Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Şenbigazan Muharebesi ya da Şenb-i Gazan Muharebesi, 1578-1590 Osmanlı-Safevî Savaşı esnasında 28 Ekim 1585'te Osmanlı ve Safevî güçleri arasında yaşanan muharebedir.
| Şenbigazan Muharebesi | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1578-1590 Osmanlı-İran Savaşı | |||||||
 Tebriz'de hastalanarak ölen Özdemiroğlu Osman Paşa'nın nakli | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 Osmanlı Devleti |  Safevî Devleti | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
| Cigalazade Sinan Paşa Ömer Paşa Ahmed Paşa | | ||||||
| Güçler | |||||||
| 15-20.000 (muharebeye giren) | 20.000 Safevi | ||||||
| Kayıplar | |||||||
| Nispeten hafif | Ağır | ||||||
Özdemiroğlu Osman Paşa komutasındaki Osmanlı ordusunun Tebriz'i ele geçirmesini (25 Eylül 1585) müteakip, kışlamak üzere (Osman Paşa'nın ölümünün ardından komutayı devralan) Cigalazade Sinan Paşa komutasında Doğu Anadolu'ya dönerken, karşı saldırıya geçen komutasındaki Safevî ordusuna karşı 28 Ekim 1585'teki muharebede zafer kazandı.
Muharebe öncesi
Özdemiroğlu Osman Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu Safevî ordusunun öncü birliğini 21 Eylül 1585'te Alvar Muharebesi'nde mağlup ettikten sonra Safevîlerin eski başkenti Tebriz'i 23-25 Eylül 1585'te kuşatarak zaptetti.
29 Eylül'de yapımına başlanan Tebriz kalesi 14 Ekim'de tamamlandı. Eşzamanlı olarak ise, Özdemiroğlu Osman Paşa'nın; Safevîlerin Tebriz'e yönelik baskısını ve baskın girişimlerini bertaraf etmek amacıyla gönderdiği Cigalazade Sinan Paşa komutasındaki birlikler 16 ve 24 Ekim'de Safevî ordusunu bölgeden uzaklaştırmakta başarılı olamazken, Osmanlı ordusunda kışın yaklaşması üzerine Tebriz'de İranlıların karşı saldırısına karşı garnizon bırakılarak kışlamak üzere Doğu Anadolu'ya çekilinmesi fikri ağırlık kazandı. Bunun üzerine, eski Trablusşam Beylerbeyi yaklaşık 20-30.000 askerle Tebriz'de bırakılarak kışlaklara çekilmek üzere Osmanlı ordusu Tebriz'den çıkarken komutasındaki Safevî ordusu yeniden saldırdı.
Muharebe
Osmanlı ordusu Erzurum'a doğru harekete geçmek üzere Tebriz'den ayrılma hazırlıklarını tamamlamaya başladığında, Özdemiroğlu Osman Paşa'nın hastalığı ağırlaşmış ve ona vekâleten ordunun sevk ve idaresi Cigalazade Sinan Paşa'ya bırakıldı.
Osmanlı ordusu Tebriz’in dış mahallelerinden Şenb-i Gazan'a vardığında komutasındaki Safevi kuvvetleri Osmanlılara yetişti. Cigalazade Sinan Paşa baskın olasılığını düşünmüş olduğundan ordunun ağırlıklarını Maraş ve Anadolu eyalet askerlerinin ardına koyarak ordunun ortasına almıştı.
komutasındaki yaklaşık 20.000 askerlik ordunun 5.000'ini öne çıkardı ve bunlardan 1.500 kişilik bölümünü 500'er askerden oluşan üç kol halinde Osmanlı ordusunun üzerine taarruz ettirdi.
İlk taarruz dalgasında Cigalazade Sinan Paşa'ya ait zahire yüklü develerin bir kısmı Safevî birliklerinin eline geçtiyse de, Osmanlı ordusu Safevî birliklerine karşı çatışmaya girmeye başladı. Sözkonusu baskın sırasında soğukkanlılığını koruyan Sinan Paşa askerlerin çadırlarını kurmalarını ve arabalardan mevziler kurarak çatışmaya hazırlanmalarını emretti. Bu şekilde muharebe düzeni alan Osmanlı ordusu toplarını da Safevîlerin hücum istikametine çevirerek ateşe başladı. Safevîler top ateşi karşısında kaydadeğer kayıplar verirken yine de Osmanlı ordugâhına kadar ulaşmaya çalıştılar.
Bunun üzerine, Cigalazade Sinan Paşa Anadolu Beylerbeyi Mehmed Paşa’nın serdarlığında bir kuvvet oluşturarak Hamza Mirza’nın üzerine gönderdi. Trabzon Beylerbeyi Ömer Paşa komutasındaki Erzurum eyaleti askerleri ile Diyarbakır Beylerbeyi Ahmed Paşa komutasındaki Kürt atlılarını da Anadolu Beylerbeyi Mehmed Paşa’ya takviye olarak gönderdi.
28 Ekim günü akşamına kadar süren çarpışmalarda, Safevî ordusu yenilgiye uğrayarak geri çekildi.
Muharebe sonrası
Şenbigazan Muharebesi'nde kazanılan zaferin ardından, bir süredir ağır hasta olan Özdemiroğlu Osman Paşa 30 Ekim'de öldü. Aynı gece Safevî ordusu bir kez daha taarruz ettiyse de bu defa Mayan Muharebesi'nde (komutayı Osman Paşa'dan devralan) Cigalazade Sinan Paşa'ya karşı yenilgiye uğradı. Safevîlerin yenilgisi üzerine Osmanlı ordusu taciz ya da baskın tehlikesi olmadan önce Van, ardından ise Bitlis'e ulaşarak kışlaklara dağıldı. Kasım 1585'te ise Safevî ordusunun Tebriz etrafına yerleşmesiyle yaklaşık on ay sürecek abluka başladı.
Kaynakça
- ^ "Osmanlı-İran Siyasi Münasebetleri-I 1578-1590", Bekir Kütükoğlu, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, İstanbul (1962), s.159
- ^ "Harimi’nin Zafernâme ve Gonca’sına Göre Özdemiroğlu Osman Paşa", Rahîmîzade İbrahim Harîmî Çavuş, (Haz. Mustafa Karanfil), İstanbul Üniversitesi (1998), s.106
- ^ "Kayı 5: Kudret ve Azamet Yılları", Ahmet Şimşirgil, Timaş Tarih (2013)
- ^ Acem Serhaddinde Cafer Paşalar: Tebriz ve Şirvan Eyaletlerinin Muhafazası (1583-1591)", Emirhan Özçelik, Fatih Sultan Mehmet Üniversitesi, İlmî Araştırmalar İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi, Sayı: 18, İstanbul (2021), s. 171
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Senbigazan Muharebesi ya da Senb i Gazan Muharebesi 1578 1590 Osmanli Safevi Savasi esnasinda 28 Ekim 1585 te Osmanli ve Safevi gucleri arasinda yasanan muharebedir Senbigazan Muharebesi1578 1590 Osmanli Iran SavasiTebriz de hastalanarak olen Ozdemiroglu Osman Pasa nin nakliTarih28 Ekim 1585Bolge Tebriz IranSonucStratejik Osmanli zaferiTaraflarOsmanli DevletiSafevi DevletiKomutanlar ve liderlerCigalazade Sinan Pasa Omer Pasa Ahmed PasaGucler15 20 000 muharebeye giren 20 000 SafeviKayiplarNispeten hafifAgir Ozdemiroglu Osman Pasa komutasindaki Osmanli ordusunun Tebriz i ele gecirmesini 25 Eylul 1585 muteakip kislamak uzere Osman Pasa nin olumunun ardindan komutayi devralan Cigalazade Sinan Pasa komutasinda Dogu Anadolu ya donerken karsi saldiriya gecen komutasindaki Safevi ordusuna karsi 28 Ekim 1585 teki muharebede zafer kazandi Muharebe oncesiOzdemiroglu Osman Pasa komutasindaki Osmanli ordusu Safevi ordusunun oncu birligini 21 Eylul 1585 te Alvar Muharebesi nde maglup ettikten sonra Safevilerin eski baskenti Tebriz i 23 25 Eylul 1585 te kusatarak zaptetti 29 Eylul de yapimina baslanan Tebriz kalesi 14 Ekim de tamamlandi Eszamanli olarak ise Ozdemiroglu Osman Pasa nin Safevilerin Tebriz e yonelik baskisini ve baskin girisimlerini bertaraf etmek amaciyla gonderdigi Cigalazade Sinan Pasa komutasindaki birlikler 16 ve 24 Ekim de Safevi ordusunu bolgeden uzaklastirmakta basarili olamazken Osmanli ordusunda kisin yaklasmasi uzerine Tebriz de Iranlilarin karsi saldirisina karsi garnizon birakilarak kislamak uzere Dogu Anadolu ya cekilinmesi fikri agirlik kazandi Bunun uzerine eski Trablussam Beylerbeyi yaklasik 20 30 000 askerle Tebriz de birakilarak kislaklara cekilmek uzere Osmanli ordusu Tebriz den cikarken komutasindaki Safevi ordusu yeniden saldirdi MuharebeOsmanli ordusu Erzurum a dogru harekete gecmek uzere Tebriz den ayrilma hazirliklarini tamamlamaya basladiginda Ozdemiroglu Osman Pasa nin hastaligi agirlasmis ve ona vekaleten ordunun sevk ve idaresi Cigalazade Sinan Pasa ya birakildi Osmanli ordusu Tebriz in dis mahallelerinden Senb i Gazan a vardiginda komutasindaki Safevi kuvvetleri Osmanlilara yetisti Cigalazade Sinan Pasa baskin olasiligini dusunmus oldugundan ordunun agirliklarini Maras ve Anadolu eyalet askerlerinin ardina koyarak ordunun ortasina almisti komutasindaki yaklasik 20 000 askerlik ordunun 5 000 ini one cikardi ve bunlardan 1 500 kisilik bolumunu 500 er askerden olusan uc kol halinde Osmanli ordusunun uzerine taarruz ettirdi Ilk taarruz dalgasinda Cigalazade Sinan Pasa ya ait zahire yuklu develerin bir kismi Safevi birliklerinin eline gectiyse de Osmanli ordusu Safevi birliklerine karsi catismaya girmeye basladi Sozkonusu baskin sirasinda sogukkanliligini koruyan Sinan Pasa askerlerin cadirlarini kurmalarini ve arabalardan mevziler kurarak catismaya hazirlanmalarini emretti Bu sekilde muharebe duzeni alan Osmanli ordusu toplarini da Safevilerin hucum istikametine cevirerek atese basladi Safeviler top atesi karsisinda kaydadeger kayiplar verirken yine de Osmanli ordugahina kadar ulasmaya calistilar Bunun uzerine Cigalazade Sinan Pasa Anadolu Beylerbeyi Mehmed Pasa nin serdarliginda bir kuvvet olusturarak Hamza Mirza nin uzerine gonderdi Trabzon Beylerbeyi Omer Pasa komutasindaki Erzurum eyaleti askerleri ile Diyarbakir Beylerbeyi Ahmed Pasa komutasindaki Kurt atlilarini da Anadolu Beylerbeyi Mehmed Pasa ya takviye olarak gonderdi 28 Ekim gunu aksamina kadar suren carpismalarda Safevi ordusu yenilgiye ugrayarak geri cekildi Muharebe sonrasiSenbigazan Muharebesi nde kazanilan zaferin ardindan bir suredir agir hasta olan Ozdemiroglu Osman Pasa 30 Ekim de oldu Ayni gece Safevi ordusu bir kez daha taarruz ettiyse de bu defa Mayan Muharebesi nde komutayi Osman Pasa dan devralan Cigalazade Sinan Pasa ya karsi yenilgiye ugradi Safevilerin yenilgisi uzerine Osmanli ordusu taciz ya da baskin tehlikesi olmadan once Van ardindan ise Bitlis e ulasarak kislaklara dagildi Kasim 1585 te ise Safevi ordusunun Tebriz etrafina yerlesmesiyle yaklasik on ay surecek abluka basladi Kaynakca Osmanli Iran Siyasi Munasebetleri I 1578 1590 Bekir Kutukoglu Istanbul Universitesi Edebiyat Fakultesi Yayinlari Istanbul 1962 s 159 Harimi nin Zafername ve Gonca sina Gore Ozdemiroglu Osman Pasa Rahimizade Ibrahim Harimi Cavus Haz Mustafa Karanfil Istanbul Universitesi 1998 s 106 Kayi 5 Kudret ve Azamet Yillari Ahmet Simsirgil Timas Tarih 2013 Acem Serhaddinde Cafer Pasalar Tebriz ve Sirvan Eyaletlerinin Muhafazasi 1583 1591 Emirhan Ozcelik Fatih Sultan Mehmet Universitesi Ilmi Arastirmalar Insan ve Toplum Bilimleri Dergisi Sayi 18 Istanbul 2021 s 171