Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddede bulunmasına karşın yetersizliği nedeniyle bazı bilgilerin hangi kaynaktan alındığı belirsizdir. (Haziran 2021) () |
Anadolu sığla ağacı (Liquidambar orientalis), Altingiaceae familyasındandır. Türkiye'de Güney Ege ve Batı Akdeniz bölgelerinde sınırlı alanlarda yetişir. Yerel dilde "Günlük ağacı" olarak bilinen sığla, 20 metreye kadar boylanabilir ve görünüş olarak çınara benzer. 200-300 yıla kadar yaşayabilir.Marmaris ve Datça bölgelerinde dere boylarında, Köyceğiz ve Fethiye civarında ise taban suyu yüksek olan düzlüklerde korulukları vardır. Köyceğiz'de bulunan doğal yayılış alanlarının, portakal bahçelerine dönüşmesi ile daraldığı belirtilir. Orman Genel Müdürlüğü tarafından korunan alanlarda yeni korulukları tesis edilmektedir. Türkiye dışında sadece Rodos Adasında bulunur. Subtropikal iklim özellikleri görülen sıcak, nemli ve suyu bol yerlerde yetişir.
| Anadolu sığla ağacı | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
Liquidambar orientalis Mill. |
Anadolu Sığla ağacı, 30–35 m (98–115 ft) yüksekliğinde ve 100 cm (39 inç) çapında bir gövdeye sahip yaprak döken bir ağaçtır. Tek eşeyli çiçekler Mart'tan Nisan'a kadar çiçek açar. Meyveler Kasım-Aralık aylarında olgunlaşır ve tohumlar rüzgarla dağılır. Anadolu sığla ağaçları 0–400 m (0-1,312 ft) arasında bir yükseklik, 1.000-1.200 mm (39-47 inç) yıllık ortalama yağış ve 18 °C (64 °F) yıllık ortalama sıcaklığı tercih eder. Ağacın optimal büyümesi bataklıklar, nehir kıyıları ve kıyı bölgeleri gibi zengin, derin ve nemli topraklardadır, ancak yamaçlarda ve kuru topraklarda da büyüyebilir.
Özellikleri
Kabuk
Kabuk gençken çatlaksız yaşlıyken çatlaklıdır. Kabuklar gençken rengi grimsi, yaşlanınca grimsi kahverengi veya kahverengiye döner. Kabuk ve odunundaki kokuya "Buhur" adı verilir. "Buhurcular" adlı Yörük Obasına da adını vermiştir.
Sürgünler
Genç sürgünler önce yeşilimtrak, sonra kırmızımsı-kahverengi olup, incedir. Çıplak ve parlak olan sürgünler üzerindeki lentiseller küçüktür ve çıplak gözle görülebilir. Yan tomurcuklar sürgünlere çok sıralı sarmal dizilmiştir ve sürgüne az çok yatıktır. Tepe tomurcuğu yan tomurcuklardan biraz daha büyüktür. Yumurta şeklinde, elipsoid ve sivri uçlu olan tomurcuklar parlak olup pulların kenarı hafif kirpikli, kahverengi sürmeli ve çıplaktır. Pulların rengi elma yeşili-kahverengidir. Ovuşturuldukları zaman aromatik olup, üzerinde 3 adet iletim demeti izi taşır.
Yapraklar
Beş loplu ve ışınsal damarlı olan yapraklarda her bir lop genellikle ikincil olarak loplara ayrılır. Ucu küt veya sivri olan lopların sayısı ender olarak 3 veya 7'dir. Yaprakların kenarı ince ve muntazam dişlidir. Yaprak ayasının tabanında, ana damarların birleştiği yerde tüy demetleri saplanmış olup, bazı yapraklarda söz konusu tüyler yok denecek kadar azdır. Üst yüzleri tamamen çıplak ve parlak yeşildir. Yaprağın sapı ince ve oldukça uzundur. Erkek çiçekler kurul şeklinde ve tomurcukların üst ekseninde bulunanlar sık ve sapsız, alt tarafında bulunanlar ise daha seyrek olarak yerleşmiştir.
Çiçekler
Çiçekler küre şeklinde, üzerleri küçük kırmızımsı çiçeklerle bezenmiştir. Çiçek olgunlaşınca dikenli kozalağa dönüşür ve grimsi-yeşil renk alır. Dişi çiçekler ilk oluştukları zaman renkleri yeşil olup daha sonraları kırmızımsı renk alır. Üzerleri hafif tüylü olup, meyve içinde dökülmeden kalırlar ve sertleşip odunsu bir yapı kazanırlar.
Meyveler
Meyve uzun bir sapın ucunda, aşağıya doğru sarkık olarak durur. Olgunlaştıkları zaman sertleşir, kapsüller açılır ve tohumlar dökülür. Çok küçük kanatlı olan tohumun rengi koyu kahverengidir, basık, dip tarafı yuvarlak, uç kısmı sivridir. Tohum kabuğu parlak, ince ve serttir.
Sığla yağı
Sığla yağı iyi bir antiseptiktir. Eczacılıkta, parfümeride ve ayrıca buhur olarak kilise vb. yerlerde kullanılır. Kuru yongaları çeşitli ayinlerinde tütsü olarak kullanıldığından ağaca "günlük ağacı" denir.
Ağacın kabuğunun yaralanmasıyla, özünden elde edilen bir çeşit balsam olan "Sığla yağı" özellikle parfüm sanayinde kullanılan önemli bir hammaddedir. Ağacın önemi, elde edilen bu yağdan kaynaklanmaktadır.
Eskiden Türkiye'de 20 ton dolaylarında sığla yağı elde edilirken, günümüzde ormanların azalmasıyla yılda ancak 3-4 ton sığla yağı elde edilebilmektedir. Yağa, yurt içinden ve yurt dışından yoğun talep olmakla beraber, yeterli miktarda üretim olmadığı için bu talep karşılanamamaktadır. 2000'li yıllarla birlikte artık parfümeri sanayinde sentetik fiksatörler kullanıldığından eskiden olan talepler azalmış ve sığla yağı üretimi 1 tona kadar düşmüştür.
Tarihte
Geçmişte Mısır Kraliçesi Kleopatra'nın "aşk iksiri" ve parfüm olarak kullandığı sığla yağı, Hipokrat döneminden beri ilaç olarak da kullanılmıştır. Eski Mısırlılar sığla yağını mumyalama işlemleri sırasında da kullanmışlardır. Batmış Fenike gemilerinden çıkarılan içi sığala yağı dolu amforalar geçmişte sığla yağının Akdeniz ticaretinde önemli bir yer tuttuğunu göstermektedirler.
Eldesi
Özsuyunun hasadı ve yağının hazırlanması, mayıs ayından kasım ayına kadar süren ve birkaç ayrı aşamadan oluşan oldukça meşakkatli işleri içerir. Kalın özsu, Haziran-Eylül döneminde, toplam gövdenin ¼'ü kademeli olarak uzunlamasına sıyrılarak elde edilir. Gövdenin yaralanması, gövdeye dokunularak daha fazla uyarılabilen özsuyun ortaya çıkmasına neden olur. Muğla'nın Köyceğiz ilçesine bağlı Kavakarası köyünde vatandaşlar, plastik şişelerin keskin kenarlarını kullanarak yaralı ağaç gövdelerinden özsuyu sıyırır. Soyulmuş özsu, yumuşaması için kaynar suya konur, ardından preslenir. Styrax daha sonra ¼ su ile inceltilir, yumuşak kalır ve aroması korunur. Buhar damıtma ile açık sarı bir yağ elde edilir.
Bileşimi
Sığla yağının bileşiminde kokusunu veren sinnamik asit, uçucu yağlar ve reçine bulunur.
Yağ, antiseptik özelliğe sahiptir. Parazitlere karşı etkilir. Ciltte yumuşatıcı, rahatlatıcı, iltihap giderici ve yara iyi edici etkileri bulunmaktadır. Halk tarafından özellikle mide rahatsızlıklarında ve yaraların iyileştirilmesinde kullanılmaktadır. Aynı zamanda temizleyici ve ter kokularını giderici olarak da kullanılır.
Kullanımı
Bu yağ, parfümeride sabitleyici olarak kullanılmaktadır. Yani parfüm içerisindeki güzel kokuların uçmamasını sağlar. Bu nedenle sığla yağı parfüm sanayinde önemli bir hammaddedir. Bunun yanı sıra sığla yağıyla yapılan sabunlar cilt yumuşatıcı etkiye ve güzel kokuya sahiptir.
Dağılımı
Türkiye'de doğal olarak bulunan Anadolu sığla ağacı, Marmaris ve Fethiye ilçelerinin kıyı düzlükleriyle Köyceğiz ve Dalaman deltasında halinde bulunur. Denizli-Acıpayam-Alcı Orman İşletme Şefliği sınırları içinde, Dalaman Çayı boyunca yayılışı görülür. Isparta ve Burdur arasında da dar bir yayılışı bulunmaktadır. Türkiye'de iki alt türü bulunmaktadır. Bu bölgelerde eskiden ormanlar oluşturan ağaçlar, günümüzde küçük korular halinde bulunmaktadır.
Galeri
-
![image]()
tam boy -
![image]()
yapraklar -
![image]()
gövde
Ayrıca bakınız
Kaynakça
Dış bağlantılar
- www.agaclar.net16 Kasım 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Anadolu sığla ağacı23 Kasım 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddede kaynak listesi bulunmasina karsin metin ici kaynaklarin yetersizligi nedeniyle bazi bilgilerin hangi kaynaktan alindigi belirsizdir Lutfen kaynaklari uygun bicimde metin icine yerlestirerek maddenin gelistirilmesine yardimci olun Haziran 2021 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Anadolu sigla agaci Liquidambar orientalis Altingiaceae familyasindandir Turkiye de Guney Ege ve Bati Akdeniz bolgelerinde sinirli alanlarda yetisir Yerel dilde Gunluk agaci olarak bilinen sigla 20 metreye kadar boylanabilir ve gorunus olarak cinara benzer 200 300 yila kadar yasayabilir Marmaris ve Datca bolgelerinde dere boylarinda Koycegiz ve Fethiye civarinda ise taban suyu yuksek olan duzluklerde koruluklari vardir Koycegiz de bulunan dogal yayilis alanlarinin portakal bahcelerine donusmesi ile daraldigi belirtilir Orman Genel Mudurlugu tarafindan korunan alanlarda yeni koruluklari tesis edilmektedir Turkiye disinda sadece Rodos Adasinda bulunur Subtropikal iklim ozellikleri gorulen sicak nemli ve suyu bol yerlerde yetisir Anadolu sigla agaciBiyolojik siniflandirmaAlem PlantaeBolum Magnoliophyta Kapali tohumlular Sinif Magnoliopsida Iki cenekliler Takim Familya Altingiaceae Acifindikgiller Cins LiquidambarTur L orientalisIkili adlandirmaLiquidambar orientalis Mill Anadolu Siglasi dogal yayilim araligi Anadolu Sigla agaci 30 35 m 98 115 ft yuksekliginde ve 100 cm 39 inc capinda bir govdeye sahip yaprak doken bir agactir Tek eseyli cicekler Mart tan Nisan a kadar cicek acar Meyveler Kasim Aralik aylarinda olgunlasir ve tohumlar ruzgarla dagilir Anadolu sigla agaclari 0 400 m 0 1 312 ft arasinda bir yukseklik 1 000 1 200 mm 39 47 inc yillik ortalama yagis ve 18 C 64 F yillik ortalama sicakligi tercih eder Agacin optimal buyumesi batakliklar nehir kiyilari ve kiyi bolgeleri gibi zengin derin ve nemli topraklardadir ancak yamaclarda ve kuru topraklarda da buyuyebilir OzellikleriKabuk Kabuk gencken catlaksiz yasliyken catlaklidir Kabuklar gencken rengi grimsi yaslaninca grimsi kahverengi veya kahverengiye doner Kabuk ve odunundaki kokuya Buhur adi verilir Buhurcular adli Yoruk Obasina da adini vermistir Surgunler Genc surgunler once yesilimtrak sonra kirmizimsi kahverengi olup incedir Ciplak ve parlak olan surgunler uzerindeki lentiseller kucuktur ve ciplak gozle gorulebilir Yan tomurcuklar surgunlere cok sirali sarmal dizilmistir ve surgune az cok yatiktir Tepe tomurcugu yan tomurcuklardan biraz daha buyuktur Yumurta seklinde elipsoid ve sivri uclu olan tomurcuklar parlak olup pullarin kenari hafif kirpikli kahverengi surmeli ve ciplaktir Pullarin rengi elma yesili kahverengidir Ovusturulduklari zaman aromatik olup uzerinde 3 adet iletim demeti izi tasir Yapraklar Bes loplu ve isinsal damarli olan yapraklarda her bir lop genellikle ikincil olarak loplara ayrilir Ucu kut veya sivri olan loplarin sayisi ender olarak 3 veya 7 dir Yapraklarin kenari ince ve muntazam dislidir Yaprak ayasinin tabaninda ana damarlarin birlestigi yerde tuy demetleri saplanmis olup bazi yapraklarda soz konusu tuyler yok denecek kadar azdir Ust yuzleri tamamen ciplak ve parlak yesildir Yapragin sapi ince ve oldukca uzundur Erkek cicekler kurul seklinde ve tomurcuklarin ust ekseninde bulunanlar sik ve sapsiz alt tarafinda bulunanlar ise daha seyrek olarak yerlesmistir Cicekler Cicekler kure seklinde uzerleri kucuk kirmizimsi ciceklerle bezenmistir Cicek olgunlasinca dikenli kozalaga donusur ve grimsi yesil renk alir Disi cicekler ilk olustuklari zaman renkleri yesil olup daha sonralari kirmizimsi renk alir Uzerleri hafif tuylu olup meyve icinde dokulmeden kalirlar ve sertlesip odunsu bir yapi kazanirlar Meyveler Meyve uzun bir sapin ucunda asagiya dogru sarkik olarak durur Olgunlastiklari zaman sertlesir kapsuller acilir ve tohumlar dokulur Cok kucuk kanatli olan tohumun rengi koyu kahverengidir basik dip tarafi yuvarlak uc kismi sivridir Tohum kabugu parlak ince ve serttir Sigla yagiKavakarasi ndaKavakarasindaki kadin Sigla yagi iyi bir antiseptiktir Eczacilikta parfumeride ve ayrica buhur olarak kilise vb yerlerde kullanilir Kuru yongalari cesitli ayinlerinde tutsu olarak kullanildigindan agaca gunluk agaci denir Agacin kabugunun yaralanmasiyla ozunden elde edilen bir cesit balsam olan Sigla yagi ozellikle parfum sanayinde kullanilan onemli bir hammaddedir Agacin onemi elde edilen bu yagdan kaynaklanmaktadir Eskiden Turkiye de 20 ton dolaylarinda sigla yagi elde edilirken gunumuzde ormanlarin azalmasiyla yilda ancak 3 4 ton sigla yagi elde edilebilmektedir Yaga yurt icinden ve yurt disindan yogun talep olmakla beraber yeterli miktarda uretim olmadigi icin bu talep karsilanamamaktadir 2000 li yillarla birlikte artik parfumeri sanayinde sentetik fiksatorler kullanildigindan eskiden olan talepler azalmis ve sigla yagi uretimi 1 tona kadar dusmustur Tarihte Gecmiste Misir Kralicesi Kleopatra nin ask iksiri ve parfum olarak kullandigi sigla yagi Hipokrat doneminden beri ilac olarak da kullanilmistir Eski Misirlilar sigla yagini mumyalama islemleri sirasinda da kullanmislardir Batmis Fenike gemilerinden cikarilan ici sigala yagi dolu amforalar gecmiste sigla yaginin Akdeniz ticaretinde onemli bir yer tuttugunu gostermektedirler Eldesi Ozsuyunun hasadi ve yaginin hazirlanmasi mayis ayindan kasim ayina kadar suren ve birkac ayri asamadan olusan oldukca mesakkatli isleri icerir Kalin ozsu Haziran Eylul doneminde toplam govdenin u kademeli olarak uzunlamasina siyrilarak elde edilir Govdenin yaralanmasi govdeye dokunularak daha fazla uyarilabilen ozsuyun ortaya cikmasina neden olur Mugla nin Koycegiz ilcesine bagli Kavakarasi koyunde vatandaslar plastik siselerin keskin kenarlarini kullanarak yarali agac govdelerinden ozsuyu siyirir Soyulmus ozsu yumusamasi icin kaynar suya konur ardindan preslenir Styrax daha sonra su ile inceltilir yumusak kalir ve aromasi korunur Buhar damitma ile acik sari bir yag elde edilir Bilesimi Sigla yaginin bilesiminde kokusunu veren sinnamik asit ucucu yaglar ve recine bulunur Yag antiseptik ozellige sahiptir Parazitlere karsi etkilir Ciltte yumusatici rahatlatici iltihap giderici ve yara iyi edici etkileri bulunmaktadir Halk tarafindan ozellikle mide rahatsizliklarinda ve yaralarin iyilestirilmesinde kullanilmaktadir Ayni zamanda temizleyici ve ter kokularini giderici olarak da kullanilir Kullanimi Bu yag parfumeride sabitleyici olarak kullanilmaktadir Yani parfum icerisindeki guzel kokularin ucmamasini saglar Bu nedenle sigla yagi parfum sanayinde onemli bir hammaddedir Bunun yani sira sigla yagiyla yapilan sabunlar cilt yumusatici etkiye ve guzel kokuya sahiptir DagilimiTurkiye de dogal olarak bulunan Anadolu sigla agaci Marmaris ve Fethiye ilcelerinin kiyi duzlukleriyle Koycegiz ve Dalaman deltasinda halinde bulunur Denizli Acipayam Alci Orman Isletme Sefligi sinirlari icinde Dalaman Cayi boyunca yayilisi gorulur Isparta ve Burdur arasinda da dar bir yayilisi bulunmaktadir Turkiye de iki alt turu bulunmaktadir Bu bolgelerde eskiden ormanlar olusturan agaclar gunumuzde kucuk korular halinde bulunmaktadir Galeritam boy yapraklar govdeAyrica bakinizSigla agaci June HaimoffKaynakca tvk csb gov tr tvk csb gov tr 24 Mayis 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Mayis 2023 Anadolu Sigla Agaci Tur Izleme projesi 27 Haziran 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Eylul 2022 Dis baglantilarwww agaclar net16 Kasim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Anadolu sigla agaci23 Kasim 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde