Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Lütf-i Celil sınıfı, 1860'ların sonlarında Osmanlı donanması için Fransa'da inşa edilmiş bir çift zırhlı korvet tipi savaş gemisidir. Sınıf, Lütf-i Celil ve Hıfzu'r-Rahman gemilerinden oluşmaktaydı. İki gemi de başlangıçta Mısır Eyaleti tarafından sipariş edilmiş; ancak yapım aşamasında iken Osmanlı İmparatorluğu'na devredilmiştir. İki gemi de döner taretli gemi türündeydi ve ön taretinde iki 229 mm Armstrong top, arka taretinde ise iki 178 mm Armstrong top taşıyordu.
 Lütf-i Celil illüstrasyonu | |
| Gemi sınıfı | |
|---|---|
| Kullanıcılar: |  Osmanlı İmparatorluğu |
| Önce gelen: | Asar-ı Şevket sınıfı |
| Sonra gelen: | Avnillah sınıfı |
| İnşa edilme: | 1868–1870 |
| Görev dönemi: | 1870–1909 |
| Tamamlanmış: | 2 |
| Batmış: | 1 |
| Sökülen: | 1 |
| Genel karakteristik | |
| Sınıf ve tipi | Lütf-i Celil sınıfı |
| Deplasman | 2.540 t (2.500 emperyal ton; 2.800 küçük ton) |
| Uzunluk | 64,4 m (211 ft 3 in) (loa) |
| Genişlik | 13,6 m (44 ft 7 in) |
| Su çekimi | 4,4 m (14 ft 5 in) |
| Kurulu güç |
|
| İtme gücü | |
| Hız | 12 knot (22 km/sa; 14 mph) |
| Mürettebat | 12 subay, 110 denizci |
| Silah donanımı |
|
| Zırh | |
Her iki gemi de 1877-1878 Rus-Türk Savaşı sırasında görev yaptı. Lütf-i Celil 11 Mayıs 1877'de Tuna üzerinde Rus topçu bataryaları tarafından batırıldı. Hıfzu'r-Rahman Tuna ağzında Rus mayın gemileriyle girdiği çatışma haricinde önemli bir çatışmada yer almadı; savaştan sonraki yirmi yıl boyunca donanmanın geri kalanıyla beraber Haliç'te bekledi. 1897'de Osmanlı-Yunan Savaşı'nın patlak vermesiyle seferber edildi; ancak Osmanlı filosunun geri kalanı gibi kötü durumdaydı. 1909'da satıldı ve parçalandı.
Tasarım
Osmanlı İmparatorluğu'nun Mısır Eyaleti, 1860'lı yılların başlarında merkezi hükûmetin gücüne tekrar meydan okumak için bir silahlanma programı başlattı ve bu programın bir parçası olarak birkaç zırhlı savaş gemisi sipariş etti. Bu programa 1866'da Fransa'dan sipariş edilen iki Lütf-i Celil sınıfı gemi de dâhildi. Eyalet, en son yirmi yıl önceki İkinci Mısır-Osmanlı Savaşı'nda merkezi hükûmet ile karşı karşıya gelmişti. Uzun süren müzakerelerden sonra, Mısır'ın verdiği diğer imtiyazların yanı sıra Lütf-i Celil ve Hıfzu'r-Rahman dahil olmak üzere yeni sipariş edilen Mısır zırhlılarının 29 Ağustos 1868'de merkezi hükûmete devredilmesi ile kriz çözüldü.
Özellikleri
Lütf-i Celil sınıfı gemiler 62,18 m dikmeler arası, 64,4 m toplam uzunlukta; 13,6 m genişliğindeydi ve su çekimleri 4,4 metreydi. Gemi gövdeleri demirden yapılmıştı ve burunda bir mahmuz yer alıyordu. Baş kasara ve arka kasara yükseltilmişti. Geminin deplasmanı normal yükte 2.540 metrik tondu. Mürettebat 12 subay ve 110 denizciden oluşuyordu.
Gemiler, iki vida pervaneyi çeviren tek bir yatay bileşik buhar motoruna sahipti. Buhar, gemi ortasında bulunan tek bir bacaya bağlı iki adet kömürle çalışan kutu kazan tarafından sağlanıyordu. Motor 2.000 belirtilen beygir (1.500 kW) gücündeydi ve en çok saatte 12 deniz mili (22 km/sa) hıza ulaştırabiliyordu; ancak kötü bakım sebebiyle 1877'de gemiler sadece 10 deniz miline (19 km/sa) ulaşabilmekteydi. Lütf-i Celil 300 metrik ton kömür taşıyabiliyordu. Gemide üç direkli ilave bir barka yelken teçhizatı da yer almaktaydı.
Lütf-i Celil ve Hıfzu'r-Rahman, iki 229 mm ve iki 178 mm namludan doldurmalı Armstrong topları ile donatılmış tipi gemilerdi. Her bir top çifti, geminin merkez hattı üzerinde döner bir tarete monte edilmişti. 229 mm toplar ön tarette, 178 mm toplar ise ana direğin arkasındaki arka tarette yer alıyordu. Taretler elle döndürülüyordu. 1875'te her iki gemiye birer adet 120 mm Krupp top eklendi. 1891-1894 yıllarında Hıfzu'r-Rahman kısmen yeniden silahlandırıldı. İki 229 mm top, bir çift 150 mm Krupp top ile değiştirildi, dört 37 mm Hotchkiss ve iki 25,4 mm Nordenfelt top ilave edildi.
Gemilerin zırhları dövme demirden yapılmıştı. Zırhlı kemerleri gemi ortasında 140 mm kalınlıktaydı, zırh kalınlığı baş ve kıça doğru incelerek 120 mm'ye düşüyordu. Zırh koruması su hattının üstü ve altında 0,76 m kadar uzanıyordu. Ana kemerin üzerinde 76 mm kalınlığında zırhlı borda kaplamaları taret tabanlarını, cephanelikleri ve makine odalarını koruyordu. Yan zırhın üst kısmı 38 mm kalınlığındaki zırhlı güverteye bağlanıyordu. Taretler 140 mm'lik demir zırhla kaplıydı.
Gemiler
| Gemi | Tersane | Başlangıç | Denize indirme | Tamamlanma |
|---|---|---|---|---|
| Lütf-i Celil | Forges et Chantiers de la Gironde | 1868 | 1869 | Mart 1870 |
| Hıfzu'r-Rahman |
Hizmet geçmişi
Sınıfın her iki gemisi aslen Osmanlı İmparatorluğu'na bağlı bir özerk devlet olan Mısır Hidivliği tarafından sipariş edilmişti ancak Mısır'ın bağımsızlık çabaları Sultan Abdülaziz'i kızdırmıştı. Sultan, 5 Haziran 1867'de Mısır'ın yabancı tersanelere sipariş ettiği tüm zırhlıların teslim edilmesini talep etti. Gemiler, uzun müzakerelerin ardından 29 Ağustos 1868'de resmen Osmanlı İmparatorluğu'na devredildi. 1869'da denize indirildi ve 1870'te deniz denemeleri tamamlandı. Mart 1870'te Osmanlı filosunda hizmete girdiler. İngiltere ve Fransa'da inşa edilen diğer zırhlılarla beraber 1866-1869 Girit İsyanı sonrasında adanın stabilize edilmesine yardımcı olmak üzere Girit'e gönderildiler. Bununla birlikte, Osmanlı filosu bu dönemde büyük ölçüde hareketsiz kalmıştır. Her iki gemi de 93 Harbi sırasında Karadeniz'deki Rus kuvvetlerine karşı görevler yaptılar. Savaşın başında, Lütf-i Celil ve Hıfzu'r-Rahman Tuna Filosuna atandı ve Rus kuvvetlerinin nehri geçmesini önlemekle görevlendirildi.Lütf-i Celil 11 Mayıs 1877'de devriye gezerken, bir Rus topçu bataryası tarafından hedef alındı; Rus mermilerinden biri muhtemelen kazan dairesine isabet ederek, gemiyi yok eden ve mürettebatının çoğunu öldüren büyük bir patlamaya sebep oldu ve gemiyi batırdı.Hıfzu'r-Rahman daha sonra Tuna ağzındaki Sulina limanının savunmasına destek oldu, 9 Kasım 1877'de Rus mayın gemileriyle hafif hasar aldığı bir çatışmaya girdi.
Hıfzu'r-Rahman savaşın ardından Haliç'e çekildi ve uzun süre burada kaldı. 1891-1894 döneminde Tersane-i Amire'de tamir edildi ama Şubat 1897'de Osmanlı-Yunan Savaşı'nın başında Osmanlı filosunun geri kalanı gibi kötü bakım sebebiyle savaşmaya uygun olmayan bir durumdaydı. Sonuç olarak, filo Çanakkale savunmalarının gerisinde güvende tutuldu ve hiçbir çatışmaya girmedi. Gemi 1909'da hizmet dışı bırakılana kadar on yıl daha hizmette kaldı; o yıl Kasım ayında hurda olarak satılmış ve daha sonra parçalarına ayrılmıştır.
Kaynakça
- Özel
- ^ Langensiepen & Güleryüz 1995, ss. 3,137.
- ^ Sondhaus 2001, s. 90.
- ^ a b c d Gardiner 1979, s. 390.
- ^ a b c d e f Langensiepen & Güleryüz 1995, s. 137.
- ^ Very 1880, s. 124.
- ^ Langensiepen & Güleryüz 1995, ss. 3,5.
- ^ Langensiepen & Güleryüz 1995, s. 194.
- ^ Greene & Massignani 1998, s. 358.
- ^ Langensiepen & Güleryüz 1995, s. 6.
- ^ Wilson 1896, s. 289.
- ^ Wilson 1896, ss. 296-297.
- ^ Langensiepen & Güleryüz 1995, ss. 8,9,137.
- Genel
- Gardiner, Robert, (Ed.) (1979). Conway's All the World's Fighting Ships: 1860–1905. Londra: Conway Maritime Press. ISBN .
- Greene, Jack; Massignani, Alessandro (1998). Ironclads at War: The Origin and Development of the Armored Warship, 1854–1891. Pennsylvania: Combined Publishing. ISBN .
- Langensiepen, Bernd; Güleryüz, Ahmet (1995). The Ottoman Steam Navy 1828–1923. Londra: Conway Maritime Press. ISBN .
- Sondhaus, Lawrence (2001). Naval Warfare, 1815–1914. New York: Routledge. ISBN .
- Very, Edward W. (1880). Navies of the World. New York: John Wiley & Sons. OCLC 20400836.
- Wilson, Herbert Wrigley (1896). Ironclads in Action: A Sketch of Naval Warfare from 1855 to 1895. Londra: S. Low, Marston and Company. OCLC 1111061.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Lutf i Celil sinifi 1860 larin sonlarinda Osmanli donanmasi icin Fransa da insa edilmis bir cift zirhli korvet tipi savas gemisidir Sinif Lutf i Celil ve Hifzu r Rahman gemilerinden olusmaktaydi Iki gemi de baslangicta Misir Eyaleti tarafindan siparis edilmis ancak yapim asamasinda iken Osmanli Imparatorlugu na devredilmistir Iki gemi de doner taretli gemi turundeydi ve on taretinde iki 229 mm Armstrong top arka taretinde ise iki 178 mm Armstrong top tasiyordu Lutf i Celil illustrasyonuGemi sinifiKullanicilar Osmanli ImparatorluguOnce gelen Asar i Sevket sinifiSonra gelen Avnillah sinifiInsa edilme 1868 1870Gorev donemi 1870 1909Tamamlanmis 2Batmis 1Sokulen 1Genel karakteristikSinif ve tipiLutf i Celil sinifiDeplasman2 540 t 2 500 emperyal ton 2 800 kucuk ton Uzunluk64 4 m 211 ft 3 in loa Genislik13 6 m 44 ft 7 in Su cekimi4 4 m 14 ft 5 in Kurulu guc2 lokomotif kazani 2 000 ihp 1 500 kW Itme gucu1 yatay bilesik buhar motoru 2 saftHiz12 knot 22 km sa 14 mph Murettebat12 subay 110 denizciSilah donanimi2 229 mm 9 in Armstrong top 2 178 mm 7 in Armstrong topZirhKemer 140 mm Taretler 140 mm Her iki gemi de 1877 1878 Rus Turk Savasi sirasinda gorev yapti Lutf i Celil 11 Mayis 1877 de Tuna uzerinde Rus topcu bataryalari tarafindan batirildi Hifzu r Rahman Tuna agzinda Rus mayin gemileriyle girdigi catisma haricinde onemli bir catismada yer almadi savastan sonraki yirmi yil boyunca donanmanin geri kalaniyla beraber Halic te bekledi 1897 de Osmanli Yunan Savasi nin patlak vermesiyle seferber edildi ancak Osmanli filosunun geri kalani gibi kotu durumdaydi 1909 da satildi ve parcalandi TasarimOsmanli Imparatorlugu nun Misir Eyaleti 1860 li yillarin baslarinda merkezi hukumetin gucune tekrar meydan okumak icin bir silahlanma programi baslatti ve bu programin bir parcasi olarak birkac zirhli savas gemisi siparis etti Bu programa 1866 da Fransa dan siparis edilen iki Lutf i Celil sinifi gemi de dahildi Eyalet en son yirmi yil onceki Ikinci Misir Osmanli Savasi nda merkezi hukumet ile karsi karsiya gelmisti Uzun suren muzakerelerden sonra Misir in verdigi diger imtiyazlarin yani sira Lutf i Celil ve Hifzu r Rahman dahil olmak uzere yeni siparis edilen Misir zirhlilarinin 29 Agustos 1868 de merkezi hukumete devredilmesi ile kriz cozuldu Ozellikleri Lutf i Celil sinifi gemiler 62 18 m dikmeler arasi 64 4 m toplam uzunlukta 13 6 m genisligindeydi ve su cekimleri 4 4 metreydi Gemi govdeleri demirden yapilmisti ve burunda bir mahmuz yer aliyordu Bas kasara ve arka kasara yukseltilmisti Geminin deplasmani normal yukte 2 540 metrik tondu Murettebat 12 subay ve 110 denizciden olusuyordu Gemiler iki vida pervaneyi ceviren tek bir yatay bilesik buhar motoruna sahipti Buhar gemi ortasinda bulunan tek bir bacaya bagli iki adet komurle calisan kutu kazan tarafindan saglaniyordu Motor 2 000 belirtilen beygir 1 500 kW gucundeydi ve en cok saatte 12 deniz mili 22 km sa hiza ulastirabiliyordu ancak kotu bakim sebebiyle 1877 de gemiler sadece 10 deniz miline 19 km sa ulasabilmekteydi Lutf i Celil 300 metrik ton komur tasiyabiliyordu Gemide uc direkli ilave bir barka yelken techizati da yer almaktaydi Lutf i Celil ve Hifzu r Rahman iki 229 mm ve iki 178 mm namludan doldurmali Armstrong toplari ile donatilmis tipi gemilerdi Her bir top cifti geminin merkez hatti uzerinde doner bir tarete monte edilmisti 229 mm toplar on tarette 178 mm toplar ise ana diregin arkasindaki arka tarette yer aliyordu Taretler elle donduruluyordu 1875 te her iki gemiye birer adet 120 mm Krupp top eklendi 1891 1894 yillarinda Hifzu r Rahman kismen yeniden silahlandirildi Iki 229 mm top bir cift 150 mm Krupp top ile degistirildi dort 37 mm Hotchkiss ve iki 25 4 mm Nordenfelt top ilave edildi Gemilerin zirhlari dovme demirden yapilmisti Zirhli kemerleri gemi ortasinda 140 mm kalinliktaydi zirh kalinligi bas ve kica dogru incelerek 120 mm ye dusuyordu Zirh korumasi su hattinin ustu ve altinda 0 76 m kadar uzaniyordu Ana kemerin uzerinde 76 mm kalinliginda zirhli borda kaplamalari taret tabanlarini cephanelikleri ve makine odalarini koruyordu Yan zirhin ust kismi 38 mm kalinligindaki zirhli guverteye baglaniyordu Taretler 140 mm lik demir zirhla kapliydi GemilerGemi Tersane Baslangic Denize indirme TamamlanmaLutf i Celil Forges et Chantiers de la Gironde 1868 1869 Mart 1870Hifzu r RahmanHizmet gecmisiRus topcu atesi tarafindan vurulduktan sonra patlayan Lutf i Celil in cizimi Sinifin her iki gemisi aslen Osmanli Imparatorlugu na bagli bir ozerk devlet olan Misir Hidivligi tarafindan siparis edilmisti ancak Misir in bagimsizlik cabalari Sultan Abdulaziz i kizdirmisti Sultan 5 Haziran 1867 de Misir in yabanci tersanelere siparis ettigi tum zirhlilarin teslim edilmesini talep etti Gemiler uzun muzakerelerin ardindan 29 Agustos 1868 de resmen Osmanli Imparatorlugu na devredildi 1869 da denize indirildi ve 1870 te deniz denemeleri tamamlandi Mart 1870 te Osmanli filosunda hizmete girdiler Ingiltere ve Fransa da insa edilen diger zirhlilarla beraber 1866 1869 Girit Isyani sonrasinda adanin stabilize edilmesine yardimci olmak uzere Girit e gonderildiler Bununla birlikte Osmanli filosu bu donemde buyuk olcude hareketsiz kalmistir Her iki gemi de 93 Harbi sirasinda Karadeniz deki Rus kuvvetlerine karsi gorevler yaptilar Savasin basinda Lutf i Celil ve Hifzu r Rahman Tuna Filosuna atandi ve Rus kuvvetlerinin nehri gecmesini onlemekle gorevlendirildi Lutf i Celil 11 Mayis 1877 de devriye gezerken bir Rus topcu bataryasi tarafindan hedef alindi Rus mermilerinden biri muhtemelen kazan dairesine isabet ederek gemiyi yok eden ve murettebatinin cogunu olduren buyuk bir patlamaya sebep oldu ve gemiyi batirdi Hifzu r Rahman daha sonra Tuna agzindaki Sulina limaninin savunmasina destek oldu 9 Kasim 1877 de Rus mayin gemileriyle hafif hasar aldigi bir catismaya girdi Hifzu r Rahman savasin ardindan Halic e cekildi ve uzun sure burada kaldi 1891 1894 doneminde Tersane i Amire de tamir edildi ama Subat 1897 de Osmanli Yunan Savasi nin basinda Osmanli filosunun geri kalani gibi kotu bakim sebebiyle savasmaya uygun olmayan bir durumdaydi Sonuc olarak filo Canakkale savunmalarinin gerisinde guvende tutuldu ve hicbir catismaya girmedi Gemi 1909 da hizmet disi birakilana kadar on yil daha hizmette kaldi o yil Kasim ayinda hurda olarak satilmis ve daha sonra parcalarina ayrilmistir KaynakcaOzel Langensiepen amp Guleryuz 1995 ss 3 137 Sondhaus 2001 s 90 a b c d Gardiner 1979 s 390 a b c d e f Langensiepen amp Guleryuz 1995 s 137 Very 1880 s 124 Langensiepen amp Guleryuz 1995 ss 3 5 Langensiepen amp Guleryuz 1995 s 194 Greene amp Massignani 1998 s 358 Langensiepen amp Guleryuz 1995 s 6 Wilson 1896 s 289 Wilson 1896 ss 296 297 Langensiepen amp Guleryuz 1995 ss 8 9 137 GenelGardiner Robert Ed 1979 Conway s All the World s Fighting Ships 1860 1905 Londra Conway Maritime Press ISBN 0 85177 133 5 Greene Jack Massignani Alessandro 1998 Ironclads at War The Origin and Development of the Armored Warship 1854 1891 Pennsylvania Combined Publishing ISBN 0938289586 Langensiepen Bernd Guleryuz Ahmet 1995 The Ottoman Steam Navy 1828 1923 Londra Conway Maritime Press ISBN 978 0 85177 610 1 Sondhaus Lawrence 2001 Naval Warfare 1815 1914 New York Routledge ISBN 0 415 21478 5 Very Edward W 1880 Navies of the World New York John Wiley amp Sons OCLC 20400836 Wilson Herbert Wrigley 1896 Ironclads in Action A Sketch of Naval Warfare from 1855 to 1895 Londra S Low Marston and Company OCLC 1111061