Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kuzey Seferi veya Kuzeyin yağmalanması, İngiltere'nin Normanlar tarafından fethi sırasında Hastings Muharebesindeki zaferinin ardından I. William olarak tahta geçen öncülüğünde düzenlenen seferdir. Norman egemenliğine karşı başkaldıran Anglo-Sakson İngilizlere karşı 1069-1070 kışında düzenlenen sefer kuzey bölgelerini denetim altına almak amacıyla yapılmıştır. Sefer sırasında kullanılan yakıp yıkma taktiği yüzünden bölgede geniş çaplı hasar meydana gelmiş, Anglo-Sakson derebeyleri kovulmuştur. Sefer sonucunda yaklaşık 100 bin kişinin öldürüldüğü sanılmaktadır. Sefere ait veriler bu dönemde yazılan adlı eserde tüm açıklığıyla geçmektedir.
Öncesi
Hastings Muharebesinde İngiliz Ordusunun yenilmesi ve Harold Godwinson'un öldürülmesinin ardından İngiliz direnişi tahtın varisi Edgar Atheling etrafında toplanır. Fiili olarak İngiltere'nin Norman boyunduruğunu kabul etmesi Hastings Muharebesi sonunda değil, Edgar etrafında toplanan asillerin 1066 yılı Aralık ayında Berkhamsted'de William'a boyun eğmesiyle olur. Kuzey İngiltere'deki halk ise kralın korumasından yoksun bir şekilde kaderlerini beklemektedir. William, kendisine karşı bir ayaklanma içinde olmasa da kâğıt üzerinde Edgar'a bağı gözüken bölgeyi fethedilmesi gereken bir yer olarak değerlendirecektir.
Seferden önce bu topraklar etkisini taşımaktadır. Anglo-Sakson gelenekleriyle Viking adetleri burada kaynaşmıştır. Bölgede konuşula İngilizce güneydekinden farklı, asiller çoğunlukla Danimarka asıllıdır. Bölgede Anglo-Sakson kralların etkisi de sınırlı olagelmiştir.
William, Northumbria bölgesinde duruma kendisine bağlılığını ilan eden Copsi adlı yerli lider sayesinde hakim olmak ister. Ancak Copsi, bölgeye uzun yıllar boyunca yöneten ailenin varisi Osulf tarafından öldürülür. William birlikleri ayaklanan Osulf'u öldürünce Osulf'un kuzeni Cospatrick bölgedeki Earl unvanını William'dan satın alır. Ancak Cospatrick 1068 yılında çıkan ayaklanmaya katılacaktır. Mercia Earlü Edwin ve Northumbria Earlü Morcar'ın desteğiyle başlatılan ayaklanma kısa sürede bastırılacaktır.
Ayaklanmacılar yenilgiden sonra İskoçya'ya sığınıp yeniden İngiltere topraklarına sığınmak için Danimarka kralı ii. Svend ile ortak hareket etmeye çalışırlar.
Sefer
İngiltere'de eski Anglo-Sakson hükümdarlığını kurmak isteyen İskoçlar, Vikingler ve Anglo-Saksonlar kuzey bölgesine saldırır. Müttefiklerin ordusu York şehrini ele geçirse de ilerlemez. William tahtı kaybetmemek için ordusuyla bölgeye ilerler. Danimarka kralı Danegeld adı verilen fidye parası karşılığı ülkesine dönmeye razı edilince Edgar Atheling yalnız kalarak İskoçya'ya kaçmak durumunda kalır.
Bölgedeki direnişi kıran Normanlar bölgede yakıp yıkma taktiğini kullanacaklardır. Köyler tamamen yakılır, bölge halkı kılıçtan geçirilir. Katliamdan sağ kalanların hayatta kalamaması için tüm besi hayvanları öldürülür, tarlalar harap edilir ve üretimi baltalamak için tuzlanır. Bölgede yapılan katliam ve sonrasındaki uygulamalar neticesinde hayatta kalanların yamyamlığa başladığı rivayet edilir. Onyıllar boyunca kendisini toplayamayacak olan bölgede yapılanlar William yanlısı Normanlar tarafından bile eleştirilecektir.
Geleneği
York ve çevre bölgede hakimiyetini kuran William, isyancı Anglo-Sakson derebeylerini Normanlılarla değiştirir. York şehrini 'ya verir. Bu kapsamlı demografik altüst oluş sırasında Normanlı derebeyleri kırsal alanda çalışacak ve toprakları kiralayacak kişi bulmada sıkıntı çekerler. Sonunda açıkça norman egemenliğine düşman olmayanlara topraklar kiralanacaktır. Bölgeye yığınsal bir Norman göçü olmadığı için Normanlar toplumsal sınıfların üst tabakasını işgal etse de Anglo-Sakson ve İskaninav etkisi toplumun alt tabakasında uzun süre etkisini gösterecektir. Süregiden bu etki bazı kültürel özelliklerde kendisini gösterir.
1072 yılında İskoçlar da William ile barış görüşmeleri yaparak onun tarafından Northumbria Earlü olarak atanan William Walcher'i tanırlar. 1074 yılında Edgar da William'ın hakimiyetini tanıyınca Norman fethi tamamlanmış olur.
Normanların bakış açısına göre fetih stratejisi tüm yönleriyle başarılıdır. Bu dönemden sonra çeşitli ayaklanmalar çıksa da kısa sürede bastırılacaktır. Kuzey Seferi tarihçiler tarafından William'ın en zalim harekâtı olarak tanımlansa da günümüze kadar gündeme getirilmeyecektir.
Kaynakça
- ^ Dönemin ünlü tarihçisi Orderic Vitalis olayları şöye anlatır:
"Kral düşmanlarını yakalamak için her şeyi yaptı. Çok sayıda insanı öldürdü ve evlerini, topraklarını yaktı. Başka hiçbir yerde görülmemiş zalimlikler yapıldı. William öfkesine hakim olmak için hiçbir şey yapmadı, suçsuz da suçluyla beraber cezalandırıldı. Hasat ürünleri, sürüler ve erzaklar kül oldu, 100 binden çok insan açlıktan yok oldu. Bu eserimde çoğu zaman William'ı övdüm ancak bu vahşice katliam hakkında iyi bir şey söyleyemem. Tanrı onu cezalandıracak." - ^ 11 ila 13. yüzyıl arasındaki döneme dair yapılan araştırmalarda kişi isimlerinde köklü bir değişim görülmez. Ayrıca İngiltere'nin orta bölgelerindeki edebiyat eserlerinde Anglo-İskandinav lehçe bariz bir şekilde ayaktadır. Norman kökenli yer isimlerinin görece azlığı toplumsal değişimin sadece üst tabakadaki yöneticilerde yaşandığının göstergesidir.
- ^ William Walcher'in 1080 yılında yerel Northumbrialılar tarafından öldürülmesi üzerine bölgeye yürüyen William bir intikam seferi olarak adlandırılabilecek bir harekât düzenlese de Kuzey Seferi kadar geniş ölçekli ve geniş çaplı olmayacaktır
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
- (İngilizce) 23 Mayıs 2012 tarihinde erişilmiştir
- Kuzey Seferi ile ilgili internet sitesi 19 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce) 23 Mayıs 2012 tarihinde erişilmiştir
- Kuzey Seferi ile ilgili internet sitesi 26 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce) 23 Mayıs 2012 tarihinde erişilmiştir
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kuzey Seferi veya Kuzeyin yagmalanmasi Ingiltere nin Normanlar tarafindan fethi sirasinda Hastings Muharebesindeki zaferinin ardindan I William olarak tahta gecen onculugunde duzenlenen seferdir Norman egemenligine karsi baskaldiran Anglo Sakson Ingilizlere karsi 1069 1070 kisinda duzenlenen sefer kuzey bolgelerini denetim altina almak amaciyla yapilmistir Sefer sirasinda kullanilan yakip yikma taktigi yuzunden bolgede genis capli hasar meydana gelmis Anglo Sakson derebeyleri kovulmustur Sefer sonucunda yaklasik 100 bin kisinin olduruldugu sanilmaktadir Sefere ait veriler bu donemde yazilan adli eserde tum acikligiyla gecmektedir Kuzey Seferi Bayeux islemesinde resmedilmistirGunumuzdeki Ingiltere eyalet sinirlari uzerinden gosterilen bolge Kuzey Seferi ne maruz kalmistirOncesiHastings Muharebesinde Ingiliz Ordusunun yenilmesi ve Harold Godwinson un oldurulmesinin ardindan Ingiliz direnisi tahtin varisi Edgar Atheling etrafinda toplanir Fiili olarak Ingiltere nin Norman boyundurugunu kabul etmesi Hastings Muharebesi sonunda degil Edgar etrafinda toplanan asillerin 1066 yili Aralik ayinda Berkhamsted de William a boyun egmesiyle olur Kuzey Ingiltere deki halk ise kralin korumasindan yoksun bir sekilde kaderlerini beklemektedir William kendisine karsi bir ayaklanma icinde olmasa da kagit uzerinde Edgar a bagi gozuken bolgeyi fethedilmesi gereken bir yer olarak degerlendirecektir Seferden once bu topraklar etkisini tasimaktadir Anglo Sakson gelenekleriyle Viking adetleri burada kaynasmistir Bolgede konusula Ingilizce guneydekinden farkli asiller cogunlukla Danimarka asillidir Bolgede Anglo Sakson krallarin etkisi de sinirli olagelmistir William Northumbria bolgesinde duruma kendisine bagliligini ilan eden Copsi adli yerli lider sayesinde hakim olmak ister Ancak Copsi bolgeye uzun yillar boyunca yoneten ailenin varisi Osulf tarafindan oldurulur William birlikleri ayaklanan Osulf u oldurunce Osulf un kuzeni Cospatrick bolgedeki Earl unvanini William dan satin alir Ancak Cospatrick 1068 yilinda cikan ayaklanmaya katilacaktir Mercia Earlu Edwin ve Northumbria Earlu Morcar in destegiyle baslatilan ayaklanma kisa surede bastirilacaktir Ayaklanmacilar yenilgiden sonra Iskocya ya siginip yeniden Ingiltere topraklarina siginmak icin Danimarka krali ii Svend ile ortak hareket etmeye calisirlar SeferIngiltere de eski Anglo Sakson hukumdarligini kurmak isteyen Iskoclar Vikingler ve Anglo Saksonlar kuzey bolgesine saldirir Muttefiklerin ordusu York sehrini ele gecirse de ilerlemez William tahti kaybetmemek icin ordusuyla bolgeye ilerler Danimarka krali Danegeld adi verilen fidye parasi karsiligi ulkesine donmeye razi edilince Edgar Atheling yalniz kalarak Iskocya ya kacmak durumunda kalir Bolgedeki direnisi kiran Normanlar bolgede yakip yikma taktigini kullanacaklardir Koyler tamamen yakilir bolge halki kilictan gecirilir Katliamdan sag kalanlarin hayatta kalamamasi icin tum besi hayvanlari oldurulur tarlalar harap edilir ve uretimi baltalamak icin tuzlanir Bolgede yapilan katliam ve sonrasindaki uygulamalar neticesinde hayatta kalanlarin yamyamliga basladigi rivayet edilir Onyillar boyunca kendisini toplayamayacak olan bolgede yapilanlar William yanlisi Normanlar tarafindan bile elestirilecektir GelenegiYork ve cevre bolgede hakimiyetini kuran William isyanci Anglo Sakson derebeylerini Normanlilarla degistirir York sehrini ya verir Bu kapsamli demografik altust olus sirasinda Normanli derebeyleri kirsal alanda calisacak ve topraklari kiralayacak kisi bulmada sikinti cekerler Sonunda acikca norman egemenligine dusman olmayanlara topraklar kiralanacaktir Bolgeye yiginsal bir Norman gocu olmadigi icin Normanlar toplumsal siniflarin ust tabakasini isgal etse de Anglo Sakson ve Iskaninav etkisi toplumun alt tabakasinda uzun sure etkisini gosterecektir Suregiden bu etki bazi kulturel ozelliklerde kendisini gosterir 1072 yilinda Iskoclar da William ile baris gorusmeleri yaparak onun tarafindan Northumbria Earlu olarak atanan William Walcher i tanirlar 1074 yilinda Edgar da William in hakimiyetini taniyinca Norman fethi tamamlanmis olur Normanlarin bakis acisina gore fetih stratejisi tum yonleriyle basarilidir Bu donemden sonra cesitli ayaklanmalar ciksa da kisa surede bastirilacaktir Kuzey Seferi tarihciler tarafindan William in en zalim harekati olarak tanimlansa da gunumuze kadar gundeme getirilmeyecektir Kaynakca Donemin unlu tarihcisi Orderic Vitalis olaylari soye anlatir Kral dusmanlarini yakalamak icin her seyi yapti Cok sayida insani oldurdu ve evlerini topraklarini yakti Baska hicbir yerde gorulmemis zalimlikler yapildi William ofkesine hakim olmak icin hicbir sey yapmadi sucsuz da sucluyla beraber cezalandirildi Hasat urunleri suruler ve erzaklar kul oldu 100 binden cok insan acliktan yok oldu Bu eserimde cogu zaman William i ovdum ancak bu vahsice katliam hakkinda iyi bir sey soyleyemem Tanri onu cezalandiracak 11 ila 13 yuzyil arasindaki doneme dair yapilan arastirmalarda kisi isimlerinde koklu bir degisim gorulmez Ayrica Ingiltere nin orta bolgelerindeki edebiyat eserlerinde Anglo Iskandinav lehce bariz bir sekilde ayaktadir Norman kokenli yer isimlerinin gorece azligi toplumsal degisimin sadece ust tabakadaki yoneticilerde yasandiginin gostergesidir William Walcher in 1080 yilinda yerel Northumbrialilar tarafindan oldurulmesi uzerine bolgeye yuruyen William bir intikam seferi olarak adlandirilabilecek bir harekat duzenlese de Kuzey Seferi kadar genis olcekli ve genis capli olmayacaktirAyrica bakinizIngiltere nin Normanlar tarafindan fethiDis baglantilar Ingilizce 23 Mayis 2012 tarihinde erisilmistir Kuzey Seferi ile ilgili internet sitesi 19 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce 23 Mayis 2012 tarihinde erisilmistir Kuzey Seferi ile ilgili internet sitesi 26 Agustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce 23 Mayis 2012 tarihinde erisilmistir