Mansur Hanlığı 1380 tarihinde günümüz Ukrayna'nın kuzey doğusundaki Sumı Oblastı, Poltava Oblastı'nda Tatar ve Kuman boylarıi tarafından kurulan bir devletir. Hanlığın kurucusu Kuman'ların boyundan olan Altın Orda komutanı 'ın oğlu 'dır. 'nı kurmuş hanedanın adı ise hanlığın başkenti köyünden almıştır. Litvanya'daki Lipka Tatarları Mansur Hanlığının mirascısıdır.
Mansur Hanlığı | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1380-1508 | |||||||||
![]() Mansur Hanlığı Ahmet Bek Hanlığı Cağolday Hanlığı | |||||||||
Başkent | ; Sumı Oblastı | ||||||||
Yaygın dil(ler) | Tatarca; Kumanca | ||||||||
Hükûmet | Irsî monarşi | ||||||||
Tarihçe | |||||||||
| |||||||||
| |||||||||
Günümüzdeki durumu |
Tarih
Altın Orda komutanı , 1380'de Kulikovskaya Muharebesi'nde Moskova Knezliği'nin Prensi Dmitri Donskoy'un ordusu tarafından yenildi. Savaşta yenilerek geri çekilen Mamay Azak Denizi kıyılarında durduruldu. Burada Toktamış Han ile birlikte son kez savaştılar. diğer Kuman boylarının Rusların tarafına geçmesiyle ihanete uğradı ve savaşta yenildi. Mamay bu yenilgiden sonra Kırım'a kaçmayı başardı ancak müttefikleri Cenevizliler tarafından Kefe şehrinde haince öldürüldü.
'ın öldürülmesinden sonra oğlu Kırım'ı terk etti. Azak Denizi'nin kuzey Kuman bozkırlarına sığındı ve Burada Kumanlardan yeni birlikler topladı. Günümüz Sumı Oblastı ve Poltava Oblastı'nın olduğu bölgeye toplağı birliklerle göç ettiler birkaç şehri restore etti. Hanlığın başkenti köyü ahşap kale kasabasıydı.
1391'de beyliğin kurucusu Samara yakınlarında Emir Timur'un birlikleriyle girdiği bir savaşta öldürüldü.
Litvanya'nın İlhakı
1392' yında Mansur Hanlığı Altın Orda ve Litvanya Büyük Dükalığı tarafından saldırılara maruz kaldı. iki savaşan devlet tarafından saldırıya uğradı. Hanlık iki ülke arasında seçim yaptı ve Litvanya Büyük Dükü Vytautas'un yönetimini tanımaya karar verdi. Yeni müttefikle olan siyasi bağlarını güçlendirmek için 'un oğlu Hristiyan oldu ve İskender veya Aleksandır adına vaftiz edildi.
Resmi soyağacı belgelerine göre: 'ın oğlu babasıyla vaftiz edildi. O günlerde Litvanya Büyük Dükü Vytautas'un Kiev'i ziyaret etme davetini kabul ettiler. Vytautas onları akraba olarak kabul etti, Ostrojnski Prensi Danila'nın kızı Prenses Nastasya ile Prens ile nişanlandı. Kendi mülkü olan Stanku, Khorozov, Serekov, Gladkovich'in egemenliği verdi
Vytautas bu bölgeyi Sol sahil Ukrayna olarak yeniden adlandırırken; neredeyse tüm bölgenin kontrolünü 'a devretti. Kursk, Belgorod, Harkiv, Çerkassi, Çernigiv bölgeri de hanlığa katdılar. Litvanya Büyük Dükalığı'nın en güçlü özerk hanlığı oldular . Litvanya Büyük Dükalığı'na katıldıktan sonra, iç hükûmet sistemi değişmedi.
1508 yılına kadar Hanlık Litvanya Büyük Dükalığı'nın yarı özerk bir parçası olarak kaldı. Buna karşılık ve onun soyundan gelenler sınır topraklarını düşmanlardan korumak ve Litvanya prenslerinin savaşlarına katılmak zorunda kaldılar. 1399'da, 'ın birlikleri Vytautas'un Altın Orda'ya karşı savaşa katıldı. ancak yakınlarında tarafından yenildi. Vytautas'un hayatını Kazak Mamay tarafından kurtarıldı.
Vytautas'un desteğiyle İskender adında Kuman komutanı Kuman ordusuyla Kuzey Karadeniz bölgesinin batısına gitti ve burada yerel Kumanların başı oldu. Sınırdaki Kumanlarla ittifak sayesinde, Litvanya Büyük Dükalığı barışçıl bir şekilde büyük bozkırı kendi topraklarına dahil ederek kontrol altına aldı. Böylece Mansur Hanlığı toprak bakımından Avrupa'nın en büyük devleti haline geldi.
15. yüzyıl resmi Litvanya belgelerinde burayı yöneten prensler, yaşadıkları şehrin adından dolayı Glinski prensleri olarak anılmaya başlandı. 16. yüzyılın ortalarına kadar çoğu üyesi, Mamay soyadı altında belgeleri imzalamaya devam etti. 16. yüzyılın ilk çeyreğinde prens 'ın Kiev valisi oldu. 1508 yılında Litvanya Büyük Dükalığı'na karşı 'nı başlattılar ancak isyan başarılı olmadı Glinski Hanedanının mülklerine el koyoldu hanlık ortadan kaldırıldı.
Yönetim sistemi
Bu topraklar geleneksel olarak Slav ve Türkçe konuşan halkların sınır bölgeleri olduğundan hanlığın oluşumu sırasında seyrek nüfusluydu ve etnik birlik açısından farklılık gösteriyordu. Esas olarak kuzey kabilelerinin soyundan gelenlerin yanı sıra göçebe Kumanlar tarafından iskan edildi. Bu faktör ve komşu devletlerle sürekli savaş ihtiyacı göz önüne alındığında yerel nüfusa bir feodal yönetim sistemi uygulamadı. Topraklara el koymak, vergi koymak ve kendi liderlerini atamaları mümkün değildi. Yerel etnik toplulukların tek bir siyasi otorite altında birleştirilmesi ve ortak düşmana karşı hanların emrinde birlikte hareket etme göreviydi. Yerel yönetim sistemi aynı kaldı ve askeri liderler halkın kendisi tarafından seçildi. Savaş durumu tarafından ancak genel onaydan sonra ilan edilirdi. Polonya Kralı ile ilişkiler sistemi Mansur Han'ın siyasi sistemi ile hemen hemen aynı kaldı.
1638'de Rusya ve Polonya bu bölgede savaştı. Polonyalı ateşeler sınırı belirlerken Polonyalı feodal beylerin soyağacı ve mülkleri hakkında bir dizi belge sundular. Belgelere göre, buradaki mülkler artık 'na ait olmadığını söylediler. Ancak bölgede mülk sahibi olan 'nın varislerinin farklı soyadlı akrabaları da vardı.
Mamay kazakları
15. yüzyıldan itibaren kuzeyden bölgeye sürekli Slav göçü nedeniyle yerel Kuman ve Türk nüfusunda asimilasyon başladı. Polonya-Litvanya Birliği ve Moskova Knezliği arasında sınırlarını koruyan askeri bir sınır nüfusuydu. Çok az özerklikleri ve genel bir askeri örgütlenmeleri vardı. Mamay hanları ve faaliyetleri Ukraynalıların tarihinde efsanevi Kazak Mamay adlanrılmaktadır.
Kaynakça
- ^ a b Шенников А. А. Княжество потомков Мамая 14 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . // Депонировано в ИНИОН. — Л., 1981. — № 7380. — С. 20—22.
- ^ Шенников А. А. ru:Червлёный Яр. Исследование по истории и географии Среднего Подонья в XIV-XVI вв. 22 Nisan 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde . — Л.: Наука, 1987. — 139 стр. Подготовка электронного текста книги завершена в апреле 2008 г.
- ^ "Геков Б. Д., Якубовский А. Ю. Золотая орда и её падение. — М., Л.: Издательство Академии наук СССР, 1950." 6 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ 1 Haziran 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ «Княжество потомков Мамая (к проблемам запустения Юго-Восточной Руси в XIV—XV веках)». Деп. в ИНИОН АН СССР 15.04.81. № 7380"
- ^ 14 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2022.
Dış bağlantılar
- Багновская Н. М. — М.: Издательство «Палеотип», 2002.
- Геков Б. Д., Якубовский А. Ю. Золотая орда и её падение 6 Eylül 2012 tarihinde WebCite sitesinde arşivlendi — М., Л.: Издательство Академии наук СССР, 1950.
- Глинские // Большая советская энциклопедия. — М.: Советская энциклопедия. 1969—1978
- Русина Е. Сиверская земля в составе Великого княжества Литовского. – К.: 1998;
- Шенников А. А. Червлёный Яр. Исследование по истории и географии Среднего Подонья в XIV-XVI вв. 14 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . — Л.: Наука, 1987.
- Шенников А. А. // Депонировано в ИНИОН. — Л.: 1981. — № 7380. — С. 20—22.
- Насевіч В. Глінскія // Вялікае Княства Літоўскае. Энцыклапедыя у 3 т. — Мн.: БелЭн, 2005. — Т. 1: Абаленскі — Кадэнцыя. — С. 535. — 684 с. — .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mansur Hanligi 1380 tarihinde gunumuz Ukrayna nin kuzey dogusundaki Sumi Oblasti Poltava Oblasti nda Tatar ve Kuman boylarii tarafindan kurulan bir devletir Hanligin kurucusu Kuman larin boyundan olan Altin Orda komutani in oglu dir ni kurmus hanedanin adi ise hanligin baskenti koyunden almistir Litvanya daki Lipka Tatarlari Mansur Hanliginin mirascisidir Mansur Hanligi1380 1508Art a gore XV yuzyilin ilk yarisinda Chernihiv Siversky topraklarinin bir parcasi olarak Tatar beyliklerinin haritasi Mansur Hanligi Ahmet Bek Hanligi Cagolday HanligiBaskent Sumi OblastiYaygin dil ler Tatarca KumancaHukumetIrsi monarsiTarihce Kurulusu1380 Dagilisi1508Onculler ArdillarAltin Orda Devleti Litvanya Buyuk DukaligiGunumuzdeki durumu Ukrayna RusyaTarihAltin Orda komutani 1380 de Kulikovskaya Muharebesi nde Moskova Knezligi nin Prensi Dmitri Donskoy un ordusu tarafindan yenildi Savasta yenilerek geri cekilen Mamay Azak Denizi kiyilarinda durduruldu Burada Toktamis Han ile birlikte son kez savastilar diger Kuman boylarinin Ruslarin tarafina gecmesiyle ihanete ugradi ve savasta yenildi Mamay bu yenilgiden sonra Kirim a kacmayi basardi ancak muttefikleri Cenevizliler tarafindan Kefe sehrinde haince olduruldu in oldurulmesinden sonra oglu Kirim i terk etti Azak Denizi nin kuzey Kuman bozkirlarina sigindi ve Burada Kumanlardan yeni birlikler topladi Gunumuz Sumi Oblasti ve Poltava Oblasti nin oldugu bolgeye toplagi birliklerle goc ettiler birkac sehri restore etti Hanligin baskenti koyu ahsap kale kasabasiydi 1391 de beyligin kurucusu Samara yakinlarinda Emir Timur un birlikleriyle girdigi bir savasta olduruldu Litvanya nin Ilhaki 1392 yinda Mansur Hanligi Altin Orda ve Litvanya Buyuk Dukaligi tarafindan saldirilara maruz kaldi iki savasan devlet tarafindan saldiriya ugradi Hanlik iki ulke arasinda secim yapti ve Litvanya Buyuk Duku Vytautas un yonetimini tanimaya karar verdi Yeni muttefikle olan siyasi baglarini guclendirmek icin un oglu Hristiyan oldu ve Iskender veya Aleksandir adina vaftiz edildi Resmi soyagaci belgelerine gore in oglu babasiyla vaftiz edildi O gunlerde Litvanya Buyuk Duku Vytautas un Kiev i ziyaret etme davetini kabul ettiler Vytautas onlari akraba olarak kabul etti Ostrojnski Prensi Danila nin kizi Prenses Nastasya ile Prens ile nisanlandi Kendi mulku olan Stanku Khorozov Serekov Gladkovich in egemenligi verdi Vytautas bu bolgeyi Sol sahil Ukrayna olarak yeniden adlandirirken neredeyse tum bolgenin kontrolunu a devretti Kursk Belgorod Harkiv Cerkassi Cernigiv bolgeri de hanliga katdilar Litvanya Buyuk Dukaligi nin en guclu ozerk hanligi oldular Litvanya Buyuk Dukaligi na katildiktan sonra ic hukumet sistemi degismedi 1508 yilina kadar Hanlik Litvanya Buyuk Dukaligi nin yari ozerk bir parcasi olarak kaldi Buna karsilik ve onun soyundan gelenler sinir topraklarini dusmanlardan korumak ve Litvanya prenslerinin savaslarina katilmak zorunda kaldilar 1399 da in birlikleri Vytautas un Altin Orda ya karsi savasa katildi ancak yakinlarinda tarafindan yenildi Vytautas un hayatini Kazak Mamay tarafindan kurtarildi Vytautas un destegiyle Iskender adinda Kuman komutani Kuman ordusuyla Kuzey Karadeniz bolgesinin batisina gitti ve burada yerel Kumanlarin basi oldu Sinirdaki Kumanlarla ittifak sayesinde Litvanya Buyuk Dukaligi bariscil bir sekilde buyuk bozkiri kendi topraklarina dahil ederek kontrol altina aldi Boylece Mansur Hanligi toprak bakimindan Avrupa nin en buyuk devleti haline geldi 15 yuzyil resmi Litvanya belgelerinde burayi yoneten prensler yasadiklari sehrin adindan dolayi Glinski prensleri olarak anilmaya baslandi 16 yuzyilin ortalarina kadar cogu uyesi Mamay soyadi altinda belgeleri imzalamaya devam etti 16 yuzyilin ilk ceyreginde prens in Kiev valisi oldu 1508 yilinda Litvanya Buyuk Dukaligi na karsi ni baslattilar ancak isyan basarili olmadi Glinski Hanedaninin mulklerine el koyoldu hanlik ortadan kaldirildi Yonetim sistemiBu topraklar geleneksel olarak Slav ve Turkce konusan halklarin sinir bolgeleri oldugundan hanligin olusumu sirasinda seyrek nufusluydu ve etnik birlik acisindan farklilik gosteriyordu Esas olarak kuzey kabilelerinin soyundan gelenlerin yani sira gocebe Kumanlar tarafindan iskan edildi Bu faktor ve komsu devletlerle surekli savas ihtiyaci goz onune alindiginda yerel nufusa bir feodal yonetim sistemi uygulamadi Topraklara el koymak vergi koymak ve kendi liderlerini atamalari mumkun degildi Yerel etnik topluluklarin tek bir siyasi otorite altinda birlestirilmesi ve ortak dusmana karsi hanlarin emrinde birlikte hareket etme goreviydi Yerel yonetim sistemi ayni kaldi ve askeri liderler halkin kendisi tarafindan secildi Savas durumu tarafindan ancak genel onaydan sonra ilan edilirdi Polonya Krali ile iliskiler sistemi Mansur Han in siyasi sistemi ile hemen hemen ayni kaldi 1638 de Rusya ve Polonya bu bolgede savasti Polonyali ateseler siniri belirlerken Polonyali feodal beylerin soyagaci ve mulkleri hakkinda bir dizi belge sundular Belgelere gore buradaki mulkler artik na ait olmadigini soylediler Ancak bolgede mulk sahibi olan nin varislerinin farkli soyadli akrabalari da vardi Mamay kazaklari15 yuzyildan itibaren kuzeyden bolgeye surekli Slav gocu nedeniyle yerel Kuman ve Turk nufusunda asimilasyon basladi Polonya Litvanya Birligi ve Moskova Knezligi arasinda sinirlarini koruyan askeri bir sinir nufusuydu Cok az ozerklikleri ve genel bir askeri orgutlenmeleri vardi Mamay hanlari ve faaliyetleri Ukraynalilarin tarihinde efsanevi Kazak Mamay adlanrilmaktadir Kaynakca a b Shennikov A A Knyazhestvo potomkov Mamaya 14 Kasim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Deponirovano v INION L 1981 7380 S 20 22 Shennikov A A ru Chervlyonyj Yar Issledovanie po istorii i geografii Srednego Podonya v XIV XVI vv 22 Nisan 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde L Nauka 1987 139 str Podgotovka elektronnogo teksta knigi zavershena v aprele 2008 g Gekov B D Yakubovskij A Yu Zolotaya orda i eyo padenie M L Izdatelstvo Akademii nauk SSSR 1950 6 Eylul 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi 1 Haziran 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Knyazhestvo potomkov Mamaya k problemam zapusteniya Yugo Vostochnoj Rusi v XIV XV vekah Dep v INION AN SSSR 15 04 81 7380 14 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Nisan 2022 Dis baglantilarBagnovskaya N M M Izdatelstvo Paleotip 2002 Gekov B D Yakubovskij A Yu Zolotaya orda i eyo padenie 6 Eylul 2012 tarihinde WebCite sitesinde arsivlendi M L Izdatelstvo Akademii nauk SSSR 1950 Glinskie Bolshaya sovetskaya enciklopediya M Sovetskaya enciklopediya 1969 1978 Rusina E Siverskaya zemlya v sostave Velikogo knyazhestva Litovskogo K 1998 Shennikov A A Chervlyonyj Yar Issledovanie po istorii i geografii Srednego Podonya v XIV XVI vv 14 Kasim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde L Nauka 1987 Shennikov A A Deponirovano v INION L 1981 7380 S 20 22 Nasevich V Glinskiya Vyalikae Knyastva Litoyskae Encyklapedyya u 3 t Mn BelEn 2005 T 1 Abalenski Kadencyya S 535 684 s ISBN 985 11 0314 4