Laktik asit fermantasyonu, oksijen yetersizliğinde bazı bakteri ve hayvan hücrelerinde görülen bir fermantasyon biçimidir.
![image](https://www.wikipedia.tr-tr.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraXBlZGlhLnRyLXRyLm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k5MGFIVnRZaTh5THpJekwweGhZM1JwWXkxaFkybGtMWE5yWld4bGRHRnNMbkJ1Wnk4eU1qQndlQzFNWVdOMGFXTXRZV05wWkMxemEyVnNaWFJoYkM1d2JtYz0ucG5n.png)
Normalde, glikoz glikoliz yoluyla parçalanır, iki molekül ATP, iki molekül NADH ve iki molekül pirüvat elde edilir. Ancak, NADH moleküllerinde bulunan hidrojen atomunun başka bir moleküle aktarılarak NAD+'nın tekrar oluşturulması gerekir ki yeni glikoz molekülleri parçalanmaya devam edebilsin.
Ortamda yeterli oksijen olduğu zaman NADH molekülünde bulunan hidrojen bir takım ara moleküller aracılığıyla sonunda oksijene aktarılır ve glikolizin ilk aşamalarında ortaya çıkan bir hidrojen iyonu da kullanılarak bir molekül su meydana gelir. Bu süreç sırasında hücreye enerji sağlayan ek ATP molekülleri açığa çıkar.
Ortamda oksijen bulunmadığı zaman pirüvatın laktik aside dönüşmesi NADH'den tekrar NAD+ elde edilmesini sağlar. Laktat daha fazla parçalanamasa dahi NAD+ yenilendiği için yeni glikoz moleküllerinin parçalanmasında kullanılabilir, az miktarda ATP üretimi sağlanır. Laktat hücreden dışarı difüzyonla çıkar.
Laktik asit fermantasyonu, aşağıda özet olarak verilmiş tepkimelerden meydana gelir:
Glikoliz: | ![]() | + 2 + | + 2 + 2 i | ![]() | 2 | ![]() | + 2 NADH + 2 H++ 2 ATP + 2 H2O |
(glikoz) | (pirüvik asit) | ||||||
Laktik asit oluşumu: | 2 | ![]() | + 2 NADH | ![]() | 2 | ![]() | +2 + |
(pirüvik asit) | (Laktik asit) | ||||||
Net tepkime: | ![]() | + 2 | + 2 i | ![]() | 2 | ![]() | + 2 ATP + 2 H++ 2 H2O |
(glikoz) | (Laktik asit) |
İnsan vücudunda laktik asit fermantasyonu
Kas hücreleri kandan yeterince oksijen elde edemeyince laktik asit fermantasyonu ile enerji üretmeye devam ederler. Ancak laktik asit ortamın pH'sini düşürür. Glikolizin tersinmez bir tepkimesini sentezleyen enzimi düşük pH'de inhibe olur, bu yüzden aşırı laktat üretimi ve kanda asidoz meydana gelmez.
Bazı hücreler, örneğin karaciğer ve kalp kas hücreleri, laktatı kolaylıkla içlerine alıp onu pirüvata çevirirler, sonra da normal yolla (sitrik asit döngüsüyle) metabolize ederler. Oksijen kıtlığı çeken kas hücrelerinin aksine bu hücrelerde bol oksijen olduğu için onlarda laktat birikmez. Bu sayede kas hücreleri de glikozu parçalamaya devam edebilirler. glikozun yıkımıyla elde edilir. Karaciğerde glikoza ardından glikojene dönüşüp depolanabilir.
Gıda üretiminde rolü
Laktik asit fermantasyonu neolitik çağdan beri kullanılmıştır. Laktik asitin etkisiyle gıda asitlenir, bu da bozulmaya neden olacak mikroorganizmaların büyümesini engeller, hatta öldürebilir. Bunun örnekleri sütün ekşimesinden elde edilen yoğurt, yayık ayranı, tuzsuz beyaz peynir, sayılabilir. Alman lahana turşusu (sauerkraut), Korelilerin kimçisi ve diğer bazı başka turşu türleri de bu şekilde hazırlanır.
Hayvancılıkta rolü
Yazın elde edilen yeşil otların kışa kadar dayanması için laktik asit fermantasyonuna tâbi tutulması işlemine silaj denir. Yeşil otlar, silolara doldurularak veya plastikle örtülerek oksijenle teması kesilir. Bu ortamda büyüyen laktik asit bakterileri ortamı asitlendirerek silajın bozulmasına neden olabilecek diğer organizmaların büyümesine engel olurlar.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Laktik asit fermantasyonu oksijen yetersizliginde bazi bakteri ve hayvan hucrelerinde gorulen bir fermantasyon bicimidir Laktik asit Normalde glikoz glikoliz yoluyla parcalanir iki molekul ATP iki molekul NADH ve iki molekul piruvat elde edilir Ancak NADH molekullerinde bulunan hidrojen atomunun baska bir molekule aktarilarak NAD nin tekrar olusturulmasi gerekir ki yeni glikoz molekulleri parcalanmaya devam edebilsin Ortamda yeterli oksijen oldugu zaman NADH molekulunde bulunan hidrojen bir takim ara molekuller araciligiyla sonunda oksijene aktarilir ve glikolizin ilk asamalarinda ortaya cikan bir hidrojen iyonu da kullanilarak bir molekul su meydana gelir Bu surec sirasinda hucreye enerji saglayan ek ATP molekulleri aciga cikar Ortamda oksijen bulunmadigi zaman piruvatin laktik aside donusmesi NADH den tekrar NAD elde edilmesini saglar Laktat daha fazla parcalanamasa dahi NAD yenilendigi icin yeni glikoz molekullerinin parcalanmasinda kullanilabilir az miktarda ATP uretimi saglanir Laktat hucreden disari difuzyonla cikar Laktik asit fermantasyonu asagida ozet olarak verilmis tepkimelerden meydana gelir Glikoliz 2 2 2 i 2 2 NADH 2 H 2 ATP 2 H2O glikoz piruvik asit Laktik asit olusumu 2 2 NADH 2 2 piruvik asit Laktik asit Net tepkime 2 2 i 2 2 ATP 2 H 2 H2O glikoz Laktik asit Insan vucudunda laktik asit fermantasyonuKas hucreleri kandan yeterince oksijen elde edemeyince laktik asit fermantasyonu ile enerji uretmeye devam ederler Ancak laktik asit ortamin pH sini dusurur Glikolizin tersinmez bir tepkimesini sentezleyen enzimi dusuk pH de inhibe olur bu yuzden asiri laktat uretimi ve kanda asidoz meydana gelmez Bazi hucreler ornegin karaciger ve kalp kas hucreleri laktati kolaylikla iclerine alip onu piruvata cevirirler sonra da normal yolla sitrik asit dongusuyle metabolize ederler Oksijen kitligi ceken kas hucrelerinin aksine bu hucrelerde bol oksijen oldugu icin onlarda laktat birikmez Bu sayede kas hucreleri de glikozu parcalamaya devam edebilirler glikozun yikimiyla elde edilir Karacigerde glikoza ardindan glikojene donusup depolanabilir Gida uretiminde roluLaktik asit fermantasyonu neolitik cagdan beri kullanilmistir Laktik asitin etkisiyle gida asitlenir bu da bozulmaya neden olacak mikroorganizmalarin buyumesini engeller hatta oldurebilir Bunun ornekleri sutun eksimesinden elde edilen yogurt yayik ayrani tuzsuz beyaz peynir sayilabilir Alman lahana tursusu sauerkraut Korelilerin kimcisi ve diger bazi baska tursu turleri de bu sekilde hazirlanir Hayvancilikta roluYazin elde edilen yesil otlarin kisa kadar dayanmasi icin laktik asit fermantasyonuna tabi tutulmasi islemine silaj denir Yesil otlar silolara doldurularak veya plastikle ortulerek oksijenle temasi kesilir Bu ortamda buyuyen laktik asit bakterileri ortami asitlendirerek silajin bozulmasina neden olabilecek diger organizmalarin buyumesine engel olurlar