Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Mayan Muharebesi, 1578-1590 Osmanlı-Safevî Savaşı'nda evre.
| Mayan Muharebesi | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1578-1590 Osmanlı-İran Savaşı | |||||||
 Tebriz'de hastalanarak ölen Özdemiroğlu Osman Paşa'nın nakli | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 Osmanlı Devleti |  Safevî Devleti | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
| Cigalazade Sinan Paşa | | ||||||
| Kayıplar | |||||||
| Nispeten hafif | Kaydadeğer | ||||||
Özdemiroğlu Osman Paşa komutasındaki Osmanlı ordusunun Tebriz'i ele geçirmesini (25 Eylül 1585) müteakip, kışlamak üzere (Osman Paşa'nın ölümünün ardından komutayı devralan) Cigalazade Sinan Paşa komutasında Doğu Anadolu'ya dönerken, karşı saldırıya geçen komutasındaki Safevî ordusuna karşı 30-31 Ekim 1585'teki muharebede zafer kazandı.
Muharebe öncesi
Özdemiroğlu Osman Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu Safevî ordusunun öncü birliğini 21 Eylül 1585'te Alvar Muharebesi'nde mağlup ettikten sonra Safevîlerin eski başkenti Tebriz'i 23-25 Eylül 1585'te kuşatarak zaptetti.
29 Eylül'de yapımına başlanan Tebriz kalesi 14 Ekim'de tamamlandı. Eşzamanlı olarak ise, Özdemiroğlu Osman Paşa'nın; Safevîlerin Tebriz'e yönelik baskısını ve baskın girişimlerini bertaraf etmek amacıyla gönderdiği Cigalazade Sinan Paşa komutasındaki birlikler 16 ve 24 Ekim'de Safevî ordusunu bölgeden uzaklaştırmakta başarılı olamazken, Osmanlı ordusunda kışın yaklaşması üzerine Tebriz'de İranlıların karşı saldırısına karşı garnizon bırakılarak kışlamak üzere Doğu Anadolu'ya çekilinmesi fikri ağırlık kazandı. Bunun üzerine, eski Trablusşam Beylerbeyi yaklaşık 20-30.000 askerle Tebriz'de bırakılarak kışlaklara çekilmek üzere Osmanlı ordusu Tebriz'den çıkarken komutasındaki Safevî ordusu yeniden saldırdı. 28 Ekim 1585'teki Şenbigazan Muharebesi'nde Osmanlı ordusu Safevîleri mağlup etmeyi başardı.
Muharebe
Bu zaferin ardından, bir süredir ağır hasta olan Özdemiroğlu Osman Paşa 30 Ekim'de öldü Komutayı devralan Cigalazade Sinan Paşa, orduda herhangi bir kargaşaya sebep olmaması için, Osman Paşa’nın öldüğünü askerden sakladı. Buna ilaveten, İran ordusunun yeniden baskın yapacağı duyumunun alınması üzerine, ordunun harp nizamında yürütülmesine devam edildi.
30-31 Ekim gecesi Osmanlı ordusu Mayan bölgesine geldiğinde, Safevî ordusu beklendiği üzere bir keza daha Osmanlı ordusuna gece baskını icra etti. Harp nizamında yürüyen Osmanlı ordusuna bir taraftan sağ kanadından hücum eden Safevî ordusu, diğer taraftan da Osmanlıların yürüyüş güzergahına su çekerek bataklık haline getirmeye çalıştı.
Taarruza geçen Safevî ordusunda sağ, sol kanatta, ise merkezde yeraldı. İranlılar başlangıçta Diyarbakır, Karaman ve Anadolu eyalet askerlerinin bulunduğu sağ kanadına başarılı bir hücum icra ederek Osmanlı kanadını geriletmeyi başardılar.
Buna mukabil, karşı tarruza geçen Yeniçeriler ile Kapıkulu süvarilerinden silahdar ve sipahi bölükleri Safevî ordusunun merkezine etkili bir hücum yaparak geri çekilmelerini sağladıkları gibi, sağa kanada yönelik baskının da bertaraf olmasını sağladılar. Sarsılarak düzensiz bir şekilde geri çekilen Safevî ordusunun bir bölümü Osmanlı ordusunun saplanması için hazırladıkları bataklığa kendileri saplandı. Açık hedef haline gelerek imha edilme tehlikesine giren Safevî birliği Ustaclu Pir Gayb Sultan komutasındaki birliklerin yardıma gelmeleriyle olası bir felaketten kurtuldu. da Osmanlı karşı hücumu nedeniyle uğradığı ağır kayıplar sebebiyle muharebe alanından çekildi.
Muharebe sonrası
Mayan Muharebesi'nde (komutayı Osman Paşa'dan devralan) Cigalazade Sinan Paşa'nın kazandığı zaferden sonra, Safevî ordusunun taarruz ya da baskın gücü tamamen kırıldı. Dolayısıyla Osmanlı ordusu dönüş yolunda, taciz ya da baskın tehlikesi olmadan, önce Van, ardından ise Bitlis'e ulaşarak kışlaklara dağıldı. Kasım 1585'te ise Safevî ordusunun Tebriz etrafına yerleşmesiyle yaklaşık on ay sürecek abluka başladı.
Kaynakça
- ^ "Osmanlı-İran Siyasi Münasebetleri-I 1578-1590", Bekir Kütükoğlu, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, İstanbul (1962), s.159
- ^ "Harimi’nin Zafernâme ve Gonca’sına Göre Özdemiroğlu Osman Paşa", Rahîmîzade İbrahim Harîmî Çavuş, (Haz. Mustafa Karanfil), İstanbul Üniversitesi (1998), s.106
- ^ "Habeşistan’dan Kafkasya’ya Bir Osmanlı Paşası: Özdemiroğlu Osman Paşa", Çetin Sungur, Hacettepe Üniversitesi (2012), s.139
- ^ Osmanlı-Safevî Mücadelesinde Askerî Harekât Alanı ve Muharebeler (1578-1590)", Turgay Koçak, İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi (2016), s.72-73
- ^ Acem Serhaddinde Cafer Paşalar: Tebriz ve Şirvan Eyaletlerinin Muhafazası (1583-1591)", Emirhan Özçelik, Fatih Sultan Mehmet Üniversitesi, İlmî Araştırmalar İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi, Sayı: 18, İstanbul (2021), s. 171
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mayan Muharebesi 1578 1590 Osmanli Safevi Savasi nda evre Mayan Muharebesi1578 1590 Osmanli Iran SavasiTebriz de hastalanarak olen Ozdemiroglu Osman Pasa nin nakliTarih30 31 Ekim 1585Bolge Tebriz IranSonucStratejik Osmanli zaferiTaraflarOsmanli DevletiSafevi DevletiKomutanlar ve liderlerCigalazade Sinan PasaKayiplarNispeten hafifKaydadeger Ozdemiroglu Osman Pasa komutasindaki Osmanli ordusunun Tebriz i ele gecirmesini 25 Eylul 1585 muteakip kislamak uzere Osman Pasa nin olumunun ardindan komutayi devralan Cigalazade Sinan Pasa komutasinda Dogu Anadolu ya donerken karsi saldiriya gecen komutasindaki Safevi ordusuna karsi 30 31 Ekim 1585 teki muharebede zafer kazandi Muharebe oncesiOzdemiroglu Osman Pasa komutasindaki Osmanli ordusu Safevi ordusunun oncu birligini 21 Eylul 1585 te Alvar Muharebesi nde maglup ettikten sonra Safevilerin eski baskenti Tebriz i 23 25 Eylul 1585 te kusatarak zaptetti 29 Eylul de yapimina baslanan Tebriz kalesi 14 Ekim de tamamlandi Eszamanli olarak ise Ozdemiroglu Osman Pasa nin Safevilerin Tebriz e yonelik baskisini ve baskin girisimlerini bertaraf etmek amaciyla gonderdigi Cigalazade Sinan Pasa komutasindaki birlikler 16 ve 24 Ekim de Safevi ordusunu bolgeden uzaklastirmakta basarili olamazken Osmanli ordusunda kisin yaklasmasi uzerine Tebriz de Iranlilarin karsi saldirisina karsi garnizon birakilarak kislamak uzere Dogu Anadolu ya cekilinmesi fikri agirlik kazandi Bunun uzerine eski Trablussam Beylerbeyi yaklasik 20 30 000 askerle Tebriz de birakilarak kislaklara cekilmek uzere Osmanli ordusu Tebriz den cikarken komutasindaki Safevi ordusu yeniden saldirdi 28 Ekim 1585 teki Senbigazan Muharebesi nde Osmanli ordusu Safevileri maglup etmeyi basardi MuharebeBu zaferin ardindan bir suredir agir hasta olan Ozdemiroglu Osman Pasa 30 Ekim de oldu Komutayi devralan Cigalazade Sinan Pasa orduda herhangi bir kargasaya sebep olmamasi icin Osman Pasa nin oldugunu askerden sakladi Buna ilaveten Iran ordusunun yeniden baskin yapacagi duyumunun alinmasi uzerine ordunun harp nizaminda yurutulmesine devam edildi 30 31 Ekim gecesi Osmanli ordusu Mayan bolgesine geldiginde Safevi ordusu beklendigi uzere bir keza daha Osmanli ordusuna gece baskini icra etti Harp nizaminda yuruyen Osmanli ordusuna bir taraftan sag kanadindan hucum eden Safevi ordusu diger taraftan da Osmanlilarin yuruyus guzergahina su cekerek bataklik haline getirmeye calisti Taarruza gecen Safevi ordusunda sag sol kanatta ise merkezde yeraldi Iranlilar baslangicta Diyarbakir Karaman ve Anadolu eyalet askerlerinin bulundugu sag kanadina basarili bir hucum icra ederek Osmanli kanadini geriletmeyi basardilar Buna mukabil karsi tarruza gecen Yeniceriler ile Kapikulu suvarilerinden silahdar ve sipahi bolukleri Safevi ordusunun merkezine etkili bir hucum yaparak geri cekilmelerini sagladiklari gibi saga kanada yonelik baskinin da bertaraf olmasini sagladilar Sarsilarak duzensiz bir sekilde geri cekilen Safevi ordusunun bir bolumu Osmanli ordusunun saplanmasi icin hazirladiklari batakliga kendileri saplandi Acik hedef haline gelerek imha edilme tehlikesine giren Safevi birligi Ustaclu Pir Gayb Sultan komutasindaki birliklerin yardima gelmeleriyle olasi bir felaketten kurtuldu da Osmanli karsi hucumu nedeniyle ugradigi agir kayiplar sebebiyle muharebe alanindan cekildi Muharebe sonrasiMayan Muharebesi nde komutayi Osman Pasa dan devralan Cigalazade Sinan Pasa nin kazandigi zaferden sonra Safevi ordusunun taarruz ya da baskin gucu tamamen kirildi Dolayisiyla Osmanli ordusu donus yolunda taciz ya da baskin tehlikesi olmadan once Van ardindan ise Bitlis e ulasarak kislaklara dagildi Kasim 1585 te ise Safevi ordusunun Tebriz etrafina yerlesmesiyle yaklasik on ay surecek abluka basladi Kaynakca Osmanli Iran Siyasi Munasebetleri I 1578 1590 Bekir Kutukoglu Istanbul Universitesi Edebiyat Fakultesi Yayinlari Istanbul 1962 s 159 Harimi nin Zafername ve Gonca sina Gore Ozdemiroglu Osman Pasa Rahimizade Ibrahim Harimi Cavus Haz Mustafa Karanfil Istanbul Universitesi 1998 s 106 Habesistan dan Kafkasya ya Bir Osmanli Pasasi Ozdemiroglu Osman Pasa Cetin Sungur Hacettepe Universitesi 2012 s 139 Osmanli Safevi Mucadelesinde Askeri Harekat Alani ve Muharebeler 1578 1590 Turgay Kocak Istanbul 29 Mayis Universitesi 2016 s 72 73 Acem Serhaddinde Cafer Pasalar Tebriz ve Sirvan Eyaletlerinin Muhafazasi 1583 1591 Emirhan Ozcelik Fatih Sultan Mehmet Universitesi Ilmi Arastirmalar Insan ve Toplum Bilimleri Dergisi Sayi 18 Istanbul 2021 s 171