Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu madde, uygun değildir. (Mart 2010) |
Lipit, tüm canlıların yapısında bulunan temel organik bileşiklerden biridir. Lipitler, doymuş ve doymamış yağlar olarak ayrılır. Doymamış yağlar, oda sıcaklığında sıvı hâlde bulunan lipitler; doymuş yağlar ise oda sıcaklığında katı hâlde bulunan lipitlerdir. Biyolojik önemi olan lipitler için yağ asitleri, nötr lipitler (trigliserit), fosfolipitler ve steroitler örnek gösterilebilir. Lipitler, insan ve hayvanların temel besinleri arasında yer alır.
Etimoloji
Türkçedeki "lipit" kelimesi Fransızca "lipide"den gelmektedir. Bu terim 1923 yılında Fransız biyokimyager ve farmakolog Gabriel Bertrand tarafından Grekçe λῐ́πος (lípos," hayvansal yağ") ve Fransızca "-ide" sonekinin birleşimi ile oluşturulmuştur.
Kimyasal yapıları ve işlevleri
Lipitler kutuplu bir yapıya sahip değildir. Bunun için suda çözünmezler ya da çok az çözünürler. Eter, kloroform, benzen, aseton gibi organik çözücülerde çözünebilirler. Organik bir bileşik olduğu için temel olarak karbon, hidrojen ve oksijenden oluşurlar. Ayrıca yapılarında çeşitli farklılıkları oluşturan fosfor ve azot elementleri de bulunabilir. İçerdikleri karbon miktarı oksijen miktarına göre daha fazla olduğundan, yağlar vücutta yakıldığı zaman karbonhidrat ve proteinlere göre daha çok enerji verir. Yağların yakılması için daha çok oksijene gereksinim vardır. Genellikle enerji ve yapı maddeleri olarak kullanılan lipitlerin canlılar için önemli çeşitlerinden biri trigliseritlerdir.
Esterleşme (yağ oluşumu) sırasında, gliserol molekülü ile lipit asitlerinin arasından birer molekül su açığa çıkar. Bu tepkime sırasında gliserole üç ayrı çeşit lipit asidi bağlanabileceği gibi, aynı çeşit lipit asitler de bağlanabilir.
Lipitlerin canlı vücudunda çeşitli görevleri vardır. Lipit çeşitlerinden olan fosfolipitler, hücre zarının önemli bir bileşenini oluşturur. Lipitler glikozla birleşerek glikolipitleri, proteinlerle birleşerek lipoproteinleri oluşturur.
Lipitlerin hücrede yanması ile çok miktarda metabolik su açığa çıkar. Kış uykusuna yatan, uzun yolları kullanan hayvanların vücudunda depo ettikleri yağın yakılması sonucu enerji sağlanırken, açığa çıkan metabolik su da ihtiyaç duyulduğunda kullanılır.
Çeşitleri
Yağ asitleri
Doymamış yağ asitleri
Çift bağlı karbon atomları içerirler. Neredeyse tamamı sıvı haldedir. Sık karşılaşılan örnekleri linoleik asit ve oleik asittir. Çift bağlarının konumuna göre cis veya trans şeklinde bulunabilirler. Böyle yağ asitlerine doymamış yağ asitleri denir.
Doymuş yağ asitleri
Yağ asitlerinin yapısında bulunan karbon atomları mümkün olan en fazla hidrojen ile bağ yapmışlarsa doymuş yağ asidi olarak adlandırılır. Doymuş yağ asitleri oda sıcaklığında katı halde bulunurlar ve hayvansal kaynaklıdırlar. Yapılarındaki hidrojen gruplarını yerine hidroksil grupları da içerebilirler. Beyin glikolipitlerinde sık rastlanan örnekleridir.
Eikozaenoidler
20 karbonlu çok sayıda çift bağ içeren yağ asitleridir. Tipik örneği araşidonik asittir. 4 alt sınıfı vardır.
Prostaglandinler
Hormonlara benzerler ancak kanla taşınmazlar ve lokal etki gösterirler. Ayrıca dolaşıma katıldıklarında yapıları bozulur ve işlevlerini kaybederler.
Tromboksanlar
Pıhtılaşmada etkin rol oynarlar.
Lökotrienler
Lökotrienler, immün tepkisini güçlü bir şekilde aktive eden kimyasal aracı maddelerdir. Bu moleküller araşidonik asidin parçalanmasından oluşur ve çeşitli enflamatuvar kimyasallar için bir öncü görevi gören hücre zarlarının bir yağ asidi bileşenidir.
Trigliseritler (Nötr Yağlar)
Nötr yağ ya da trigliserit olarak da adlandırılır. Doğada lipitlerin en çok bulunan formudur. İçerdikleri karbon miktarı oksijene göre daha fazla olduğundan lipitler vücutta parçalandıkları zaman karbonhidrat ve proteinlere göre daha fazla enerji verir. Lipitlerin parçalanması için daha çok oksijene ihtiyaç vardır. Hayvanlarda depo edilen lipit çeşididir. Trigliseritler bir gliserol molekülü ile üç molekül yağ asidinin ester bağlarıyla bağlanması sonucu oluşur. Gliserol ile yağ asitleri arasında üç ester bağı kurulur. Doymuş, doymamış yağlar ve mumlar bu gruba girer.
Fosfolipitler
Lipitlerin trigliseritlerden sonraki en önemli grubudur. Fosforik asidin (H3PO4) diesteridirler. Bunlara fosfatitler de denebilir. Hücre zarının yapısı oluşurken fosfolipitlerin yağ asidi olan kısmı birbirine dönük ve içtendir. Bir fosfolipit molekülü, hidrofobik (suyu sevmeyen) kuyruk ve hidrofilik (suyu seven) baş kısmından meydana gelir. Sadece organik çözücülerle çözünürler. Büyüme, gelişme, onarım, yenileme üreme gibi yaşamsal olayların gerçekleşmesinde rol oynarlar.
Mumlar
Yüksek moleküllü lipit asitlerinin, yüksek moleküllü doymuş monoalkoller ile yaptıkları esterlerdir. Yapılarında yağ asidi olarak serotin asit (CH3-(CH2)24-COOH) ve alkol olarak 16 karbonlu setil, 18 karbonlu oktandesil veya 20 karbonlu seril alkol bulunur. Mumlar ikiye ayrılır.
- Gerçek mumlar: 16-20 karbonlu yağ asitleri ile 16-18 karbonlu düz zincirli yüksek alkollerin esterleridir.
- Diğer mumlar: Aromatik (halkalı) alkollerin lipit asitleri ile oluşturdukları esterlerdir. Kolesterol, A ve D vitaminleri esterleri bu gruba girer.
Mumlar suda çözünmez, organik çözücülerde çözünür. Lipitler gibi kolay hidrolize olmaz ve sabunlaşmaz. Lipaz enzimleri mumları çok yavaş hidrolize edebildiğinden mumların besinsel değeri fazla değildir. Mumlar biyolojik yönden önemlidir. Bitki ve hayvan vücutlarını örten mum tabakaları su kaybını önler. Mumlar meyvelerin kurutulması sırasında suyun buharlaşmasını engelleyip kurumayı güçleştirdikleri için kırmızı erik gibi üzerinde mum tabakası bulunan meyveler kurutma öncesi NaOH, KOH, Na2CO3 gibi alkali çözeltilere batırılır. Alkali uygulaması kurumayı engelleyen mum tabakasını inceltir veya ortadan kaldırarak kuruma hızını artırır. Mumlar endüstride merhem ve kozmetik üretiminde kullanılır.
Steroidler
Doğada serbest halde veya lipit asitleri ile esterleşmiş halde bulunan kristalsi alkollerdir. Hayvan, bitki ve mantar streoidleri olmak üzere üç grupta toplanır. Steroidler lipit sabunlaştıktan sonra ayrılan sabunlaşmayan artık içinde bulunur. Steroidlerin fizyolojik önemi çok büyüktür. Cinsiyet hormonları, adrenalin, kortizon gibi hormonlar, safra asitleri, bazı alkoloidler, D vitaminleri steroit grubundaki bileşiklerdir. Steroidlerin en önemlileri kolesterol ve ergesteroldür. İnsanlarda bulunan bazı hormonlar, bazı vitaminler ve kolestrol streoidlere örnektir. Kolesterol hayvan hücre zarının bir bileşenidir ve diğer steroidlerin sentezinde öncül rol oynar. Kanda kolesterol oranının yükselmesiyle Arterioskleroz denilen damar sertliği meydana gelebilir.
İzopren türevleri
Bozunması
Yağlar ısı, ışık, su, hava ve bazı metaller gibi dış etkenler ve bakteri, maya ve küf mantarları gibi mikroorganizmaların etkisine karşı çok duyarlıdır. Bekletilmeleri sırasında bu etkiler altında yağlar yağ bozulması veya acılaşma denilen, kimyasal olarak çok yönlü dönüşmelere uğrar. Bunun sonucu tat ve koku değişmesi olur ve yağ yenilmez duruma gelir. Bu olay yağların hidroliz ve atmosfer oksijeniyle yükseltgenmesi sonucu değişik maddelerin meydana gelmesinden ileri gelir. Bu maddeler serbest yağ asitleri, ketonlar ve aldehitlerdir. Bozulduğu zaman tatları acılaşır ve yenilemez.
İnsanlar için önemi
Yağlar hücrede yapı ve enerji maddesi olarak kullanılır. Enerji kaynağı olarak önce karbonhidratlar ikinci derecede yağlar kullanılır. Yağlar fazla alındığında kolayca yağ dokusu içinde depolanır. Deri altında ve iç organların çevresinde depo yağlar, canlıyı soğuktan, darbelerden korur. Yağların diğer bir önemli görevi de hücre zarını oluşturmalarıdır. İnsan vücudunun çeşitli yerlerindeki hücre zarlarında %25 ile %75 arasında bulunabilirler. Hücre zarına akıcılık ve esneklik kazandırırlar. Hidrofobik ve anyonik karakterleri sayesinde bazı iyon ve polar maddelerin de geçişine engel olurlar. Bazı yağların bileşiminde vücut tarafından yapılamayan büyüme, gelişme ve derinin sağlığı için gerekli olan yağ asidi bulunur.
Vücutta fazla alınan karbonhidrat ve proteinler yağa dönüştürülerek depolanır. Aşırı yağlı ya da yağa dönüştürülebilen besinlerde beslenme, damarlarda tıkanmalara yol açabilir; bunun sonucunda da kalp hastalıkları ve dolaşım bozuklukları ortaya çıkabilir. Ayrıca, şişmanlığa neden olur.
Yağların vücut çalışmasındaki görevleri
- Enerji sağlar. (Karbonhidratlardan sonra ikinci sırada enerji kaynağıdır. Karbonhidratların yetersiz kaldığı durumda yağlar enerji sağlamaktadır.)
- Yağda çözünen A, D, E, K vitaminlerinin taşıyıcısı ve kaynağıdır.
- Büyüme ve normal metabolik olaylar, gerekli yağ asitlerinin alınmasını sağlar.
- Doyma duyusunun oluşmasına yardımcı olur.
- Organların çevresini sararak desteklik yapar ve dış etkenlere karşı korur.
- Vücuttan ısı kaybını önler.
- Hücrenin yapı maddelerindendir.
- Vücutta sentezlenemeyen esansiyel yağ asitleri yağlarla alınır.
- Lipitlerin gebelik, laktasyon (emzirme dönemi), dış sert koşullara dayanıklılık ve protein metabolizması üzerine etkileri vardır.
- Vücut derisinin esnekliğinin korumasında etkilidir.
- Sinir sistemine olumlu etki yapar, sindirim metabolizmasının düzenli yürümesini sağlar.
- Vücut direncinin kuvvetli tutulmasını sağlar.
- Glikolipitler, lipoprotein, steroitler vitamin ve hormon olarak görev yaparlar.
- Fosfolipitler hücre zarının önemli bir bileşenini oluşturur.
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Lipids ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
Kaynakça
- Prof. Dr. ; Besin Kimyası (I-II), İ.Ü. Yayınları, (İstanbul, 1987)
- H.D. Belitz, W. Grosch; Food Chemistry, Springer Verlag (Berlin, Heidelberg, New York, Paris, Londra, Tokyo, 1987)
- Richard A. Larson; Naturally Occuring Antioxidants, Boca Raton (Lewis Publishers, 1997)
- Fereidoon Shahidi; Natural Antioxidant: Chemistry, Health Effects and Applications, Champaigh, III (AOCS Press, 1997)
- Andreas M. Papas; Antioxidant STATUS, Diet, Nutrition and Health, Boca Raton (CRC Press, 1999)
- Özgür Mahmure; Türev Spektrofotometrik Yöntem ile Askorbik Asit Tayini, Yıldız T. Üniv. (İstanbul, 1992)
- Association of Official Analytical Chemists, sayfa:1076 (Fifteenth edition, 1990, Arlington, Virginia 22201 ABD)
- ^ "İngilizce Vikisözlük girdisi". 15 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2023.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde Vikipedi bicem el kitabina uygun degildir Maddeyi Vikipedi standartlarina uygun bicimde duzenleyerek Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Gerekli duzenleme yapilmadan bu sablon kaldirilmamalidir Mart 2010 Lipit tum canlilarin yapisinda bulunan temel organik bilesiklerden biridir Lipitler doymus ve doymamis yaglar olarak ayrilir Doymamis yaglar oda sicakliginda sivi halde bulunan lipitler doymus yaglar ise oda sicakliginda kati halde bulunan lipitlerdir Biyolojik onemi olan lipitler icin yag asitleri notr lipitler trigliserit fosfolipitler ve steroitler ornek gosterilebilir Lipitler insan ve hayvanlarin temel besinleri arasinda yer alir Lipit molekullerinin kendi kendilerine organize olusu Solda lipitlerden olusan bir cift zar sagda bir misel gosterilmistir EtimolojiTurkcedeki lipit kelimesi Fransizca lipide den gelmektedir Bu terim 1923 yilinda Fransiz biyokimyager ve farmakolog Gabriel Bertrand tarafindan Grekce lῐ pos lipos hayvansal yag ve Fransizca ide sonekinin birlesimi ile olusturulmustur Kimyasal yapilari ve islevleriLipitler kutuplu bir yapiya sahip degildir Bunun icin suda cozunmezler ya da cok az cozunurler Eter kloroform benzen aseton gibi organik cozuculerde cozunebilirler Organik bir bilesik oldugu icin temel olarak karbon hidrojen ve oksijenden olusurlar Ayrica yapilarinda cesitli farkliliklari olusturan fosfor ve azot elementleri de bulunabilir Icerdikleri karbon miktari oksijen miktarina gore daha fazla oldugundan yaglar vucutta yakildigi zaman karbonhidrat ve proteinlere gore daha cok enerji verir Yaglarin yakilmasi icin daha cok oksijene gereksinim vardir Genellikle enerji ve yapi maddeleri olarak kullanilan lipitlerin canlilar icin onemli cesitlerinden biri trigliseritlerdir Esterlesme yag olusumu sirasinda gliserol molekulu ile lipit asitlerinin arasindan birer molekul su aciga cikar Bu tepkime sirasinda gliserole uc ayri cesit lipit asidi baglanabilecegi gibi ayni cesit lipit asitler de baglanabilir Lipitlerin canli vucudunda cesitli gorevleri vardir Lipit cesitlerinden olan fosfolipitler hucre zarinin onemli bir bilesenini olusturur Lipitler glikozla birleserek glikolipitleri proteinlerle birleserek lipoproteinleri olusturur Lipitlerin hucrede yanmasi ile cok miktarda metabolik su aciga cikar Kis uykusuna yatan uzun yollari kullanan hayvanlarin vucudunda depo ettikleri yagin yakilmasi sonucu enerji saglanirken aciga cikan metabolik su da ihtiyac duyuldugunda kullanilir CesitleriYag asitleri Doymamis yag asitleri Cift bagli karbon atomlari icerirler Neredeyse tamami sivi haldedir Sik karsilasilan ornekleri linoleik asit ve oleik asittir Cift baglarinin konumuna gore cis veya trans seklinde bulunabilirler Boyle yag asitlerine doymamis yag asitleri denir Doymus yag asitleri Yag asitlerinin yapisinda bulunan karbon atomlari mumkun olan en fazla hidrojen ile bag yapmislarsa doymus yag asidi olarak adlandirilir Doymus yag asitleri oda sicakliginda kati halde bulunurlar ve hayvansal kaynaklidirlar Yapilarindaki hidrojen gruplarini yerine hidroksil gruplari da icerebilirler Beyin glikolipitlerinde sik rastlanan ornekleridir Eikozaenoidler 20 karbonlu cok sayida cift bag iceren yag asitleridir Tipik ornegi arasidonik asittir 4 alt sinifi vardir Prostaglandinler Hormonlara benzerler ancak kanla tasinmazlar ve lokal etki gosterirler Ayrica dolasima katildiklarinda yapilari bozulur ve islevlerini kaybederler Tromboksanlar Pihtilasmada etkin rol oynarlar Lokotrienler Lokotrienler immun tepkisini guclu bir sekilde aktive eden kimyasal araci maddelerdir Bu molekuller arasidonik asidin parcalanmasindan olusur ve cesitli enflamatuvar kimyasallar icin bir oncu gorevi goren hucre zarlarinin bir yag asidi bilesenidir Trigliseritler Notr Yaglar Notr yag ya da trigliserit olarak da adlandirilir Dogada lipitlerin en cok bulunan formudur Icerdikleri karbon miktari oksijene gore daha fazla oldugundan lipitler vucutta parcalandiklari zaman karbonhidrat ve proteinlere gore daha fazla enerji verir Lipitlerin parcalanmasi icin daha cok oksijene ihtiyac vardir Hayvanlarda depo edilen lipit cesididir Trigliseritler bir gliserol molekulu ile uc molekul yag asidinin ester baglariyla baglanmasi sonucu olusur Gliserol ile yag asitleri arasinda uc ester bagi kurulur Doymus doymamis yaglar ve mumlar bu gruba girer Fosfolipitler Lipitlerin trigliseritlerden sonraki en onemli grubudur Fosforik asidin H3PO4 diesteridirler Bunlara fosfatitler de denebilir Hucre zarinin yapisi olusurken fosfolipitlerin yag asidi olan kismi birbirine donuk ve ictendir Bir fosfolipit molekulu hidrofobik suyu sevmeyen kuyruk ve hidrofilik suyu seven bas kismindan meydana gelir Sadece organik cozuculerle cozunurler Buyume gelisme onarim yenileme ureme gibi yasamsal olaylarin gerceklesmesinde rol oynarlar Mumlar Yuksek molekullu lipit asitlerinin yuksek molekullu doymus monoalkoller ile yaptiklari esterlerdir Yapilarinda yag asidi olarak serotin asit CH3 CH2 24 COOH ve alkol olarak 16 karbonlu setil 18 karbonlu oktandesil veya 20 karbonlu seril alkol bulunur Mumlar ikiye ayrilir Gercek mumlar 16 20 karbonlu yag asitleri ile 16 18 karbonlu duz zincirli yuksek alkollerin esterleridir Diger mumlar Aromatik halkali alkollerin lipit asitleri ile olusturduklari esterlerdir Kolesterol A ve D vitaminleri esterleri bu gruba girer Mumlar suda cozunmez organik cozuculerde cozunur Lipitler gibi kolay hidrolize olmaz ve sabunlasmaz Lipaz enzimleri mumlari cok yavas hidrolize edebildiginden mumlarin besinsel degeri fazla degildir Mumlar biyolojik yonden onemlidir Bitki ve hayvan vucutlarini orten mum tabakalari su kaybini onler Mumlar meyvelerin kurutulmasi sirasinda suyun buharlasmasini engelleyip kurumayi guclestirdikleri icin kirmizi erik gibi uzerinde mum tabakasi bulunan meyveler kurutma oncesi NaOH KOH Na2CO3 gibi alkali cozeltilere batirilir Alkali uygulamasi kurumayi engelleyen mum tabakasini inceltir veya ortadan kaldirarak kuruma hizini artirir Mumlar endustride merhem ve kozmetik uretiminde kullanilir Steroidler Dogada serbest halde veya lipit asitleri ile esterlesmis halde bulunan kristalsi alkollerdir Hayvan bitki ve mantar streoidleri olmak uzere uc grupta toplanir Steroidler lipit sabunlastiktan sonra ayrilan sabunlasmayan artik icinde bulunur Steroidlerin fizyolojik onemi cok buyuktur Cinsiyet hormonlari adrenalin kortizon gibi hormonlar safra asitleri bazi alkoloidler D vitaminleri steroit grubundaki bilesiklerdir Steroidlerin en onemlileri kolesterol ve ergesteroldur Insanlarda bulunan bazi hormonlar bazi vitaminler ve kolestrol streoidlere ornektir Kolesterol hayvan hucre zarinin bir bilesenidir ve diger steroidlerin sentezinde oncul rol oynar Kanda kolesterol oraninin yukselmesiyle Arterioskleroz denilen damar sertligi meydana gelebilir Izopren turevleriBozunmasiYaglar isi isik su hava ve bazi metaller gibi dis etkenler ve bakteri maya ve kuf mantarlari gibi mikroorganizmalarin etkisine karsi cok duyarlidir Bekletilmeleri sirasinda bu etkiler altinda yaglar yag bozulmasi veya acilasma denilen kimyasal olarak cok yonlu donusmelere ugrar Bunun sonucu tat ve koku degismesi olur ve yag yenilmez duruma gelir Bu olay yaglarin hidroliz ve atmosfer oksijeniyle yukseltgenmesi sonucu degisik maddelerin meydana gelmesinden ileri gelir Bu maddeler serbest yag asitleri ketonlar ve aldehitlerdir Bozuldugu zaman tatlari acilasir ve yenilemez Insanlar icin onemiYaglar hucrede yapi ve enerji maddesi olarak kullanilir Enerji kaynagi olarak once karbonhidratlar ikinci derecede yaglar kullanilir Yaglar fazla alindiginda kolayca yag dokusu icinde depolanir Deri altinda ve ic organlarin cevresinde depo yaglar canliyi soguktan darbelerden korur Yaglarin diger bir onemli gorevi de hucre zarini olusturmalaridir Insan vucudunun cesitli yerlerindeki hucre zarlarinda 25 ile 75 arasinda bulunabilirler Hucre zarina akicilik ve esneklik kazandirirlar Hidrofobik ve anyonik karakterleri sayesinde bazi iyon ve polar maddelerin de gecisine engel olurlar Bazi yaglarin bilesiminde vucut tarafindan yapilamayan buyume gelisme ve derinin sagligi icin gerekli olan yag asidi bulunur Vucutta fazla alinan karbonhidrat ve proteinler yaga donusturulerek depolanir Asiri yagli ya da yaga donusturulebilen besinlerde beslenme damarlarda tikanmalara yol acabilir bunun sonucunda da kalp hastaliklari ve dolasim bozukluklari ortaya cikabilir Ayrica sismanliga neden olur Yaglarin vucut calismasindaki gorevleri Enerji saglar Karbonhidratlardan sonra ikinci sirada enerji kaynagidir Karbonhidratlarin yetersiz kaldigi durumda yaglar enerji saglamaktadir Yagda cozunen A D E K vitaminlerinin tasiyicisi ve kaynagidir Buyume ve normal metabolik olaylar gerekli yag asitlerinin alinmasini saglar Doyma duyusunun olusmasina yardimci olur Organlarin cevresini sararak desteklik yapar ve dis etkenlere karsi korur Vucuttan isi kaybini onler Hucrenin yapi maddelerindendir Vucutta sentezlenemeyen esansiyel yag asitleri yaglarla alinir Lipitlerin gebelik laktasyon emzirme donemi dis sert kosullara dayaniklilik ve protein metabolizmasi uzerine etkileri vardir Vucut derisinin esnekliginin korumasinda etkilidir Sinir sistemine olumlu etki yapar sindirim metabolizmasinin duzenli yurumesini saglar Vucut direncinin kuvvetli tutulmasini saglar Glikolipitler lipoprotein steroitler vitamin ve hormon olarak gorev yaparlar Fosfolipitler hucre zarinin onemli bir bilesenini olusturur Dis baglantilarWikimedia Commons ta Lipids ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunurKaynakcaProf Dr Besin Kimyasi I II I U Yayinlari Istanbul 1987 H D Belitz W Grosch Food Chemistry Springer Verlag Berlin Heidelberg New York Paris Londra Tokyo 1987 Richard A Larson Naturally Occuring Antioxidants Boca Raton Lewis Publishers 1997 Fereidoon Shahidi Natural Antioxidant Chemistry Health Effects and Applications Champaigh III AOCS Press 1997 Andreas M Papas Antioxidant STATUS Diet Nutrition and Health Boca Raton CRC Press 1999 Ozgur Mahmure Turev Spektrofotometrik Yontem ile Askorbik Asit Tayini Yildiz T Univ Istanbul 1992 Association of Official Analytical Chemists sayfa 1076 Fifteenth edition 1990 Arlington Virginia 22201 ABD Ingilizce Vikisozluk girdisi 15 Kasim 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Kasim 2023