Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Mavi Nil (Amharca: ዓባይ; ʿAbbai olarak çevirilir ve Abbai olarak okunur, Arapça: النيل الأزرق Okunuşu; An Nīl al Āzraq) Etiyopya'da bulunan Tana Gölü kaynaklı nehir. Beyaz Nil ile birlikte Nil nehrini oluşturan en büyük iki koldan birisidir. Nehrin üst kesimleri Etiyopya'da pek çok kişi tarafından kutsal olarak kabul edilir ve bu nedenle bu nehre Abbay denilir. İncil Yaratılış 2'de belirtilen ve Cennet Bahçesinden dışarıya akan Nehri olduğuna inanılır.
| Mavi Nil | |
|---|---|
 Mavi Nil | |
| Genel bilgiler | |
| Kaynak | / Tana Gölü |
| Uzunluk | 1,450 km (900 mil) |
| Havza alanı | 325,000 km2 (125,000 sq mi) |
| Debi | 2.349 m 3 / s (83,000 cu ft / s) |
Nehrin seyri
Etiyopya Merkezi İstatistik Kurumu tarafından yayımlanan bilgilere göre; 1450 kilometre uzunluğa sahip olan Mavi Nil nehrinin 800 kilometresi Etiyopya ülke sınırları içerisinde yer almaktadır. Tana Gölünden doğan Mavi Nil nehri Sudan ülkesine ulaşıncaya kadar, Etiyopya ülkesinin önce güney yönüne doğru, daha sonra ise kuzeybatı yönüne doğru akarak Sudan ülkesi sınırlarına geçer. Tana Gölünden yaklaşık 30 kilometre boyunca kaynağından akmasının ardından nehir 400 km. uzunluğundaki kanyonlardan geçerek akmaya devam eder. Bu geçişi Etiyopya'nın yarısından itibaren güney ve kuzey arasında geçişe engel oluşturur. Mavi Nil nehrinin debisi en yüksek olan yeri ise Tana Gölünden 40 kilometre akış yönü aşağısında bulunan 45 metre yüksekliğindeki yerel halkın Tis Issat olarak adlandırdığı olarak gösterilebilir.
Nehrin ana kaynağı Tana Gölü olmasına rağmen rakımı 2.744 metre olan şehri çevresinde bir yay çizdiği esnada nehre dökülen birkaç küçük akarsu da nehrin kaynağı olarak kabul edilir. Burada bulunan ise kuzey yönüne doğru akarak Tana Gölüne boşalır. Tana gölünü besleyen diğer akarsular ise saat yönünde sırasıyla; 'dan akan , güney ve kuzey , ile Kilte Nehridir. Nehir göl ve akarsuların kendisini beslemesine 30 kilometre boyuncu izin verdikten sonra, Sudan'a ulaşıncaya kadar Etiyopya ülkesi kuzeybatısında derin vadi ve bir dizi kanyonlarda yol alır.
Tana Gölü ve Sudan sınırı arasındaki Abay'ın sayısız kolları bulunmaktadır. Kendi akış istikametine göre sol tarafında sırasıyla; Wanqa Nehri, Bashilo Nehri, Walaqa Nehri, Wanchet Nehri, Jamma Nehri, Muger Nehri, Güder Nehri, Agwel Nehri, Nedi Nehri, Didessa Nehri dahil ve Dabus Nehri bulunur. Sağ tarafında ise yine sırasıyla, akış yönüne doğru; Handassa, Tula, Abaya, Sade Tammi, Cha, Shita, Suha, Muga, Gulla River, Temcha, Bachat, Katlan, Jiba, Chamoga, Weter ve Beles bulunur.
Etiyopya'daki akışını tamamlayan Mavi Nil nehri, Sudan'ın doğusunda bulunan Etiyopya sınırına 60 kilometre uzaklıktaki kasabasına doğru akar. Sudan'da kendisine katılmasıyla birlikte, Mısır'ın İskenderiye şehrinden Akdeniz'e akan Nil nehrine karışan Beyaz Nil nehrine Hartum'da katılır. Sudan yerel dilinde geçmiş yıllardan günümüze kadar siyah kelimesini anlatmak içinde mavi kelimesi kullanılmaktadır. Zaman zaman sel sularıyla yükselen nehir siyah renk alır. Bu nedenle nehir Mavi Nil Nehri olarak adlandırılır.
Mavi Nil nehrinin kaynağından çıkışının ardından Beyaz Nil Nehri ile buluştuğu mesafe değişik kaynaklarda 1.460 ve 1.600 kilometre olarak bildirilmektedir. Nehir aktığı yatak boyunca zaman zaman 1.500 metre derinliğinde bulunan kanyonlardan geçmektedir. Bu nedenle Amerika Birleşik Devletleri'ndeki Kolorado Nehri üzerinde bulunan Büyük Kanyon ile nicelik olarak karşılaştırılabilir.
Su debisi
Mavi Nil Nehri Haziran ve Eylül ayları arasında mevsimin en yoğun yağışlarını aldığında, Nil Nehrinin yaklaşık olarak üçte ikisini oluşturacak debiye ulaşır. Ayrıca Antik Mısır çağında ve Mısır mitolojisinde Etiyopya Dağlarının kuzeyinden akan ile birlikte Mavi Nil Nehri Nil Vadisinde oluşan selin sorumlularıydı. 1970 yılında Asvan Barajının tamamlanması ile birlikte Nil Vadisi üzerinde sel oluşumu sona erdi.
Mavi Nil Mısır'ın geçimi için hayati önem taşımaktadır. Beyaz Nil Nehri, Mavi Nil Nehri ile birleşinceye kadar Nil Nehrine ulaşan suyun %59'unu sağlasa dahi; kaynağı Etiyopya Dağları olan Atbara Nehri ile birlikte Mavi Nil Nehri bu rakamın %90'a yükselmesini sağlar. Ayrıca taşınan tortunun % 96 kadarı bu iki nehirden gelir. Ayrıca nehir Sudan'ın elektrik ihtiyacının %80'ini üreten ile 'na da önemli bir kaynak oluşturur. Bu barajların sulamasının yardımıyla 'nda yüksek kalitede pamuk üretimi yapılmaktadır. Aynı zamanda bu bölgede buğday ve hayvan yemi bitkileri de üretilir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Edward Ullendorff, Ethiopia and the Bible (Oxford: University Press for the British Academy, 1968), s. 2.
- ^ "İklim, 2008 Ulusal İstatistik (Özet)" 13 Kasım 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Tablo A.1. Merkezi İstatistik Kurumu'nun websitesi (erişim: 26 Aralık 2009)
- ^ a b Bu listeler, G.W.B. Huntingford derlemelerine dayanmaktadır Birinci yy Etiyopya Tarihsel Coğrafyası 1704 (Londra: Kraliyet Akademisi, 1989), s. 34
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Mavi Nil ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Tana Projesi6 Mayıs 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mavi Nil Amharca ዓባይ ʿAbbai olarak cevirilir ve Abbai olarak okunur Arapca النيل الأزرق Okunusu An Nil al Azraq Etiyopya da bulunan Tana Golu kaynakli nehir Beyaz Nil ile birlikte Nil nehrini olusturan en buyuk iki koldan birisidir Nehrin ust kesimleri Etiyopya da pek cok kisi tarafindan kutsal olarak kabul edilir ve bu nedenle bu nehre Abbay denilir Incil Yaratilis 2 de belirtilen ve Cennet Bahcesinden disariya akan Nehri olduguna inanilir Mavi NilMavi NilGenel bilgilerKaynak Tana GoluUzunluk 1 450 km 900 mil Havza alani 325 000 km2 125 000 sq mi Debi 2 349 m 3 s 83 000 cu ft s Nehrin seyriMavi Nil Nehri Haritasi Etiyopya Merkezi Istatistik Kurumu tarafindan yayimlanan bilgilere gore 1450 kilometre uzunluga sahip olan Mavi Nil nehrinin 800 kilometresi Etiyopya ulke sinirlari icerisinde yer almaktadir Tana Golunden dogan Mavi Nil nehri Sudan ulkesine ulasincaya kadar Etiyopya ulkesinin once guney yonune dogru daha sonra ise kuzeybati yonune dogru akarak Sudan ulkesi sinirlarina gecer Tana Golunden yaklasik 30 kilometre boyunca kaynagindan akmasinin ardindan nehir 400 km uzunlugundaki kanyonlardan gecerek akmaya devam eder Bu gecisi Etiyopya nin yarisindan itibaren guney ve kuzey arasinda gecise engel olusturur Mavi Nil nehrinin debisi en yuksek olan yeri ise Tana Golunden 40 kilometre akis yonu asagisinda bulunan 45 metre yuksekligindeki yerel halkin Tis Issat olarak adlandirdigi olarak gosterilebilir Nehrin ana kaynagi Tana Golu olmasina ragmen rakimi 2 744 metre olan sehri cevresinde bir yay cizdigi esnada nehre dokulen birkac kucuk akarsu da nehrin kaynagi olarak kabul edilir Burada bulunan ise kuzey yonune dogru akarak Tana Golune bosalir Tana golunu besleyen diger akarsular ise saat yonunde sirasiyla dan akan guney ve kuzey ile Kilte Nehridir Nehir gol ve akarsularin kendisini beslemesine 30 kilometre boyuncu izin verdikten sonra Sudan a ulasincaya kadar Etiyopya ulkesi kuzeybatisinda derin vadi ve bir dizi kanyonlarda yol alir Tana Golu ve Sudan siniri arasindaki Abay in sayisiz kollari bulunmaktadir Kendi akis istikametine gore sol tarafinda sirasiyla Wanqa Nehri Bashilo Nehri Walaqa Nehri Wanchet Nehri Jamma Nehri Muger Nehri Guder Nehri Agwel Nehri Nedi Nehri Didessa Nehri dahil ve Dabus Nehri bulunur Sag tarafinda ise yine sirasiyla akis yonune dogru Handassa Tula Abaya Sade Tammi Cha Shita Suha Muga Gulla River Temcha Bachat Katlan Jiba Chamoga Weter ve Beles bulunur Etiyopya daki akisini tamamlayan Mavi Nil nehri Sudan in dogusunda bulunan Etiyopya sinirina 60 kilometre uzakliktaki kasabasina dogru akar Sudan da kendisine katilmasiyla birlikte Misir in Iskenderiye sehrinden Akdeniz e akan Nil nehrine karisan Beyaz Nil nehrine Hartum da katilir Sudan yerel dilinde gecmis yillardan gunumuze kadar siyah kelimesini anlatmak icinde mavi kelimesi kullanilmaktadir Zaman zaman sel sulariyla yukselen nehir siyah renk alir Bu nedenle nehir Mavi Nil Nehri olarak adlandirilir Mavi Nil nehrinin kaynagindan cikisinin ardindan Beyaz Nil Nehri ile bulustugu mesafe degisik kaynaklarda 1 460 ve 1 600 kilometre olarak bildirilmektedir Nehir aktigi yatak boyunca zaman zaman 1 500 metre derinliginde bulunan kanyonlardan gecmektedir Bu nedenle Amerika Birlesik Devletleri ndeki Kolorado Nehri uzerinde bulunan Buyuk Kanyon ile nicelik olarak karsilastirilabilir Su debisiMavi Nil Nehri Haziran ve Eylul aylari arasinda mevsimin en yogun yagislarini aldiginda Nil Nehrinin yaklasik olarak ucte ikisini olusturacak debiye ulasir Ayrica Antik Misir caginda ve Misir mitolojisinde Etiyopya Daglarinin kuzeyinden akan ile birlikte Mavi Nil Nehri Nil Vadisinde olusan selin sorumlulariydi 1970 yilinda Asvan Barajinin tamamlanmasi ile birlikte Nil Vadisi uzerinde sel olusumu sona erdi Mavi Nil Misir in gecimi icin hayati onem tasimaktadir Beyaz Nil Nehri Mavi Nil Nehri ile birlesinceye kadar Nil Nehrine ulasan suyun 59 unu saglasa dahi kaynagi Etiyopya Daglari olan Atbara Nehri ile birlikte Mavi Nil Nehri bu rakamin 90 a yukselmesini saglar Ayrica tasinan tortunun 96 kadari bu iki nehirden gelir Ayrica nehir Sudan in elektrik ihtiyacinin 80 ini ureten ile na da onemli bir kaynak olusturur Bu barajlarin sulamasinin yardimiyla nda yuksek kalitede pamuk uretimi yapilmaktadir Ayni zamanda bu bolgede bugday ve hayvan yemi bitkileri de uretilir Ayrica bakinizDunyanin en uzun nehirleriKaynakca Edward Ullendorff Ethiopia and the Bible Oxford University Press for the British Academy 1968 s 2 Iklim 2008 Ulusal Istatistik Ozet 13 Kasim 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Tablo A 1 Merkezi Istatistik Kurumu nun websitesi erisim 26 Aralik 2009 a b Bu listeler G W B Huntingford derlemelerine dayanmaktadir Birinci yy Etiyopya Tarihsel Cografyasi 1704 Londra Kraliyet Akademisi 1989 s 34Dis baglantilarWikimedia Commons ta Mavi Nil ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Tana Projesi6 Mayis 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde