Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Klaros, günümüzde İzmir'in Menderes ilçesi sınırlarında bulunan Kolofon antik kentinin kutsal alanı.
Ahmetbeyli (Ales) vadisinin taban düzlüğünde, kuzeyindeki Kolophon'a (Değirmendere) 13 km, güneyindeki Notion'a ise 2 km mesafede yer alır.Kolofon antik kenti‘nin baş tanrısı Apollon için inşa edildiği düşünülür.
M.Ö 13. yüzyıldan M.S 4. yüzyılda Hristiyanlığın yayılmasıyla birlikte terk edilmesine kadar kehanet (bilicilik) merkezi olarak işlev görmüştür. Bu kentte yapılan arkeolojik kazılar, kehanet kültünün törensel işleyişini ve mimari yapısını ortaya çıkarmıştır ve bu özelliği ile dünyada tektir. Kazılarda ortaya çıkarılan kabartma ve heykeller İzmir Arkeoloji Müzesi’nde sergilenmektedir.
Klaros kelimesi Luvi dilinde "kıyı" veya "iskele" anlamına gelir. Klaros, kıyıda kurulan bir alan olduğu için bu ismi almıştır.
Arka plan
Antik çağlarda Anadolu'daki başlıca Apollon kehanet merkezlerinden birisi olan Klaros antik kenti, festivalleri ile ünlüydü. Klaros'da tanrı Apollon onuruna iki bayram kutlanırdı. Birisi, her yıl kutlanan Küçük Klaria Bayramları, diğeri ise beş yılda bir kutlanan Büyük Klaria Bayramları'dır. Bu bayramlarda kutsal yarışmalar ve kurban törenleri de düzenlenirdi.
Klaros antik kentinde tüm tanrılara çok sayıda hayvan kurban edildiği bilinmektedir. Birçok kentte aynı anda Hekatombaia Bayramları kutlandığı ve tanrıya aynı anda yüz hayvan özellikle de boğa kurban edildiği bilinmekle beraber, Klaros'taki hekatomb (100 adet hayvanın bağlandığı blok) bu hayvan ritüelinin ilk arkeolojik kanıtıdır.
Klaros’u diğer antik kentlerden ayıran diğer bir özelliğiyse, tapınağının basamakları dahi yazıtlı olan tek kutsal alan olmasıdır. Dünyanın en eski edebi eser kabul edilen İlyada ve Odysseia eserlerinin ozanı Homeros'un Klaros'lu olduğu düşünülmektedir. Klaros kutsal alanı arkeolojik kazılarında ortaya çıkarılan Homeros heykeli, bunun güçlü bir delili olarak göstermektedir.
Klaros'ta törenler
Klaros'taki merkezde kehanetler, ergenliğe yeni girmiş olan 7 genç kız ve 7 erkeğin dolunay zamanı ay göğe yükseldikten sonra meşale ışığında ellerinde defne yapraklarını sallayarak sunağın ve tapınağın önüne gelmesi ve burada tanrıya ilahiler okuması suretiyle yapılırdı. Tanrıların evi olarak kabul edilen tapınaklara halk girmez, tapınakların girişinde beklerdi.
Klaros’ta yalnızca kâhinin girebileceği karanlıkta bir salonun içerisinde, suyu kutsal kabul edilen bir kuyudaki suyu içen kâhin, Tanrı’ya sorularını yöneltir ve sorularına vahiy yoluyla cevap alırdı. Bu suyun kehaneti sebebiyle Klaraos’un ünü genişçe bir alana yayılmıştı.
Tarihi
MÖ 13. yüzyıl sonu ile 12. yüzyıl başlarında bu bölgeye Girit'ten göç eden Akhalar Karyalıların kurmuş olduğu Kolophon kentine yerleşmişlerdir. İlk göçmen grubun (önderi, kurucusu) olan , bu yöreye ikinci göçmen dalgası ile Yunanistan’ın Thebai kentinden sürülerek gelen göçmen grubundaki Apollon rahibi Teiresias’ın kızı Manto ile evlenir. İki göçmen grup, ev sahibi gruba karşı güç birliği yapar. Klaros Kehanet Merkezi, Manto tarafından kurulur. Bazı antik dönem yazarları, Klaros’taki kutsal kaynağın, ülkesinden sürülen Manto’nun gözyaşlarından oluştuğunu yazmıştır.
Klaros'un bir kehanet merkezi olarak ün kazanması, Manto ile 'un oğulları ve aynı zamanda Apollo'nun kahini olan Mopsos zamanında olmuştur. Mopsos’la birlikte kehanet verme işinin anneden oğula geçtiği görülmüştür.
Önceleri sadece kent delegelerinin başvurusuna açık olan Klaros, Büyük İskender'in (V. Alexander) gördüğü bir rüyayı yorumlatmak üzere Klaros'a başvurnası ile kişisel başvuruları da kabul etmeye başlamıştır. Büyük İskender'in, avlanırken bir ara ulu bir çınarın altında uykuya daldığı, rüyasında gördüğü iki Nemesis'in, İskender’den yeni İzmir (Nea Smyrna) kentini uyuduğu tepenin eteklerinde kurmasını istediği; İskender'in Kadifekale'de gördüğü rüyanın anlamını Klaros Antik Kenti'nin Kahinlerine danıştığı ve rüyasının “Kutsal Meles Çayı kenarındaki Pagos Tepesi (Kadifekale) eteklerinde yerleşecek İzmirliler, eskisinden dört kez daha mutlu olacaklardır.” şeklinde yorumlanması üzerine İzmir halkını Bayraklı'dan Kadifekale eteklerine taşıttığı rivayet olunur. Bu olaydan sonra oldukça ünlenen Klaros, Barbarları da (Yunan olmayan halkları) kabul etmeye başlamıştır ve böylelikle Barbarları kabul eden ilk Apollon kehanet merkezi olmuştur. Merkez, M.S. II. yüzyılda çok ünlenmiş, Kuzey Afrika’dan İngiltere’ye değin başvurular almıştır.
Bir anlatıya göre, Troia Savaşı'nın ünlü kahin'i Kalkhas Klaros'a gelerek Mopsos ile bir yarışmada karşılaşır. Bu yarışmayı kaybeden Kalkhas kahrından ölür. Anlatının bir başka versiyona göre ise burada ölmeyip güneye doğru ilerler ve Perge kentini kurar. Strabon'a göre de Kalkhas Pisidya Bölgesindeki Selge kantinin (kurucu) arasındadır. Klaros'da ilk bilicinin bir kadın olmasına rağmen daha sonraki dönemlerde biliciler her zaman için erkeklerden seçilmişlerdir.
MS 4. yüzyılda Hristiyanlğın yayılması ile birlikte Klaros terkedilmiştir.
Buluntular
Klaros Kutsal Alanı'nda, Apollon'a, kız kardeşi Artemis'e ve anneleri Leto'ya ait anıtsal boyutta (8 m yüksekliğinde) kült heykeller vardır Apollon heykeli oturur durumda, Artemis ve Leto heykelleri ise ayaktadır. Apollon tapınağının 27 m doğusunda 9 x 18.45 m ölçülerinde bir sunak vardır. Tapınak ile sunak arasında kuzey-güney yönünde yerleştirilmiş dört sıra halinde 100 adet hayvan bağlama bloğu bulunmaktadır. Üzerlerinde birer demir halkanın yer aldığı dikdörtgen formlu taş bloklar şimdiye dek bulunmuş olan tek örnektir ve kurban törenleri için yapılan düzenlemelerle ilgili bilgi vermesi açısından büyük önem taşımaktadır.
Kutsal Alanda ele geçen en eski buluntular kadar gitmektedir. Şu anda alanda Helenistik döneme ait Apollon Tapınağı ve Sunağı, Roma Dönemine ait Artemis Tapınağı ve Sunağı, Propylon (Alana Giriş Binası) ve çeşitli onur anıtları görülebilmektedir.
Klaros Kehanet (Bilicilik) Merkezi’nde çıkarılan eserlerin orijinallerine uygun olarak yapılan kopyaların sergilendiği ve adına mulaj arkeopark denilen bir müze 2010 yılında kurulmuştur. Klaros, mulaj arkeopark konusunda Türkiye’de ilk olma özelliğini taşımaktadır. 13 eserin mulajının arkeoparkta sergilenmektedir.
Kaynakça
- ^ . 15 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2013.
- ^ a b c Yalgin, Ekin (22 Nisan 2016). . www.rotasenin.com. 27 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2023.
- ^ a b Gurdal, Yaprak (15 Kasım 2021). . Küçük Dünya | Gezi Rehberi. 28 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2023.
- ^ a b c Arkeoloji.Biz. . ARKEOLOJİ.BİZ Arkeoloji İle İlgili Her şey. (turkish). 1 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2023.
- ^ a b mevki.com, Mevki Yazılım |. . eski.menderes.bel.tr. 31 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2023.
- ^ . 7 Haziran 2023. 31 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2023.
- ^ a b . www.izmirdergisi.com. 30 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2023.
- ^ INTERACTİVE, JBM. . aktuelarkeoloji.com.tr. 7 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2023.
- ^ "İzmir'de Mulaj Arkeopark açıldı". www-cumhuriyet-com-tr.cdn.ampproject.org. 31 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Temmuz 2023.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Klaros gunumuzde Izmir in Menderes ilcesi sinirlarinda bulunan Kolofon antik kentinin kutsal alani Klaros Ahmetbeyli Ales vadisinin taban duzlugunde kuzeyindeki Kolophon a Degirmendere 13 km guneyindeki Notion a ise 2 km mesafede yer alir Kolofon antik kenti nin bas tanrisi Apollon icin insa edildigi dusunulur M O 13 yuzyildan M S 4 yuzyilda Hristiyanligin yayilmasiyla birlikte terk edilmesine kadar kehanet bilicilik merkezi olarak islev gormustur Bu kentte yapilan arkeolojik kazilar kehanet kultunun torensel isleyisini ve mimari yapisini ortaya cikarmistir ve bu ozelligi ile dunyada tektir Kazilarda ortaya cikarilan kabartma ve heykeller Izmir Arkeoloji Muzesi nde sergilenmektedir Klaros kelimesi Luvi dilinde kiyi veya iskele anlamina gelir Klaros kiyida kurulan bir alan oldugu icin bu ismi almistir Arka planAntik caglarda Anadolu daki baslica Apollon kehanet merkezlerinden birisi olan Klaros antik kenti festivalleri ile unluydu Klaros da tanri Apollon onuruna iki bayram kutlanirdi Birisi her yil kutlanan Kucuk Klaria Bayramlari digeri ise bes yilda bir kutlanan Buyuk Klaria Bayramlari dir Bu bayramlarda kutsal yarismalar ve kurban torenleri de duzenlenirdi Klaros antik kentinde tum tanrilara cok sayida hayvan kurban edildigi bilinmektedir Bircok kentte ayni anda Hekatombaia Bayramlari kutlandigi ve tanriya ayni anda yuz hayvan ozellikle de boga kurban edildigi bilinmekle beraber Klaros taki hekatomb 100 adet hayvanin baglandigi blok bu hayvan rituelinin ilk arkeolojik kanitidir Klaros u diger antik kentlerden ayiran diger bir ozelligiyse tapinaginin basamaklari dahi yazitli olan tek kutsal alan olmasidir Dunyanin en eski edebi eser kabul edilen Ilyada ve Odysseia eserlerinin ozani Homeros un Klaros lu oldugu dusunulmektedir Klaros kutsal alani arkeolojik kazilarinda ortaya cikarilan Homeros heykeli bunun guclu bir delili olarak gostermektedir Klaros ta torenlerKlaros taki merkezde kehanetler ergenlige yeni girmis olan 7 genc kiz ve 7 erkegin dolunay zamani ay goge yukseldikten sonra mesale isiginda ellerinde defne yapraklarini sallayarak sunagin ve tapinagin onune gelmesi ve burada tanriya ilahiler okumasi suretiyle yapilirdi Tanrilarin evi olarak kabul edilen tapinaklara halk girmez tapinaklarin girisinde beklerdi Klaros ta yalnizca kahinin girebilecegi karanlikta bir salonun icerisinde suyu kutsal kabul edilen bir kuyudaki suyu icen kahin Tanri ya sorularini yoneltir ve sorularina vahiy yoluyla cevap alirdi Bu suyun kehaneti sebebiyle Klaraos un unu genisce bir alana yayilmisti TarihiMO 13 yuzyil sonu ile 12 yuzyil baslarinda bu bolgeye Girit ten goc eden Akhalar Karyalilarin kurmus oldugu Kolophon kentine yerlesmislerdir Ilk gocmen grubun onderi kurucusu olan bu yoreye ikinci gocmen dalgasi ile Yunanistan in Thebai kentinden surulerek gelen gocmen grubundaki Apollon rahibi Teiresias in kizi Manto ile evlenir Iki gocmen grup ev sahibi gruba karsi guc birligi yapar Klaros Kehanet Merkezi Manto tarafindan kurulur Bazi antik donem yazarlari Klaros taki kutsal kaynagin ulkesinden surulen Manto nun gozyaslarindan olustugunu yazmistir Klaros un bir kehanet merkezi olarak un kazanmasi Manto ile un ogullari ve ayni zamanda Apollo nun kahini olan Mopsos zamaninda olmustur Mopsos la birlikte kehanet verme isinin anneden ogula gectigi gorulmustur Onceleri sadece kent delegelerinin basvurusuna acik olan Klaros Buyuk Iskender in V Alexander gordugu bir ruyayi yorumlatmak uzere Klaros a basvurnasi ile kisisel basvurulari da kabul etmeye baslamistir Buyuk Iskender in avlanirken bir ara ulu bir cinarin altinda uykuya daldigi ruyasinda gordugu iki Nemesis in Iskender den yeni Izmir Nea Smyrna kentini uyudugu tepenin eteklerinde kurmasini istedigi Iskender in Kadifekale de gordugu ruyanin anlamini Klaros Antik Kenti nin Kahinlerine danistigi ve ruyasinin Kutsal Meles Cayi kenarindaki Pagos Tepesi Kadifekale eteklerinde yerlesecek Izmirliler eskisinden dort kez daha mutlu olacaklardir seklinde yorumlanmasi uzerine Izmir halkini Bayrakli dan Kadifekale eteklerine tasittigi rivayet olunur Bu olaydan sonra oldukca unlenen Klaros Barbarlari da Yunan olmayan halklari kabul etmeye baslamistir ve boylelikle Barbarlari kabul eden ilk Apollon kehanet merkezi olmustur Merkez M S II yuzyilda cok unlenmis Kuzey Afrika dan Ingiltere ye degin basvurular almistir Bir anlatiya gore Troia Savasi nin unlu kahin i Kalkhas Klaros a gelerek Mopsos ile bir yarismada karsilasir Bu yarismayi kaybeden Kalkhas kahrindan olur Anlatinin bir baska versiyona gore ise burada olmeyip guneye dogru ilerler ve Perge kentini kurar Strabon a gore de Kalkhas Pisidya Bolgesindeki Selge kantinin kurucu arasindadir Klaros da ilk bilicinin bir kadin olmasina ragmen daha sonraki donemlerde biliciler her zaman icin erkeklerden secilmislerdir MS 4 yuzyilda Hristiyanlgin yayilmasi ile birlikte Klaros terkedilmistir BuluntularKlaros Kutsal Alani nda Apollon a kiz kardesi Artemis e ve anneleri Leto ya ait anitsal boyutta 8 m yuksekliginde kult heykeller vardir Apollon heykeli oturur durumda Artemis ve Leto heykelleri ise ayaktadir Apollon tapinaginin 27 m dogusunda 9 x 18 45 m olculerinde bir sunak vardir Tapinak ile sunak arasinda kuzey guney yonunde yerlestirilmis dort sira halinde 100 adet hayvan baglama blogu bulunmaktadir Uzerlerinde birer demir halkanin yer aldigi dikdortgen formlu tas bloklar simdiye dek bulunmus olan tek ornektir ve kurban torenleri icin yapilan duzenlemelerle ilgili bilgi vermesi acisindan buyuk onem tasimaktadir Kutsal Alanda ele gecen en eski buluntular kadar gitmektedir Su anda alanda Helenistik doneme ait Apollon Tapinagi ve Sunagi Roma Donemine ait Artemis Tapinagi ve Sunagi Propylon Alana Giris Binasi ve cesitli onur anitlari gorulebilmektedir Klaros Kehanet Bilicilik Merkezi nde cikarilan eserlerin orijinallerine uygun olarak yapilan kopyalarin sergilendigi ve adina mulaj arkeopark denilen bir muze 2010 yilinda kurulmustur Klaros mulaj arkeopark konusunda Turkiye de ilk olma ozelligini tasimaktadir 13 eserin mulajinin arkeoparkta sergilenmektedir Kaynakca 15 Mart 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Subat 2013 a b c Yalgin Ekin 22 Nisan 2016 www rotasenin com 27 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Temmuz 2023 a b Gurdal Yaprak 15 Kasim 2021 Kucuk Dunya Gezi Rehberi 28 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Temmuz 2023 a b c Arkeoloji Biz ARKEOLOJI BIZ Arkeoloji Ile Ilgili Her sey turkish 1 Haziran 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Temmuz 2023 KB1 bakim Tanimlanamayan dil link a b mevki com Mevki YazA lA m eski menderes bel tr 31 Temmuz 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Temmuz 2023 7 Haziran 2023 31 Temmuz 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Temmuz 2023 a b www izmirdergisi com 30 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Temmuz 2023 INTERACTIVE JBM aktuelarkeoloji com tr 7 Temmuz 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Temmuz 2023 Izmir de Mulaj Arkeopark acildi www cumhuriyet com tr cdn ampproject org 31 Temmuz 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Temmuz 2023