Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kriyoterapi, insan vücudunun veya belirli vücut bölgelerinin aşırı soğuk ile tedavi edilmesi yöntemidir. Tedavi, doku hasarını azaltmak, iltihabı hafifletmek, ağrıyı kontrol altına almak ve çeşitli sağlık sorunlarını iyileştirmek amacıyla uygulanır. Kriyoterapi genellikle sıvı nitrojen, argon gazı veya soğuk hava gibi düşük sıcaklıklar sağlayan maddeler kullanılarak gerçekleştirilir.
Tarihçe ve gelişim
Kriyoterapinin tarihçesi, insanlık tarihindeki en eski tedavi yöntemlerinden biri olan soğuk uygulamalarına dayanır. Antik Yunan'da Hipokrat, soğuğun iltihaplanmayı ve ağrıyı hafiflettiğini ilk fark edenlerden biri olarak, bu yöntemi tıbbi amaçlarla kullanmıştır. Hipokrat'ın soğuk tedaviyi önermesi, Antik Roma ve Mısır gibi diğer medeniyetlerde de yankı bulmuş ve soğuk su veya buz, tedavi edici bir yöntem olarak benimsenmiştir. Bu dönemde kullanılan soğuk uygulamalar, modern kriyoterapiden farklı olsa da, temelde aynı prensibe dayanıyordu: Vücuda soğuk uygulayarak ağrı ve iltihabı azaltma.
Modern kriyoterapinin temelleri, 19. yüzyılda atılmıştır. 1877 yılında Fransa'dan Henri Cailletet ve İsviçre'den François Picet, gazların soğutulması için bir genişletme sistemi geliştirmeye başladılar. 1892'de Britanyalı James Dewar, sıvılaştırılmış gazların depolanması ve işlenmesi için ilk vakum termosunu tasarladı. 1895-1896 yılları arasında ise Alman Von Linde, havanın ticari sıvılaştırılmasını gerçekleştirdi.
Kriyoterapinin klinik uygulamaları ise 1889 yılında, New Yorklu doktor Campbell White tarafından sıvı hava (-190 °C) kullanılarak yapılmıştır. White, sıvı havayı, lupus eritematozus, zona, şankroid, siğiller ve epitelomlar gibi çeşitli cilt rahatsızlıklarının tedavisinde kullanmıştır. 1907'de yine New York'tan Whitehouse, kriyoterapi ile tedavi ettiği on beş cilt kanserine dair iyi sonuçlar bildirmiştir. Bu süreçte bir sprey şişesi kullanmış ancak bu tekniğin zorluğu nedeniyle pamuklu bir çubuk kullanmaya geçmiştir.
Modern kriyoterapinin gerçek doğuşu ise 1978 yılında Japon doktor Toshima Yamaguchi'nin çalışmalarıyla olmuştur. Yamaguchi, romatoid artrit hastaları üzerinde yaptığı araştırmalar sırasında, eklem ağrılarını azaltmak için hastaların eklemlerine düşük sıcaklıklarda soğuk uygulamanın etkili olduğunu keşfetmiştir. Bu tedavi sırasında soğuk hava, hastaların eklemlerine doğrudan uygulanmış ve ağrıların büyük ölçüde azaldığı gözlemlenmiştir. Yamaguchi'nin tedavi yöntemi, yalnızca eklem hastalıklarında değil, spor yaralanmaları ve kronik ağrıların tedavisinde de etkili olduğu ortaya çıkınca dünya genelinde ilgi görmeye başlamıştır.
Yamaguchi'nin buluşu, soğuk uygulamaların sadece lokal değil, tüm vücuda uygulanabileceği fikrini de beraberinde getirmiştir. Böylece, tüm vücut kriyoterapisi (Whole Body Cryotherapy, WBC) adı verilen yöntem geliştirilmiştir. İlk kriyo odası Japonya'da kurulmuş ve hastalar, tüm vücutlarını çok kısa sürelerle aşırı düşük sıcaklıklara maruz bırakarak tedavi edilmiştir. Kriyoterapi teknolojisi hızla gelişmiş ve 1980'lerin başında Avrupa'ya yayılmaya başlamıştır. Özellikle sporcuların ve fiziksel aktivite sonrası hızlı toparlanma arayışında olan bireylerin bu tedaviye yönelmesi, kriyoterapinin popülaritesini artırmıştır.
Ayrıca, Dr. Ray Allington gibi diğer uzmanlar da bu alanda önemli katkılarda bulunmuşlardır. Allington, kriyoterapinin sporcular üzerindeki etkilerini inceleyerek, uygulamanın modern tıptaki yerini sağlamlaştırmıştır.
1990'lı yıllarda, kriyoterapi sadece medikal değil, estetik ve kozmetik alanlarda da kullanılmaya başlanmıştır. Cildin sıkılaştırılması, selülit tedavisi ve yaşlanma belirtilerinin hafifletilmesi gibi amaçlarla kriyoterapi cihazları geliştirilmiştir. Kriyoterapinin soğuk uygulamalarının cilt üzerindeki olumlu etkileri, estetik dünyasında büyük ilgi görmüştür. Zamanla bu teknoloji daha da gelişmiş ve kriyojenik gazlar kullanılarak daha düşük sıcaklıklarda, daha kısa sürelerde etkili tedaviler yapılmaya başlanmıştır.
Günümüzde, kriyoterapi, dünya genelinde yaygınlaşmış ve modern sağlık merkezlerinde sunulan bir hizmet haline gelmiştir. Amerika Birleşik Devletleri'nde ve Avrupa'da birçok büyük spor kulübü, sağlık merkezi ve spa, sporcuların hızlı iyileşmesi ve performans artırıcı amaçlarla kriyoterapi hizmetleri sunmaktadır. Özellikle ABD'deki CryoUSA, Restore Hyper Wellness ve Avrupa'da Cryosense gibi merkezler, kriyoterapinin yaygınlaştığı başlıca yerler arasında yer alır. Bu merkezler, hem sağlık hem de güzellik alanında kriyoterapinin farklı formlarını sunarak geniş bir kitleye hitap etmektedir.
Uygulama türleri
Lokal kriyoterapi, vücudun sadece belirli bir bölgesine odaklanan tedavi yöntemidir. Genellikle kas yaralanmaları, eklem iltihapları, cilt rahatsızlıkları, tendon iltihaplanmaları ve spor yaralanmalarında tercih edilir. Bu tedavi sırasında sıvı nitrojen, argon gazı veya soğuk hava püskürtücüleri kullanılarak tedavi edilecek bölgeye doğrudan soğuk uygulanır. Sıcaklıklar genellikle -160 °C ila -180 °C arasında değişir ve bu tedavi kısa sürelerle (birkaç saniyeden birkaç dakikaya kadar) uygulanır. Lokal kriyoterapi, şişlik, ağrı ve iltihaplanmayı hızla azaltarak iyileşme sürecini destekler. Bu yöntem, yara izlerini hafifletmek ve ciltteki bazı lezyonları (örneğin, siğil veya güneş lekeleri) yok etmek amacıyla da dermatoloji alanında sıkça kullanılır.
Tüm vücut kriyoterapisi, kriyoterapinin en bilinen ve en kapsamlı uygulamalarından biridir. Kişi, başının dışında kalan tüm vücudunu soğuk hava odasında kısa süreli olarak aşırı düşük sıcaklıklara maruz bırakır. Bu sıcaklıklar genellikle -100 °C ila -140 °C arasında değişir ve tedavi 2-4 dakika gibi kısa bir süre boyunca uygulanır. Tüm vücut kriyoterapisi, merkezi sinir sistemini ve dolaşım sistemini doğrudan etkileyerek vücuttaki inflamasyonu azaltır, ağrı eşiğini yükseltir ve iyileşme sürecini hızlandırır. Sporcular tarafından özellikle tercih edilen bu yöntem, antrenman sonrası kas ağrılarını ve yaralanma risklerini azaltmaya yardımcı olur. Ayrıca, fibromiyalji, kronik ağrı, depresyon, uyku bozuklukları ve anksiyete gibi sağlık sorunlarında da kullanılır. Soğuk ortamda vücut ani bir strese girdiği için endorfin salınımı artar, bu da kişinin kendini daha iyi hissetmesine katkıda bulunur.
Kriyocerrahi, lokal kriyoterapiye benzese de, temel farkı bu yöntemin cerrahi bir prosedür olmasıdır. Özellikle kanserli veya anormal hücrelerin yok edilmesi amacıyla kullanılır. Kriyocerrahi sırasında sıvı nitrojen gibi aşırı soğutulmuş maddeler, özel kriyo probları yardımıyla direkt olarak hedeflenen dokuya uygulanır. Sıcaklık, dondurucu seviyelere kadar düşürülerek anormal hücreler yok edilir. Bu işlem cilt kanseri, prostat kanseri, karaciğer tümörleri ve bazı retina hastalıkları gibi çeşitli rahatsızlıkların tedavisinde kullanılır. Kriyocerrahi, minimal invaziv bir yöntem olması ve çevredeki sağlıklı dokulara zarar vermemesi açısından avantaj sağlar. Diğer cerrahi yöntemlere kıyasla iyileşme süreci daha hızlı ve komplikasyon riski daha düşüktür.
Kriyolipoliz, kriyoterapinin estetik amaçlarla kullanılan bir başka versiyonudur. Yağ hücrelerinin dondurularak parçalanması prensibine dayanır. Soğuk, cilt altındaki yağ dokusuna uygulanır ve bu bölgedeki yağ hücreleri soğuğa maruz kalarak ölür. Vücut, ölü hücreleri zamanla doğal yollarla dışarı atar. Kriyolipoliz, cerrahi müdahale gerektirmeyen, invaziv olmayan bir yağ azaltma yöntemidir. Özellikle bel, karın, basen gibi bölgelerde biriken inatçı yağları hedef alır ve estetik görünümünü iyileştirmek isteyen kişiler tarafından tercih edilir. Kriyolipoliz tedavisi genellikle birkaç hafta boyunca tekrarlanır ve her seans 30 ila 60 dakika sürer. Yan etkiler minimaldir ve iyileşme süresi neredeyse yoktur, bu da yöntemi popüler bir estetik çözüm haline getirir.
Kriyojenik rehabilitasyon, sporcularda ve fiziksel olarak aktif bireylerde iyileşme sürecini hızlandırmak ve kas-iskelet sistemi yaralanmalarını tedavi etmek amacıyla kullanılan bir yöntemdir. Özellikle yoğun antrenmanlar sonrasında kas yorgunluğu, iltihaplanma ve yaralanma riskini azaltmak için tercih edilir. Bu tedavi, soğuk uygulamasının vücuttaki kan dolaşımını hızlandırması ve hücre onarımını desteklemesi sayesinde, fiziksel performansı artırır ve iyileşme sürecini kısaltır. Rehabilitasyon merkezlerinde ya da sporcu kliniklerinde kriyojenik odalar ya da lokal uygulama cihazları kullanılarak yapılır. Ayrıca kronik kas ağrıları, eklem sorunları ve spor yaralanmalarına yönelik terapilerde de sıkça kullanılır.
Bilimsel kanıtlar
Günümüzde kriyoterapiye yönelik bilimsel kanıtlar, bazı faydalar sunmakla birlikte, belirli sağlık alanlarında hâlâ tartışmalıdır. Özellikle spor tıbbında, kas iyileşmesi ve ağrı azaltmada etkili olduğu kanıtlanmıştır. Kriyoterapinin en güçlü destekleyici verileri, antrenman sonrası iyileşmeyi hızlandırdığı yönündedir. Yapılan çalışmalar, özellikle iyi antrenmanlı atletlerde kas hasarını gösteren kreatin kinaz seviyelerinin azaldığını ve ağrı algısının hafiflediğini ortaya koymuştur. Aynı zamanda, inflamasyonu azaltarak ve antioksidan enzim seviyelerini artırarak kas onarımına destek olabileceği belirtilmiştir.
Kriyoterapinin inflamasyon üzerindeki etkileri de iyi belgelenmiştir. Derin soğuk maruziyeti, kaslarda inflamasyona yol açan bazı sitokinlerin (IL-2, IL-8) düzeylerini düşürürken, inflamasyon karşıtı sitokin olan IL-10 seviyelerini artırdığı görülmüştür. Bu durum, özellikle yoğun fiziksel aktivite sonrasında kas hasarını sınırlamak için önemli bir mekanizma olarak değerlendirilmektedir.
Bununla birlikte, kriyoterapinin uzun vadeli etkilerine dair daha fazla araştırma gerekmektedir. Özellikle obezite ve tip 2 diyabet gibi metabolik hastalıklar üzerindeki potansiyel etkileri hâlâ araştırılmaktadır. Kısa süreli uygulamalarda olumlu sonuçlar alınsa da, kriyoterapinin kronik kullanımının bazı anabolik süreçleri baskılayabileceği düşünülmektedir.
Kriyoterapinin lipid profili üzerindeki etkileri ise dikkat çekicidir. Araştırmalar, kriyoterapi seanslarının LDL (kötü kolesterol) seviyelerini düşürüp HDL (iyi kolesterol) seviyelerini artırarak kardiyovasküler sağlık üzerinde olumlu etkiler yaratabileceğini göstermektedir. Ancak, vücut kitle indeksi (BMI) veya vücut yağ oranı üzerinde doğrudan bir etkisi gözlemlenmemiştir, bu da kriyoterapinin kilo kaybı açısından mucizevi bir çözüm olmadığını göstermektedir.
Ancak, tüm bu faydalara rağmen, kriyoterapinin güvenliği ve etkinliği konusunda bazı endişeler devam etmektedir. Özellikle ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA), kriyoterapi cihazlarının güvenliği ve etkinliği hakkında yeterli kanıt bulunmadığını ve düzenlemelerin eksik olduğunu belirtmektedir. Bu nedenle, kriyoterapi uygulamaları dikkatli bir değerlendirme ve profesyonel gözetim gerektirir.
Mekanizma
Kriyoterapinin vücut üzerindeki etkileri, soğuk uygulamanın neden olduğu biyolojik tepkilerle ortaya çıkar. Düşük sıcaklıklara maruz kalındığında, kan damarları daralır (vazokonstriksiyon) ve kan dolaşımı yavaşlar. Bu, iltihaplanma ve şişliği azaltmaya yardımcı olur. Tedavi sona erdiğinde ise damarlar genişler (vazodilatasyon) ve kan akışı hızlanarak hasarlı dokulara oksijen ve besin taşınmasını artırır. Bu döngü, iyileşme sürecini hızlandırır ve ağrıyı hafifletir.
Kriyoterapinin bir diğer önemli etkisi, vücudun endorfin salınımını artırmasıdır. Endorfinler, doğal ağrı kesiciler olarak bilinir ve kişinin kendisini daha iyi hissetmesine katkıda bulunur. Bu nedenle kriyoterapi, hem fiziksel hem de psikolojik iyilik hali üzerinde olumlu etkilere sahiptir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "Krioyoterapi Nedir, Nasıl Yapılır". Özlem Ekiz. Medical Park. 11 Ağustos 2023. 22 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2024.
- ^ yonetim (23 Ocak 2024). "Kriyoterapi Tedavisi: Adım Adım Süreçleri". Heraderma. 29 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2024.
- ^ Cailletet, L. (1877). "Influence of pressure on combustion". Journal of the Franklin Institute (İngilizce). 104 (2): 127-129. doi:10.1016/0016-0032(77)90513-0. ISSN 0016-0032. Erişim tarihi: 28 Eylül 2024.
- ^ "Handbook of the Diagnosis and Treatment of Skin Diseases". JAMA: The Journal of the American Medical Association (İngilizce). XII (17): 611. 27 Nisan 1889. doi:10.1001/jama.1889.02400940035014. ISSN 0098-7484. Erişim tarihi: 28 Eylül 2024.
- ^ Nagata, Chikayoshi; Yamaguchi, Tamië; Yamaguchi, Tamie (Mart 1978). "Electronic Structure of Sulfur Compounds and Their Protecting Action against Ionizing Radiation". Radiation Research (İngilizce). 73 (3): 430. doi:10.2307/3574947. ISSN 0033-7587. Erişim tarihi: 28 Eylül 2024.
- ^ "Cryotherapy: History and Methodology". MSPCA-Angell (İngilizce). 2024. 25 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2024.
- ^ "Dermatolojik Tedavide Kriyoterapi Kullanımı". G. Tarım, T. Cantürk, N. Şentürk, A.Y. Turanlı. Ö.M.Ü Tıp Dergisi. 23 Aralık 2009. Erişim tarihi: 28 Eylül 2024.
- ^ "Restore Hyper Wellness | Do More of What You Love". www.restore.com (İngilizce). 2024. 24 Eylül 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2024.
- ^ Çetin, Ayhan (24 Kasım 2020). "Kriyoterapi nedir? Nasıl yapılır? Avantajları nelerdir?". Kaş Tıp Merkezi. 23 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2024.
- ^ Banfi, Giuseppe; Lombardi, Giovanni; Colombini, Alessandra; Melegati, Gianluca (Haziran 2010). "Whole-Body Cryotherapy in Athletes". Sports Medicine (İngilizce). 40 (6): 509-517. doi:10.2165/11531940-000000000-00000. ISSN 0112-1642. Erişim tarihi: 28 Eylül 2024.
- ^ Grubu, Acıbadem Sağlık (18 Temmuz 2024). "Kriyoterapi Nedir? Yöntemleri, Faydaları ve Riskleri Nelerdir?". Acıbadem Sağlık Grubu. 20 Kasım 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2024.
- ^ Hausswirth, Christophe; Schaal, Karine; Le Meur, Yann; Bieuzen, François; Filliard, Jean-Robert; Volondat, Marielle; Louis, Julien (22 Ağustos 2013). "Parasympathetic Activity and Blood Catecholamine Responses Following a Single Partial-Body Cryostimulation and a Whole-Body Cryostimulation". PLoS ONE (İngilizce). 8 (8): e72658. doi:10.1371/journal.pone.0072658. ISSN 1932-6203. Erişim tarihi: 28 Eylül 2024.
- ^ Ferreira-Junior, Joao B.; Bottaro, Martim; Loenneke, Jeremy P.; Vieira, Amilton; Vieira, Carlos A.; Bemben, Michael G. (2 Temmuz 2014). "Could whole-body cryotherapy (below âˆ'100°C) improve muscle recovery from muscle damage?". Frontiers in Physiology (İngilizce). 5. doi:10.3389/fphys.2014.00247. ISSN 1664-042X. Erişim tarihi: 28 Eylül 2024.
- ^ Özlü, Aysun, (Ed.) (2019). Kas İskelet Sistemi Hastalıklarında Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları. Akademisyen Kitabevi. ISBN . Erişim tarihi: 28 Eylül 2024.
- ^ Peake, Jonathan M.; Neubauer, Oliver; Della Gatta, Paul A.; Nosaka, Kazunori (1 Mart 2017). "Muscle damage and inflammation during recovery from exercise". Journal of Applied Physiology (İngilizce). 122 (3): 559-570. doi:10.1152/japplphysiol.00971.2016. ISSN 8750-7587. Erişim tarihi: 28 Eylül 2024.
- ^ Bleakley, Chris; Bieuzen, Francois; Davison, Gareth; Costello, Joseph (Mart 2014). "Whole-body cryotherapy: empirical evidence and theoretical perspectives". Open Access Journal of Sports Medicine (İngilizce): 25. doi:10.2147/OAJSM.S41655. ISSN 1179-1543. (PMC) 3956737 $2. (PMID) 24648779. 8 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2024.
- ^ MD, Dr Liji Thomas (29 Kasım 2023). "Cryotherapy: the Chilling Effects of Extreme Cold on Health and Wellness". News-Medical (İngilizce). 12 Eylül 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2024.
- ^ Frestedt, Joy L. (2017), History of FDA, Food Regulations, and Warning Letters to Food Companies (İngilizce), Elsevier, ss. 1-21, erişim tarihi: 28 Eylül 2024
- ^ "Cryotherapy: Safety, what to expect, and benefits". www.medicalnewstoday.com (İngilizce). 19 Ekim 2017. 2 Ekim 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2024.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kriyoterapi insan vucudunun veya belirli vucut bolgelerinin asiri soguk ile tedavi edilmesi yontemidir Tedavi doku hasarini azaltmak iltihabi hafifletmek agriyi kontrol altina almak ve cesitli saglik sorunlarini iyilestirmek amaciyla uygulanir Kriyoterapi genellikle sivi nitrojen argon gazi veya soguk hava gibi dusuk sicakliklar saglayan maddeler kullanilarak gerceklestirilir KriyoterapiTarihce ve gelisimKriyoterapinin tarihcesi insanlik tarihindeki en eski tedavi yontemlerinden biri olan soguk uygulamalarina dayanir Antik Yunan da Hipokrat sogugun iltihaplanmayi ve agriyi hafiflettigini ilk fark edenlerden biri olarak bu yontemi tibbi amaclarla kullanmistir Hipokrat in soguk tedaviyi onermesi Antik Roma ve Misir gibi diger medeniyetlerde de yanki bulmus ve soguk su veya buz tedavi edici bir yontem olarak benimsenmistir Bu donemde kullanilan soguk uygulamalar modern kriyoterapiden farkli olsa da temelde ayni prensibe dayaniyordu Vucuda soguk uygulayarak agri ve iltihabi azaltma Sivi nitrojen kriyoterapi cihazi Modern kriyoterapinin temelleri 19 yuzyilda atilmistir 1877 yilinda Fransa dan Henri Cailletet ve Isvicre den Francois Picet gazlarin sogutulmasi icin bir genisletme sistemi gelistirmeye basladilar 1892 de Britanyali James Dewar sivilastirilmis gazlarin depolanmasi ve islenmesi icin ilk vakum termosunu tasarladi 1895 1896 yillari arasinda ise Alman Von Linde havanin ticari sivilastirilmasini gerceklestirdi Kriyoterapinin klinik uygulamalari ise 1889 yilinda New Yorklu doktor Campbell White tarafindan sivi hava 190 C kullanilarak yapilmistir White sivi havayi lupus eritematozus zona sankroid sigiller ve epitelomlar gibi cesitli cilt rahatsizliklarinin tedavisinde kullanmistir 1907 de yine New York tan Whitehouse kriyoterapi ile tedavi ettigi on bes cilt kanserine dair iyi sonuclar bildirmistir Bu surecte bir sprey sisesi kullanmis ancak bu teknigin zorlugu nedeniyle pamuklu bir cubuk kullanmaya gecmistir Modern kriyoterapinin gercek dogusu ise 1978 yilinda Japon doktor Toshima Yamaguchi nin calismalariyla olmustur Yamaguchi romatoid artrit hastalari uzerinde yaptigi arastirmalar sirasinda eklem agrilarini azaltmak icin hastalarin eklemlerine dusuk sicakliklarda soguk uygulamanin etkili oldugunu kesfetmistir Bu tedavi sirasinda soguk hava hastalarin eklemlerine dogrudan uygulanmis ve agrilarin buyuk olcude azaldigi gozlemlenmistir Yamaguchi nin tedavi yontemi yalnizca eklem hastaliklarinda degil spor yaralanmalari ve kronik agrilarin tedavisinde de etkili oldugu ortaya cikinca dunya genelinde ilgi gormeye baslamistir Yamaguchi nin bulusu soguk uygulamalarin sadece lokal degil tum vucuda uygulanabilecegi fikrini de beraberinde getirmistir Boylece tum vucut kriyoterapisi Whole Body Cryotherapy WBC adi verilen yontem gelistirilmistir Ilk kriyo odasi Japonya da kurulmus ve hastalar tum vucutlarini cok kisa surelerle asiri dusuk sicakliklara maruz birakarak tedavi edilmistir Kriyoterapi teknolojisi hizla gelismis ve 1980 lerin basinda Avrupa ya yayilmaya baslamistir Ozellikle sporcularin ve fiziksel aktivite sonrasi hizli toparlanma arayisinda olan bireylerin bu tedaviye yonelmesi kriyoterapinin popularitesini artirmistir Ayrica Dr Ray Allington gibi diger uzmanlar da bu alanda onemli katkilarda bulunmuslardir Allington kriyoterapinin sporcular uzerindeki etkilerini inceleyerek uygulamanin modern tiptaki yerini saglamlastirmistir 1990 li yillarda kriyoterapi sadece medikal degil estetik ve kozmetik alanlarda da kullanilmaya baslanmistir Cildin sikilastirilmasi selulit tedavisi ve yaslanma belirtilerinin hafifletilmesi gibi amaclarla kriyoterapi cihazlari gelistirilmistir Kriyoterapinin soguk uygulamalarinin cilt uzerindeki olumlu etkileri estetik dunyasinda buyuk ilgi gormustur Zamanla bu teknoloji daha da gelismis ve kriyojenik gazlar kullanilarak daha dusuk sicakliklarda daha kisa surelerde etkili tedaviler yapilmaya baslanmistir Kriyoterapi uygulayan bir saglik merkezi Restore Hyper Wellness Woodbury Minnesota Gunumuzde kriyoterapi dunya genelinde yayginlasmis ve modern saglik merkezlerinde sunulan bir hizmet haline gelmistir Amerika Birlesik Devletleri nde ve Avrupa da bircok buyuk spor kulubu saglik merkezi ve spa sporcularin hizli iyilesmesi ve performans artirici amaclarla kriyoterapi hizmetleri sunmaktadir Ozellikle ABD deki CryoUSA Restore Hyper Wellness ve Avrupa da Cryosense gibi merkezler kriyoterapinin yayginlastigi baslica yerler arasinda yer alir Bu merkezler hem saglik hem de guzellik alaninda kriyoterapinin farkli formlarini sunarak genis bir kitleye hitap etmektedir Uygulama turleriLokal kriyoterapi kullanilarak diz tedavisi Lokal kriyoterapi vucudun sadece belirli bir bolgesine odaklanan tedavi yontemidir Genellikle kas yaralanmalari eklem iltihaplari cilt rahatsizliklari tendon iltihaplanmalari ve spor yaralanmalarinda tercih edilir Bu tedavi sirasinda sivi nitrojen argon gazi veya soguk hava puskurtuculeri kullanilarak tedavi edilecek bolgeye dogrudan soguk uygulanir Sicakliklar genellikle 160 C ila 180 C arasinda degisir ve bu tedavi kisa surelerle birkac saniyeden birkac dakikaya kadar uygulanir Lokal kriyoterapi sislik agri ve iltihaplanmayi hizla azaltarak iyilesme surecini destekler Bu yontem yara izlerini hafifletmek ve ciltteki bazi lezyonlari ornegin sigil veya gunes lekeleri yok etmek amaciyla da dermatoloji alaninda sikca kullanilir Tum vucut kriyoterapisi icin kriyosauna Tum vucut kriyoterapisi kriyoterapinin en bilinen ve en kapsamli uygulamalarindan biridir Kisi basinin disinda kalan tum vucudunu soguk hava odasinda kisa sureli olarak asiri dusuk sicakliklara maruz birakir Bu sicakliklar genellikle 100 C ila 140 C arasinda degisir ve tedavi 2 4 dakika gibi kisa bir sure boyunca uygulanir Tum vucut kriyoterapisi merkezi sinir sistemini ve dolasim sistemini dogrudan etkileyerek vucuttaki inflamasyonu azaltir agri esigini yukseltir ve iyilesme surecini hizlandirir Sporcular tarafindan ozellikle tercih edilen bu yontem antrenman sonrasi kas agrilarini ve yaralanma risklerini azaltmaya yardimci olur Ayrica fibromiyalji kronik agri depresyon uyku bozukluklari ve anksiyete gibi saglik sorunlarinda da kullanilir Soguk ortamda vucut ani bir strese girdigi icin endorfin salinimi artar bu da kisinin kendini daha iyi hissetmesine katkida bulunur Kriyocerrahi lokal kriyoterapiye benzese de temel farki bu yontemin cerrahi bir prosedur olmasidir Ozellikle kanserli veya anormal hucrelerin yok edilmesi amaciyla kullanilir Kriyocerrahi sirasinda sivi nitrojen gibi asiri sogutulmus maddeler ozel kriyo problari yardimiyla direkt olarak hedeflenen dokuya uygulanir Sicaklik dondurucu seviyelere kadar dusurulerek anormal hucreler yok edilir Bu islem cilt kanseri prostat kanseri karaciger tumorleri ve bazi retina hastaliklari gibi cesitli rahatsizliklarin tedavisinde kullanilir Kriyocerrahi minimal invaziv bir yontem olmasi ve cevredeki saglikli dokulara zarar vermemesi acisindan avantaj saglar Diger cerrahi yontemlere kiyasla iyilesme sureci daha hizli ve komplikasyon riski daha dusuktur Kriyolipoliz kriyoterapinin estetik amaclarla kullanilan bir baska versiyonudur Yag hucrelerinin dondurularak parcalanmasi prensibine dayanir Soguk cilt altindaki yag dokusuna uygulanir ve bu bolgedeki yag hucreleri soguga maruz kalarak olur Vucut olu hucreleri zamanla dogal yollarla disari atar Kriyolipoliz cerrahi mudahale gerektirmeyen invaziv olmayan bir yag azaltma yontemidir Ozellikle bel karin basen gibi bolgelerde biriken inatci yaglari hedef alir ve estetik gorunumunu iyilestirmek isteyen kisiler tarafindan tercih edilir Kriyolipoliz tedavisi genellikle birkac hafta boyunca tekrarlanir ve her seans 30 ila 60 dakika surer Yan etkiler minimaldir ve iyilesme suresi neredeyse yoktur bu da yontemi populer bir estetik cozum haline getirir Hiperbarik kriyoterapinin sporcuda kullanilmasi Kriyojenik rehabilitasyon sporcularda ve fiziksel olarak aktif bireylerde iyilesme surecini hizlandirmak ve kas iskelet sistemi yaralanmalarini tedavi etmek amaciyla kullanilan bir yontemdir Ozellikle yogun antrenmanlar sonrasinda kas yorgunlugu iltihaplanma ve yaralanma riskini azaltmak icin tercih edilir Bu tedavi soguk uygulamasinin vucuttaki kan dolasimini hizlandirmasi ve hucre onarimini desteklemesi sayesinde fiziksel performansi artirir ve iyilesme surecini kisaltir Rehabilitasyon merkezlerinde ya da sporcu kliniklerinde kriyojenik odalar ya da lokal uygulama cihazlari kullanilarak yapilir Ayrica kronik kas agrilari eklem sorunlari ve spor yaralanmalarina yonelik terapilerde de sikca kullanilir Bilimsel kanitlarGunumuzde kriyoterapiye yonelik bilimsel kanitlar bazi faydalar sunmakla birlikte belirli saglik alanlarinda hala tartismalidir Ozellikle spor tibbinda kas iyilesmesi ve agri azaltmada etkili oldugu kanitlanmistir Kriyoterapinin en guclu destekleyici verileri antrenman sonrasi iyilesmeyi hizlandirdigi yonundedir Yapilan calismalar ozellikle iyi antrenmanli atletlerde kas hasarini gosteren kreatin kinaz seviyelerinin azaldigini ve agri algisinin hafifledigini ortaya koymustur Ayni zamanda inflamasyonu azaltarak ve antioksidan enzim seviyelerini artirarak kas onarimina destek olabilecegi belirtilmistir Kriyoterapinin inflamasyon uzerindeki etkileri de iyi belgelenmistir Derin soguk maruziyeti kaslarda inflamasyona yol acan bazi sitokinlerin IL 2 IL 8 duzeylerini dusururken inflamasyon karsiti sitokin olan IL 10 seviyelerini artirdigi gorulmustur Bu durum ozellikle yogun fiziksel aktivite sonrasinda kas hasarini sinirlamak icin onemli bir mekanizma olarak degerlendirilmektedir Bununla birlikte kriyoterapinin uzun vadeli etkilerine dair daha fazla arastirma gerekmektedir Ozellikle obezite ve tip 2 diyabet gibi metabolik hastaliklar uzerindeki potansiyel etkileri hala arastirilmaktadir Kisa sureli uygulamalarda olumlu sonuclar alinsa da kriyoterapinin kronik kullaniminin bazi anabolik surecleri baskilayabilecegi dusunulmektedir Kriyoterapinin lipid profili uzerindeki etkileri ise dikkat cekicidir Arastirmalar kriyoterapi seanslarinin LDL kotu kolesterol seviyelerini dusurup HDL iyi kolesterol seviyelerini artirarak kardiyovaskuler saglik uzerinde olumlu etkiler yaratabilecegini gostermektedir Ancak vucut kitle indeksi BMI veya vucut yag orani uzerinde dogrudan bir etkisi gozlemlenmemistir bu da kriyoterapinin kilo kaybi acisindan mucizevi bir cozum olmadigini gostermektedir Ancak tum bu faydalara ragmen kriyoterapinin guvenligi ve etkinligi konusunda bazi endiseler devam etmektedir Ozellikle ABD Gida ve Ilac Dairesi FDA kriyoterapi cihazlarinin guvenligi ve etkinligi hakkinda yeterli kanit bulunmadigini ve duzenlemelerin eksik oldugunu belirtmektedir Bu nedenle kriyoterapi uygulamalari dikkatli bir degerlendirme ve profesyonel gozetim gerektirir MekanizmaKriyoterapinin vucut uzerindeki etkileri soguk uygulamanin neden oldugu biyolojik tepkilerle ortaya cikar Dusuk sicakliklara maruz kalindiginda kan damarlari daralir vazokonstriksiyon ve kan dolasimi yavaslar Bu iltihaplanma ve sisligi azaltmaya yardimci olur Tedavi sona erdiginde ise damarlar genisler vazodilatasyon ve kan akisi hizlanarak hasarli dokulara oksijen ve besin tasinmasini artirir Bu dongu iyilesme surecini hizlandirir ve agriyi hafifletir Kriyoterapinin bir diger onemli etkisi vucudun endorfin salinimini artirmasidir Endorfinler dogal agri kesiciler olarak bilinir ve kisinin kendisini daha iyi hissetmesine katkida bulunur Bu nedenle kriyoterapi hem fiziksel hem de psikolojik iyilik hali uzerinde olumlu etkilere sahiptir Ayrica bakinizWaon terapisi Proton tedavisi PiroterapiKaynakca Krioyoterapi Nedir Nasil Yapilir Ozlem Ekiz Medical Park 11 Agustos 2023 22 Mayis 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Eylul 2024 yonetim 23 Ocak 2024 Kriyoterapi Tedavisi Adim Adim Surecleri Heraderma 29 Subat 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Eylul 2024 Cailletet L 1877 Influence of pressure on combustion Journal of the Franklin Institute Ingilizce 104 2 127 129 doi 10 1016 0016 0032 77 90513 0 ISSN 0016 0032 Erisim tarihi 28 Eylul 2024 Handbook of the Diagnosis and Treatment of Skin Diseases JAMA The Journal of the American Medical Association Ingilizce XII 17 611 27 Nisan 1889 doi 10 1001 jama 1889 02400940035014 ISSN 0098 7484 Erisim tarihi 28 Eylul 2024 Nagata Chikayoshi Yamaguchi Tamie Yamaguchi Tamie Mart 1978 Electronic Structure of Sulfur Compounds and Their Protecting Action against Ionizing Radiation Radiation Research Ingilizce 73 3 430 doi 10 2307 3574947 ISSN 0033 7587 Erisim tarihi 28 Eylul 2024 Cryotherapy History and Methodology MSPCA Angell Ingilizce 2024 25 Nisan 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Eylul 2024 Dermatolojik Tedavide Kriyoterapi Kullanimi G Tarim T Canturk N Senturk A Y Turanli O M U Tip Dergisi 23 Aralik 2009 Erisim tarihi 28 Eylul 2024 Restore Hyper Wellness Do More of What You Love www restore com Ingilizce 2024 24 Eylul 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Eylul 2024 Cetin Ayhan 24 Kasim 2020 Kriyoterapi nedir Nasil yapilir Avantajlari nelerdir Kas Tip Merkezi 23 Nisan 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Eylul 2024 Banfi Giuseppe Lombardi Giovanni Colombini Alessandra Melegati Gianluca Haziran 2010 Whole Body Cryotherapy in Athletes Sports Medicine Ingilizce 40 6 509 517 doi 10 2165 11531940 000000000 00000 ISSN 0112 1642 Erisim tarihi 28 Eylul 2024 Grubu Acibadem Saglik 18 Temmuz 2024 Kriyoterapi Nedir Yontemleri Faydalari ve Riskleri Nelerdir Acibadem Saglik Grubu 20 Kasim 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Eylul 2024 Hausswirth Christophe Schaal Karine Le Meur Yann Bieuzen Francois Filliard Jean Robert Volondat Marielle Louis Julien 22 Agustos 2013 Parasympathetic Activity and Blood Catecholamine Responses Following a Single Partial Body Cryostimulation and a Whole Body Cryostimulation PLoS ONE Ingilizce 8 8 e72658 doi 10 1371 journal pone 0072658 ISSN 1932 6203 Erisim tarihi 28 Eylul 2024 Ferreira Junior Joao B Bottaro Martim Loenneke Jeremy P Vieira Amilton Vieira Carlos A Bemben Michael G 2 Temmuz 2014 Could whole body cryotherapy below aˆ 100A C improve muscle recovery from muscle damage Frontiers in Physiology Ingilizce 5 doi 10 3389 fphys 2014 00247 ISSN 1664 042X Erisim tarihi 28 Eylul 2024 Ozlu Aysun Ed 2019 Kas Iskelet Sistemi Hastaliklarinda Geleneksel ve Tamamlayici Tip Uygulamalari Akademisyen Kitabevi ISBN 978 605 258 653 2 Erisim tarihi 28 Eylul 2024 Peake Jonathan M Neubauer Oliver Della Gatta Paul A Nosaka Kazunori 1 Mart 2017 Muscle damage and inflammation during recovery from exercise Journal of Applied Physiology Ingilizce 122 3 559 570 doi 10 1152 japplphysiol 00971 2016 ISSN 8750 7587 Erisim tarihi 28 Eylul 2024 Bleakley Chris Bieuzen Francois Davison Gareth Costello Joseph Mart 2014 Whole body cryotherapy empirical evidence and theoretical perspectives Open Access Journal of Sports Medicine Ingilizce 25 doi 10 2147 OAJSM S41655 ISSN 1179 1543 PMC 3956737 2 PMID 24648779 8 Mart 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Eylul 2024 KB1 bakim PMC bicimi link MD Dr Liji Thomas 29 Kasim 2023 Cryotherapy the Chilling Effects of Extreme Cold on Health and Wellness News Medical Ingilizce 12 Eylul 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Eylul 2024 Frestedt Joy L 2017 History of FDA Food Regulations and Warning Letters to Food Companies Ingilizce Elsevier ss 1 21 erisim tarihi 28 Eylul 2024 Cryotherapy Safety what to expect and benefits www medicalnewstoday com Ingilizce 19 Ekim 2017 2 Ekim 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Eylul 2024