Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Laramidya, Batı İç Denizyolunun Kuzey Amerika kıtasını ikiye böldüğü Geç Kretase döneminde (99.6-66 milyon yıl önce) var olan bir ada kıtasıydı. Mesozoyik çağda Laramidya, Appalachia'dan doğuda Batı İç Deniz Yolu ile ayrılan bir ada kara kütlesiydi. Deniz yolu sonunda daraldı, Dakotalar boyunca bölündü ve Meksika Körfezi ile Hudson Körfezi'ne doğru çekildi. Kütleler birleşerek Kuzey Amerika kıtasını oluşturdu.
Laramidya, adını Laramid orojenezinden almıştır. Ad, 1996 yılında J. David Archibald tarafından icat edildi.
Coğrafya
Laramidya, günümüz Alaska'sından Meksika'ya kadar uzanıyordu. Bölge dinozor fosilleri açısından oldukça zengindir. Tyrannosaurlar, dromaeosauridler, troodontidler, hadrosaurlar, ceratopsianlar (Kosmoceratops ve Utahceratops dahil), pachycephalosaurlar ve titanosaur sauropodlar, bu kara kütlesinde yaşayan dinozor gruplarından bazılarıdır. Kretase'nin son 15 milyon yılında kara kütlesi üzerinde güçlü bir enlemsel iklim değişimi vardı ve bu, dinozor faunasının bölgesel taşralılığını yönlendirmeye yardımcı oldu.
Yayılım
Alaska'dan Coahuila'ya kadar olan bölgede omurgalı fosilleri bulunmuştur.
Fauna
Geç Kretase'nin Turoniyen çağından Paleosen'in başlarına kadar Laramidya, Appalachia'dan doğuya doğru ayrılmıştır. Sonuç olarak, fauna o zaman içinde her kara kütlesinde farklı şekilde evrimleşti. Jeolojik koşullar, Laramidya'daki fosillerin korunması için genellikle elverişliydi ve bu, Amerika Birleşik Devletleri'nin batısını dünyanın en verimli fosil bölgelerinden biri haline getirdi. Kretase'deki Apalaş biyoçeşitliliği hakkında daha az şey biliniyor çünkü bugün bölgede çok az fosilli yatak var ve Appalachia'daki fosil yataklarının yarısı Pleistosen buzul çağında yok edildi. Bununla birlikte, henüz keşfedilmemiş fosil yatakları, eski Appalachian kıtasının bölgelerinde bulunabilir.
Kretase döneminde Kuzey Amerika'nın batısında baskın teropodlar, avlarından et koparmak için yapılmış orantılı olarak büyük kafaları olan devasa yırtıcı dinozorlar olan tiranozorlardı. Laramidya'da Tyrannosaurus rex, Nanuqsaurus hoglundi,Daspletosaurus, Teratophoneus gibi Tyrannosaurinae teropodları ve Albertosaurus ve Gorgosaurus gibi Albertosaurinae teropodları vardı ve hepsi aynı Tyrannosauridae familyasına dahildi ve hepsi çağdaş değildi. Tiranozorların bedenleri, orantılı olarak küçük kolların tersine, devasa kafalar ve bacaklar sergiliyordu. Bu ailede sergilenen dişler, demiryolu çivisi boyutundalardır ve avlara büyük zarar vermeye yardımcı olabilirlerdi.
Kuzey Amerika dinozorlarının bir başka yaygın grubu, sözde "ördek gagalı" dinozorlar olan hadrosaurlardı. Fosil kayıtları, Laramidya'da şaşırtıcı çeşitlilikte hadrosaur formları gösteriyor.
Cinslerdeki diğer farklılıklar, ada kara kütleleri arasında görülür. Sauropodlar görünüşe göre Appalachia'da yok olduktan sonra Kretase döneminde Laramidya'da dolaştılar. Nodosaurların, yine de, Appalachia'da daha bol olduğu görünüyor. Nodosaurlar, batılı akrabalarının dev sopa kuyruğundan yoksun, büyük, otçul zırhlı dinozorlardı. Geç Kretase döneminde Laramidya'da kıttılar, yalnızca Edmontonia ve Panoplosaurus gibi özel formlarda bulunurken, Appalachia'da nodosaurlar gelişiyorlardı.
Kaynakça
- ^ Dinosaur extinction and the end of an era: what the fossils say. New York: Columbia University Press. 1996. ISBN .
- ^ . MSN. 23 Eylül 2010. 26 Eylül 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2010.
- ^ a b Sampson (2010). "New Horned Dinosaurs from Utah Provide Evidence for Intracontinental Dinosaur Endemism". PLOS ONE. 5 (9): e12292. doi:10.1371/journal.pone.0012292. (PMC) 2929175 $2. (PMID) 20877459.
- ^ Burgener (1 Eylül 2021). "An extreme climate gradient-induced ecological regionalization in the Upper Cretaceous Western Interior Basin of North America". GSA Bulletin. 133 (9-10): 2125-2136. doi:10.1130/B35904.1. 19 Aralık 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Aralık 2022.
- ^ . Geophysical Institute, UAF - Alaska Science Forum. 10 Şubat 2005. 4 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2011. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=() - ^ . Bureau of Land Management: Alaska. U.S. Department of the Interior. 30 Mayıs 2008. 10 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2011.
- ^ "Hallan en Coahuila cementerio de dinosaurios". El Universal (İspanyolca). Mexico City. 3 Ekim 2014. 2 Aralık 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Nisan 2015. Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (); Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=() - ^ Fiorillo (12 Mart 2014). "A Diminutive New Tyrannosaur from the Top of the World". PLOS ONE. 9 (3): e91287. doi:10.1371/journal.pone.0091287. (PMC) 3951350 $2. (PMID) 24621577.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Laramidya Bati Ic Denizyolunun Kuzey Amerika kitasini ikiye boldugu Gec Kretase doneminde 99 6 66 milyon yil once var olan bir ada kitasiydi Mesozoyik cagda Laramidya Appalachia dan doguda Bati Ic Deniz Yolu ile ayrilan bir ada kara kutlesiydi Deniz yolu sonunda daraldi Dakotalar boyunca bolundu ve Meksika Korfezi ile Hudson Korfezi ne dogru cekildi Kutleler birleserek Kuzey Amerika kitasini olusturdu Kampaniyen sirasinda Kuzey Amerika Laramidya adini Laramid orojenezinden almistir Ad 1996 yilinda J David Archibald tarafindan icat edildi CografyaLaramidya gunumuz Alaska sindan Meksika ya kadar uzaniyordu Bolge dinozor fosilleri acisindan oldukca zengindir Tyrannosaurlar dromaeosauridler troodontidler hadrosaurlar ceratopsianlar Kosmoceratops ve Utahceratops dahil pachycephalosaurlar ve titanosaur sauropodlar bu kara kutlesinde yasayan dinozor gruplarindan bazilaridir Kretase nin son 15 milyon yilinda kara kutlesi uzerinde guclu bir enlemsel iklim degisimi vardi ve bu dinozor faunasinin bolgesel tasraliligini yonlendirmeye yardimci oldu YayilimAlaska dan Coahuila ya kadar olan bolgede omurgali fosilleri bulunmustur FaunaBati kiyisinda bulunan dinozorlar Gec Kretase nin Turoniyen cagindan Paleosen in baslarina kadar Laramidya Appalachia dan doguya dogru ayrilmistir Sonuc olarak fauna o zaman icinde her kara kutlesinde farkli sekilde evrimlesti Jeolojik kosullar Laramidya daki fosillerin korunmasi icin genellikle elverisliydi ve bu Amerika Birlesik Devletleri nin batisini dunyanin en verimli fosil bolgelerinden biri haline getirdi Kretase deki Apalas biyocesitliligi hakkinda daha az sey biliniyor cunku bugun bolgede cok az fosilli yatak var ve Appalachia daki fosil yataklarinin yarisi Pleistosen buzul caginda yok edildi Bununla birlikte henuz kesfedilmemis fosil yataklari eski Appalachian kitasinin bolgelerinde bulunabilir Kretase doneminde Kuzey Amerika nin batisinda baskin teropodlar avlarindan et koparmak icin yapilmis orantili olarak buyuk kafalari olan devasa yirtici dinozorlar olan tiranozorlardi Laramidya da Tyrannosaurus rex Nanuqsaurus hoglundi Daspletosaurus Teratophoneus gibi Tyrannosaurinae teropodlari ve Albertosaurus ve Gorgosaurus gibi Albertosaurinae teropodlari vardi ve hepsi ayni Tyrannosauridae familyasina dahildi ve hepsi cagdas degildi Tiranozorlarin bedenleri orantili olarak kucuk kollarin tersine devasa kafalar ve bacaklar sergiliyordu Bu ailede sergilenen disler demiryolu civisi boyutundalardir ve avlara buyuk zarar vermeye yardimci olabilirlerdi Kuzey Amerika dinozorlarinin bir baska yaygin grubu sozde ordek gagali dinozorlar olan hadrosaurlardi Fosil kayitlari Laramidya da sasirtici cesitlilikte hadrosaur formlari gosteriyor Cinslerdeki diger farkliliklar ada kara kutleleri arasinda gorulur Sauropodlar gorunuse gore Appalachia da yok olduktan sonra Kretase doneminde Laramidya da dolastilar Nodosaurlarin yine de Appalachia da daha bol oldugu gorunuyor Nodosaurlar batili akrabalarinin dev sopa kuyrugundan yoksun buyuk otcul zirhli dinozorlardi Gec Kretase doneminde Laramidya da kittilar yalnizca Edmontonia ve Panoplosaurus gibi ozel formlarda bulunurken Appalachia da nodosaurlar gelisiyorlardi Kaynakca Dinosaur extinction and the end of an era what the fossils say New York Columbia University Press 1996 ISBN 023107624X MSN 23 Eylul 2010 26 Eylul 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Eylul 2010 a b Sampson 2010 New Horned Dinosaurs from Utah Provide Evidence for Intracontinental Dinosaur Endemism PLOS ONE 5 9 e12292 doi 10 1371 journal pone 0012292 PMC 2929175 2 PMID 20877459 Burgener 1 Eylul 2021 An extreme climate gradient induced ecological regionalization in the Upper Cretaceous Western Interior Basin of North America GSA Bulletin 133 9 10 2125 2136 doi 10 1130 B35904 1 19 Aralik 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Aralik 2022 Geophysical Institute UAF Alaska Science Forum 10 Subat 2005 4 Nisan 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Kasim 2011 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim Bureau of Land Management Alaska U S Department of the Interior 30 Mayis 2008 10 Kasim 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Kasim 2011 Hallan en Coahuila cementerio de dinosaurios El Universal Ispanyolca Mexico City 3 Ekim 2014 2 Aralik 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Nisan 2015 Birden fazla yazar name list parameters kullanildi yardim Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim Fiorillo 12 Mart 2014 A Diminutive New Tyrannosaur from the Top of the World PLOS ONE 9 3 e91287 doi 10 1371 journal pone 0091287 PMC 3951350 2 PMID 24621577