Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Lehistan-İsveç savaşı (1626-1629) 17. yüzyılda İsveç İmparatorluğu ve Polonya arasındaki çatışmanın dördüncü savaşı (1600-1611, 1617-1618 ve 1620-1625'ten sonra). 1626'da başladı ve dört yıl sonra Altmark Antlaşması ile, daha sonra Stuhmsdorf'ta Stuhmsdorf Antlaşması ile sona erdi.
| Lehistan-İsveç savaşı | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Lehistan-İsveç savaşları ve Otuz Yıl Savaşı | |||||||
 Riga yakınlarındaki Dunamunde kalesini bombalayan İsveç ordusu. | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 İsveç İmparatorluğu |  Polonya (Lehistan-Litvanya)  Kutsal Roma İmparatorluğu | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
| Hans Georg von Arnim-Boitzenburg | |||||||
| Güçler | |||||||
| 47,880 asker[] | 49,480 asker[] | ||||||
| Kayıplar | |||||||
| 5,680 ölü[] | 4,080 ölü[] | ||||||
Süreç
1626
Savaşın ilk karşılaşması, II. Gustaf Adolf yönetimi altında 4.900 kişilik bir İsveç ordusu'nun Jan Stanisław Sapieha yönetiminde 2.000 kişilik bir Lehistan-Litvanya Birliği kuvvetini pusuya düşürdüğü Letonya yakınlarında gerçekleşti. Litvanya komutanı Jan mağlubiyete uğradı ve sinir krizi geçirdi.
Mayıs 1626'da Kral II. Gustaf Adolf Kraliyet Prusyası'nı işgaline başladı. 125 gemiden oluşan bir filo tarafından refakat edilen 8.000'den fazla asker (1.000 süvari dahil) İsveç kuvvetleri Baltiysk yakınlarındaki Prusya Dükalığı topraklarında karaya çıktı. Lehistan için bu sefer bir sürpriz oldu, savunma yapmakta geciktiler ve II. Gustaf, Prusya'nın pasif desteği ile rahatlıkla 16 kasabayı ele geçirdi. Bu kasabaların çoğunda Protestanlar yaşamaktaydı ve kapılarını ortak dindarlar olarak gördükleri Lutheran İsveç kuvvetlerine rahatlıkla açtılar. Ancak İsveç kralı, kendi küçük ordusunu ve savunma filosunu koruyan Danzig şehrini (Gdańsk) alamadı. Kral Gustavus Adolphus, Danzig'e yaptığı büyük saldırıda asker sayısını 22.000'in üzerine çıkardı. Polonya kralı III. Zygmunt Waza, savunmak için savaşırken hamisi olduğu Prusya Dükalığı'ndan destek almadı. Kuzey'e 11.000 kişilik bir ordu ile konuşlandırdı ve Gniew'de Kral Gustavus Adolphus'un 8.150 piyade, 1.750 süvari ve 74 topçu birliğine karşı savaştı. Çatışma 22 Eylül'den 1 Ekim 1626'ya kadar III. Zygmunt ordusunu geri çekene ve ülkenin dört bir yanından takviye yapılmasına kadar birkaç gün devam etti.
1627
Hetman Koniecpolski, 2 Nisan 1627'de kasabasını geri aldı. İsveçliler Koniecpolski'yi Vistül ve Pomeranya üzerinden iki yönden vurmayı planladılar. Vistül'ün seli İsveç'in planlarını bozdu ve Koniecpolski'nin Pomeranya'dan gelen düşman birimlerini durdurmasını sağladı. Nisan ayı ortasında, Koniecpolski (2.150 hafif süvari eri, 3.290 kazak süvari, 2.515 batı piyade, 1.620 Polonyalı piyade, 1.265 dragoons ve 2.000 Ukraynalı Kazak ile) Czarne (Hammerstein) kasabasında bir İsveç kuvvetini çevreledi ve mağlup etti. Bu zafer sayesinde Brandenburg Elektörü Kral III. Zygmunt Waza'ya desteğini almaya ikna etti.
1628
1628'de ordusu olmayan Polonya kuvvetleri saldırılarını durdurmak ve savunmaya geçmek zorunda kaldılar. İsveç kuvvetleri Nowy ve Brodnica kasabalarını ele geçirdi. Hetman Koniecpolski, az sayıdaki güçlerini en verimli şekilde kullanarak saldırıya geçti - piyade ve topçu ateşi, hızlı süvariler ile yakın muharebe saldırılarında avantaj sağladı. O zamana kadar savaş manevra savaşı haline gelmişti, her iki taraf da arazi veya tahkimat avantajları olmadan diğeriyle yüzleşmek istemiyordu. Salgın hastalıkların çok sayıda insanı ve atı yok ettiği İsveç işgalci garnizon birliklerinin kötü bir yılıydı.
1629
Kral Gustavus Adolphus İsveç'te kışlarken ve Hetman Koniecpolski Varşova'da iken, Polonya kuvvetleri, Mareşal Herman Wrangel'in idaresi altındaki, Stanisław Potocki yönetiminde bir İsveç kuvvetinin Polonya ordusuyla karşılaştığı Górzno'da kötü bir şekilde yenildi.:111Polonyalılar 700 ölü ve yaralı, 600 esir; İsveçliler sadece 30 ölü ve 60 yaralı ile savaştan galip geldi. Yenilgiyi duyan Sejm, ordu için fonları artırmaya ikna edildi ve Kutsal Roma İmparatorluğu'ndan askeri yardımı kabul etti. Bununla birlikte, Koniecpolski Kraliyet Prusyası'ndaki çeşitli stratejik kalelerden çekilmek zorunda kaldı: zamanla Putzig limanını yeniden almayı başardı.
Kaynakça
Dış bağlantılar
- Lehistan-İsveç savaşı (1626-1629) 3 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- II. GUSTAF ADOLF ve Polonya: [1] 24 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., [2] 24 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., [3] 10 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Lehistan Isvec savasi 1626 1629 17 yuzyilda Isvec Imparatorlugu ve Polonya arasindaki catismanin dorduncu savasi 1600 1611 1617 1618 ve 1620 1625 ten sonra 1626 da basladi ve dort yil sonra Altmark Antlasmasi ile daha sonra Stuhmsdorf ta Stuhmsdorf Antlasmasi ile sona erdi Lehistan Isvec savasiLehistan Isvec savaslari ve Otuz Yil SavasiRiga yakinlarindaki Dunamunde kalesini bombalayan Isvec ordusu Tarih1626 1629BolgeBaltik Denizi Prusya Letonya ve PolonyaSonucAltmark AntlasmasiTaraflarIsvec ImparatorluguPolonya Lehistan Litvanya Kutsal Roma ImparatorluguKomutanlar ve liderlerII Gustaf Adolf Axel Oxenstierna Herman Wrangel Jacob De la Gardie Gustav Horn Jindrich Matyas ThurnIII Zygmunt Waza Stanislaw Koniecpolski Jan Stanislaw Sapieha Lew Sapieha Stanislaw Potocki Hans Georg von Arnim BoitzenburgGucler47 880 asker kaynak belirtilmeli 49 480 asker kaynak belirtilmeli Kayiplar5 680 olu kaynak belirtilmeli 4 080 olu kaynak belirtilmeli Surec1626 Savasin ilk karsilasmasi II Gustaf Adolf yonetimi altinda 4 900 kisilik bir Isvec ordusu nun Jan Stanislaw Sapieha yonetiminde 2 000 kisilik bir Lehistan Litvanya Birligi kuvvetini pusuya dusurdugu Letonya yakinlarinda gerceklesti Litvanya komutani Jan maglubiyete ugradi ve sinir krizi gecirdi Mayis 1626 da Kral II Gustaf Adolf Kraliyet Prusyasi ni isgaline basladi 125 gemiden olusan bir filo tarafindan refakat edilen 8 000 den fazla asker 1 000 suvari dahil Isvec kuvvetleri Baltiysk yakinlarindaki Prusya Dukaligi topraklarinda karaya cikti Lehistan icin bu sefer bir surpriz oldu savunma yapmakta geciktiler ve II Gustaf Prusya nin pasif destegi ile rahatlikla 16 kasabayi ele gecirdi Bu kasabalarin cogunda Protestanlar yasamaktaydi ve kapilarini ortak dindarlar olarak gordukleri Lutheran Isvec kuvvetlerine rahatlikla actilar Ancak Isvec krali kendi kucuk ordusunu ve savunma filosunu koruyan Danzig sehrini Gdansk alamadi Kral Gustavus Adolphus Danzig e yaptigi buyuk saldirida asker sayisini 22 000 in uzerine cikardi Polonya krali III Zygmunt Waza savunmak icin savasirken hamisi oldugu Prusya Dukaligi ndan destek almadi Kuzey e 11 000 kisilik bir ordu ile konuslandirdi ve Gniew de Kral Gustavus Adolphus un 8 150 piyade 1 750 suvari ve 74 topcu birligine karsi savasti Catisma 22 Eylul den 1 Ekim 1626 ya kadar III Zygmunt ordusunu geri cekene ve ulkenin dort bir yanindan takviye yapilmasina kadar birkac gun devam etti 1627 Hetman Koniecpolski 2 Nisan 1627 de kasabasini geri aldi Isvecliler Koniecpolski yi Vistul ve Pomeranya uzerinden iki yonden vurmayi planladilar Vistul un seli Isvec in planlarini bozdu ve Koniecpolski nin Pomeranya dan gelen dusman birimlerini durdurmasini sagladi Nisan ayi ortasinda Koniecpolski 2 150 hafif suvari eri 3 290 kazak suvari 2 515 bati piyade 1 620 Polonyali piyade 1 265 dragoons ve 2 000 Ukraynali Kazak ile Czarne Hammerstein kasabasinda bir Isvec kuvvetini cevreledi ve maglup etti Bu zafer sayesinde Brandenburg Elektoru Kral III Zygmunt Waza ya destegini almaya ikna etti 1628 1628 de ordusu olmayan Polonya kuvvetleri saldirilarini durdurmak ve savunmaya gecmek zorunda kaldilar Isvec kuvvetleri Nowy ve Brodnica kasabalarini ele gecirdi Hetman Koniecpolski az sayidaki guclerini en verimli sekilde kullanarak saldiriya gecti piyade ve topcu atesi hizli suvariler ile yakin muharebe saldirilarinda avantaj sagladi O zamana kadar savas manevra savasi haline gelmisti her iki taraf da arazi veya tahkimat avantajlari olmadan digeriyle yuzlesmek istemiyordu Salgin hastaliklarin cok sayida insani ve ati yok ettigi Isvec isgalci garnizon birliklerinin kotu bir yiliydi 1629 Kral Gustavus Adolphus Isvec te kislarken ve Hetman Koniecpolski Varsova da iken Polonya kuvvetleri Maresal Herman Wrangel in idaresi altindaki Stanislaw Potocki yonetiminde bir Isvec kuvvetinin Polonya ordusuyla karsilastigi Gorzno da kotu bir sekilde yenildi 111Polonyalilar 700 olu ve yarali 600 esir Isvecliler sadece 30 olu ve 60 yarali ile savastan galip geldi Yenilgiyi duyan Sejm ordu icin fonlari artirmaya ikna edildi ve Kutsal Roma Imparatorlugu ndan askeri yardimi kabul etti Bununla birlikte Koniecpolski Kraliyet Prusyasi ndaki cesitli stratejik kalelerden cekilmek zorunda kaldi zamanla Putzig limanini yeniden almayi basardi Kaynakca Podhorodecki Leszek 1985 Rapier i koncerz z dziejow wojen polsko szwedzkich Varsova Ksiazka i Wiedza ISBN 83 05 11452 X Frost R I 2000 The Northern Wars 1558 1721 Harlow Pearson Education Limited 9780582064294Dis baglantilarLehistan Isvec savasi 1626 1629 3 Subat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde II GUSTAF ADOLF ve Polonya 1 24 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde 2 24 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde 3 10 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde