Mihaly Csikszentmihalyi (29 Eylül 1934, Fiume, İtalya- 20 Ekim 2021, Claremont, Kaliforniya, ABD), Macar asıllı ABD'li psikolog.
Mihaly Csikszentmihalyi | |||
---|---|---|---|
Csikszentmihalyi, 2010 | |||
Doğum | 29 Eylül 1934 Fiume, İtalya Krallığı | ||
Ölüm | 20 Ekim 2021 (87 yaşında) Claremont, Kaliforniya, ABD) | ||
Milliyet | Macar | ||
Eğitim | University of Chicago | ||
Tanınma nedeni | Akış teorisi Pozitif psikolojisi | ||
Evlilikler | Isabella Selega (e. 1961) | ||
Çocuk(lar) | 2 | ||
Kariyeri | |||
Dalı | Psikoloji | ||
Çalıştığı kurumlar | Claremont Graduate University University of Chicago Lake Forest College | ||
Doktora danışmanı | Jacob W. Getzels | ||
|
Pozitif psikoloji alanında öncü bir bilim insanıdır. İnsanların yaptıkları uğraşlardan içsel tatmin duyma deneyiminin nasıl oluştuğunu ve yaratıcılığı anlamaya yönelik çalışmalar yaptı. Akış teorisi adını verdiği teoriyi geliştirdi. Kitapları çok satanlar listelerinde yer almıştır.
Yaşamı
1934 yılında İtalya’nın Fiume kentinde (günümüzde Rijeka olarak bilinmektedir) doğdu. Babası, Fiume'deki Macar Konsolosluğu'nda çalışan bir diplomat idi. Roma'da öğrenim gördü.Macar dilini, İtalyanca’yı ve Almanca’yı akıcı olarak konuşmayı öğrendi.
Ergenlik çağında İkinci Dünya Savaşı İtalyan esir kamplarında tutuldu ve savaş sırasında evlerini, işlerini, güvenliklerini kaybeden insanların mutsuzluğuna tanık oldu.Satranç oynamayı esir kampında bulunduğu sırada öğrendi. Dikkatini etrafında olup biten olumsuzluklardan uzaklaştırabilmenin en iyi yolunun satranç olduğuna inandı. Esir kampı deneyiminden sonra mutluluğu anlamaya dair bir merak geliştirdi.
Savaşın ardından 16 yaşında iken kayak yapmak için seyahat ettiği İsviçre’de psikolog Carl Jung’un bir konuşmasını dinleme fırsatı buldu. Jung, İkinci Dünya Savaşı’nın ardından travmatize olmuş Avrupa halkının psikolojik analizini yapıyordu. Dinlediklerinden çok etkilenen Csikszentmihaly, duygularını daha sonra şu şekilde ifade etmiştir: “Bir çocuk olarak savaş sırasında yetişkinlerin- o güvendiğim büyüklerin- düşünme biçimleriyle ilgili çok büyük sıkıntılar gördüm. Ben hayatımı bir düzene koymak için daha iyi bir sistem bulmaya çalışıyordum. Jung yaşam deneyiminin daha pozitif yönleriyle ilgileniyordu” Jung'un konuşmasını dinledikten sonra psikolojiye ilgisi duydu ve onun çalışmalarını okumaya başladı. Bir süre sonra psikoloji eğitimi almak ve mutluluğun sırrını bulmak için ABD’ye gitmeye karar verdi.
22 yaşında ABD’ye göç etti. Şikago Üniversitesi’nde psikoloji öğrenimi gördü. 1960 yılında lisans, 1965 yılında doktora eğitimini tamamladı. 1969-2000 yılları arasında Şikago Üniversitesi’nde ders verdi. Başka bir amaç olmaksızın, sadece kendini tatmin etmek için çaba gösteren sanatçı, atlet, ressam, satranç oyuncusu gibi kimselerle onların bu içsel güdülenme halini incelemek üzere görüşmeler yaptı ve insanların dikkatlerini tamamen bir şeye kanalize ettikleri yoğunlaşma anlarında mutlu olduklarını gördü. Bu durumu "akış" olarak adlandırdı. Geliştirdiği "Akış teorisi" ile tanındı. Düşüncelerini 1975 yılında yayımlanan “Beyond Boredom and Anxiety” (Sıkıntı ve Endişenin Ötesinde) ve Jacob W. Getzels ile birlikte yazdıkları, 1976'da yayımlanan "Creative Vision" (Yaratıcı Vizyon) isimli kitaplarda açıkladı.
1990 yılında yayımlanan, “Flow: The Psychology of Optimal Experience” (Türkçeye "Akış: Mutluluk Bilimi" olarak çevrilmiştir) adlı kitabı, 1993'e Dallas Kovboyları adlı Amerikan profesyonel futbol takımının koçu 'ın, televizyonda takımının bu kitaptaki fikirlerden yararlanarak maçlara hazırlandığını söylemesi ve ardından takımın 15 yıl aradan sonra şampiyon olmasından sonra çok popüler oldu. Akış kavramı böylece popülerleşti. Kitap çok-satanlar listesine girdi; 20 dile çevrildi.
Csikszentmihalyi daha sonraki çalışmalarında yaratıcılığa odaklandı; "yaratıcı beyinler”in ortaya çıkması için gerekli şartları araştırdı. Emekli olduktan sonra Kaliforniya'ya taşındı ve Claremont Graduate Üniversitesi’nde çalıştı. 2004’te yaptığı “Flow, the secret to Happiness” başlıklı TEDx konuşması, 6.7 milyondan fazla izlendi.Pozitif psikoloji bilimini ve pratiğini geliştiren bilim adamlarına verilen Clifton Strengths Institute (Clifton Güçlü Yönler Enstitüsü) Ödülü'ne (2009) ve Macaristan'daki akademik hayata olağanüstü katkılarda bulunanlara Macaristan Devleti tarafından verilen Széchenyi Ödülü'ne (2011) değer görüldü.
20 Ocak 2021’de Claremont’daki evinde kardiyak arrest nedeniyle 87 yaşında hayatını kaybetti.
Akış Kuramı
Csikszentmihalyi çalışmalarında çeşitli etkinlikleri sırf keyif aldıkları için yapan insanların deneyimlerini inceledi. Para ya da şöhret gibi ödüller olmasa da sırf keyif aldıkları için işlerini yapan sanatçılar, yazarlar, sporcular, satranç ustaları ve cerrahlarla görüştü. Keyfin stresten uzak olup rahatladıkları anlarda değil, dikkatlerini tamamen bir şeye kanalize ettikleri yoğunlaşma anlarından geldiğini gördü. Bu durumu "akış" olarak adlandırdı. Çünkü görüşme yaptığı insanlar, yaşadıkları bu yoğun deneyimi bir nehrin akıp gitmesi gibi, akıntı tarafından sürüklenmek, akmak gibi nitelendirmiştir.
Csikszentmihalyi akışı şöyle tarif etmiştir: “Kişinin o anda meşgul olduğu eyleme kendini kaptırmış olma halidir. Bu, bir eylemi değil de bir durumu da içerebilir. Mutluluk, insanların kendilerini meşgul eden eylem veya içinde bulundukları durum sayesinde o anda etraflarında olan bitenden sıkıntı duymamaları halidir." Akış kavramını şöyle açıklar: "Bir eylemle tamamen o eylemin kendisi için meşgul olmaktır. Ego uçup gider. Zaman hızla akar. Her eylem, her hareket ve düşünce birbirini takip eder, tıpkı caz müziği çalar gibi. Tüm varlığınızla işin içine girersiniz ve becerilerinizi sonuna kadar kullanırsınız.”
Eserleri
- Csikszentmihalyi, M. (1975). Beyond Boredom and Anxiety: Experiencing Flow in Work and Play, San Francisco: Jossey-Bass.
- Csikszentmihalyi, M. and Csikszentmihalyi, I. S., eds. (1988). Optimal Experience: Psychological studies of flow in consciousness, Cambridge: Cambridge University Press.
- Csikszentmihalyi, M. (1990). Flow: The Psychology of Optimal Experience. New York: Harper and Row.
- Csikszentmihalyi, M. (1996). Creativity: Flow and the Psychology of Discovery and Invention. New York: Harper Perennial.
- Csikszentmihalyi, M. (1998). Finding Flow: The Psychology of Engagement With Everyday Life. Basic Books.
- Gardner, H., Csikszentmihalyi, M., and Damon, W. (2002). Good Business: Leadership, Flow, and the Making of Meaning. Basic Books
Dış bağlantılar
- TED2004 Konuşması 23 Ocak 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Kaynakça
- ^ "The 'Evolving Self' - Another global bestseller by Prof. Mihaly Csikszentmihalyi". Leadership & Flow (İngilizce). 9 Temmuz 2020. 23 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Ocak 2022.
- ^ . Claremont Graduate University (İngilizce). 25 Ekim 2021. 29 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2022.
- ^ a b c d e f . Verywell Mind (İngilizce). 1 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2022.
- ^ a b c d . PositivePsychology.com (İngilizce). 16 Aralık 2016. 23 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2022.
- ^ Karaca, Kağan Çağrı (2018). "Restoran atmosferinin tekrar ziyaret niyetine etkisi: Akış deneyiminin aracılık rolü". Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Erişim tarihi: 24 Ocak 2021.
- ^ a b Schudel, Matt (30 Ekim 2021). . Washington Post Obituary (İngilizce). 30 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2021.
- ^ Buzady, Zoltan (21 Şubat 2018). "25 Years Jubilee: Super Bowl, Flow, Creativity & You!". Leadership & Flow (İngilizce). 24 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Ocak 2022.
- ^ "Mihaly Csikszentmihalyi ·Claremont Graduate University". Claremont Graduate University (İngilizce). 20 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ocak 2022.
- ^ a b Risen, Clay (27 Ekim 2021). "Mihaly Csikszentmihalyi, the Father of 'Flow,' Dies at 87". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 12 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ocak 2022.
- ^ . Apa.org. Mayıs 2009. 16 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2022.
- ^ "Mihaly Csikszentmihalyi - Biography, Books and Theories". www.famouspsychologists.org. 21 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Ocak 2022.
- ^ "Flow Theory - an overview | ScienceDirect Topics". www.sciencedirect.com. 21 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ocak 2022.
- ^ "Mihaly Csikszentmihalyi". 21 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ocak 2022.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mihaly Csikszentmihalyi 29 Eylul 1934 Fiume Italya 20 Ekim 2021 Claremont Kaliforniya ABD Macar asilli ABD li psikolog Mihaly CsikszentmihalyiCsikszentmihalyi 2010Dogum29 Eylul 1934 Fiume Italya KralligiOlum20 Ekim 2021 87 yasinda Claremont Kaliforniya ABD MilliyetMacarEgitimUniversity of ChicagoTaninma nedeniAkis teorisi Pozitif psikolojisiEvliliklerIsabella Selega e 1961 Cocuk lar 2KariyeriDaliPsikolojiCalistigi kurumlarClaremont Graduate University University of Chicago Lake Forest CollegeDoktora danismaniJacob W GetzelsAdinin telaffuzu source source track Pozitif psikoloji alaninda oncu bir bilim insanidir Insanlarin yaptiklari ugraslardan icsel tatmin duyma deneyiminin nasil olustugunu ve yaraticiligi anlamaya yonelik calismalar yapti Akis teorisi adini verdigi teoriyi gelistirdi Kitaplari cok satanlar listelerinde yer almistir Yasami1934 yilinda Italya nin Fiume kentinde gunumuzde Rijeka olarak bilinmektedir dogdu Babasi Fiume deki Macar Konsoloslugu nda calisan bir diplomat idi Roma da ogrenim gordu Macar dilini Italyanca yi ve Almanca yi akici olarak konusmayi ogrendi Ergenlik caginda Ikinci Dunya Savasi Italyan esir kamplarinda tutuldu ve savas sirasinda evlerini islerini guvenliklerini kaybeden insanlarin mutsuzluguna tanik oldu Satranc oynamayi esir kampinda bulundugu sirada ogrendi Dikkatini etrafinda olup biten olumsuzluklardan uzaklastirabilmenin en iyi yolunun satranc olduguna inandi Esir kampi deneyiminden sonra mutlulugu anlamaya dair bir merak gelistirdi Savasin ardindan 16 yasinda iken kayak yapmak icin seyahat ettigi Isvicre de psikolog Carl Jung un bir konusmasini dinleme firsati buldu Jung Ikinci Dunya Savasi nin ardindan travmatize olmus Avrupa halkinin psikolojik analizini yapiyordu Dinlediklerinden cok etkilenen Csikszentmihaly duygularini daha sonra su sekilde ifade etmistir Bir cocuk olarak savas sirasinda yetiskinlerin o guvendigim buyuklerin dusunme bicimleriyle ilgili cok buyuk sikintilar gordum Ben hayatimi bir duzene koymak icin daha iyi bir sistem bulmaya calisiyordum Jung yasam deneyiminin daha pozitif yonleriyle ilgileniyordu Jung un konusmasini dinledikten sonra psikolojiye ilgisi duydu ve onun calismalarini okumaya basladi Bir sure sonra psikoloji egitimi almak ve mutlulugun sirrini bulmak icin ABD ye gitmeye karar verdi 22 yasinda ABD ye goc etti Sikago Universitesi nde psikoloji ogrenimi gordu 1960 yilinda lisans 1965 yilinda doktora egitimini tamamladi 1969 2000 yillari arasinda Sikago Universitesi nde ders verdi Baska bir amac olmaksizin sadece kendini tatmin etmek icin caba gosteren sanatci atlet ressam satranc oyuncusu gibi kimselerle onlarin bu icsel gudulenme halini incelemek uzere gorusmeler yapti ve insanlarin dikkatlerini tamamen bir seye kanalize ettikleri yogunlasma anlarinda mutlu olduklarini gordu Bu durumu akis olarak adlandirdi Gelistirdigi Akis teorisi ile tanindi Dusuncelerini 1975 yilinda yayimlanan Beyond Boredom and Anxiety Sikinti ve Endisenin Otesinde ve Jacob W Getzels ile birlikte yazdiklari 1976 da yayimlanan Creative Vision Yaratici Vizyon isimli kitaplarda acikladi 1990 yilinda yayimlanan Flow The Psychology of Optimal Experience Turkceye Akis Mutluluk Bilimi olarak cevrilmistir adli kitabi 1993 e Dallas Kovboylari adli Amerikan profesyonel futbol takiminin kocu in televizyonda takiminin bu kitaptaki fikirlerden yararlanarak maclara hazirlandigini soylemesi ve ardindan takimin 15 yil aradan sonra sampiyon olmasindan sonra cok populer oldu Akis kavrami boylece populerlesti Kitap cok satanlar listesine girdi 20 dile cevrildi Csikszentmihalyi daha sonraki calismalarinda yaraticiliga odaklandi yaratici beyinler in ortaya cikmasi icin gerekli sartlari arastirdi Emekli olduktan sonra Kaliforniya ya tasindi ve Claremont Graduate Universitesi nde calisti 2004 te yaptigi Flow the secret to Happiness baslikli TEDx konusmasi 6 7 milyondan fazla izlendi Pozitif psikoloji bilimini ve pratigini gelistiren bilim adamlarina verilen Clifton Strengths Institute Clifton Guclu Yonler Enstitusu Odulu ne 2009 ve Macaristan daki akademik hayata olaganustu katkilarda bulunanlara Macaristan Devleti tarafindan verilen Szechenyi Odulu ne 2011 deger goruldu 20 Ocak 2021 de Claremont daki evinde kardiyak arrest nedeniyle 87 yasinda hayatini kaybetti Akis Kurami Csikszentmihaly nin Sekiz Kanalli Deneyim Dalgalanma Modeli Csikszentmihalyi calismalarinda cesitli etkinlikleri sirf keyif aldiklari icin yapan insanlarin deneyimlerini inceledi Para ya da sohret gibi oduller olmasa da sirf keyif aldiklari icin islerini yapan sanatcilar yazarlar sporcular satranc ustalari ve cerrahlarla gorustu Keyfin stresten uzak olup rahatladiklari anlarda degil dikkatlerini tamamen bir seye kanalize ettikleri yogunlasma anlarindan geldigini gordu Bu durumu akis olarak adlandirdi Cunku gorusme yaptigi insanlar yasadiklari bu yogun deneyimi bir nehrin akip gitmesi gibi akinti tarafindan suruklenmek akmak gibi nitelendirmistir Csikszentmihalyi akisi soyle tarif etmistir Kisinin o anda mesgul oldugu eyleme kendini kaptirmis olma halidir Bu bir eylemi degil de bir durumu da icerebilir Mutluluk insanlarin kendilerini mesgul eden eylem veya icinde bulunduklari durum sayesinde o anda etraflarinda olan bitenden sikinti duymamalari halidir Akis kavramini soyle aciklar Bir eylemle tamamen o eylemin kendisi icin mesgul olmaktir Ego ucup gider Zaman hizla akar Her eylem her hareket ve dusunce birbirini takip eder tipki caz muzigi calar gibi Tum varliginizla isin icine girersiniz ve becerilerinizi sonuna kadar kullanirsiniz EserleriCsikszentmihalyi M 1975 Beyond Boredom and Anxiety Experiencing Flow in Work and Play San Francisco Jossey Bass Csikszentmihalyi M and Csikszentmihalyi I S eds 1988 Optimal Experience Psychological studies of flow in consciousness Cambridge Cambridge University Press Csikszentmihalyi M 1990 Flow The Psychology of Optimal Experience New York Harper and Row Csikszentmihalyi M 1996 Creativity Flow and the Psychology of Discovery and Invention New York Harper Perennial Csikszentmihalyi M 1998 Finding Flow The Psychology of Engagement With Everyday Life Basic Books Gardner H Csikszentmihalyi M and Damon W 2002 Good Business Leadership Flow and the Making of Meaning Basic BooksDis baglantilarTED2004 Konusmasi 23 Ocak 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kaynakca The Evolving Self Another global bestseller by Prof Mihaly Csikszentmihalyi Leadership amp Flow Ingilizce 9 Temmuz 2020 23 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Ocak 2022 Claremont Graduate University Ingilizce 25 Ekim 2021 29 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Ocak 2022 a b c d e f Verywell Mind Ingilizce 1 Subat 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Ocak 2022 a b c d PositivePsychology com Ingilizce 16 Aralik 2016 23 Haziran 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Ocak 2022 Karaca Kagan Cagri 2018 Restoran atmosferinin tekrar ziyaret niyetine etkisi Akis deneyiminin aracilik rolu Balikesir Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Erisim tarihi 24 Ocak 2021 a b Schudel Matt 30 Ekim 2021 Washington Post Obituary Ingilizce 30 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Ocak 2021 Buzady Zoltan 21 Subat 2018 25 Years Jubilee Super Bowl Flow Creativity amp You Leadership amp Flow Ingilizce 24 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Ocak 2022 Mihaly Csikszentmihalyi Claremont Graduate University Claremont Graduate University Ingilizce 20 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ocak 2022 a b Risen Clay 27 Ekim 2021 Mihaly Csikszentmihalyi the Father of Flow Dies at 87 The New York Times Ingilizce ISSN 0362 4331 12 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ocak 2022 Apa org Mayis 2009 16 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Ocak 2022 Mihaly Csikszentmihalyi Biography Books and Theories www famouspsychologists org 21 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Ocak 2022 Flow Theory an overview ScienceDirect Topics www sciencedirect com 21 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ocak 2022 Mihaly Csikszentmihalyi 21 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ocak 2022