Soli'li Krantor (Grekçe: Κράντωρ, gen.: Κράντορος; MÖ 276/5'te öldü), Platon'un eserleri üzerine yorumlar yazan ilk filozof olan Antik Yunan filozofu ve Eski Akademi üyesiydi.
Soli'li Krantor | |
---|---|
Doğumu | MÖ 4. yüzyılın ortaları Soli |
Ölümü | y. MÖ 276/5 Atina Ödem |
Çağı | Antik Çağ felsefesi |
Bölgesi | Antik Yunan felsefesi |
Okulu | (Eski Akademi) |
Kurumu | Platon Akademisi |
İlgi alanları | Etik |
Önemli eserler | Latince: De Luctu |
Etkilendikleri | |
Hayatı
Crantor, muhtemelen MÖ 4. yüzyılın ortalarında, Kilikya'da yer alan sahil kenti Soli'de doğdu. Felsefe okumak için Kilikya'dan Atina'ya giderek matematikçi ve filozof Xenocrates'in öğrencisi, filozof ve akademisyen 'un arkadaşı ve eski Akademi felsefesinin en seçkin destekçilerinden biri oldu. Xenocrates MÖ 314/3'te öldüğüne göre, doğum tarihi bilinmemekle birlikte Krantor'un o yıldan önce Atina'ya geldiğini kabul edebiliriz. Hem Polemon'dan hem de Polemon'un yerine akademisyen olarak geçen Krates'ten önce, ödem yüzünden öldü. On iki talente ulaşan servetini, öğrencisi olan ve daha sonra Akademi'nin bilgini olarak Krates'in yerine geçecek olan Arcesilaus'a bıraktı.
Eserleri
Eserleri çok sayıda olmasına rağmen, bunlardan günümüze yalnızca parçalar ulaşabilmiştir. Bu eserler, çoğunlukla ahlaki konulara ilişkin gibi görünüyor. Nitekim, Horace onu Hrisippos ile birlikte bir ahlak filozofu olarak sınıflandırmış ve Krantor'un yazılarının o dönemde Roma'da oldukça okunmuş ve tanınmış olduğundan bahsetmiştir.
Ayrıca, şiir alanında da bazı denemeler yapmıştı. Diogenis Laertios, onun şiirlerinin bir koleksiyonunu mühürleyerek doğduğu kent Soli'deki Athena tapınağına koyduğunu anlatır. Bu nedenle, üzerine epitaf yazan şair tarafından 'Müzlerin dostu' olarak anılmıştır. En sevdiği şairlerin başında da Homeros ve Euripides gelmekteymiş.
Keder Üzerine
Krantor'un Roma'da en popüler eseri, arkadaşı Hippokles'in oğlunun ölümü üzerine yazdığı 'Yas Üzerine' (Latince: De Luctu, Yunanca: Περὶ Πένθους) adlı yapıtı gibi görünüyor. Cicero'nun, 'Tusculanæ Quaestiones' adlı çalışmasında bu eserden yoğun biçimde faydalandığı anlaşılıyor. Cicero'ya göre Stoacı filozof Panaetius, onu kelimesi kelimesine ezberlemeyi hak eden "altın" bir eser olarak nitelendirmişti. Cicero, kızı Tullia'nın ölümü üzerine yazdığı ünlü 'yu yazarken de buradan büyük ölçüde yararlanmıştır. 'ın Apollonius'a yazdığı Consolation to Apollonius adlı eserinde de bu yapıttan birkaç bölüm korunmuş. Krantor, özellikle etik konularına önem vermiş ve 'iyi' şeyleri şu sırayla sıralamıştı: erdem, sağlık, zevk, servet.
Platon Üzerine Yorumlar
Diogenes Laërtius, Krantor'un arkasında 30.000 satırlık Açıklamalar (ύπομνήματα) bıraktığını, ancak bunlardan yalnızca bazı parçaların korunduğunu söyler. Krantor'un, Platon'un eserleri üzerine yorumlar yazan Platonik akademinin ilk üyesi olduğu anlaşılır;Proclus, Timaeus hakkındaki ilk yorumun Krantor'a ait olduğunu belirtir, ve kendi yorumunda Krantor'un çalışmasını kullanır ve bu da Plutarch tarafından korunur.
Kaynakça
- ^ Dorandi 1999.
- ^ a b c d e Laërtius 1925.
- ^ a b c Smith 1870.
- ^ Horace, Ep. i. 2. 4
- ^ Marcus Tullius Cicero and Margaret Graver Cicero on the Emotions: Tusculan Disputations 3 and 4 2009 p188
- ^ Cicero, Acad, ii. 44.
- ^ Dillon 1996.
- ^ In Tim, I 76,2
- ^ Plutarch, Proc. An. 1020B
Kaynakça
Antik referanslar
- Laërtius, Diogenes (1925). "The Academics: Crantor" . Lives of the Eminent Philosophers. Vol. 1:4. Translated by Hicks, Robert Drew (Two volume ed.). Loeb Classical Library. § 24-27.
- Cicero, Academica
- Plutarch. "On the Generation of Soul in Timaeus". www.perseus.tufts.edu. 21 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2023.
- Pseudo-Plutarch, Consolation to Apollonius
Modern referanslar
- Dillon, John M. (1996). The Middle Platonists, 80 B.C. to A.D. 220 (İngilizce). Cornell University Press. ISBN . Erişim tarihi: 26 Haziran 2023.
- Dorandi, Tiziano (1999). "Chapter 2: Chronology". Algra, Keimpe (Ed.). The Cambridge History of Hellenistic Philosophy. Cambridge: Cambridge University Press. s. 48. ISBN .
- Smith, William, (Ed.) (1870). "Crantor". Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology.
- Vassallo, Christian, with Fleischer, Kilian and De Simone, Pia (2024). Brill's Companion to Crantor of Soli. Leiden-Boston, Brill. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Soli li Krantor Grekce Krantwr gen Krantoros MO 276 5 te oldu Platon un eserleri uzerine yorumlar yazan ilk filozof olan Antik Yunan filozofu ve Eski Akademi uyesiydi Soli li KrantorDogumuMO 4 yuzyilin ortalari SoliOlumuy MO 276 5 Atina OdemCagiAntik Cag felsefesiBolgesiAntik Yunan felsefesiOkuluEski AkademiKurumuPlaton AkademisiIlgi alanlariEtikOnemli eserlerLatince De LuctuEtkilendikleri Homer Euripides Xenocrates PolemonEtkiledikleri Cicero Horace HayatiCrantor muhtemelen MO 4 yuzyilin ortalarinda Kilikya da yer alan sahil kenti Soli de dogdu Felsefe okumak icin Kilikya dan Atina ya giderek matematikci ve filozof Xenocrates in ogrencisi filozof ve akademisyen un arkadasi ve eski Akademi felsefesinin en seckin destekcilerinden biri oldu Xenocrates MO 314 3 te oldugune gore dogum tarihi bilinmemekle birlikte Krantor un o yildan once Atina ya geldigini kabul edebiliriz Hem Polemon dan hem de Polemon un yerine akademisyen olarak gecen Krates ten once odem yuzunden oldu On iki talente ulasan servetini ogrencisi olan ve daha sonra Akademi nin bilgini olarak Krates in yerine gececek olan Arcesilaus a birakti EserleriEserleri cok sayida olmasina ragmen bunlardan gunumuze yalnizca parcalar ulasabilmistir Bu eserler cogunlukla ahlaki konulara iliskin gibi gorunuyor Nitekim Horace onu Hrisippos ile birlikte bir ahlak filozofu olarak siniflandirmis ve Krantor un yazilarinin o donemde Roma da oldukca okunmus ve taninmis oldugundan bahsetmistir Ayrica siir alaninda da bazi denemeler yapmisti Diogenis Laertios onun siirlerinin bir koleksiyonunu muhurleyerek dogdugu kent Soli deki Athena tapinagina koydugunu anlatir Bu nedenle uzerine epitaf yazan sair tarafindan Muzlerin dostu olarak anilmistir En sevdigi sairlerin basinda da Homeros ve Euripides gelmekteymis Keder Uzerine Krantor un Roma da en populer eseri arkadasi Hippokles in oglunun olumu uzerine yazdigi Yas Uzerine Latince De Luctu Yunanca Perὶ Pen8oys adli yapiti gibi gorunuyor Cicero nun Tusculanae Quaestiones adli calismasinda bu eserden yogun bicimde faydalandigi anlasiliyor Cicero ya gore Stoaci filozof Panaetius onu kelimesi kelimesine ezberlemeyi hak eden altin bir eser olarak nitelendirmisti Cicero kizi Tullia nin olumu uzerine yazdigi unlu yu yazarken de buradan buyuk olcude yararlanmistir in Apollonius a yazdigi Consolation to Apollonius adli eserinde de bu yapittan birkac bolum korunmus Krantor ozellikle etik konularina onem vermis ve iyi seyleri su sirayla siralamisti erdem saglik zevk servet Platon Uzerine Yorumlar Diogenes Laertius Krantor un arkasinda 30 000 satirlik Aciklamalar ypomnhmata biraktigini ancak bunlardan yalnizca bazi parcalarin korundugunu soyler Krantor un Platon un eserleri uzerine yorumlar yazan Platonik akademinin ilk uyesi oldugu anlasilir Proclus Timaeus hakkindaki ilk yorumun Krantor a ait oldugunu belirtir ve kendi yorumunda Krantor un calismasini kullanir ve bu da Plutarch tarafindan korunur Kaynakca Dorandi 1999 a b c d e Laertius 1925 a b c Smith 1870 Horace Ep i 2 4 Marcus Tullius Cicero and Margaret Graver Cicero on the Emotions Tusculan Disputations 3 and 4 2009 0226305783 p188 Cicero Acad ii 44 Dillon 1996 In Tim I 76 2 Plutarch Proc An 1020BKaynakcaAntik referanslar Laertius Diogenes 1925 The Academics Crantor Lives of the Eminent Philosophers Vol 1 4 Translated by Hicks Robert Drew Two volume ed Loeb Classical Library 24 27 Cicero Academica Plutarch On the Generation of Soul in Timaeus www perseus tufts edu 21 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Haziran 2023 Pseudo Plutarch Consolation to ApolloniusModern referanslar Dillon John M 1996 The Middle Platonists 80 B C to A D 220 Ingilizce Cornell University Press ISBN 978 0 8014 8316 5 Erisim tarihi 26 Haziran 2023 Dorandi Tiziano 1999 Chapter 2 Chronology Algra Keimpe Ed The Cambridge History of Hellenistic Philosophy Cambridge Cambridge University Press s 48 ISBN 9780521250283 Smith William Ed 1870 Crantor Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology Vassallo Christian with Fleischer Kilian and De Simone Pia 2024 Brill s Companion to Crantor of Soli Leiden Boston Brill ISBN 978 90 04 70878 5