Vakfi sf 6 7 ISBN 975 94473 5 5 a b Karasiogullari Beyligi 21 Eylul 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Turkce Enfal a b Ismail Hakki Uzuncarsili 2003 Anadolu Beylikleri ve Akkoyunlu Karakoyunlu Devletleri Ankara Turk Tarih Kurumu Yayinlari ss sf 96 ve sf 201 ISBN 975 16 0044 8 Mustafa Cetin Varlik 1974 Germiyanogullari Tarihi 1300 1429 Ankara ss sf 9 Tarihce 4 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Turkce T C Balikesir Valiligi Ismail Hakki Uzuncarsili 1927 Kitabeler I Istanbul Devlet Matbaasi ss sf 43 44 Compagnie catalane 13 Eylul 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Fransizca Fransizca Vikipedi Wikipedia en francais Tarihce 4 Subat 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Turkce T C Milli Egitim Bakanligi Bandirma Ilce Milli Egitim Mudurlugu Oden Zerrin Gunal Bizans Imparatorlugu nun Turklere Karsi Alan ve Katalanlar ile Ittifaki Ist Uni Edb Fak Tarih Dergisi Cilt sayi 35 1994 ss sayfa 123 129 Aksarayli Kerimeddin Mahmud Musameret al Ahyar sf 42 a b c d Balikesirim 2007 sf 116 117 Balikesir Belediyesi Bulteni Tarihce 23 Aralik 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Turkce Havran Belediyesi Zerrin Gunal Oden Karesi Beyligi Turk Tarihi Kurumu 1999 s 8 Ismail Hakki Uzuncarsili 2003 Osmanli Tarihi I Cilt Ankara Devlet Matbaasi ss sf 124 ISBN 975 16 0011 1 Asikpasazade Tevarih i Al i Osman Osmanlica Istanbul Miralay Ali Bey ss sf 44 45 Aktepe M Munir XIV ve XV Asirlarda Rumeli nin Turkler tarafindan Iskanina Dair Turkiyat Mecmuasi Cilt X Istanbul 1953 ss sayfa 300 Tuncer Baykara 1988 Anadolu nun Tarihi Cografyasina Giris I Anadolu nun Idari Taksimati Istanbul Turk Kulturu Arastirmalari Enstitusu Yayinlari ss sf 85 Claude Cahen 1994 Karasi mad Osmanlilar dan Once Anadolu da Turkler Istanbul Turk Kulturu Arastirmalari Enstitusu Yayinlari ss sf 628 I H Uzuncarsili Kitabeler I Istanbul 1927 sf 43 44 B Karamagarali Sivas ve Tokat taki Figurlu Mezar Taslarinin mahiyeti hakkinda SAD II Ankara 1971 sf 85 86 Ismail Hakki Uzuncarsili Karesi Vilayeti Tarihcesi Zagnos Kultur ve Egitim Vakfi 2000 sf 110 111 ISBN 975 94473 3 9