Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu madde, uygun değildir. (Mayıs 2011) |
Bu maddenin konusunda kuşkular bulunmaktadır. (Mayıs 2011) () |
Datça, Türkiye'nin Muğla ilinde bir ilçedir.
| Datça | |
|---|---|
 Datça iskelesi | |
 Muğla'da yeri | |
 İlçe sınırları haritası | |
| Ülke | Türkiye |
| İl | Muğla |
| Coğrafi bölge | Ege Bölgesi |
| İdare | |
| • Kaymakam | Mesut Çoban |
| • Belediye başkanı | Aytaç Kurt (CHP) |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 476 km² |
| Rakım | 15 m |
| Nüfus (2018) | |
| • Toplam | 22,261 |
| • Kır | - |
| • Şehir | 23.711 |
| Zaman dilimi | (TSİ) |
| Posta kodu | 48900 |
| İl alan kodu | 0252 |
| İl plaka kodu | 48 |
Resmî site http://www.datca.bel.tr | |
Tarihçe
Knidos
Datça Yarımadası'ndaki buluntuların geçmişi MÖ 2000'lere kadar uzanır. Bilinen ilk yerli halk Karyalılar'dır ve burada en parlak dönem Dorlar döneminde yaşanır. Dorlar MÖ 1000 yıllarında Trakya üzerinden güneye inerek Yunanistan üzerinden bölgeye gelirler ve bugünkü Datça ilçe merkezinin 1.5 km kuzeydoğusundaki Burgaz mevkiinde Dor uygarlığının merkezi olan Knidos’u kurarlar. Daha sonra Lidya egemenliğine giren Knidos, MÖ 546’da Lidya Devleti'nin Persler’in eline geçmesinin ardından da Persler egemenliğine girmiştir.
Şehrin taşınması ve Altın Çağı
Knidos, ticari nedenlerle MÖ 4. yüzyılda yarımadanın uç noktasına, bugünkü görkemli kalıntıların olduğu yere taşınmıştır. Strabon, Knidos'un kıyı boyu ile önündeki adada kurulduğunu belirtir. Ada ile kara arasındaki deniz doldurularak, iki ayrı liman elde edilmiştir. Kuzeydeki küçük limana "Kuzey Liman" denilmiş ve askeri amaçla kullanılmıştır. Güneydeki liman ise ticaret amaçlı kullanılmıştır. Halen, liman ağzındaki mendirek ile Kuzey Liman'daki kulenin kalıntıları görülmektedir. Dorlar ve Romalılar yeni Knidos’a çok sayıda tapınak yapmışlardır. Şehir Afrodit heykeli ile ünlenmiş, geç Roma ve erken Bizans döneminde tapınaklar yerlerini kiliselere bırakmış ve şehir nüfusu 70.000’lere ulaşmıştır.
Knidos çok önemli bir ticaret merkezi olduğu kadar bir kültür ve sanat merkeziydi. Dönemin en ünlü heykeltıraşları arasında yer alan Praxiteles'in yaptığı Knidos Aphrodite Tapınağı'nda bulunan Knidos Afroditi çok önemli bir sanat yapıtıdır. İon kentlerinin de katılımıyla düzenlenen dinî festivallerde sanatçılar hep Aphrodite'i ön planda tutmuşlardır. Gezegenlerin hep aynı yörüngede hareket eden yuvarlak cisimler olduğunu bulan ünlü astronom, matematikçi ve filozof Eudoxus, en iyi yontulmuş Çıplak Afrodit Heykeli’ni yapan heykeltıraş Praxiteles, Skopas, Bryaxis ve dünyanın yedi harikasından biri olan Mısır’daki İskenderiye Feneri’nin mimarı , Knidos'da yaşamışlardır. Afrodit heykelinin kaidesi, 8000 kişilik tiyatro, güneş saati ve Demeter Mabedi gibi bası eserler, Knidos antik kentinin önemli kalıntılarındandır. Antik çağda çok ünlü olan, insanların onu görmek için çok uzaklardan geldiği Afrodit heykeli bugüne kadar bulunamamıştır.
Knidos Hippodamos'un ızgara plan düzenine göre yapılanmıştır. Doğu-batı doğrultusunda birbirine paralel dört geniş cadde, kuzey-güney doğrultusundaki bir cadde ile dik açılı olarak kesişmiştir. Arazi konumuna uygun bir biçimde cadde ve sokaklar bazen merdivenle, bazen de dik olarak birbirlerini kesmişlerdir. Kuzey-güney doğrultusundaki ilk caddenin batısında agorası yer alır. Sonraki devirlerde askeri limanın kuzeyindeki agoranın her iki tarafına, antik taşlardan yararlanılarak büyük bir kilise yapılmıştır. Kuzeye doğru, Dor Hexaopisi'ne bağlı kentlerin her dört yılda bir festival düzenledikleri Apollon 'na ulaşılır. Dor üslubundaki tapınağın kuzeyinde yapılan kazılarda dikdörtgen planlı bir sunak bulunmuştur. Sunağın yer aldığı terasın arkasında ise Helenistik duvar işçiliğinin örneği olan başka bir teras daha bulunmaktadır. Oturma kademelerini anımsatan basamakların da bulunduğu alanda 1972 yılında bir tapınak kalıntısı bulunmuştur.
Bu dönemde Knidos, şarap ihraç eden önemli merkezlerden biriydi.
MÖ 450 yılında Polynotos'un yaptığı duvar resimleri çok önemlidir.
Herodot'a göre Spartalılar, Knidos'u bir koloni kenti olarak kabul etmişlerdir. Fakat zamanla güçlenmişler, Fenikeliler sayesinde denizcilikte çok ilerlemişler, tersaneler kurmuşlardır.
Knidoslular, Lidyalıların saldırılarına karşı korunmak için Reşadiye Yarımadası'nı karadan ayırmaya çalışmışlardır. Daha sonradan kazdıkça kaya çıkmıştır ve bu kayaların sertliğinden dolayı kazıları yavaşlamıştır. Bu olayın üstüne Pers saldırıları başlayınca tamamlayamamışlardır. Bu saldırılar sırasında Persler kente zarar vermemiştir.
Knidoslular daha sonra Büyük İskender'e boyun eğmişlerdir. Fakat bu dönemle ilgili pek ayrıntılı bilgi bulunmamaktadır. Roma İmparatorluğu ile Seleukos Krallığı arasındaki savaşta Roma'nın tarafını tutmuş, Bergama Krallığı'na katılmışlardır.
Bizans dönemi
Kent, Bizans İmparatorluğu döneminde silik bir yerleşim haline gelse de, bu dönemde bir süre için piskoposluk merkezi olarak kullanılmıştır. Bizans’ın ilerleyen dönemlerinde ise bir yandan depremler, diğer yanda korsan saldırıları ile güçsüz kalan kent MS 7. yüzyılda tümüyle terk edilmiş; yarımada nüfusu ise binlere inmiştir.
Türk egemenliği
Yarımada, 13. yüzyılda Menteşe Beyliği'ne bağlanmış; 15. yüzyılda ise Osmanlı İmparatorluğu sınırlarına katılmış ve adı Datça olmuştur.
Son Osmanlı padişahlarından Sultan Reşat döneminde Datça adı Reşadiye olmuş, Cumhuriyet'le beraber ise tekrar Datça’ya dönüştürülmüştür. 1928 yılında ilçe olan Datça’nın ilk merkezi Reşadiye Mahallesi olmuş, 1947’de ise bugünkü yeri olan İskele Mahallesi'ne taşınmıştır. Datça Yarımadası bazı haritalarda hala "Reşadiye Yarımadası" olarak geçer.
Knidos tarihini aydınlatmak amacıyla ilk kazılar, İngiliz Charles Newton tarafından 1856-1858 yılları arasında yapılmıştır.
Coğrafya
Datça, coğrafi bölge olarak Ege Bölgesi’ndedir. Dağlık ve engebeli bir arazi yapısına sahiptir. Datça Yarımadası’nın en yüksek noktalarını Bozdağ (1174), Kalecik Dağı (881), Karadağ (786), Emecik Dağı (704), Yarık Dağı (615) oluşturur. Arazinin %66’sı orman alanı, %18’i seyrek çalılık ve kayalık olup sadece %16’sı tarım alanıdır. Kızlan Ovası, Burgaz Düzlüğü, Reşadiye Ovası ile kıyı düzlüklerinin en önemlilerinden olan Karaköy, Palamutbükü ve Mesudiye, ilçenin ovalarıdır. Yarımadanın Datça'nın batısındaki kısmı Betçe olarak adlandırılır.
Yüzölçümü 446 km2 olan yarımadanın 235 km’lik sahil şeridi, büyüklü küçüklü 52 koyla dantel gibi bezenmiştir. Marmaris ile Datça sınırını oluşturan Balıkaşıran’da (Datça’ya 64 km) kuzey ve güney kıyıları arasındaki kara genişliği, 900 metreye kadar inerken yarımadanın en geniş yeri 17 km’dir.
Datça, tipik bir Akdeniz iklimi'ne sahiptir. Yazları sıcak ve kurak, kışları ılık ve yağışlıdır. Üç tarafı denizle çevrili yarımadada yazın esen serin kuzey rüzgarları, kavurucu sıcakları yok eder. Nem oranı ortalama %58 olan Datça’da yılın 300 günü güneşli geçer.
Ekonomi
Datça'nın engebeli arazi yapısı nedeniyle tarıma elverişli arazi sınırlıdır, bununla beraber özellikle kırsal bölgelerde tarımsal etkinlikler ekonominin temelini oluşturur. Eğimli arazilerde yapılan badem üretimi, ilçe ekonomisinde özellikle önemli bir yer kapsar, ilçe Türkiye'nin başlıca badem üreticileri arasındadır. Üretilen bademler çoğunlukla çağla olarak satışa sunulur. Kayısı ve erik başta olmak üzere diğer meyveler, özellikle Kızlan ve Karaköy'de domates, belli bölgelerde narenciye, tahıllar ve baklagiller ekonomide yer tutan diğer tarımsal ürünlerdir. Mesudiye köyünden başlayarak yayılan seracılık kapsamında çeşitli sebzeler de yetiştirilir. Bağcılık tarihsel olarak ilçe ekonomisinde önemli yer tutmuştur, bu önem Knidos mühürlü amforaların Atina, Delos, İskenderiye gibi şehirlerde bulunmasından anlaşılır. Bununla beraber, günümüzde bağcılık çok sınırlı olarak sürdürülür. Datça'nın bir diğer önemli ekonomik kaynağı da arıcılıktır. Üretimi yapılan iç/çağla badem, domates ve balın önemli bir bölümü dışarıya satılırken, üretilen zeytin ve zeytinyağının büyük bir bölümü çiftçinin kendi ihtiyacını karşılamakta, çok az bir bölümü satılmaktadır. Bu nedenle ilçede yaygın olarak zeytin ağacına rastlansa da bu zeytinler ticarete konu olmaz. Meralar sınırlı olduğu için hayvancılık ilçenin ekonomik hayatında rol oynamaz.
Datça yöresinde yetişen badem türleri;
- Acı badem (Acıpayam, Prunus dulcis),
- Nurlu badem
- Tatlı badem (Dulcis, veya iki adla Prunus dulcis (Miller) D.A.Webb)
Zeytinyağı üretilen imalathaneler dışında ilçede sanayi tesisi bulunmamaktadır.
Turizm
1970'lere dek bölgeye ulaşım yalnızca deniz yoluyla mümkündü. Bu tarihten itibaren artan ulaşım olanaklarına paralel olarak ilçenin bunun öncesinde tamamen tarıma dayalı ekonomisi değişerek gelişmiş, tarımın yanında turizm de geçim kaynakları arasına girmiştir. Turizmdeki gelişim Bodrum, Marmaris, Fethiye ilçeleri kadar olmadığından Datça nispeten bakir kalmıştır. Kalkınma ajansları tarafından ilçede imkânı bulunmadığı belirtilse de, için Datça merkez olarak belirlenmiştir.
Datça Yarımadası, Özel Çevre Koruma Bölgesi olarak ilan edilmiş olması dolayısıyla bozulmamış doğası, 235 kilometrelik sahil şeridi ve 52 koyu, zengin flora ve faunası, Knidos antik kenti ile gelecekte bölgenin en önemli turizm merkezlerinden birisi olmaya adaydır. Datça’nın birçok mavi bayraklı plajı bulunmaktadır, bunlar Aktur Tatil Sitesi Plajı, Aktur Kamping Plajı, Karaincir Plajı, Hastanealtı Plajı, Periliköşk Plajı, Billurkent Plajı olarak sıralanabilir. Çevre turizmi açısından olanaklar mevcut olup, Bodrum ve Fethiye arasında yoğunlaşan Türkiye yat turizminin odaklandığı bir yer olarak önem taşır. Turistler için trekking, sörf, yelken gibi doğa ve su sporlarının yapılabileceği ortamlara sahiptir.
Turizm, ilçenin ekonomik hayatında, ilçenin 1970 yılında öncelikli turizm bölgesi ilan edilmesiyle hızla önem kazanmış ve halkın önemli bir gelir kaynağı olmaya başlamıştır. Bu olguya paralel olarak, ilçede konaklama imkânını arttıran tesislerin sayısının yıldan yıla hızla arttığı gözlenmektedir. Datça Yarımadası, Bodrum ve Marmaris’ten "Mavi Yolculuk" düzenleyen tekneler için oldukça önemli bir güzergâh olmaktadır. Datça Limanı’na giriş-çıkış yapan tekneler arasında, Ege Adaları'ndan gelen tekne ve yatlar önemli bir yer tutar. Yunan adalarından, özellikle Rodos ve Sömbeki adalarından, ilçeye Cumartesi günleri teknelerle alışverişe gelen Yunanlar, ilçeye döviz girdisi sağlamaktadırlar. Turizm sezonu dışında sürdürülen inşaat çalışmaları, kış aylarında tarımın yanında ekonomik hayatı canlı tutmaktadır.
Nüfus
Datça'nın bağlı 11 mahallesi bulunmaktadır. Yaz aylarında yazlıkçı ve yerli turistlerin gelmesiyle birlikte nüfusun mevsimsel olarak 50 bin civarına yükseldiği tahmin edilmektedir.
| Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
|---|---|---|---|
| 1935 | 4.935 | 1.333 | 3.602 |
| 1940 | 4.987 | 1.250 | 3.737 |
| 1945 | 5.276 | 1.264 | 4.012 |
| 1950 | 5.616 | 1.307 | 4.309 |
| 1955 | 5.554 | 1.267 | 4.287 |
| 1960 | 5.805 | 1.339 | 4.466 |
| 1965 | 5.975 | 1.341 | 4.634 |
| 1970 | 6.094 | 1.481 | 4.613 |
| 1975 | 6.312 | 2.118 | 4.194 |
| 1980 | 7.532 | 2.465 | 5.067 |
| 1985 | 8.276 | 2.788 | 5.488 |
| 1990 | 10.741 | 5.022 | 5.719 |
| 2000 | 13.914 | 8.108 | 5.806 |
| 2007 | 14.836 | 8.839 | 5.997 |
| 2008 | 16.008 | 10.034 | 5.974 |
| 2009 | 15.901 | 9.958 | 5.943 |
| 2010 | 16.475 | 10.450 | 6.025 |
| 2011 | 17.004 | 10.888 | 6.116 |
| 2012 | 17.357 | 11.261 | 6.096 |
| 2013 | 17.983 | 17.983 | veri yok |
| 2014 | 20.156 | 20.156 | veri yok |
| 2015 | 20.029 | 20.029 | veri yok |
| 2016 | 20.513 | 20.513 | veri yok |
| 2017 | 20.799 | 20.799 | veri yok |
| 2018 | 22.261 | 22.261 | veri yok |
| 2019 | 22.403 | 22.403 | veri yok |
| 2020 | 23.711 | 23.711 | veri yok |
Not: Büyükşehir yasası nedeniyle köyler mahalle statüsüne geçtiğinden 2013'ten itibaren kır nüfusu tabloda yer almamıştır.
Tarihî eserler
Hızırşah mahallesinde Selçuklu Hanedanı’ndan kalma bir cami ve seramik atölyelerinin kalıntıları; Reşadiye Mahallesi’nde Mehmet Ali Ağa Konağı ile Reşadiye Camii ve Emecik mahallesinde tapınak kalıntıları tarihten günümüze kalan bazı eserlerdir.
Galeri
-
![image]()
'nın uzaktan görünümü -
![image]()
Palamutbükü Adası -
![image]()
Datça -
![image]()
Datça'da çok sayıda turistik tesis ve pansiyon yer almaktadır. -
![image]()
Eski Datça Mahallesi'nden bir görünüm -
![image]()
Datça'daki kule türü dört yel değermeninden biri
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Ekim 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Eylül 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Şubat 2020.
- ^ . 21 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2012.
- ^ a b c d (PDF). Güney Ege Kalkınma Ajansı. 14 Mart 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2017.
- ^ a b c d Taşlıgil, Nuran (2008). "DATÇA – BOZBURUN ÖZEL ÇEVRE KORUMA BÖLGESİ VE TURİZM". Ege Coğrafya Dergisi. 17 (1-2). ss. 73-83.
- ^ Amygdalus communis Linnaeus, Sp. Pl. 1: 473. 1753. 18 Mayıs 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- ^ (PDF). 20 İlkteşrin 1935 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . (PDF). 20 İlkteşrin 1940 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016.
- ^ . (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021.
- ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ^ a b c d e f
- "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- "Datça Nüfusu - Muğla". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.
- "Muğla Datça Nüfusu". nufusune.com.
Dış bağlantılar
- Datça Belediyesi 18 Haziran 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Datça Kaymakamlığı 19 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- YerelNET Datça 6 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Datça İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü - MEB 26 Şubat 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Datça İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü 26 Şubat 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- DATÇA - Muğla İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü 27 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Turizm - Datça Kaymakamlığı 22 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde Vikipedi bicem el kitabina uygun degildir Maddeyi Vikipedi standartlarina uygun bicimde duzenleyerek Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Gerekli duzenleme yapilmadan bu sablon kaldirilmamalidir Mayis 2011 Bu maddenin tarafsizligi konusunda kuskular bulunmaktadir Konuya dair fikir alisverisi tartisma sayfasinda bulunabilir Sablonu kaldirmadan once lutfen gerekli sartlarin olustugundan emin olun Mayis 2011 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Datca Turkiye nin Mugla ilinde bir ilcedir DatcaIlceDatca iskelesiMugla da yeriIlce sinirlari haritasiUlkeTurkiyeIlMuglaCografi bolgeEge BolgesiIdare KaymakamMesut Coban Belediye baskaniAytac Kurt CHP Yuzolcumu Toplam476 km Rakim15 mNufus 2018 Toplam22 261 Kir Sehir23 711Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Posta kodu48900Il alan kodu0252Il plaka kodu48Resmi site http www datca bel trTarihceKnidos Datca Yarimadasi ndaki buluntularin gecmisi MO 2000 lere kadar uzanir Bilinen ilk yerli halk Karyalilar dir ve burada en parlak donem Dorlar doneminde yasanir Dorlar MO 1000 yillarinda Trakya uzerinden guneye inerek Yunanistan uzerinden bolgeye gelirler ve bugunku Datca ilce merkezinin 1 5 km kuzeydogusundaki Burgaz mevkiinde Dor uygarliginin merkezi olan Knidos u kurarlar Daha sonra Lidya egemenligine giren Knidos MO 546 da Lidya Devleti nin Persler in eline gecmesinin ardindan da Persler egemenligine girmistir Knidos Antik KentiSehrin tasinmasi ve Altin Cagi Knidos ticari nedenlerle MO 4 yuzyilda yarimadanin uc noktasina bugunku gorkemli kalintilarin oldugu yere tasinmistir Strabon Knidos un kiyi boyu ile onundeki adada kuruldugunu belirtir Ada ile kara arasindaki deniz doldurularak iki ayri liman elde edilmistir Kuzeydeki kucuk limana Kuzey Liman denilmis ve askeri amacla kullanilmistir Guneydeki liman ise ticaret amacli kullanilmistir Halen liman agzindaki mendirek ile Kuzey Liman daki kulenin kalintilari gorulmektedir Dorlar ve Romalilar yeni Knidos a cok sayida tapinak yapmislardir Sehir Afrodit heykeli ile unlenmis gec Roma ve erken Bizans doneminde tapinaklar yerlerini kiliselere birakmis ve sehir nufusu 70 000 lere ulasmistir Knidos cok onemli bir ticaret merkezi oldugu kadar bir kultur ve sanat merkeziydi Donemin en unlu heykeltiraslari arasinda yer alan Praxiteles in yaptigi Knidos Aphrodite Tapinagi nda bulunan Knidos Afroditi cok onemli bir sanat yapitidir Ion kentlerinin de katilimiyla duzenlenen dini festivallerde sanatcilar hep Aphrodite i on planda tutmuslardir Gezegenlerin hep ayni yorungede hareket eden yuvarlak cisimler oldugunu bulan unlu astronom matematikci ve filozof Eudoxus en iyi yontulmus Ciplak Afrodit Heykeli ni yapan heykeltiras Praxiteles Skopas Bryaxis ve dunyanin yedi harikasindan biri olan Misir daki Iskenderiye Feneri nin mimari Knidos da yasamislardir Afrodit heykelinin kaidesi 8000 kisilik tiyatro gunes saati ve Demeter Mabedi gibi basi eserler Knidos antik kentinin onemli kalintilarindandir Antik cagda cok unlu olan insanlarin onu gormek icin cok uzaklardan geldigi Afrodit heykeli bugune kadar bulunamamistir Knidos Hippodamos un izgara plan duzenine gore yapilanmistir Dogu bati dogrultusunda birbirine paralel dort genis cadde kuzey guney dogrultusundaki bir cadde ile dik acili olarak kesismistir Arazi konumuna uygun bir bicimde cadde ve sokaklar bazen merdivenle bazen de dik olarak birbirlerini kesmislerdir Kuzey guney dogrultusundaki ilk caddenin batisinda agorasi yer alir Sonraki devirlerde askeri limanin kuzeyindeki agoranin her iki tarafina antik taslardan yararlanilarak buyuk bir kilise yapilmistir Kuzeye dogru Dor Hexaopisi ne bagli kentlerin her dort yilda bir festival duzenledikleri Apollon na ulasilir Dor uslubundaki tapinagin kuzeyinde yapilan kazilarda dikdortgen planli bir sunak bulunmustur Sunagin yer aldigi terasin arkasinda ise Helenistik duvar isciliginin ornegi olan baska bir teras daha bulunmaktadir Oturma kademelerini animsatan basamaklarin da bulundugu alanda 1972 yilinda bir tapinak kalintisi bulunmustur Bu donemde Knidos sarap ihrac eden onemli merkezlerden biriydi MO 450 yilinda Polynotos un yaptigi duvar resimleri cok onemlidir Herodot a gore Spartalilar Knidos u bir koloni kenti olarak kabul etmislerdir Fakat zamanla guclenmisler Fenikeliler sayesinde denizcilikte cok ilerlemisler tersaneler kurmuslardir Knidoslular Lidyalilarin saldirilarina karsi korunmak icin Resadiye Yarimadasi ni karadan ayirmaya calismislardir Daha sonradan kazdikca kaya cikmistir ve bu kayalarin sertliginden dolayi kazilari yavaslamistir Bu olayin ustune Pers saldirilari baslayinca tamamlayamamislardir Bu saldirilar sirasinda Persler kente zarar vermemistir Knidoslular daha sonra Buyuk Iskender e boyun egmislerdir Fakat bu donemle ilgili pek ayrintili bilgi bulunmamaktadir Roma Imparatorlugu ile Seleukos Kralligi arasindaki savasta Roma nin tarafini tutmus Bergama Kralligi na katilmislardir Bizans donemi Kent Bizans Imparatorlugu doneminde silik bir yerlesim haline gelse de bu donemde bir sure icin piskoposluk merkezi olarak kullanilmistir Bizans in ilerleyen donemlerinde ise bir yandan depremler diger yanda korsan saldirilari ile gucsuz kalan kent MS 7 yuzyilda tumuyle terk edilmis yarimada nufusu ise binlere inmistir Turk egemenligi Yarimada 13 yuzyilda Mentese Beyligi ne baglanmis 15 yuzyilda ise Osmanli Imparatorlugu sinirlarina katilmis ve adi Datca olmustur Son Osmanli padisahlarindan Sultan Resat doneminde Datca adi Resadiye olmus Cumhuriyet le beraber ise tekrar Datca ya donusturulmustur 1928 yilinda ilce olan Datca nin ilk merkezi Resadiye Mahallesi olmus 1947 de ise bugunku yeri olan Iskele Mahallesi ne tasinmistir Datca Yarimadasi bazi haritalarda hala Resadiye Yarimadasi olarak gecer Knidos tarihini aydinlatmak amaciyla ilk kazilar Ingiliz Charles Newton tarafindan 1856 1858 yillari arasinda yapilmistir CografyaDatca Yarimadasi ndaki cok sayidaki irili ufakli koylardan biri Datca cografi bolge olarak Ege Bolgesi ndedir Daglik ve engebeli bir arazi yapisina sahiptir Datca Yarimadasi nin en yuksek noktalarini Bozdag 1174 Kalecik Dagi 881 Karadag 786 Emecik Dagi 704 Yarik Dagi 615 olusturur Arazinin 66 si orman alani 18 i seyrek calilik ve kayalik olup sadece 16 si tarim alanidir Kizlan Ovasi Burgaz Duzlugu Resadiye Ovasi ile kiyi duzluklerinin en onemlilerinden olan Karakoy Palamutbuku ve Mesudiye ilcenin ovalaridir Yarimadanin Datca nin batisindaki kismi Betce olarak adlandirilir Yuzolcumu 446 km2 olan yarimadanin 235 km lik sahil seridi buyuklu kucuklu 52 koyla dantel gibi bezenmistir Marmaris ile Datca sinirini olusturan Balikasiran da Datca ya 64 km kuzey ve guney kiyilari arasindaki kara genisligi 900 metreye kadar inerken yarimadanin en genis yeri 17 km dir Datca tipik bir Akdeniz iklimi ne sahiptir Yazlari sicak ve kurak kislari ilik ve yagislidir Uc tarafi denizle cevrili yarimadada yazin esen serin kuzey ruzgarlari kavurucu sicaklari yok eder Nem orani ortalama 58 olan Datca da yilin 300 gunu gunesli gecer EkonomiPrunus dulcis Datca nin engebeli arazi yapisi nedeniyle tarima elverisli arazi sinirlidir bununla beraber ozellikle kirsal bolgelerde tarimsal etkinlikler ekonominin temelini olusturur Egimli arazilerde yapilan badem uretimi ilce ekonomisinde ozellikle onemli bir yer kapsar ilce Turkiye nin baslica badem ureticileri arasindadir Uretilen bademler cogunlukla cagla olarak satisa sunulur Kayisi ve erik basta olmak uzere diger meyveler ozellikle Kizlan ve Karakoy de domates belli bolgelerde narenciye tahillar ve baklagiller ekonomide yer tutan diger tarimsal urunlerdir Mesudiye koyunden baslayarak yayilan seracilik kapsaminda cesitli sebzeler de yetistirilir Bagcilik tarihsel olarak ilce ekonomisinde onemli yer tutmustur bu onem Knidos muhurlu amforalarin Atina Delos Iskenderiye gibi sehirlerde bulunmasindan anlasilir Bununla beraber gunumuzde bagcilik cok sinirli olarak surdurulur Datca nin bir diger onemli ekonomik kaynagi da ariciliktir Uretimi yapilan ic cagla badem domates ve balin onemli bir bolumu disariya satilirken uretilen zeytin ve zeytinyaginin buyuk bir bolumu ciftcinin kendi ihtiyacini karsilamakta cok az bir bolumu satilmaktadir Bu nedenle ilcede yaygin olarak zeytin agacina rastlansa da bu zeytinler ticarete konu olmaz Meralar sinirli oldugu icin hayvancilik ilcenin ekonomik hayatinda rol oynamaz Datca yoresinde yetisen badem turleri Aci badem Acipayam Prunus dulcis Nurlu badem Tatli badem Dulcis veya iki adla Prunus dulcis Miller D A Webb Zeytinyagi uretilen imalathaneler disinda ilcede sanayi tesisi bulunmamaktadir Turizm 1970 lere dek bolgeye ulasim yalnizca deniz yoluyla mumkundu Bu tarihten itibaren artan ulasim olanaklarina paralel olarak ilcenin bunun oncesinde tamamen tarima dayali ekonomisi degiserek gelismis tarimin yaninda turizm de gecim kaynaklari arasina girmistir Turizmdeki gelisim Bodrum Marmaris Fethiye ilceleri kadar olmadigindan Datca nispeten bakir kalmistir Kalkinma ajanslari tarafindan ilcede imkani bulunmadigi belirtilse de icin Datca merkez olarak belirlenmistir Datca Yarimadasi Ozel Cevre Koruma Bolgesi olarak ilan edilmis olmasi dolayisiyla bozulmamis dogasi 235 kilometrelik sahil seridi ve 52 koyu zengin flora ve faunasi Knidos antik kenti ile gelecekte bolgenin en onemli turizm merkezlerinden birisi olmaya adaydir Datca nin bircok mavi bayrakli plaji bulunmaktadir bunlar Aktur Tatil Sitesi Plaji Aktur Kamping Plaji Karaincir Plaji Hastanealti Plaji Perilikosk Plaji Billurkent Plaji olarak siralanabilir Cevre turizmi acisindan olanaklar mevcut olup Bodrum ve Fethiye arasinda yogunlasan Turkiye yat turizminin odaklandigi bir yer olarak onem tasir Turistler icin trekking sorf yelken gibi doga ve su sporlarinin yapilabilecegi ortamlara sahiptir Turizm ilcenin ekonomik hayatinda ilcenin 1970 yilinda oncelikli turizm bolgesi ilan edilmesiyle hizla onem kazanmis ve halkin onemli bir gelir kaynagi olmaya baslamistir Bu olguya paralel olarak ilcede konaklama imkanini arttiran tesislerin sayisinin yildan yila hizla arttigi gozlenmektedir Datca Yarimadasi Bodrum ve Marmaris ten Mavi Yolculuk duzenleyen tekneler icin oldukca onemli bir guzergah olmaktadir Datca Limani na giris cikis yapan tekneler arasinda Ege Adalari ndan gelen tekne ve yatlar onemli bir yer tutar Yunan adalarindan ozellikle Rodos ve Sombeki adalarindan ilceye Cumartesi gunleri teknelerle alisverise gelen Yunanlar ilceye doviz girdisi saglamaktadirlar Turizm sezonu disinda surdurulen insaat calismalari kis aylarinda tarimin yaninda ekonomik hayati canli tutmaktadir NufusDatca dan bir gorunum Sagdaki bina yakin zamanda yikilan Datca Ogretmenevi dir Datca nin bagli 11 mahallesi bulunmaktadir Yaz aylarinda yazlikci ve yerli turistlerin gelmesiyle birlikte nufusun mevsimsel olarak 50 bin civarina yukseldigi tahmin edilmektedir Yil Toplam Sehir Kir1935 4 935 1 333 3 6021940 4 987 1 250 3 7371945 5 276 1 264 4 0121950 5 616 1 307 4 3091955 5 554 1 267 4 2871960 5 805 1 339 4 4661965 5 975 1 341 4 6341970 6 094 1 481 4 6131975 6 312 2 118 4 1941980 7 532 2 465 5 0671985 8 276 2 788 5 4881990 10 741 5 022 5 7192000 13 914 8 108 5 8062007 14 836 8 839 5 9972008 16 008 10 034 5 9742009 15 901 9 958 5 9432010 16 475 10 450 6 0252011 17 004 10 888 6 1162012 17 357 11 261 6 0962013 17 983 17 983 veri yok2014 20 156 20 156 veri yok2015 20 029 20 029 veri yok2016 20 513 20 513 veri yok2017 20 799 20 799 veri yok2018 22 261 22 261 veri yok2019 22 403 22 403 veri yok2020 23 711 23 711 veri yok Not Buyuksehir yasasi nedeniyle koyler mahalle statusune gectiginden 2013 ten itibaren kir nufusu tabloda yer almamistir Tarihi eserlerHizirsah mahallesinde Selcuklu Hanedani ndan kalma bir cami ve seramik atolyelerinin kalintilari Resadiye Mahallesi nde Mehmet Ali Aga Konagi ile Resadiye Camii ve Emecik mahallesinde tapinak kalintilari tarihten gunumuze kalan bazi eserlerdir Galeri nin uzaktan gorunumu Palamutbuku Adasi Datca Datca da cok sayida turistik tesis ve pansiyon yer almaktadir Eski Datca Mahallesi nden bir gorunum Datca daki kule turu dort yel degermeninden biriKaynakca Arsivlenmis kopya 19 Ekim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Eylul 2015 Arsivlenmis kopya 11 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Subat 2020 21 Haziran 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Aralik 2012 a b c d PDF Guney Ege Kalkinma Ajansi 14 Mart 2017 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 9 Aralik 2017 a b c d Tasligil Nuran 2008 DATCA BOZBURUN OZEL CEVRE KORUMA BOLGESI VE TURIZM Ege Cografya Dergisi 17 1 2 ss 73 83 Amygdalus communis Linnaeus Sp Pl 1 473 1753 18 Mayis 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce PDF 20 Ilktesrin 1935 Genel Nufus Sayimi DIE 2 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2021 PDF 20 Ilktesrin 1940 Genel Nufus Sayimi DIE 20 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 20 Ekim 2016 PDF 21 Ekim 1945 Genel Nufus Sayimi DIE 15 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2021 PDF 22 Ekim 1950 Umumi Nufus Sayimi DIE 15 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2021 PDF 23 Ekim 1955 Genel Nufus Sayimi DIE 2 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2021 PDF 23 Ekim 1960 Genel Nufus Sayimi DIE 15 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 19 Subat 2021 1965 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1970 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1975 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1980 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1985 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1990 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2000 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2007 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2008 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2009 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2010 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2011 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2012 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 20 Subat 2013 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 8 Mart 2013 2013 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 15 Subat 2014 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 15 Subat 2014 2014 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 10 Subat 2015 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 10 Subat 2015 a b c d e f Merkezi Dagitim Sistemi html Dogrudan bir kaynak olmayip ilgili veriye ulasmak icin sorgulama yapilmalidir Turkiye Istatistik Kurumu Erisim tarihi 13 Nisan 2016 Datca Nufusu Mugla nufusu com Erisim tarihi 5 Subat 2021 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Mugla Datca Nufusu nufusune com Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Dis baglantilarDatca Belediyesi 18 Haziran 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Datca Kaymakamligi 19 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde YerelNET Datca 6 Mayis 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Datca Ilce Milli Egitim Mudurlugu MEB 26 Subat 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Datca Ilce Milli Egitim Mudurlugu 26 Subat 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde DATCA Mugla Il Kultur ve Turizm Mudurlugu 27 Mayis 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Turizm Datca Kaymakamligi 22 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde