Kumul İsyanı (Çince: 哈密暴動; pinyin: Hāmì bàodòng; "Hami İsyanı"), 1931-1934 yılları arasında Sincan'da Kumul Uygurları tarafından başlatılan bir isyandı. İsyan, Sincan valisi Jin Shuren'i devirmek isteyen Hui General tarafından çıkarıldı.
Kumul İsyanı | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Sincan çatışmaları | ||||||||
| ||||||||
Taraflar | ||||||||
Çin Kumul Hanlığı | Sincan Beyaz Ordu Sovyetler Birliği | Birinci Doğu Türkistan Cumhuriyeti Destek: Jön Türkler Afganistan Japonya Birleşik Krallık | ||||||
Komutanlar ve liderler | ||||||||
Çan Kay Şek Yulbars Han Hoca Niyaz Kemal Efendi | Jin Shuren Sheng Shicai Hoca Niyaz Pavel Pappengut Josef Stalin | Mehmet Emin Buğra Abdullah Buğra (ölü) Nur Ahmetcan Buğra (ölü) Osman Ali Tevfik Bey Sabit Damolla Mustafa Ali Bey Muhsin Çapanoğlu Mahmud Nedim Bey | ||||||
Kayıplar | ||||||||
Bilinmiyor | Binlerce | Binlerce |
Kumul Uygurları, Kumul Hanlığı'na sadıktılar ve varisini hanlığa geri getirmek ve Jin'i devirmek istiyorlardı. Kuomintang yönetimi, Sovyetler Birliği ile olan bağları nedeniyle Jin'in görevden alınmasını istemekteydi, bu yüzden Jin'i vali olarak tanıyormuş gibi yaparken bu operasyonu onayladı. İsyan daha sonra güney Sincan'daki Hotan Uygur isyancıları, Kırgız isyancılarla işbirliği içinde bağımsızlık için ayrı bir isyan başlatırken büyük çaplı çatışmaya dönüştü. Çeşitli gruplar isyan etti ve birleşmediler ve hatta bazıları birbirleriyle savaştı. Savaşın ana kısmı Ma Zhongying tarafından Sincan hükûmetine karşı yapıldı. Ma'nın Sincan'ı ele geçirmesine gizlice izin veren Çin başbakanı Çan Kay-şek tarafından da desteklendi.
Kaynakça
- ^ Нэх В. Ф. 10 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde [https://web.archive.org/web/20200810184513/http://uighur.narod.ru/History/spets_operatsiya.html arşivlendi. 10 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . 10 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . 10 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . 10 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . 10 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . 10 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . 10 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . 10 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . 10 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . 10 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . 10 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Специальная операция НКВД в Синьцзяне (Rusça)] 10 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Andrew D. W. Forbes (1986). Warlords and Muslims in Chinese Central Asia: A Political History of Republican Sinkiang 1911-1949 (illustrated bas.). Cambridge, İngiltere: . s. 335. ISBN . 17 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Mayıs 2021.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kumul Isyani Cince 哈密暴動 pinyin Hami baodong Hami Isyani 1931 1934 yillari arasinda Sincan da Kumul Uygurlari tarafindan baslatilan bir isyandi Isyan Sincan valisi Jin Shuren i devirmek isteyen Hui General tarafindan cikarildi Kumul IsyaniSincan catismalariTarih4 Nisan 1931 1934BolgeSincan CinSonucSonucsuz Sonraki yillarda daha fazla catismaya yol actiTaraflar Cin Kumul HanligiSincan Beyaz Ordu Sovyetler BirligiBirinci Dogu Turkistan Cumhuriyeti Destek Jon Turkler Afganistan Japonya Birlesik KrallikKomutanlar ve liderlerCan Kay Sek Yulbars Han Hoca Niyaz Kemal EfendiJin Shuren Sheng Shicai Hoca Niyaz Pavel Pappengut Josef StalinMehmet Emin Bugra Abdullah Bugra olu Nur Ahmetcan Bugra olu Osman Ali Tevfik Bey Sabit Damolla Mustafa Ali Bey Muhsin Capanoglu Mahmud Nedim BeyKayiplarBilinmiyorBinlerceBinlerce Kumul Uygurlari Kumul Hanligi na sadiktilar ve varisini hanliga geri getirmek ve Jin i devirmek istiyorlardi Kuomintang yonetimi Sovyetler Birligi ile olan baglari nedeniyle Jin in gorevden alinmasini istemekteydi bu yuzden Jin i vali olarak taniyormus gibi yaparken bu operasyonu onayladi Isyan daha sonra guney Sincan daki Hotan Uygur isyancilari Kirgiz isyancilarla isbirligi icinde bagimsizlik icin ayri bir isyan baslatirken buyuk capli catismaya donustu Cesitli gruplar isyan etti ve birlesmediler ve hatta bazilari birbirleriyle savasti Savasin ana kismi Ma Zhongying tarafindan Sincan hukumetine karsi yapildi Ma nin Sincan i ele gecirmesine gizlice izin veren Cin basbakani Can Kay sek tarafindan da desteklendi Kaynakca Neh V F 10 Agustos 2020 tarihindeWayback Machine sitesinde https web archive org web 20200810184513 http uighur narod ru History spets operatsiya html arsivlendi 10 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde 10 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde 10 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde 10 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde 10 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde 10 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde 10 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde 10 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde 10 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde 10 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde 10 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Specialnaya operaciya NKVD v Sinczyane Rusca 10 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Andrew D W Forbes 1986 Warlords and Muslims in Chinese Central Asia A Political History of Republican Sinkiang 1911 1949 illustrated bas Cambridge Ingiltere s 335 ISBN 0 521 25514 7 17 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Mayis 2021