XIII. Lejyon (MÖ 31 yılında itibaren Gemina ("ikiz lejyon") olarak bilinir), tarihsel olarak Roma Lejyonları'nın en dikkat çekici lejyonlarından biridir. XIII. Lejyon, Jül Sezar'ın Galya seferinde ve hemen ardından Roma iç savaşında çok önemli roller üstlenmiştir. Sezar'ın 10 Ocak MÖ 49 tarihinde Rubicon'u birlikte geçerek iç savaşın başlamasına neden olduğu lejyon, Lejyon XIII Gemina'dır. Lejyon varlığını 5. yüzyıla kadar sürdürmüş olup sembolü aslandı.
Tarihi
Geç Cumhuriyet dönemi
XIII. Lejyon, MÖ 57 yılında Jül Sezar tarafından Galya içindeki karışıklıklara müdahale etmek amacıyla, Belgae'ye hareketinden hemen önce oluşturulmuştur.
Galya Savaşları sırasında (MÖ 58-51), Nerviler'e karşı yapılan Sabis Muharebesi'nde ve Gergovia Savaşında yer alan birliğin, her ne kadar antik kaynaklarda özellikle belirtilmediyse de XIII. Lejyonun toplanma sebebine dayanarak Alesia savaşında da görev aldığı sanılır.
Galya'da savaşların sona ermesinin ardından Roma senatosu, Sezar'ın ikinci konsüllüğünü onaylamayı reddetti ve görevlerinden ayrılarak hakkındaki adli kovuşturmayla yüzleşmesi için Roma'ya dönmesi emrini verdi. Siyasi kariyeri ve İç savaş arasında bir seçim yapmak zorunda kalan Sezar XIII. Lejyonla birlikte Rubicon nehrini geçerek tercihini iç savaştan yana kullandı. Lejyon, iç savaş boyunca senatoda yer alan Optimates kliğinin komutanı Pompey idaresindeki Cumhuriyet lejyonlarına karşı Sezar'a sadık kaldı. XIII. Lejyon tüm iç savaş boyunca görev yaptı, Dyrrhachium ve Pharsalus Muharebesi'nde çarpıştı. Pharsalus'ta Pompey'e karşı elde edilen kesin zaferin ardından Lejyon terhis edildi ve lejyonerler geleneksel arazi dağıtımı ile emekliye ayrıldı. Ancak bir süre sonra Thapsus Muharebesi ve iç savaşın son çarpışması olan Munda Muharebesi için yeniden göreve çağrıldı. Munda'nın ardından Sezar Lejyonu yeniden terhis etti ve Lejyonerlere İtalya'da arazi vererek emekli etti.
İmparatorluk dönemi
Augustus, Pompey'in oğlu Sextus Pompeius'un Sicilyadaki ayaklanmasını bastırabilmek için MÖ 41 yılında Lejyonu yeniden topladı.
XIII. Lejyon, ("ikiz", diğerlerinin bir parçasından oluşturulan Lejyonlar için genel bir isimlendirmedir), Marcus Antonius'a karşı yürütülen savaşların ve Aktium Savaşının ardından diğer lejyonlardan takviye edilmesi nedeniyle Gemina cognomen'ini aldı. Lejyon, ardından Augustus tarafından Adriyatik denizindeki Roma eyaleti İllirya'da bulunan Burnum (modern Knin) kentine gönderildi.
MÖ 16 yılında yerel isyanları bastırmak için Pannonia'da buluna Emona (now Ljubljana) kentine taşındı.
MS 9 yılında Teutoburg Ormanında gerçekleşen Varus Savaşının Romalılar için bir felaketle sonuçlanması üzerine, lejyon takviye olarak önce Augusta Vindelicorum'a (Augsburg) ve ardından da Germen kabilelerinden gelebilecek saldırıları engellemesi Rhaetia'da yer alan 'ya gönderildi.
İmparator Claudius Lejyonu 45 yılı dolaylarında Pannonia'ya geri gönderi ve Lejyon kampını 'da (modern Ptuj, Slovenya) kurdu.
Dört İmparator Yılında (69), XIII Gemina önce Otho'yu, sonra da Vitellius'a karşı 'nde çarpışarak Vespasian'ı destekledi. .
![image](https://www.wikipedia.tr-tr.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraXBlZGlhLnRyLXRyLm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k5MGFIVnRZaTgwTHpSa0wxSnZiV0Z1WDB4bFoybHZibk5mWTJGdGNITmZMVjlCUkY4NE1DNXdibWN2TWpVd2NIZ3RVbTl0WVc1ZlRHVm5hVzl1YzE5allXMXdjMTh0WDBGRVh6Z3dMbkJ1Wnc9PS5wbmc=.png)
Trajan döneminde Lejyon Daçya Savaşları'nda (101-102, 105-106) görev aldı ve 106 yılında İmparator tarafından yeni fethedilmiş olan Daçya'da ('da, modern Alba Iulia, Romanya) konuşlandırıldı.
XIII Gemina'ya bağlı Vexillatiolar İmparator Gallienus idaresinde Kuzey İtalya'da savaştı. Lejyonu kutlamak için İmparator tarafından üzerinde aslan figürü bulunan bir lejyoner antoninianus'u bastırdı (259-260). Bir diğer vexillatio Galya İmparatorluğu İmparatoru Victorinus'un ordusunda görüldü: Bu imparator da Lejyonu kutlamak için aslan figürlü bir altın sikke bastırmıştır.
271 yılında Lejyon Daçya eyaleti boşaltılınca Dacia Aureliana'ya yerleştirildi.
5. yüzyılda, bir Notitia Dignitatum'a göre legio tertiadecima gemina Mısır'da, Aşağı ve Yukarı Mısır'ı birbirinden ayıran geleneksel sınır üzerinde inşa edilmiş stratejik bir kale olan Babil kentinde Comes limitis Aegypti komutasında görev yapmıştır.
Ayrıca bakınız
Notlar
Kaynakça
Kaynakça
. 26 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2009.
İkincil kaynaklar
"Legio XIII Gemina". 10 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Aralık 2009.
Cowan, Ross (2003). mperial Roman Legionary AD 161-284. Osprey Publishing. 1-84176-601-1.
Dış bağlantılar
- LEG XIII GEM 5 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Austrian re-enactment group
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
XIII Lejyon MO 31 yilinda itibaren Gemina ikiz lejyon olarak bilinir tarihsel olarak Roma Lejyonlari nin en dikkat cekici lejyonlarindan biridir XIII Lejyon Jul Sezar in Galya seferinde ve hemen ardindan Roma ic savasinda cok onemli roller ustlenmistir Sezar in 10 Ocak MO 49 tarihinde Rubicon u birlikte gecerek ic savasin baslamasina neden oldugu lejyon Lejyon XIII Gemina dir Lejyon varligini 5 yuzyila kadar surdurmus olup sembolu aslandi TarihiGec Cumhuriyet donemi XIII Lejyon MO 57 yilinda Jul Sezar tarafindan Galya icindeki karisikliklara mudahale etmek amaciyla Belgae ye hareketinden hemen once olusturulmustur Galya Savaslari sirasinda MO 58 51 Nerviler e karsi yapilan Sabis Muharebesi nde ve Gergovia Savasinda yer alan birligin her ne kadar antik kaynaklarda ozellikle belirtilmediyse de XIII Lejyonun toplanma sebebine dayanarak Alesia savasinda da gorev aldigi sanilir Galya da savaslarin sona ermesinin ardindan Roma senatosu Sezar in ikinci konsullugunu onaylamayi reddetti ve gorevlerinden ayrilarak hakkindaki adli kovusturmayla yuzlesmesi icin Roma ya donmesi emrini verdi Siyasi kariyeri ve Ic savas arasinda bir secim yapmak zorunda kalan Sezar XIII Lejyonla birlikte Rubicon nehrini gecerek tercihini ic savastan yana kullandi Lejyon ic savas boyunca senatoda yer alan Optimates kliginin komutani Pompey idaresindeki Cumhuriyet lejyonlarina karsi Sezar a sadik kaldi XIII Lejyon tum ic savas boyunca gorev yapti Dyrrhachium ve Pharsalus Muharebesi nde carpisti Pharsalus ta Pompey e karsi elde edilen kesin zaferin ardindan Lejyon terhis edildi ve lejyonerler geleneksel arazi dagitimi ile emekliye ayrildi Ancak bir sure sonra Thapsus Muharebesi ve ic savasin son carpismasi olan Munda Muharebesi icin yeniden goreve cagrildi Munda nin ardindan Sezar Lejyonu yeniden terhis etti ve Lejyonerlere Italya da arazi vererek emekli etti Imparatorluk donemi Augustus Pompey in oglu Sextus Pompeius un Sicilyadaki ayaklanmasini bastirabilmek icin MO 41 yilinda Lejyonu yeniden topladi XIII Lejyon ikiz digerlerinin bir parcasindan olusturulan Lejyonlar icin genel bir isimlendirmedir Marcus Antonius a karsi yurutulen savaslarin ve Aktium Savasinin ardindan diger lejyonlardan takviye edilmesi nedeniyle Gemina cognomen ini aldi Lejyon ardindan Augustus tarafindan Adriyatik denizindeki Roma eyaleti Illirya da bulunan Burnum modern Knin kentine gonderildi MO 16 yilinda yerel isyanlari bastirmak icin Pannonia da buluna Emona now Ljubljana kentine tasindi MS 9 yilinda Teutoburg Ormaninda gerceklesen Varus Savasinin Romalilar icin bir felaketle sonuclanmasi uzerine lejyon takviye olarak once Augusta Vindelicorum a Augsburg ve ardindan da Germen kabilelerinden gelebilecek saldirilari engellemesi Rhaetia da yer alan ya gonderildi Imparator Claudius Lejyonu 45 yili dolaylarinda Pannonia ya geri gonderi ve Lejyon kampini da modern Ptuj Slovenya kurdu Dort Imparator Yilinda 69 XIII Gemina once Otho yu sonra da Vitellius a karsi nde carpisarak Vespasian i destekledi Damgali bir tugla 80 yilinda Roma Lejyonlarinin konumu Lejyon XIII Gemina daydi iseret 12 Trajan doneminde Lejyon Dacya Savaslari nda 101 102 105 106 gorev aldi ve 106 yilinda Imparator tarafindan yeni fethedilmis olan Dacya da da modern Alba Iulia Romanya konuslandirildi XIII Gemina ya bagli Vexillatiolar Imparator Gallienus idaresinde Kuzey Italya da savasti Lejyonu kutlamak icin Imparator tarafindan uzerinde aslan figuru bulunan bir lejyoner antoninianus u bastirdi 259 260 Bir diger vexillatio Galya Imparatorlugu Imparatoru Victorinus un ordusunda goruldu Bu imparator da Lejyonu kutlamak icin aslan figurlu bir altin sikke bastirmistir 271 yilinda Lejyon Dacya eyaleti bosaltilinca Dacia Aureliana ya yerlestirildi 5 yuzyilda bir Notitia Dignitatum a gore legio tertiadecima gemina Misir da Asagi ve Yukari Misir i birbirinden ayiran geleneksel sinir uzerinde insa edilmis stratejik bir kale olan Babil kentinde Comes limitis Aegypti komutasinda gorev yapmistir Ayrica bakinizRoma lejyonu Roma Lejyonlari ListesiNotlar Birley E B A Note on the Title Gemina Journal of Roman Studies 18 ss pp 56 60 KB1 bakim Fazladan yazi link Cowan p 17 Cowan p 26 Notitia Dignitatum In partibus Orientis XXVIIIKaynakcaKaynakca 26 Subat 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Aralik 2009 Ikincil kaynaklar Legio XIII Gemina 10 Temmuz 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Aralik 2009 Cowan Ross 2003 mperial Roman Legionary AD 161 284 Osprey Publishing 1 84176 601 1 Dis baglantilarLEG XIII GEM 5 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Austrian re enactment group