Jacob Ludwig Felix Mendelssohn Bartholdy (3 Şubat 1809, Hamburg - 4 Kasım 1847, Leipzig), Alman müzisyen, besteci, piyanist, orgcu ve orkestra şefi.
Felix Mendelssohn Bartholdy | |
---|---|
Jacob Ludwig Felix Mendelssohn Bartholdy | |
Doğum | 3 Şubat 1809 Hamburg, Almanya |
Ölüm | 4 Kasım 1847 (38 yaşında) Leipzig |
Diğer ad(lar)ı | Felix Mendelssohn |
Meslek | Müzisyen, Besteci, Piyanist, Orgcu, Orkestra şefi |
İmza | |
Alman romantizm stilinde klasik batı müziği bestecisidir. Bach'ı yeniden hayata döndüren kişi olarak tanınır. Gelmiş geçmiş en yetenekli bestecilerden birisi kabul edilen Mendelssohn, Mozart'ın 19. yüzyıldaki eşdeğeri olarak değerlendirilmiştir.
Hayatı
Aristokrat bir ailenin dört çocuğundan üçüncüsü olarak Hamburg'da doğdu. Babası Abraham Mendelssohn zengin bir bankacı, büyükbabası Moses Mendelssohn Yahudi bir din adamı ve filozoftu. Her ne kadar büyükbaba din adamı olsa ve Alman Yahudilerinin gettoların dışında saygı görmek için din değiştirip Hristiyan olmalarına karşı çıksa da Mendelssohn'un ailesi 1816'da Hamburg'dan Berlin'e taşındıkları sırada Musevilikten Protestanlığa geçmiş ve Bartholdy soyadını almıştır. Ancak Felix, bu değişime direnmiş ve Mendelssohn soyadını kullanmaya devam etmiştir. Protestanlığı kabul etmiş ancak Yahudi geçmişinden de gurur duyan birisi olması, kilise müziği alanında yaptığı çalışmalarda kendisini sıkıntılı tartışmaların içinde bulmasına yol açmıştır.
İlk piyano derslerini annesinden ve ablası Fanny'den aldı. Berlin'e taşındıktan sonra sonra ile piyano, ile teori ve kompozisyon çalıştı. Babası, çocuklarını okula göndermeyip evde kendi geliştirdiği sistemle eğitiyor ve özel dersler aldırıyordu. Bu sebeple Felix, içine kapalı ve çekingen bir kişi olarak yetişti. Bu arada Mozart ve Bach'ın eserlerini çalışmak için ablası Fanny ile beraber Paris'e bir yolculuk yaptı. Bu bestecilerden, özellikle de Bach'tan, esinlenerek besteler yaptı.
1820'de ilk eserini besteleyen Felix 12 yaşında iken Carl Zelter onu Alman şair Goethe ile tanışmak üzere Goethe'nin evine götürdü. Felix, 72 yaşındaki şairin evinde iki hafta kaldı. Goethe'nin evinde Carl Maria von Weber ile tanıştı ve ona piyano dörtlüsünü seslendirdi. Felix'in yeteneğinden çok etkilenen Goethe, kendisine o anda yazdığı bir şiiri veda armağanı olarak sundu.
Goethe'nin şiirlerinin yanı sıra Shakespeare'in eserlerinden de ilham alan Felix, aristokrat ailelerin salonlarında çalınmak üzere besteler yapmaya devam etti. Henüz 13 yaşındayken Do minör Senfoni'sini yaratmıştı. 16 yaşında, türünün ilk örneklerinden birisi olan Yaylı Çalgılar için Mi diyez Majör Sekizlisini (Op. 20) besteledi. 17 yaşındayken dahi çocuk olarak ünü yayıldı ve Bir Yaz Gecesi Rüyası (Op. 21) uvertürü seslendirildi. William Shakespeare'in bir komedisi için bestelenen bu eser, klasik müziğin romantik döneminin en güzel eserlerinden sayılır. Aynı esere orkestra için Do-Major bestelenen parça ise Düğün Marşı olarak tanınmıştır.
1826-1829 yılları arasında ailesinin isteği üzerine Berlin Üniversitesi'nde öğrenim gören Mendelsshon, daha sonra meslek olarak müziği seçmeye karar vermiştir. Üniversite yıllarında besteciliğinin yanı sıra iyi bir bilardo ve satranç oyuncusu, iyi bir dansçı ve binici olarak tanınıp sevilmişti.
Mendelsshon, 20 yaşına geldiğinde unutulmuş bir besteci olan Bach'ın eserlerini incelemeye kendini vermişti. Henüz 13 yaşındayken doğum günü hediyesi olarak Johann Sebastian Bach'ın "Matthaus Passionu" nun ("Aziz Matta") notalarını isteyen ve bu eser üzerine çalışmalar yapan sanatçı, kendisini ileride "Bach'ı yeniden yaşama döndüren kişi” yapacak yola böylece girmişti. Öğretmeni Zelter'in itirazlarına rağmen bu yolda çalışmaya devam etti. Berlin'de Bach'ın eserlerini seslendirdiği başarılı konserlerin ardından Avrupa müziğini tanımak üzere babasının desteğiyle üç yıllık bir Avrupa turnesine çıktı.
Mendelssohn'un turnesi İngiltere'den başlıyordu. Bu ülkede, George Frideric Handel'den sonra en sevilen Alman besteci olarak gönüllerde taht kurdu. İngiltere'de iken pek çok eser besteledi ve İskoçya'ya yaptığı geziden esinle İskoç Senfonisi'ni bestelemeye başladı. Anne-babasının 25. evlilik yıldönümlerinde çalınmak üzere "Die Heimkehr aus der Fremde" başlıklı şarkı dizisini de bu dönemde besteledi. Sanatçının gezileri; Güney Almanya, Avusturya, İtalya, İsviçre, Fransa ve tekrar İngiltere'den sonra, 1832 yılının Nisan ayında yine Berlin'de sona erdi.
Öğretmeni Zelter'in ölümünden sonra Berliner Singakademie adlı müzik okulunda Zelter'den boşalan göreve gelmek istediyse de bu göreve alınmadı. Bunun nedeni akademi üyelerinin geçmişi Musevi biri ile çalışmak istememesi ve 50 yaşındaki birinden boşalan yeri 24 yaşındaki tecrübesiz bir gence devredilmesini uygun görmeyişleridir. Bu seçim, Alman müzik tarihinde önemli bir rol oynadı. Mendelsshon, 1833'te Düsseldorf kentindeki 'nin genel direktörlüğü görevini kabul ederek şehirden ayrılmasından sonraki gelişmeler sonucu Berlin, müzik alanındaki üstünlüğünü kaybetti.
Mendellshon genel direktörlüğünü üstlendiği festival boyunca Händel Orotoryaları'nın yorumlanmasını sağlayarak Barok Dönem müziğini yeniden hayata geçirdi. Aynı yıl kendisi vokal eserlerini ve Avrupa turnesi sırasında gördüğü İtalya'nın canlılığı ve renklerinden esinlenerek İtalyan Senfonisi'ni besteledi. Londra Filarmoni'nin ısmarladığı bu eseri, festival yöneticiliği görevine başlamadan hemen önce bir kere daha Londra'ya giderek ilk seslendirilişini gerçekleştirdi. Festivalin başarısından sonra Düsseldorf kenti müzik dünyasının en üst yöneticisi konumuna geldi ancak çevresi ile geçimsizliği sonucu bu görevi kısa sürede bıraktı.
Birkaç yıl sonra ise orkestrasının yönetimini üstlendi ve Leipzig kentini Almanya'nın en önemli müzik merkezlerinden birisi haline getirdi. Bach ve Händel'in eserlerinin yanı sıra Schubert'in Büyük Senfonisini müzik dünyasına tanıttı.
1840 yılında Orta Avrupa'nın en tanınmış bestecisi haline gelen Mendelssohn, 1841'de Leipzig'de bir konservatuvar kurdu. Bu konservatuvar, 1846'da Avrupa'nın en üstün müzik okulu haline geldi.
1847'de ablası Fanny'nin ölüm haberi üzerine yaşama isteğini yitiren sanatçı, Fa Minör 6. Yaylı Çalgılar Dörtlüsü ve Fanny için Requiem'i besteledi. Aynı yıl bir beyin sarsıntısı geçirerek kısmi felç olan Mendelssohn, 4 Kasım 1847'de öldü ve ablası Fanny'nin yanına gömüldü.
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Felix Mendelssohn Bartholdy ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- IMSLP werbsitesi "Mendelssohn,_Felix" maddesi 24 Kasım 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- Mutopia Projesi Mandelssohn-Bartholdy maddesi 26 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- Warner-Icking muzik arsiv sitesi "Fe.Mendelssohn" maddesi[]
- BBC Radio 3 Klasik calismalari için bağlantılar 28 Mayıs 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Jacob Ludwig Felix Mendelssohn Bartholdy 3 Subat 1809 Hamburg 4 Kasim 1847 Leipzig Alman muzisyen besteci piyanist orgcu ve orkestra sefi Felix Mendelssohn BartholdyJacob Ludwig Felix Mendelssohn BartholdyDogum3 Subat 1809 1809 02 03 Hamburg AlmanyaOlum4 Kasim 1847 38 yasinda LeipzigDiger ad lar iFelix MendelssohnMeslekMuzisyen Besteci Piyanist Orgcu Orkestra sefiImza Alman romantizm stilinde klasik bati muzigi bestecisidir Bach i yeniden hayata donduren kisi olarak taninir Gelmis gecmis en yetenekli bestecilerden birisi kabul edilen Mendelssohn Mozart in 19 yuzyildaki esdegeri olarak degerlendirilmistir HayatiAristokrat bir ailenin dort cocugundan ucuncusu olarak Hamburg da dogdu Babasi Abraham Mendelssohn zengin bir bankaci buyukbabasi Moses Mendelssohn Yahudi bir din adami ve filozoftu Her ne kadar buyukbaba din adami olsa ve Alman Yahudilerinin gettolarin disinda saygi gormek icin din degistirip Hristiyan olmalarina karsi ciksa da Mendelssohn un ailesi 1816 da Hamburg dan Berlin e tasindiklari sirada Musevilikten Protestanliga gecmis ve Bartholdy soyadini almistir Ancak Felix bu degisime direnmis ve Mendelssohn soyadini kullanmaya devam etmistir Protestanligi kabul etmis ancak Yahudi gecmisinden de gurur duyan birisi olmasi kilise muzigi alaninda yaptigi calismalarda kendisini sikintili tartismalarin icinde bulmasina yol acmistir Ilk piyano derslerini annesinden ve ablasi Fanny den aldi Berlin e tasindiktan sonra sonra ile piyano ile teori ve kompozisyon calisti Babasi cocuklarini okula gondermeyip evde kendi gelistirdigi sistemle egitiyor ve ozel dersler aldiriyordu Bu sebeple Felix icine kapali ve cekingen bir kisi olarak yetisti Bu arada Mozart ve Bach in eserlerini calismak icin ablasi Fanny ile beraber Paris e bir yolculuk yapti Bu bestecilerden ozellikle de Bach tan esinlenerek besteler yapti 1820 de ilk eserini besteleyen Felix 12 yasinda iken Carl Zelter onu Alman sair Goethe ile tanismak uzere Goethe nin evine goturdu Felix 72 yasindaki sairin evinde iki hafta kaldi Goethe nin evinde Carl Maria von Weber ile tanisti ve ona piyano dortlusunu seslendirdi Felix in yeteneginden cok etkilenen Goethe kendisine o anda yazdigi bir siiri veda armagani olarak sundu Goethe nin siirlerinin yani sira Shakespeare in eserlerinden de ilham alan Felix aristokrat ailelerin salonlarinda calinmak uzere besteler yapmaya devam etti Henuz 13 yasindayken Do minor Senfoni sini yaratmisti 16 yasinda turunun ilk orneklerinden birisi olan Yayli Calgilar icin Mi diyez Major Sekizlisini Op 20 besteledi 17 yasindayken dahi cocuk olarak unu yayildi ve Bir Yaz Gecesi Ruyasi Op 21 uverturu seslendirildi William Shakespeare in bir komedisi icin bestelenen bu eser klasik muzigin romantik doneminin en guzel eserlerinden sayilir Ayni esere orkestra icin Do Major bestelenen parca ise Dugun Marsi olarak taninmistir 1826 1829 yillari arasinda ailesinin istegi uzerine Berlin Universitesi nde ogrenim goren Mendelsshon daha sonra meslek olarak muzigi secmeye karar vermistir Universite yillarinda besteciliginin yani sira iyi bir bilardo ve satranc oyuncusu iyi bir dansci ve binici olarak taninip sevilmisti Mendelsshon 20 yasina geldiginde unutulmus bir besteci olan Bach in eserlerini incelemeye kendini vermisti Henuz 13 yasindayken dogum gunu hediyesi olarak Johann Sebastian Bach in Matthaus Passionu nun Aziz Matta notalarini isteyen ve bu eser uzerine calismalar yapan sanatci kendisini ileride Bach i yeniden yasama donduren kisi yapacak yola boylece girmisti Ogretmeni Zelter in itirazlarina ragmen bu yolda calismaya devam etti Berlin de Bach in eserlerini seslendirdigi basarili konserlerin ardindan Avrupa muzigini tanimak uzere babasinin destegiyle uc yillik bir Avrupa turnesine cikti Mendelssohn un turnesi Ingiltere den basliyordu Bu ulkede George Frideric Handel den sonra en sevilen Alman besteci olarak gonullerde taht kurdu Ingiltere de iken pek cok eser besteledi ve Iskocya ya yaptigi geziden esinle Iskoc Senfonisi ni bestelemeye basladi Anne babasinin 25 evlilik yildonumlerinde calinmak uzere Die Heimkehr aus der Fremde baslikli sarki dizisini de bu donemde besteledi Sanatcinin gezileri Guney Almanya Avusturya Italya Isvicre Fransa ve tekrar Ingiltere den sonra 1832 yilinin Nisan ayinda yine Berlin de sona erdi Ogretmeni Zelter in olumunden sonra Berliner Singakademie adli muzik okulunda Zelter den bosalan goreve gelmek istediyse de bu goreve alinmadi Bunun nedeni akademi uyelerinin gecmisi Musevi biri ile calismak istememesi ve 50 yasindaki birinden bosalan yeri 24 yasindaki tecrubesiz bir gence devredilmesini uygun gormeyisleridir Bu secim Alman muzik tarihinde onemli bir rol oynadi Mendelsshon 1833 te Dusseldorf kentindeki nin genel direktorlugu gorevini kabul ederek sehirden ayrilmasindan sonraki gelismeler sonucu Berlin muzik alanindaki ustunlugunu kaybetti Mendellshon genel direktorlugunu ustlendigi festival boyunca Handel Orotoryalari nin yorumlanmasini saglayarak Barok Donem muzigini yeniden hayata gecirdi Ayni yil kendisi vokal eserlerini ve Avrupa turnesi sirasinda gordugu Italya nin canliligi ve renklerinden esinlenerek Italyan Senfonisi ni besteledi Londra Filarmoni nin ismarladigi bu eseri festival yoneticiligi gorevine baslamadan hemen once bir kere daha Londra ya giderek ilk seslendirilisini gerceklestirdi Festivalin basarisindan sonra Dusseldorf kenti muzik dunyasinin en ust yoneticisi konumuna geldi ancak cevresi ile gecimsizligi sonucu bu gorevi kisa surede birakti Birkac yil sonra ise orkestrasinin yonetimini ustlendi ve Leipzig kentini Almanya nin en onemli muzik merkezlerinden birisi haline getirdi Bach ve Handel in eserlerinin yani sira Schubert in Buyuk Senfonisini muzik dunyasina tanitti 1840 yilinda Orta Avrupa nin en taninmis bestecisi haline gelen Mendelssohn 1841 de Leipzig de bir konservatuvar kurdu Bu konservatuvar 1846 da Avrupa nin en ustun muzik okulu haline geldi 1847 de ablasi Fanny nin olum haberi uzerine yasama istegini yitiren sanatci Fa Minor 6 Yayli Calgilar Dortlusu ve Fanny icin Requiem i besteledi Ayni yil bir beyin sarsintisi gecirerek kismi felc olan Mendelssohn 4 Kasim 1847 de oldu ve ablasi Fanny nin yanina gomuldu Dis baglantilarWikimedia Commons ta Felix Mendelssohn Bartholdy ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir IMSLP werbsitesi Mendelssohn Felix maddesi 24 Kasim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Mutopia Projesi Mandelssohn Bartholdy maddesi 26 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Warner Icking muzik arsiv sitesi Fe Mendelssohn maddesi olu kirik baglanti BBC Radio 3 Klasik calismalari icin baglantilar 28 Mayis 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde