İgor Vasileviç Kurçatov (Rusça: И́горь Васи́льевич Курча́тов; 12 Ocak 1903 - 7 Şubat 1960) Sovyet fizikçi. Sovyet atom bombası projesinin lideridir.
Gençliği
Simbirsk Ufa’da doğmuştur. Simferepol Lisesinin bitirdikten sonra Kırım Devlet Üniversitesinde Fizik ve Sankt-Peterburg Politeknik Enstitüsünde Gemi Mühendisliği eğitimi almıştır. 1924-25 arasında Kurçatov, Bakü Politeknik Enstitüsü Fizik Fakültesinde araştırma görevlisidir. (Burası bugün Azerbaycan Devlet Petrol Akademisidir) 1925 yılında Fizik – Teknik Enstitüsünde hocası Abram İoffe ile birlikte radyoaktivite üzerine çalışır. 1932’de kendi nükleer araştırma ekibi için devlet desteği alır ve ekibiyle birlikte Sovyetler Birliğinin ilk siklotronunu 21 Eylül 1939’da inşa eder. Kurçatov ve yardımcısı Georgi Flyorov uranyum zincirleme tepkimesini ve nükleer reaktör temel kavramını ilk olarak keşfederler. Kurçatov 1942 yılında yaptığı açıklamada bir kilogram uranyumdaki maddesel bağların kopartılmasıyla muazzam bir enerjini açığa çıkacağını öngörebilmiştir.
Büyük Anayurt Savaşı ve atom bombası
Nazi Almanyası 1941 yılında Sovyetler Birliğine saldırınca Kurçatov, bilimsel araştırma konularını gemileri manyetik mayınlardan korumak ve tank zırhları gibi askeri konulara yöneltir. 1943 yılında Sovyetler Birliği gizli polis teşkilatı NKVD 1943 yılında İngilizlere ait bir belge ele geçirecek, bu belgede atom bombasının yapılmasının mümkün olduğu belirtildiği öğrenilecektir.Bu bilginin üzerine Sovyet lider Stalin Sovyet nükleer projesinin başlatılması emrini verir. Konu ile ilgilenen dışişleri Bakanı Molotov, İoffe ile görüştükten sonra Kurçatov’a görevi verir. Sovyet atom bombası projesi, Sovyetler Birliğine çalışan ajan Klaus Fuchs tarafından bombaya dair ayrıntılı bilgiler alınana dek ikincil önemde bir proje olarak ilerler. Fuchs, ABD’deki atom bombası projesi olan Manhattan Projesinde çalışmakta ve projeye dair önemli bilgilere sahip bir konumdadır. ABD tarafından Japonya’ya atılan iki atom bombasının ardından ve Fuchs’un verdiği bilgiler ışığında Sovyet atom bombası projesi hızlandırılır. Projeyi 1948 yılında tamamlamak için işin sorumluluğu NKVD Başkanı Lavrentiy Beria’ya verilir. Proje için Volga nehri kıyısındaki Sarov kenti seçilir ve adı değiştirilerek Arzamas-16 yapılır. Proje ekibine Sovyet nükleer bilimadamları Khariton ve Zeldoviç dahil olacaktır. Ayrıca ABD’de yayınlanan bilimsel makaleler ve Fuchs tarafından sağlanan bilgiler kullanılsa da Kurçatov ve Beria her veriyi tekrar deneyerek test ederler. Hatta Beria, elde edilen istihbaratın sadece yapılan araştırmaları teyit etmek için kullanılmasını isteyecektir. Proje ekibi 29 Ağustos 1949 tarihinde ilk test deneyini yapacak ve Semipalatinsk Test Alanında ilk patlamayı başarıyla gerçekleştircektir. Kurçatov atom bombası projesinin başarısının ardından 1953 yılında başarıyla tamamlanacak olan hidrojen bombası projesinde de çalışacaktır. Sonraları nükleer enerjinin sadece barışçıl amaçlarla kullanılmasını savunacak ve nükleer denemelere karşı çıkacaktır.
Bilimsel başarıları
Bilimsel çalışmaları arasında birçok başarıya imza atan Kurçatov;
- Avrupa’daki ilk nükleer reaktörü tamamlamıştır (1946)
- Moskova’daki ilk siklotronu yapmıştır (1949)
- Dünyadaki ilk nükleer güç santralini yapmıştır (1954)
- Dünyadaki ilk nükleer güçle çalışan denizaltıyı hayata geçirmiştir (1959)
- Dünyadaki ilk nükleer güçle çalışan sivil gemi olan buzkıran Lenin’i başarıyla tamamlamıştır (1959)
Hayata veda edişi
Atom bombası projesi sırasında Kurçatov proje başarıyla tamamlanıncaya kadar sakalını kesmemeye yemin etmiştir. Bunun da etkisiyle sürekli kendine has sakalıyla anılacaktır. Kurçatov 1960 yılında beynindeki bir kan pıhtısı yüzünden hayata veda edecektir. Külleri ünlü Sovyet kahramanlarının yanına, Kremlin Duvarı Mezarlığına gömülmüştür. Anısını yaşatmak için ismi iki kente verilmiştir. Ayrıca dünyamızın uydusu Ay'daki bir kratere ve asteroit 2352’ye Kurçatov ismi verilmiştir.
Kaynakça
- ^ Britannica Ansiklopedisindeki maddesi 19 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce) 18 Eylül 2020 tarihinde erişilmiştir
Ayrıca bakınız
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Igor Vasilevic Kurcatov Rusca I gor Vasi levich Kurcha tov 12 Ocak 1903 7 Subat 1960 Sovyet fizikci Sovyet atom bombasi projesinin lideridir Kurcatov anisina basilan anma puluGencligiSimbirsk Ufa da dogmustur Simferepol Lisesinin bitirdikten sonra Kirim Devlet Universitesinde Fizik ve Sankt Peterburg Politeknik Enstitusunde Gemi Muhendisligi egitimi almistir 1924 25 arasinda Kurcatov Baku Politeknik Enstitusu Fizik Fakultesinde arastirma gorevlisidir Burasi bugun Azerbaycan Devlet Petrol Akademisidir 1925 yilinda Fizik Teknik Enstitusunde hocasi Abram Ioffe ile birlikte radyoaktivite uzerine calisir 1932 de kendi nukleer arastirma ekibi icin devlet destegi alir ve ekibiyle birlikte Sovyetler Birliginin ilk siklotronunu 21 Eylul 1939 da insa eder Kurcatov ve yardimcisi Georgi Flyorov uranyum zincirleme tepkimesini ve nukleer reaktor temel kavramini ilk olarak kesfederler Kurcatov 1942 yilinda yaptigi aciklamada bir kilogram uranyumdaki maddesel baglarin kopartilmasiyla muazzam bir enerjini aciga cikacagini ongorebilmistir Buyuk Anayurt Savasi ve atom bombasiNazi Almanyasi 1941 yilinda Sovyetler Birligine saldirinca Kurcatov bilimsel arastirma konularini gemileri manyetik mayinlardan korumak ve tank zirhlari gibi askeri konulara yoneltir 1943 yilinda Sovyetler Birligi gizli polis teskilati NKVD 1943 yilinda Ingilizlere ait bir belge ele gecirecek bu belgede atom bombasinin yapilmasinin mumkun oldugu belirtildigi ogrenilecektir Bu bilginin uzerine Sovyet lider Stalin Sovyet nukleer projesinin baslatilmasi emrini verir Konu ile ilgilenen disisleri Bakani Molotov Ioffe ile gorustukten sonra Kurcatov a gorevi verir Sovyet atom bombasi projesi Sovyetler Birligine calisan ajan Klaus Fuchs tarafindan bombaya dair ayrintili bilgiler alinana dek ikincil onemde bir proje olarak ilerler Fuchs ABD deki atom bombasi projesi olan Manhattan Projesinde calismakta ve projeye dair onemli bilgilere sahip bir konumdadir ABD tarafindan Japonya ya atilan iki atom bombasinin ardindan ve Fuchs un verdigi bilgiler isiginda Sovyet atom bombasi projesi hizlandirilir Projeyi 1948 yilinda tamamlamak icin isin sorumlulugu NKVD Baskani Lavrentiy Beria ya verilir Proje icin Volga nehri kiyisindaki Sarov kenti secilir ve adi degistirilerek Arzamas 16 yapilir Proje ekibine Sovyet nukleer bilimadamlari Khariton ve Zeldovic dahil olacaktir Ayrica ABD de yayinlanan bilimsel makaleler ve Fuchs tarafindan saglanan bilgiler kullanilsa da Kurcatov ve Beria her veriyi tekrar deneyerek test ederler Hatta Beria elde edilen istihbaratin sadece yapilan arastirmalari teyit etmek icin kullanilmasini isteyecektir Proje ekibi 29 Agustos 1949 tarihinde ilk test deneyini yapacak ve Semipalatinsk Test Alaninda ilk patlamayi basariyla gerceklestircektir Kurcatov atom bombasi projesinin basarisinin ardindan 1953 yilinda basariyla tamamlanacak olan hidrojen bombasi projesinde de calisacaktir Sonralari nukleer enerjinin sadece bariscil amaclarla kullanilmasini savunacak ve nukleer denemelere karsi cikacaktir Bilimsel basarilariBilimsel calismalari arasinda bircok basariya imza atan Kurcatov Avrupa daki ilk nukleer reaktoru tamamlamistir 1946 Moskova daki ilk siklotronu yapmistir 1949 Dunyadaki ilk nukleer guc santralini yapmistir 1954 Dunyadaki ilk nukleer gucle calisan denizaltiyi hayata gecirmistir 1959 Dunyadaki ilk nukleer gucle calisan sivil gemi olan buzkiran Lenin i basariyla tamamlamistir 1959 Hayata veda edisiAtom bombasi projesi sirasinda Kurcatov proje basariyla tamamlanincaya kadar sakalini kesmemeye yemin etmistir Bunun da etkisiyle surekli kendine has sakaliyla anilacaktir Kurcatov 1960 yilinda beynindeki bir kan pihtisi yuzunden hayata veda edecektir Kulleri unlu Sovyet kahramanlarinin yanina Kremlin Duvari Mezarligina gomulmustur Anisini yasatmak icin ismi iki kente verilmistir Ayrica dunyamizin uydusu Ay daki bir kratere ve asteroit 2352 ye Kurcatov ismi verilmistir Kaynakca Britannica Ansiklopedisindeki maddesi 19 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce 18 Eylul 2020 tarihinde erisilmistirAyrica bakinizSarov Arzamas 16 Atom bombasi Abbas Cayhorski