Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kont Károly Khuen-Héderváry de Hédervár (doğum adı Károly Khuen de Belás) (23 Mayıs 1849, - 16 Şubat 1918, Budapeşte), Macar siyasetçi. Khuen-Héderváry, Avrupa'da Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun bir parçası olan Macaristan Krallığı'nda 1903 yılında kısa bir süre ve 1910 ile 1912 yılları arasında olmak üzere iki dönem başbakanlık makamında bulunmuştur. Khuen-Héderváry 1883 ile 1903 yılları arasında Hırvat Banı olarak görev yapmıştır.
| Károly Khuen-Héderváry | |
|---|---|
 | |
| Macaristan Krallığı Başbakanı | |
| Görev süresi 27 Haziran 1903 - 3 Kasım 1903 | |
| Hükümdar | Franz Joseph |
| Yerine geldiği | Kálmán Széll |
| Yerine gelen | István Tisza |
| Görev süresi 17 Ocak 1910 - 22 Nisan 1912 | |
| Hükümdar | Franz Joseph |
| Yerine geldiği | Sándor Wekerle |
| Yerine gelen | László Lukács |
| Görev süresi 4 Aralık 1883 - 27 Haziran 1903 | |
| Hükümdar | Franz Joseph |
| Yerine geldiği | |
| Yerine gelen | |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | Károly Khuen de Belás 23 Mayıs 1849 , Avusturya İmparatorluğu (günümüzde Çekya) |
| Ölüm | 16 Şubat 1918 (68 yaşında) Budapeşte, Macaristan |
Hayatı
Macar soylusu babası Antal Khuen (1817–1886) ile annesi Angelika Izdenczi'nin (1823–1894) yedi çocuklarından en büyüğü olarak 'de dünyaya gelen Khuen-Héderváry, Zagreb'te büyüdükten sonra lisans eğitimini Zagreb Üniversitesi'nde hukuk bilimi üzerine almıştır. 1875 yılından bu yana üyesi olduğu 'nin temsilcisi olarak 'da vekil olarak yer almaya başlayan Khuen-Héderváry, özel hayatında da Slavonya'da sahip olduğu geniş toprakları ile ilgilenmiştir. İlerleyen süreçte ilk olarak yönetimine dahil olduğu 'nın 1882 yılından itibaren Komitat başkanı olarak görev almıştır.
Hırvatistan banusu dönemi
Başbakan Kálmán Tisza kuzeni olarak bizzat Tisza tarafından 4 Aralık 1883 tarihinde Hırvatistan banusu olarak atanmıştır. Bu görevini 27 Haziran 1903 yılına kadar yirmi yıl boyunca sürdüren Khuen-Héderváry, görev süresi boyunca özerk Hırvatistan'ın Macarlar için büyük bir sorun teşkil etmemesi için gayret göstermiştir. Yönetimi sırasında Macar ulusal sembollerinin kullanımını Hırvat ulusal sembolleri ile birlikte kullanılması için yaygınlaştırmış ve yine bu görevde bulunduğu süre içerisinde Macarcayı bölgenin resmi dillerinden biri haline getirmiştir. Banus olarak gösterdiği faaliyetler her ne kadar Hırvatlar tarafından kabul görmese de, katolik kilise ile Sırp azınlığın gösterdiği destekler ile 'da uygulamalarını geçirme başarısını gösterebilmiştir. Macar yanlısı siyasetinin haricinde otoriter ve baskıcı bir yönetim şekli nedeniyle 1902 yılında milliyetçi Hırvatlar tarafından başlatılan şiddet gösterileri sonucunda görevinden ayrılmak zorunda kalan Khuen-Héderváry, dönemin başbakanı ile görevleri değiştirerek başbakanlık makamına gelmiştir.
Başbakanlık dönemi
27 Haziran 1903 tarihinde kral tarafından başbakan olarak atanan Khuen-Héderváry, önceli Kálmán Széll'in liberal tutumunun aksine radikal yönü ile ön plana çıkmıştır. Ancak göreve geldikten kısa bir süre sonra Avusturya ile imzalanan 1867 Avusturya-Macaristan Antlaşması çerçevesinde dönüşümlü başbakanlık modeli nedeniyle görevini yeğeni István Tisza devretmek durumunda kalmıştır.
Başbakanlık görevinin ardından 3 Mart 1904 tarihinde Tisza hükûmetine bakan olarak atanan Khuen-Héderváry, 31 Ocak 1905 tarihine kadar Macar bakanlar ile Viyana sarayları arasındaki sürekli bağlantıyı sağlamakla görevlendirilmiştir.
17 Ocak 1910 tarihinde ikinci bir dönem için yeniden başbakan olarak atanan Khuen-Héderváry, ilk dönemindeki kısa sürede başbakanlıktan ayrılma sürecini yeniden yaşamamak adına daha ihtiyatlı ve radikal kararlardan uzak bir şekilde yürütme çabasına girmiştir. Bu döneminde de Tisza taraftarlarının ağırlıklı olduğu bir hükûmet ile birlikte çalışan Khuen-Héderváry, yürürlüğe koymak istediği belli yasaları ve reformların Tisza tarafından kabul görmemesi, Avusturya-Macaristan ortak ordusu ile Avusturya donanmasının finansmanı ile ilgili yaşanan tartışmalar ve gösteriler neticesinde 22 Nisan 1912 tarihinde görevinden istifa etmek durumunda kalmıştır.
Khuen-Héderváry ikinci başbakanlık dönemini yürüttüğü bir süreçte, Şubat 1910'da Tisza ile birlikte kurmuş, söz konusu partinin 1913 ile 1918 tarihleri arasında partinin genel başkanlık görevini yürütmüştür. 1917 yılında kısa bir dönem Macaristan Mortgage Kredi Bankası (Macarca:Magyar Jelzálog Hitelbank) başkanlığını da gerçekleştirmiştir.
16 Şubat 1918 tarihinde 68 yaşında Budapeşte'de ölmüştür.
Unvan ve ödüller
- Danışma Meclisi Üyesi (1883)
- Golden Fleece nişanı (1891)
- Macar Aziz Stephen nişanı (1910)
Galeri
-
![image]()
Khuen-Héderváry (1894)
Kaynakça
- ^ a b c Khuen-Héderváry Károly Graf. In: Österreichisches Biographisches Lexikon 1815–1950 (ÖBL). Cilt 3, Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften, Viyana 1965, Sayfa 318]
- ^ Dalibor Cepulu: Building the modern legal system in Croatia 1848–1918 in the centre-periphery perspective. In: Tomasz Giaro : Modernisierung durch Transfer zwischen den Weltkriegen. Yayınevi Klostermann, Frankfurt am Main 2007, Sayfa 47–92, burada: Sayfa 51, 82f. ve 89.
- ^ Barbara Jelavich: History of the Balkans. Twentieth Century. Cambridge University Press 1983, Sayfa 67f. ve Ivo Banac: The national question in Yugoslavia. Origins, history, politics. Cornell University Press, Ithaca, NY 1988, Sayfa 92ff.
- ^ Robert Bideleux, Ian Jeffries: A history of Eastern Europe. Crisis and change. Verlag Routledge, London 1998, Sayfa 259
- ^ a b András Gerő: Modern Hungarian society in the making. The unfinished experience. Verlag Central European Univ. Press, Budapeşte 1995, Sayfa 263
- ^ Peter F. Sugar: A history of Hungary. Verlag Indiana University Press, Bloomington 1990, Sayfa 288
- ^ Robert Bideleux, Ian Jeffries: A history of Eastern Europe. Crisis and change. Yayınevi Routledge, Londra 1998, Sayfa 261
- ^ Keith Hitchins: The nationality problem in Austria-Hungary. The reports of Alexander Vaida to Archduke Franz Ferdinand’s chancellery. Yayınevi Brill, Leiden 1974, Sayfa 155f. ve Ervin Pamlényi: Die Geschichte Ungarns. Verlag Corvina, Budapeşte 1971, Sayfa 477
Konuyla ilgili yayınlar
| Wikimedia Commons'ta Károly Khuen-Héderváry ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Hungary: Governments and Politics 1848–2000 (ed. Mária ORMOS – Béla K. KIRÁLY). Columbia University Press, New York, 2001. Sayfa 132
| Siyasi görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: | 1883-1903 | Sonra gelen: |
| Önce gelen: Kálmán Széll | Macaristan Başbakanı 1903 | Sonra gelen: István Tisza |
| Önce gelen: Kálmán Széll | Macaristan İçişleri Bakanı 1903 | Sonra gelen: István Tisza |
| Önce gelen: Sándor Wekerle | Macaristan Başbakanı 1910-1912 | Sonra gelen: László Lukács |
| Önce gelen: | Macaristan İçişleri Bakanı 1910–1912 | Sonra gelen: László Lukács |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kont Karoly Khuen Hedervary de Hedervar dogum adi Karoly Khuen de Belas 23 Mayis 1849 16 Subat 1918 Budapeste Macar siyasetci Khuen Hedervary Avrupa da Avusturya Macaristan Imparatorlugu nun bir parcasi olan Macaristan Kralligi nda 1903 yilinda kisa bir sure ve 1910 ile 1912 yillari arasinda olmak uzere iki donem basbakanlik makaminda bulunmustur Khuen Hedervary 1883 ile 1903 yillari arasinda Hirvat Bani olarak gorev yapmistir Karoly Khuen HedervaryMacaristan Kralligi BasbakaniGorev suresi 27 Haziran 1903 3 Kasim 1903Hukumdar Franz JosephYerine geldigi Kalman SzellYerine gelen Istvan TiszaGorev suresi 17 Ocak 1910 22 Nisan 1912Hukumdar Franz JosephYerine geldigi Sandor WekerleYerine gelen Laszlo LukacsGorev suresi 4 Aralik 1883 27 Haziran 1903Hukumdar Franz JosephYerine geldigiYerine gelenKisisel bilgilerDogum Karoly Khuen de Belas 23 Mayis 1849 Avusturya Imparatorlugu gunumuzde Cekya Olum 16 Subat 1918 68 yasinda Budapeste MacaristanHayatiMacar soylusu babasi Antal Khuen 1817 1886 ile annesi Angelika Izdenczi nin 1823 1894 yedi cocuklarindan en buyugu olarak de dunyaya gelen Khuen Hedervary Zagreb te buyudukten sonra lisans egitimini Zagreb Universitesi nde hukuk bilimi uzerine almistir 1875 yilindan bu yana uyesi oldugu nin temsilcisi olarak da vekil olarak yer almaya baslayan Khuen Hedervary ozel hayatinda da Slavonya da sahip oldugu genis topraklari ile ilgilenmistir Ilerleyen surecte ilk olarak yonetimine dahil oldugu nin 1882 yilindan itibaren Komitat baskani olarak gorev almistir Hirvatistan banusu donemiBasbakan Kalman Tisza kuzeni olarak bizzat Tisza tarafindan 4 Aralik 1883 tarihinde Hirvatistan banusu olarak atanmistir Bu gorevini 27 Haziran 1903 yilina kadar yirmi yil boyunca surduren Khuen Hedervary gorev suresi boyunca ozerk Hirvatistan in Macarlar icin buyuk bir sorun teskil etmemesi icin gayret gostermistir Yonetimi sirasinda Macar ulusal sembollerinin kullanimini Hirvat ulusal sembolleri ile birlikte kullanilmasi icin yayginlastirmis ve yine bu gorevde bulundugu sure icerisinde Macarcayi bolgenin resmi dillerinden biri haline getirmistir Banus olarak gosterdigi faaliyetler her ne kadar Hirvatlar tarafindan kabul gormese de katolik kilise ile Sirp azinligin gosterdigi destekler ile da uygulamalarini gecirme basarisini gosterebilmistir Macar yanlisi siyasetinin haricinde otoriter ve baskici bir yonetim sekli nedeniyle 1902 yilinda milliyetci Hirvatlar tarafindan baslatilan siddet gosterileri sonucunda gorevinden ayrilmak zorunda kalan Khuen Hedervary donemin basbakani ile gorevleri degistirerek basbakanlik makamina gelmistir Basbakanlik donemi27 Haziran 1903 tarihinde kral tarafindan basbakan olarak atanan Khuen Hedervary onceli Kalman Szell in liberal tutumunun aksine radikal yonu ile on plana cikmistir Ancak goreve geldikten kisa bir sure sonra Avusturya ile imzalanan 1867 Avusturya Macaristan Antlasmasi cercevesinde donusumlu basbakanlik modeli nedeniyle gorevini yegeni Istvan Tisza devretmek durumunda kalmistir Basbakanlik gorevinin ardindan 3 Mart 1904 tarihinde Tisza hukumetine bakan olarak atanan Khuen Hedervary 31 Ocak 1905 tarihine kadar Macar bakanlar ile Viyana saraylari arasindaki surekli baglantiyi saglamakla gorevlendirilmistir 17 Ocak 1910 tarihinde ikinci bir donem icin yeniden basbakan olarak atanan Khuen Hedervary ilk donemindeki kisa surede basbakanliktan ayrilma surecini yeniden yasamamak adina daha ihtiyatli ve radikal kararlardan uzak bir sekilde yurutme cabasina girmistir Bu doneminde de Tisza taraftarlarinin agirlikli oldugu bir hukumet ile birlikte calisan Khuen Hedervary yururluge koymak istedigi belli yasalari ve reformlarin Tisza tarafindan kabul gormemesi Avusturya Macaristan ortak ordusu ile Avusturya donanmasinin finansmani ile ilgili yasanan tartismalar ve gosteriler neticesinde 22 Nisan 1912 tarihinde gorevinden istifa etmek durumunda kalmistir Khuen Hedervary ikinci basbakanlik donemini yuruttugu bir surecte Subat 1910 da Tisza ile birlikte kurmus soz konusu partinin 1913 ile 1918 tarihleri arasinda partinin genel baskanlik gorevini yurutmustur 1917 yilinda kisa bir donem Macaristan Mortgage Kredi Bankasi Macarca Magyar Jelzalog Hitelbank baskanligini da gerceklestirmistir 16 Subat 1918 tarihinde 68 yasinda Budapeste de olmustur Unvan ve odullerDanisma Meclisi Uyesi 1883 Golden Fleece nisani 1891 Macar Aziz Stephen nisani 1910 GaleriKhuen Hedervary 1894 Kaynakca a b c Khuen Hedervary Karoly Graf In Osterreichisches Biographisches Lexikon 1815 1950 OBL Cilt 3 Verlag der Osterreichischen Akademie der Wissenschaften Viyana 1965 Sayfa 318 Dalibor Cepulu Building the modern legal system in Croatia 1848 1918 in the centre periphery perspective In Tomasz Giaro Modernisierung durch Transfer zwischen den Weltkriegen Yayinevi Klostermann Frankfurt am Main 2007 Sayfa 47 92 burada Sayfa 51 82f ve 89 Barbara Jelavich History of the Balkans Twentieth Century Cambridge University Press 1983 Sayfa 67f ve Ivo Banac The national question in Yugoslavia Origins history politics Cornell University Press Ithaca NY 1988 Sayfa 92ff Robert Bideleux Ian Jeffries A history of Eastern Europe Crisis and change Verlag Routledge London 1998 Sayfa 259 a b Andras Gero Modern Hungarian society in the making The unfinished experience Verlag Central European Univ Press Budapeste 1995 Sayfa 263 Peter F Sugar A history of Hungary Verlag Indiana University Press Bloomington 1990 Sayfa 288 Robert Bideleux Ian Jeffries A history of Eastern Europe Crisis and change Yayinevi Routledge Londra 1998 Sayfa 261 Keith Hitchins The nationality problem in Austria Hungary The reports of Alexander Vaida to Archduke Franz Ferdinand s chancellery Yayinevi Brill Leiden 1974 Sayfa 155f ve Ervin Pamlenyi Die Geschichte Ungarns Verlag Corvina Budapeste 1971 Sayfa 477Konuyla ilgili yayinlarWikimedia Commons ta Karoly Khuen Hedervary ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Hungary Governments and Politics 1848 2000 ed Maria ORMOS Bela K KIRALY Columbia University Press New York 2001 Sayfa 132Siyasi goreviOnce gelen 1883 1903 Sonra gelen Once gelen Kalman Szell Macaristan Basbakani 1903 Sonra gelen Istvan TiszaOnce gelen Kalman Szell Macaristan Icisleri Bakani 1903 Sonra gelen Istvan TiszaOnce gelen Sandor Wekerle Macaristan Basbakani 1910 1912 Sonra gelen Laszlo LukacsOnce gelen Macaristan Icisleri Bakani 1910 1912 Sonra gelen Laszlo Lukacs